Alþýðublaðið - 24.07.1948, Síða 5

Laúgárdagiir 24. .jáli 1948^) ■ ■ -i; t- _ ■ ; J1
BARÁTTAN UM BERLÍN ~
BARÁTTAN UM BERLÍN er ekki aðeins baráíta
milli Rússa og Vesturveidanna um yfirráðin yfir hinni
fyrri þýzku höfuðborg; hún er einnig barátta Berlínar-
búa sjálfra gegn hinni austrænu kommúnistísku kúg-
un. Frá þeirri baráttu segir þýzki jafnaðarmaðurinn
Karl Raloff í greininni, er hér birtist.
BERLÍN var einu sijiríi höf
F.I.L. - F.I.L.
Aðalfundur
Félags íslenzkra loftskeytamanna
verður haldinn í Tjarnracafé
miðvikudaginn 28. þ. m. kl. 20.30.
STJÓRNIN.
uðborg voldugs ríkis, sem nú
er ekki til, og nú er hún borg
í rústum — eftir linnulausar
loftárásir og hina brjáluðu
baráttu Hitlers til síðustu
stundar. Fegurð borgarinnar.
sem fyrrum vakti hrifningu
alls heimsins, er nú dauft og
aska.
Og samt sem áður er Berlín
enn heimsborg, er telur yfir
þrjár milljónir íbúa. Þar eru
gefin út fjölmörg dagblöð, þó
að ekkert dagblað komi út í
neinni annarri borg á Þýzka-
landi. Þar mætist austrið og
vestrið á gleggri hátt en
.nokkrum stað öðrum. Þar
heyja stórveldin andlega bar
áttu um íbúana, og þar er sú
barátta hörðust. Augu al-
heims horfa til Berlínar í dag.
Og Berlínarbúar bregðast
ekki vonum manna. .,Berlín
er ekki Prag“, segja þeir við
kommúnistana. Aðstaða Vest
urveldanna þar væri vonlaus,
ef þau nytu ekki stuðnings
mikils meirihluta íbúanna.
Hinn öruggi stuðningur
þeirra veldur því, að Vestur-
veldunum er ógerlegt að
hverfa brott úr Berlín.
Berlínarbúar láta ekki kúg
ast. Þrátt fyrir alla hina ægi-
legu erfiðleika, þrátt fyrir
húsnæðisleysi, skórt og hung
ur, þrátt fyrir það, að alltr'
virðist vonlaust og tilgangs-
laust, hafa þeir eigi að síður
itekið upp baráttuna fyrir
framlíð ættborgar sinnar.
Þeir eru sannfærðir um það,
að hún muni aftur verða höf-
uðborg í nýju Þýzkalandi lýð
ræðis og frelsis.
SISYFOSARVINNA.
Berlín er á miðju rússneska
hernámssvæðinu. Hún ér af-
skekkt eyja í hafi kommún-
ismans. Fáir og veikir þræðir
tengja hana við Vestur-
Þýzkaland og Evrópu. og
Rússar reyna æ ofan í æ að
rjúfa þá þræði. — He.nni er
skipt í fjögur hernámssvæði,
þar sem hvert hinna fjögurra
hernámsvelda reynir að koma
á því Iýðræði, er það ber fyr
ir br jósti. En Berlín á líka sitt
lýðræði, sér í Iagi þau verka-
lýðsfélög borgarinnar, sem
lifðu af valdatíð nazismans.
Við sjáum þess vottinn svo að
segja daglega. Jafnaðarmenn
irnir í Berlín létu ekki marka
sér bás í Samfylkingarflokkn
um, ekki einu sinni á rúss-
neska hernámssvæðinu. Þeir
vísuðu á bug valdboðiriu að
austan. Þegar kosið vár til
borgarstjórnar í Berlín í októ
bermánuði 1946, unnu' lýð-
ræðisöflin glæsiíegan sigur.
Jafnaðarmenn fengu . yfir
milljón atkvæði, og þar með
skipuðu 48,7% af kjósendum
borgarinnar sér í sveit þeirra.
Samfylkingarflokkurinn. sem
kommúnistar ráða og þykist
hafa allt fólkið að baki sér.
fékk 22% og reyndist þriðji
stærsti flokkurinn í borginni.
Frambjóðandi jafnaðar-
manna, Ernst Reuter, var kos
inn yfirborgarstjóri með
hreinum meirihluta atkvæða.
En til þessa hefur hann ekki
getað tekið við þessu þýðing-
armikla embætti sökum nejt
unarvalds Rússa í hernáms-
ráðinu. Luise Schröder, sem
einu sinni var þingmaður fyr
ir þýzka Alþýðuflokkinn,
gegnir þess vegna slörfum
sem yfirborgarstjóri. Her-
námsráðið fer með æðsta vald
í öllum málum Þýzkalands.
En þar eð hinir fjórir her-
námsstjórar verða aldrei á
eitit sáttir, er aldrei hægt að
leiða málin til lykta. Starf
borgarstjórnarinnar er þar af
leiðandi alger Sisyfosvar-
vinna. Það þarf mikið til að
láta ekki bugast af slíkum erf
iðleikum. En Berlínarbúar
gefast ekki upp. Þeir vita, að
einmitt til þess eru refirnir
skornir.
VERKALÝÐ SFÉLÖGIN
Þeir láta hinn klaufalega
áróður Samfylkingarflokks-
ins eins og vind um eyru
þjóta. Þeir hafa ekki aðeins
kynnzt einræði Hitlers, held-
ur og einræði arftaka hans á
rússneska hernámssv.æðinu.
Hvergi á Þýzkalandi er annar
eins stjórnmálaáhugi og
stjórnmálaþroski og meðal
Berlínarbúa. Baráttan um lýð
ræðið er háð samtímis á mörg
um vígstöðvum, og sú bar-
átta er sannarlega ekki unnin
fyrir gýg. Ég vil í þessu sam
bandi sérstaklega vekja at
hygli á baráttunni um verka
lýðshreyfinguna. Hún krefst,
eins og allt stjórnmálastarf í
Berlín. mikillar hugdirfðar og
fórnfýsi. Málsvarar einræðis
ins eru ósparir á að reyna að
buga andstæðinga sína, þeir
beita miskunnarlaust ofsókn
um ógnunumv og mútur
eru þeim mjög svo tiltækar.
En Berlínarbúar selja ekki
frelsi sitt, hvorki fyrir
„sætabrauð né svipu“. Þetta
kom glöggt í Ijós fyrsta maí.
Rússar veittu þeim, sem fóru
kröfugöngu ur.dir merkjum
Samfylkingarflokksins, pjds
ur, öl og kökur. En andstæð
ingar kommúnista söfnuðust
saman við rústir þinghússins
og fylktu liði í volduga kröfu
göngu. erda þótt þeir hefðu
ekki upp á neinar veitingar
að bjóða og brátt fyrir óhag-
stælt veður. Hvað slíkt þvðir.
skilur sá einn, sem hður
skort. •
Verkalýðsheyfingin er al-
gerlega undir yfirráðum
kommúnista. Hún telur meira
en 500 000 meðlimi innan vé
banda sinna, er rhjög vel
skipulögð og hefur ekki færri
en 1240 starfsmenn í þjónustu
sinni. Yfirmenn þessara starfs
manna eru kommúnistar, og
þeir ráða lögum og lofum inn
an samtakanna. Þeir ráða yf
ir blöðum. fé og pappír. þeir
hafa aðstöðu til þess að hygla
og refsa að vild isinni. Til
æðstu trúnaðarstarfa innan
samtakanna er kosið í óbein
um kosningum. Kosningafyr
irkomulagið er svo flókið, að
það er á fárra færi að kryfja
það til merkjar. Beinar kosn
ingar þekkjast ekki.
En .lýðræðissmnar innan
verkalýðshreyfingarinn ar lét u
þetta ebki nægja sér, heldur
hófu þeir ótrauðir baráttuna
gegn kommúnistum undir for-
ustu forseta bæjiarstjórnarinn-
ar, jafnaðarmanmsins, dr.
Suhr. Sú barátta varð hörð
og tvísýn, en hún markaði
hreinar línur innan verkalýðs
hreyfingarinnar i Berlín. I 10
af 12 borgarhverfum á her-
námssvæðum Vesturveldanná
varð and'Stöðuhreyfingin í
meirihluta, en allri Berlín er
skipt í tuttugu borgarhverfi.
I fyrstu lotu varð hún einmig
í meirihluta í sex af átján
verkalýðsfélögum borgarinn-
innar. En kommúnistastjórn
heildarsamtak-anna neitar að
viðurkenna þessi úrslit. Hún
viðurkennir ekki unninn sig-
ur andstæðinga sinna. Það
lítur því helzt út fyrir, að
verkaliýðshreyfingin í borg-
inni muní sumdrast og lýð-
ræðissinnarnir innan samtak-
anna neyðast til að segja sig
úr lögurn við kommúnista.
HÓTANIR.
Það er naumast hægt að
gera sér í hugariund hvílikt
hugrekki þarf til þess að
heyja haráttuna gegn komm-
únistum innan verkalýðs-
hreyfingarinnar og gefa kost
á sér til trúnaðarstarfa. Með-
al járnbrautarverkamannanna
urðu andstæðingar kommún-
ista til dæmis í meirihluta,
enda þótt fliestir jámbrautar-
verkamennjmir sæki atvinnu
sína á rússneska bermáms-
svæðíið. ^Aðalfundlinm sátu
hvonki meira né minna en tíu
rússneskir liðsforingjar og
þeir létu það, sem fram fór,
síður en afskiptalaust. Full-
trúum andstöðulhreyfingarinn
ar var ógnað með „vissum
afleiðingum,“ ef þeir kysu
ekki kommúnista eða færu
heim. En þeir létu e'kki kúg-
ast, og stjórnin frestaði fundi.
Kjörseðlarnir, sem búið var
að prenta, hurfu. Starfsfólk
pósts' og síma var sent aftur
'heim eíftir tve-ggja daga mál-
þóf, en andstæðingar komm-
únista voru þar í yfirgnæf-
andi meirihluta. Aðalfundum
málmsmiðanna og bæjarstarfs
mannanna var hleypt upp af
ásettu ráði. Fulltrúar and-
stöðuhreyfin'garinnar úr hópi
járnbrautars’tarf'smannanna
og ýmissa fleiri verkalýðsfé-
laga voru margir hverjir hand
teknir af lögreglunni eða
rússnesku yfirvöldunum og
ekki látnir lausir af tur fyrr en
eftir aSalfundimi, og þar
með hafði kommú'nástum tek-
izt að verða i meirihluta. —
Mörgum andstæðingum kom-
múnista meðal járnbrautæ.-
starfsimannan'na á rússneska
hern'ámssvæðinu var sagt upp
starfi sínu.
VÍGI LÝÐRÆÐISINS.
Það yrði langt mál að
skýra frá haráttu jafnaðar-
mann,;uina í Berlín fyrir hug-
sjónium sínum. Það er auð-
s-kilið, að hún valdi komm,-
únistaforingjanum Wilhelm
Pieck áhyggjum, enda lýsti
hann yfir því eigi alls fyrix
löngu', að kyrrð og friður
kæmist ekki á í Berlín fyrr en
Vesturveldin væru á þrott úr
borginni. Þá getur hann farxð
með andstæðinga sína 'eins og
honum ilizt og komið á grafar-
kyrrð kommúnismans.
Það er li'ka' ofur ski'ljanlegt,
að Rússar leitist við að verða
einráðir í Berlin. Meðan lýð-
ræðissinnamir þar mega sin
einhvers, eru þeir alvar-
leg 'hætta fyrir 'einræði Rússa
á hernámssvæði þeirra x Au.-
Þýzfcalandi. Hih djarflega bar
Framhald á 7. síðu.
BRUNATRYGGINGAR
SJÓTRYGGINGAR
BIFREEÐATRYGGINGAR
Alhugið,
tí r.,r. ' að samvinnan stuðlar að
bættum lífskjörum fólksins
Umboðsmenn í öllunt kaupfélögum landsins
», rlPxT
SAMVINNUTRYGGING&Ri
REYKJAVÍK — SÍMI 7080