Alþýðublaðið - 17.11.1948, Qupperneq 5

Miíh’ikudagur 17- nóv- 1948.
ALÞÝÐUBLÁÐIÐ'
5
TÓLFTA ÞING Sambands
ungra jafnaðarmanr.a lauk
Btörfum á laugardag í síðustu
viku og hafði þá síaðið í þrjá
daga- Um 30 fulltr'úar sátu
|jingið, og samþykkti það
margar ályktanir um innri
iriál sambandsins og lands-
málin almennt. Bar þing
þetta, glöggt vitni um hinn
míkla sóknarhug ungra jafn-
aðarmanna, enda hafa s.ám-
,tök þeirra eflzt að miklum
mun, upp á síðkastið- Hefur
áður verið hér í blaðir.u skýrt
frá úrslitum kosninga þeirra,
er fram fóru á síðasta fundi
þingsins, en hér á eftir verða
biríar nokkrar helztu álykt-
anir sambandsþingsins:
NÝSKÖPUNIN OG AUKINN
’OPINBER REKSTUIt
Samband ungra jafnaðar-
manna lýsir yfír eindregnu
fylgi sínu við stefnu ríkis-
stjórnarinnar um áframhald-
andi nýsköpun atvinnuveg-
anna og hina fram komnu
fjögurra ára áætlun hennar
og telur, að framlívæmd
hennar muni valda stórfelld-
um tímamótum í atvinnu-
sögu íslenzku þjóðarinnar og
leggja traustan grundvöll að
afkomu hennar Qg efnahag-
Jafnframt leggur samband
íð áherzlu á, að ríkið og bæja-
og sveitafélögin takist á hend
ur aukna íhlutun um stjórn
og rekstur hinna nýju og
stórvirku atvinnutækja, svo
að tryggt sé, að þau verði
•rekin með hag og heöll þjóð-
arheildarinnar fyrir augum,
en ekki í gróðaskyni fyrir fáa
einsfaklinga, eða félagasam-
líök þeirra. Varðandi stjórn
og rekstur hinna smærri at-
vinnutækja ítrekar samband
ið h’ins vegar fyrri ályktanir
sínar um, að stefnt sé sem
mest að því, að þau komist í
eigu framleiðendanna sjálfra
og verði rekin, á samvirinu-
grundvelli.
STAÐSETNING AT-
VINNUTÆKJANNA
Sambandið leggur, enn
fremur áhérziu á, að vel sé
. gætt hagsmuna kaupstaða,
kauptúna og sveita úti um
land um öflun og staðsetn-
ir.gu hinna nýju atvinnu-
tækja. Vill sambandið benda
á það, að aukning atvinnu-
lífsins á umræddum stöðum
hefur í för með sér þær
bxeytingar á högum og hátt-
am íbúa þeirra, sem líkleg-
astar verða að teljast til að
draga úr flótta fólksins til
höfuðstaðaxins og stöðva,
þegar fram líða stundir,
þessa háskasamlegu öfugþró-
un í þjóðfélaginu.
INNFLUTNINGURINN
OG SKÖMMTUNIN
Sambandíð telur óhjá-
kvæmilegt, að breyiing verði
gerð á fyrirkomulagi inn-
flutmngsmálanna hið fyrsta
og á þeim grundvelli, áð inn-
flutningsverzlunin verði þjóð
nýít. Uarmar sambandið, að
þeir aðilar, sem nú vilja fá
fram brfeytingar á fyrirkomu
iíagi þessara mála, skyldu
ekki á sínum tíana fást til
fylgíis við stefnu Alþýðu-
flokksi'ns um laush þeirra,
þegar hún vaf tímabærust og
auðveldast að franxkvæma
hana. Alítur sambandiið þá
breytingu á innflutningsmál-
unum eina líklega til viðu'n-
anlegra úrbóta, að inr.flutn-
ingsverzlunin verðj færð úr
höndum heildsalanna í umsjá
hins opinbera, en dreifing
vörunnar á hinum ýmsu
verzlunarstoðum falin kaup-
félögunum og öðrum verzlun
arsamtökum neytendanna.
En rneðan samstarfsflokkar
Alþýðuflokksins sjá sér ekki
fært að hverfa að þessum
hætti í inr.flutnlngsmálunum,
vill sambandið leggja áherzlu
á, að framfylgt verði því at-
riði í stefnuskrá ríkisstjórn-
arinnar, að þeir innflytjend-
ur, sem gera hagkvæmust
innkaup, sitji fyrir um inn,-
flutnings- og gjaldeyrisleyfi.
Þá leggur sambandið enn
fremur áherzlu á, að nýtt
fyrirkomulag verði tekið upp
um dreifingu vörunnax' um
landið og að því stefnt að gera
hana ódýrari og hagfelldari
en nú er.
Sambandið telur, að
skömmtunin hafi verið tíma-
bær og sjálfsögð ráðstöfun
og lýsir sig eindregið andvígt
afstöðu þeirra aðila, sem
krefjast þess, að hún verði af-
numjn. Hins vegar vill sam-
bandið skora á 'hlutaðeigend-
ur að gera allt, sem þeim ær
auðið, til að gera framkvæmd
skömmtunarinnar sem auð-
veldasta og hagkvæmasta-
Enda þótt þingið vdðurkenni
nauðsyn skömmtunarinnar
við núverandi aðstæður, tel-
ur það þó brýna nauðsyn
bera til þess, að endurskoðun
á framkvæmdaratriðum í
sambandi við hana verði lát-
in fara fram hið fyrsta, og
viU þingið leggja sérstaka á-
herzlu á, að kaupstaðtir og
kauptún: úti á landi verði
ekki afskipt af þeim nauð-
synjavörum, sem til landsins
koma.
ÞJÓÐNÝTING FLUG-
SAMGÆNGNANNA '
Sambandið skorar á hlut-
a'ðeigandi aðila að athuga
gaumgæfilega.möguleika á að
þjóðnýta flugsamgöngurnar
innanlar.ds og millilanda-
flugið á vegum íslendinga
með það fyrir augum, að af
þessari þjóðnauðsynlegu
fr.amkvæmd getii orðið í ná-
inni framtíð. Telur samband
ið, að það liggi í augum uppi,
aið þjóðnýtir.g flugsamgangn-
anna sé tímabært og heilla-
vænlegt spor til íarsællegrar
þróunar og giftusamlegrar
skipunar þessara mála hér á '
landi-
BYGGINGAMÁLIN
Tólfta þing Sambands
ungra jafnaðarmanr a leggur
áherzlu á, að ríkið haldi á-
fram aðstoð við bj’ggingu í-
búðarhúsa samkværr.it lögum
um þetta efni, samþykktum
á alþingi 1946.
Þingið vill henda á, hvort
ekki myndu möguleikar á, að
ríkið stoíní til nappörættis-
láns; í því skyni að tryggja
byggir. garfélögum' verka-
manna og byggingar-arn-
vinnufélögum fjármagn til
byggingaframkvæmda. Lítur
þingið svo á, að á vegum
slíkra félagasamtaka verði
hin miklu húsnæðisvandræði
bezt leysi.
Þingið telur brýna nauð-
syn á, að það bygginganefni,
sem ætlað er til íbúðarhúsa,
verði eingöngu notað til
byggingar almenningsíbúða
og að stöðvaðar verði bygg-
ingar luxusíhúða-
MÓTI AFNÁMI HÚSA-
LEIGULAGANNA
Þingið mótmælir harðlega
ölltím fram komnum kröfum
um afnám húsaleigulaganna
og álítur, að með afnámi
þeirra myndi réttur hinna
láglaunuðu fyrir borð bor-
inn. Hins vegar skorar þllng-
ið á alþingi að setja nú þegar
lög um stóríbúðaskatt sam
svarandi þeim lögum, er
með góðum árangri hafa vef-
ið sett á Norðurlöndum.
Þingið skorar á fjárhags-
ráð að birta niðurstöður
þeirra athugana, er það lét
fram fara á byggingarháttum
I-andsmanna, og þær tillögur,
er fr.am komu í því skyni að
draga úr hinum gífurlega
byggingarkostnaði-
MENNTAMÁL OG
SKÓLABYGGINGAR
Tólfta þing SUJ lítur svo á,
að það sé sjálfsögð skylda
þjóðfélagsins að sjá hverjum
þjóðfélagsþegni fyrir þeirri
menntun, sem hann sjálfur
æskir.
Þingið fagnar því, að haf-
izt hefur verið handa um
byggingu fjölmargra skóla-
húsa um land allt, en verður
þó að átelja þann drátt, sem
orðið hefur á byggingu ým
íssa. skólahúsa- Þingið leggur
ríka áherzlu á, að byggingu
Iðnskólans í Reykjavik verði
hraðað svo sem föng eru á og
að það opinbera fyrirbyggi
síöðvun fjárfesíingarleyfa til
hans. Sérstaklega telur þing-
ið nauðsynlegt að sá hluti
skólans, sem ætlaður er til
kennslu iðnnema, verð'i lát-
inn sitja í fyrirrúmi.
IÐNNÁMIÐ
Varðandi áðnnám leggur
þingið áherzlu á:
a) Alli'r jðnskólar i landinu
verðj starfræktir af því opin-
bera-
b) Lögð sé áherzla á að
færa ksnnsluna í þeim í nú-
tímahorf og að aflað verði til
i þeirra fullkominna kennslu-
i tækja,
. c) Öll kenrisla í iðnskólum
fari fram að deginum og
stundi nemendur ekki verk-
leg störf þann tíma, er skól-
arnir starfa.
verður setí í Alþýouliúsinu við Hveríisgötu
n.k. Iaugardag kl. 2.
formaður.
rítari.
d) Komið vsrði á fót hið
fyrsta * framhaidsskóla fyrir
unga iðnaðarmenn, þar sem
þeim ao loknu iðnskólanámi
geíist kosíur á að stunda
framhaldsnárn í iðr.grein
cítnni. Einnig verði í sam-
bandi við þennan skóla starf-
rækt námskeið, verkleg og
bóklsg, fyrjr nemer.dur og
sveina í hinum ýmsu iðn-
greinum-
e) Þingið telur brýna þörf á
því, að eft.irl.it með verklegu
námi iðnnema verði stórlega
aukið til tryggingar því, að
þeir fái ript'ið nægilegrar
fjölbreytni og góðrar ttlsagn-
ar viö námið. í þessu sam-
bandi heitir þir.gið á iðnaðar-
málaráðherra, Emil Jónsson,
að hann leggi fyrir alþingj
frumv-arp sitt um iðnfræðslu,
er hann lagði fyrir alþingi
1946, og jafnframt skorar
þingið á alþingismenn ílokks
ins að fylgja frumvarpinu
fast eftir.
LÍFRÆNNI KENNSLA
Þingið telur, að stefna beri
að lífrænni kennsluaðferðum
á ýmsum sviðum fræðslu-
kerfislns, þannig að þar, sem
við verði komið, verði kennsl
an jafr.t fólgin í verklegu
starfi og bóklegu námí- Á
þann hátí álítur þingið meiri
árangurs að vænta af hinni
margvíslegu fræðslu. Til
þess að slíkum aðferðum
verðí beitt, verður að skapa
hinum e'instöku skólum betiá
og viðunanlegri starfsskllyrði-
Þingúð fagnar hverri til-
raun, sem gero er til alð auka
mennt þjóðarinnar, því að
þaði er einn meginþátturinn i
útbreiðslu j.afnaðarstefnunn-
ar. Um leið vill þingið lýsa
yfir fullum stuðningi sín.um
við ölil' þau mál, er horfa til
vaxandi fræðslu og þekking-
ar — aukins þroska íslenzku
þjóðarinnar-
vantar ungling eða fullorðinn mann til
að bera út blaðið í
HlíSahverfi.
Talið við afgreiðsluna.
iý úf^áfa a! Handbók
KOMIN ER UT ÖNNUR út-
gáfa Handbókar stúdenta, en
fyrri útgáfan var gefin ut áríö
1936 og er fyrir Iöngu ófáan
leg. Er bókin gefin út að til-
hlutun Stúdentaráðs háskólans
og hafa þeir Einar Pétursson
stud. jur. og Niels P. Sigurðs
eoh síud. jur. amiast ritstjóm
bókarinnar.
Hanabók. þessi er um 180
blaðs'íðuir að stæro, og er þax
að íinna margvíslegar upplýs
ingaiM-arðandi h'áskóllanám 'hér
lendis og erlendis; um háskóla
bókasalínið, húsmeðismál stúd
enia, fjámiái, Rtvinnuhorifur
o,g félagsmál o;g margt flieira.
I bókkmi eru margar 'S'k'emmtl
Iiegar teSkinmgar víð kafla
skdpti og enu þær ge'rðari af
Halldóri Péterssyni, en ijós-
mymdimar í bókinni eru1 eftir
Þorstein Jósepsson.
í efiirmúla segja .ritstjórar
bókarinnar mieðal annars, að, í
fyrstunná heíði verið ætliunin
að þieissi' útgáfa stúdenta1 h,and
bclM.rirm.ar yrði lenduirúttgáfa
hinnar fyrri með naúðsyniie'g-
um breytíngum, >en fljóitt befði
komið í ijós, að her.tugast
myndi' að umsemja bckina. Þá
hefur og verið bætt við nýjum
köflium. Vegna skorts á nægi
legum upylý'HÍr.giun, telja rit-
stjóiramir handbóíkina ekki
ejns full'komna og æskile.gt
héfði verið, og álíta að mauð
syhiégt se iað hiefja undirbóin-
ing ao útgáfu >enn ýtai'legri
stúdenta han'dbókar nú þagar,
sem ætla anætti útkomu t. d.
efíir fímm ár.
Við sarnriingu bóka.rkmar
nutu þsir, félagar aðstoð'ar fjöl
mar.gra manna og nefna þeir
sérstákl-e'ga þá prófessorana As
mund Gúðmunjdssion!, Einar Ol.
Sveinssori, Finnboga R. Þor-
valdsson. Gylfa Þ. Gislason,
Jón Sfeífensen, Ólaf Lárusson
oig Jón Sigfcryggssoin, dóseirit,
Bj'ö,rn Sigfússon háskólabófoa-
vörð og BuriólSf Þóra-rinsson
situd. mag.
TVEIR bæjarú Iger'ðartog-
ar.ar Reýkjavíkúr eru nú á
leið til Englarids fullhlaðnir
fiski. Eru bað Skúli Magnús-
son, er lagði héðán af sitað á
laugardag- og Ingólfur Arnar
sor
jem fór í gærdag.