Alþýðublaðið - 04.12.1948, Page 6

Alþýðublaðið - 04.12.1948, Page 6
 ALÞVÐUBLAÐiÐ Laugardagur 4- des. 1948 AÐSENT ERÉF Ritstjóri sæll. „Líður enn að jólurn," sagði karlinn, daginn eftir þrettánda, og má eflaust sanna með rökum, að hann hafi haft lög að mæla. Fyrir nokkrum tugum ára hugs uðu menn sér til kaupstaðar- ferðar um þetta leyti, — það var jjjólaferðin" og þá keyptu menn sér á jólapelann auk hins og þessa smávarnings, efíir því sem peningar, eða inneignin hjá kaupmanninum, — eða stund- um skuldin, — leyfði. Oft kom- ust menn í hann krappan á slík- um ferðalögum og hrepptu hrakninga, því að þá var hér á landi vetrarveður í skammdeg- inu og vísindamennirnir ekki búnir að flytja til hafstrauma. Vel man ég eftir einum, sem að vísu vaðr ekki fyrir hrakning- um á jólaferð, en óhöppum, og bar sig illa. Hann hafði keypt ( þrjár brennivínsflöskur og bar þær í mal á brjóstinu, en ýmis- legt smádót í þeim enda mals- ins, er á baki var; vildi honum það þá til, að hann datt á hrammana, fékk samt með naumindum komið fyrir sig höndum og forðað flöskunum frá broti, en kveið því, að vart mundi hann reynast svo hepp- inn ef hann dytti aftur á hramma sína, sneri því við malnum og hafði flöskurnar á baki, en smádótið í fyrir. Snjór var yfir öllu, og sá hann því ekki svellhnjót er hann steig á, flughálan; datt hann þá kylli- flatur á bakið og mölbrotnuðu glöskurnár. ,,Þá gat ég ekki dott ið á hrammana“ sagði hann, „smádtinu hefði ég ekkert séð eftir!“ ,,Var nokkuð af því brot- hætt?“ spurði einhver. „Onei, — jú, það var meðalaglasið kon- unnar mínnar og. svo larnpaglös- in!“ Því segi ég þessa sögu hér, að nú er allt þetta breytt orðið. Nú bruna menn í áætlunarbifreið i kaupstaðinn að rporgni dags ein hvern tíma fyrir. jól og koma aftur að kvöldi, heitir, mettir og óhraktir. Og hægur er nærri nú að vernda brennivínsflöskurnar frá hnjaski, — meðalaglösin sömuleiðis og lampaglös notar liér enginn lengur, og horfir þetta allt til framfara. En ekki er laust við, að minni finnist mér hátíðarblærinn yfir slíkum jólaferðum, samanborið við það, sem áður var, án þess þó að ég geti gert mér ljósa orsökina. Ég drap víst' lítillega á það fyrir jólin í fyrra, en ekki er góð vísa of oft kveðin þó að ég endurtaki það, að mér þykir sem jólahátíðin minni frekar á kaupstefnu eða uppboð nú held- ur en heilaga hátíð. Á hverju einasta kvöldi glymur útvarpið af skrumauglýsingum á jóla- gjöfum, jólabókum og jólavör- um. Fólkið hugsar meira um gjafir heldur en nokkuð annað, síðustu dagana fyrir jól; og auð- vitað þarf svo margt undirbún- ings, að konurnar eru orðnar úr- vinda af svefnleysi og erli þegar hátíðin rennur upp, að þær geta ekki neinnar gleði notið. Ég held að jólin séu mesta kaup- stefna ársins, — eins konar verzlunarhátíð, og má vel vera að ekkert sé að slíku að finna. En betur kunni ég samt við gamla lagið.-- Jæja, — nú kem ég að erind- inu. Ég hef séð í blöðum aug lýsta bók eftir ungan mann, er nefnist „GGresjur Guðdómsins" og er sögð spánnýtt fyrirbæri í íslenzkum bókmenntum. Sökum þess, hversu langt er nú orðið , síðan ég hef kynnzt spánnýjum fyrirbærum á þvi sviði. langar mig til að biðja þig að senda mér hana. Sendi þér smér í staðinn, ef mér líkar hún, — annars mör eða hrossafeiti. Með beztu kyeðjum. Þinn einlægur Filipus Bessason, hreppstjóri. Eitt dagblaðanna vrtist í gær ekki vita með neinni vissu, hvar Sauðane sværi. Kunningi minn einn hefur frætt mig á því, að nánast tiltekið sér það einhvers staðar á milli Hornbjargs og Hornafjarðar. •— Úíhreiðið &lþýðubíaSfð! Leonhard Frank: MATTHILDU Hin þýða hljómlist hætti skyndilega og rödd sagði: ,,Við hættum við hljómleikana í bili. Takið eftir! Takið eftir! Eng- land hefur sagt Þýzkalandi stríð á hendur.“ , Kom maðurinn? — Hvers vegna lestu ekki svolítið meira, mamma?“ Hún var staðin upp. „Hann kom. Hann gaf stúlkunni aftur hendurnar, og þau giftust og urðu hamingju.söm. Mjög ham- ingjusöm." Hún gekk fáein skref inn í skóginn og stóð þar hreyfingar- Iaus og sneri baki að Barböru, sem kraup við útvarpið. „Ég ætla að vona, alltaf að vona, að hann muni koma aftur. Örlaganorn, ó, vertu okkur hlið holl.“ 11. Daginn sem Weston kom til London fór hann til skrifstofu flugmálaráðuneytisins, þó að hann tryði því ekki að hann mundi ná árangri eftir venjuleg um leiðum. Hann var fertugur. Hann hafði gefið sig fyrst fram 1917. Þá hafði honum ver ið hafnað átján ára gömlum. Um það leyti gátu aðeins til- tölulega rosknir menn orðið or- ustuflugmenn. Frá þeim degi hafði hann lagt stund á flug nótt og dag. Þó hafði hann verið tekinn árið 1918 aðeins fyrir orð áhrifamikils ættingja. Þegar Weston mætti næstum sama brosinu á liðsforingjanum núna, sem gaf honum neiyrði, og 1917, fannst honum rétt í svip hann vera aftur orðinn átj- án ára. .,Því miður eruð þér of gam- all, herra Weston. Þér skiljið, við þurfum menn um tvítugt. Átján ára menn með sterlcar íaugar!“ Ekki hætti maðurinn að brosa þó að hann segði honum, að hann hefði verið flugmaður í fyrra stríðinu. í samanburði við hinar fullkomnu sprengjuflug- vélar nútímans sagði liðsforing- inn, að flugvélarnar 1918 hefðu verið eins og reiðhjól. Weston lét það lítt á sig fá, þó að honum væri hafnað, því að hann hafði búizt við því, og tók þá stefnu. sem hon.um háfði áður gefizt vel — hann fór í nokkrar heimsóknir. Fáum dög- um síðar var hann tekinn í hin erfiðu hæfnispróf og tveim dög* um síðar var hann kominn í æf- ingaherbúðir, og þar eyddi hann enn þrem mánuðum á skólabekk áður en hann byrjaði að kenna hinum ungu byrjend- um undirstöðuatriði í orustu- flugí. En þrátt fyrir allt hefði hann orðið að lokum að sætta sig" við vegna aldurs síns að halda áfram að vera kennari, ef atbiirðirnir hefðu ekki tekið ó- værita rás eina nótt. Þjóðverjar höfðu lagt undir sig Noreg. Engan mann mátti missa á þess- ari stundu, sem hafði verið þjáKaður í orustuflugi. Á fjórða degi eftir sex árangursríkar flug ferðir var flugvél Westons skot- in niður. Þegar hann hafði stokkið út í ómælisrúmið og sveif yfir ó- þekktu, auðu svæði, þá sá hann brehhandi flugvél Sína draga cldiínu á ská niður' gráleitan himininn og falla svo snökkt lóðrótt niður. Hann sjálfur sveif enn 1 mikilli hæð yfir logandi vélinni. Þegar hann hafði losað sig úr fallhlífinni í ólgandi sjón- um og lá á bakinu og flaut í björgunarvesti sínu, þá sá hann antílit Matthildar — ekkerf nema hvítt andlit hennar. Hún var brosandi. „Nú höfum við bæði hjarta og getum þráð.“ Ölduliryggur bar hann burtu frá henni. Þó að hann segði sjálfum sér það, að vatnið hlyt'i að vera ís- kalt á þessum tíma árs, þá fahnst honum hann liggja í heitu vatni. Hann gat ekki fundið neina skýringu á þessari tilfinningu, vegna þess að sigið vgr § hann mók. Hann hafði ó- mótstæðilega löngun til að sofna. Það hefði verið svalandi. Ktnkkustundin varð eins og heíI_eUífo. En ef ég sofna er úti um mig. Það er rökrétt. ,,Mamma ef þú gefur mér ekki skæri, þá get ég ekki sýnt þér það, að ég meiði mig ekki.“ Það er rökrétt, hugsaði hann. En þaíí..er í rauninni ómögulegt að sofna ekki í heitu vatni. Ég verð að skrúfa frá því kalda. Allt í einu varð allt svart fyrir augum hans. Dökkt bákn kom á móti hon- um, þegar hann rann ofan í öldu dal. Nú sá hann aftur þetta dökka bákn fyrir ofan sig á öldufaldinum og heyrði raddir. Einhver kallaði: „Þarna er hann.“ Hann fann einhvern grípa í sig og lét svo sigrast af svalandi og hressandi svefni. Þeir drógu upp meðvitundar- lausan mann, sem hafði brennzt á fótum, hálsi og andliti. Höfuð hans var algerlega sköllótt. Báð ar buxnaskálmar hans voru brunnar. Þar sem bæði varir hans og augnlok höfðu á dásamlegan hátt sloppið ósködduð, var West on sleppt af spítalanum í Lond- on eftir aðeins þrjár vikur. Þann níunda maí fékk Matt- hildur bréf með frönsku frí- merki þar sem Weston segir henni, að hann hafi verið sand- ur til Parísar og verði nú að bíða frekari fyrirskipana. Um það leyti voru enskir hermenn ekki óalgeng sjón á götum Par- ísar. Hún fékk svarbréf sitt endur- sent, landamærunum var lokað — þýzku hersveitirnar voru þeg ar komnar inn í Holland og Belgíu. Fáum vikum síðar voru þær farnar að nálgast París. Hundr- uð þúsunda af flóttamönnum •— Hollendingar og Belgar með börn sín og foreldra, franskir bændur í vögnum og uxakerrum með háan farm af búslóð sinni, Gtreymdu stöðugt gegnum göt- urnar. Hundruð þúsunda París- arbúa höfðu þegar yfirgefið borgina. Og enn fleiri vildu komast undan, en gátu það ekki lengur, járnbrautarlestirnar voru stöðvaðar og enga olíu var að fá. Búðum, kaffihúsum og veitingahúsum var lokað. París var eins og í dauðateygjunum. Úrræðalaust fólk, með örlög sín skráð á andlit sér, stóð úti fyrir húsdyrum sínum og við alla glugga. í borginni var enginn, sem hafði vald til að segja Weston, hvað hann ætti að gera. Fyrir hann, eins og hvern sem var, var ekki um annað að r.æða en að hjálpa sér sjálfur eins og bezt hann mátti. Þegar hann hafði rannsakað kortið vel, ákvað hann að reyna að komast inn í Br.etaníu. Þaðan gat hann kann- ske komizt til Englands ef ein- hver fiskimaður vildi fara með hann yfir Ermarsund. Hann hafði peninga. Hann fór frá París þ. 12. júní óeinkennisglæddur. Þar sem allir vegir voru fullir af flótta- mönnum í fimmtíu mílna fjar- lægð frá borginni, þá komst hann ekki fyrri en þ. 19. júní, MYNDASAGA ALÞÝÐUBLAÐSiNS: ÖRN ELDSNG ÖRN: Ævintýrin úr 1001 nótt gerast þarna á strætum og torgum útí. — Sjáðu! KÁRI: Einmit það. Hvert þó í veinandi, maður! — —

x

Alþýðublaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.