Alþýðublaðið - 10.02.1949, Blaðsíða 4

ALÞÝÐUBLAÐIÐ
Fimmtudagixr 10. febr. 1949*
Útgefandi: Alþýðuflohkminn.
Ritstjóri: Stefán Pjetursson.
Fréttastjóri: Benedikt Gröndal
Þingfréttir: Helgi Sæmnndsson.
Ritstjórnarsimar: 4901, 4902.
Auglýsingar: Emilía Möller.
Auglýsingasími: 4906.
Afgreiðslusimi: 4900.
Aðsetur: Alþýðuhúsið.
Álþýðuprentsmiðjan h.f.
Togaradeilan.
MIKLAR LÍKUR virðast á
því, að togarasj ómenn sjái sig
tilneydda að hefja verkfall að
viku liðinni. Útvegsmenn
höfðu sagt upp samningunum
um áhættuþóknun skipverja
á togaraflotanum, og sem svar
við ihenni hefur stjórnum sjó-
mannafélaganna í Reykjavík
og Hafnarfirði nú verið veitt
verkfallsheimiid.
Úrslit atkvæðagreiðslu sjó-
mannanna um verkfallsheim-
ildina tala glöggu og skýru
máli. Togarasjómenn eru stað
ráðnjr í að sýna festu og stétt
vísi í þessu deilumáli. Verk-
fallsheimildin var samiþykkt
með 518 atkvsqðum, en að-
eins 8 menn greiddu atkvæði
gegn henni. Skoðanir sjómann
anna í þessu máli eru því síð
ur en svo skiptar. Þeir eru
eins einhuga og verið getur
um fjöhnenna stétt, sem ræð-
ur máli til lykta samkvæmt
reglum lýðræðisins.
*
Rökin ifýrir þessari ákvörð-
un togarasjómannarma liggja
þegar fyrir. Þau voru túlkuð
skýrt og eindregið af hálfu
formanns Sjómannafélags
Reykjavíkur, Sigurjóns Á.
Olafssonar, hér í blaðinu fyr
ir nokkrum dögum. Hann
benti þar á, að sjémenn hafa
á undanförnum árum sætt sig
við mjög lágt grunnkaup, enda
eru gildandi kaup- og kjara-
samningar þeirra frá því seint
é árinu 1942. En í stað þessa
hafa sjómennirnir fengið upp-
'bætur með áhættuþóknuninni
og lifrarþóknunfnni. Samning-
amir um áhættuþóknunina
hafa verið í gildi í hálft átt-
unda ár, og hafa sjómenn síð-
an stvriöldinni lauk htið á á-
hættuþóknunina sem eðlileg-
an lið í raunverulegum tekj-
um sínum vegna stórvaxandi
dýrtíðar frá því kjarasamning
ar ðþeirra voru gerðir ári
1942.
Með uppsögn samninganna
um áhættuþóknunina vakir
fyrir útvegsmönnum að lækka
laun háseta um 15—30%.
Hver háseti fer að meðaltali
fjórðu eða fimmtu hverja sölu
'ferð skipsins, en yfirmenn
skipanna og aðrir, sem sigla
hverja söluferð, hafa notið
allt annarra kjara vegna á-
•hættuóknunarinnar en hóset-
ar. Er því ljóst, að tilgangur
útvegsmanna er sá að knýja
fram . verulega kauplækkun
háseta.
*
Engum manni kemur að
sjálfsöeðu til hugar, að togara
sjómenn unj í dag þeim kjara-
samningum, er þeir gerðu'
1942, ef áhættuþóknúnin
Merk tillaga til að linna vandræðnm fólks. —
Það, sem Reykjavíkurbær ekki gerði, en gat gert.
— Skortur á bóni. — Óhagkvæmt fyrir alla aðila.
IÐNNEMI skrifar mér á þessa
leið: „Ég var á fundi nýlega,
þar sem rætt var um húsnæðis.
málin, en þau eru nú mesta á.!
hyggjuefni margra, og ekki sízt
upprennandi fólks, sem ekki sér
neina leið til að geta stofnað
heimili vegna húsnæðisvand-
ræða, og þá alls ekki, nema það
hafi í höndunum tugi þúsunda
króna, sem fæstir hafa. Á fund-
inum kom fram hugmynd, sem
vakti athygli mína og fleiri,
sem þarna voru staddir, en hún
I er á þá leið, að hið opinbera
' byggi og þá fyrst og fremst bær
inn, en fullgeri ekki húsin.
ÁÆTLUNIN ER* að hið opin.
bera gangist fyrir því að stevpa
undirstöður húsanna, út- og inn.
veggi og geri þau fokheld, en
láti íbúðirnar síðan af hendi við
kaupendur eða leigjendur, sem
síðan sjái um allt annað viðvíkj.
andi húsunum og ibúðunum.
Tel ég þetta stórmerka tillögu
og vel framkvæmanlega, og ég
furða mig í raun og veru á því, |
að hún skuli ekki hafa komið
fram fyrir mörgum árum. Menn
hljóta að sjá, að ef þetta yrði
gert, þá myndi það hjálpa
fjölda mörgum til að fá þak yf.
ir höfuðið. Kunnugt er, að
mjög margir geta sjálfir innrétt
að svo að vel sé, og margir iðn- j
aðarmenn eru líka húsnæðis.
lausir og gætu hjálpað hver
öðrum í þessu efni. Vænti ég
þess að þú með skrifum þínum
minnir á þetta mál hið bráð.
asta.“
ÞESSA TILLÖGU hef ég
heyrt áður og mér hefur alltaf
litizt vel á hana. Sagan um hana
er lengri. Reykjavíkurbær fékk
fyrir árið 1948 fjárfestingar.
leyfi fyrir að steypa 40 kjallara
undir íbúðar’nús. Reykjavíkur.
bær gerði ekkert á árinu, sem
fjárfestingarleyfið gilti, til að
nota það, og enginn kjallari var
steyptur. Það mun hafa vakað
fyrir þeim, sem sótti um þetta
fjárfestingarleyfi, að hjálpa
fólki til að koma af stað bygg.
ingu íbúða, en það varð ekkert
nema ráðagerðin.
AÐ SJÁLFSÖGBU hefði ver.!
ið hægt að fá fjárfestingarleyf.
inu breytt þannig, að byggð
yrðu íbúðarhús, steypt upp og
gerð fokheld og síðan afhent
fólki, annaðhvort með sölu eða
leigu, en ekkert af þessu var
gert og er það mikill skaði.
EN VIÐ SKULUM VONA, að
nú verði að þéssu stefnt, því að
hér er um mjög merkilegt mál
að ræða pg vandræði fólks svo
geigvænleg, að þau geta varla
orðið verri. Gsra má ráð fyrir
að hið opinbera vildi hafa hönd
í bagga með því, hvernig geng.
ið yrði fré húsunum og er það
ekki tiltökumál, enda gætu
kaupendur eða leigjendur ekki
haft neitt á móti því. Vel mættu
til dæmis arkitektar bæjarins
gera heildarteikningar að inn
réttingu húsanna og setja regl. j
ur um frágang þeirra, en ein.!
staklingarnir síðan vinna að
þessu eftir hentugleikum sínum, I
í frístundum frá daglegum störf I
um og svo framvegis.
HÚSMÓÐIR skrifar mér á
þessa leið: „Lengi undanfarið
hefur næstum því verið óklaift
að fá keypt gólfbón hér í
Reykjavík. Þetta hefur það í1
för með sér að skúra verður
gólfin úr grænsópu, en við það
slitna gólfdúkarnir margfalt
meira en þegar þeir eru bónaðir
og auk þess er sápan skömmtuð
og hún er dýr, svo að á allan
hátt er þetta miklu óheppilegra
fyrir almenning og fyrir afkom.
una í gjaldeyrismólunum. í
svona málum kemur fram skipu
lagsleysi skömmtunar og við.
skiptamála, en þetta er aðeins
eitt dæmið af mörgum. Ef svona
agnúar væru lagaðir, mundi
fólk una skömmtuninni miklu
betur. .
ANNARS ER ÉG alveg sam-
mála þér um það, að skömmt-
unin er of víðtæk og að hún sé
að stirðna í formi sínu. Fer hún
nú að taka völdin af okkur, sem
eigum þó að ráða henni, og hygg
ég, að þú verðir sannspár uin
það, að henni verður viðhaldið
miklu lengur en nokkur þörf er
á — og er það illt.“
Ungbernavernd Líknar, •—
Templarasundi 3, verður fram.
vegis opin þriðjudaga og föstu.
daga kl. 3.15 til 4 síðd.
verður afnumin. Þess vegna
gátu útvegsmenn sagt sér bað
fyrir, hverra tiðinda myndi að
vænta eftir að þeir tóku> þá
ákvörðun að segja upp samn
ingunum um áhættuþóknun
ina. Þjóðin bíður þess nú með
eftirvæntingu og óþolinmæði
hvernig þessu máli reiði af,
því að öllum landsmönnum
hlýtur að vera ljóst, hvað í
húfi er, ef togaraflotinn stöðv
ast um lengri eða skemmri
tíma.
En sjómennirnir njóta áreið
anlega óskiptrar samúðar mik
ils meirihluta þjóðarinnar í
þessu. máli. Niðurfærsla dýr-
landinu. Og sízt af öllu kemur
vegsins á ekki að verða fólg-
inn í stórkostlega lækkuðum
launum hins vinnandi fólks í
landinu. Og síxt af öllu kemur
það til mála, að til siiks verði
ætlazt af sjómannastéttinnj,
að hún færi fórnir, sem eru
hennf um megn og þeir þegn-
ar þjóðfélagsins, sem mun
fremur gætu eitthvað á sig
Iagt, hafa skorazt tmdan og
skorast enn undan að færa.
íslendingar standa í slíkri
þakkarskuld við sjómanna-
stéttinni, að hún færi fórnir
stétíina og eiga svo mikið imd
ir starífi hennar, að það verð-
ur aldrei með þeirra samúð
gert, að gengið sé á rétt henn
ar eða kjör hennar rýrð að
miklum mun.
Ulsölusfaðir
þýðu blaðs ins
Áusiurbær:
Verzl. Þórsgötu 29.
Ásbyrgi, Laugavegi 139.
Tóbak & Sælgæti, Laugavegi 72.
Kaffistofan, Laugavegi 63.
Café Florida, Hverfisgötu 69.
Þorsteinsbúð, Snorrabraut 61.
Tóbaksbúðin, Laugavegi 12.
Gosi, Skólavörðustíg 10.
Flöskubúðin, Bergstaðastræti 10.
Ávaxtabúðin, Tvsgötu 8.
Verzl. Jónasar Sigurðssonar, Hvg.
Havana, Týsgötu 1.
Sölutuminn við Vatnsbró.
Drífandi, Samtúni 12.
Pétursbúð, Njálsgötu 106.
Helgafell, Bergstaðastræti 54.
Verzlunin Nönnugötu 5.
Skóverkstæðið Langholtsvegi 44.
Stefánskaffi, Bergstaðastræti 7.
Alþýðubrauðgerðin, Laugavegi 61.
Verzlunin Ás.
Flugvallarhótelið.
Vöggur, Laugavegi 64.
Mjólkurbúðin, Nökkvavogi 13.
Halldóra Bjarnadóttir, Sogabletti 9.
Búrið, Hjallavegi 15.
Veitingastofan Óðinsgötu 5.
Matstofan Bjarg, Laugavegi 160.
Langholt, Langholtsvegi 17.
Verzlunin. Langholtsvegi 174.
Verzlunin Rangá, Skipasundi 56.
Vesturbær:
Fjóla, Vesturgötu 29.
Filippus, Kolasundi.
Veitingastofan Vesturgötu 16.
West-End, Vesturgötu 45.
Drífandi, Kaplaskjólsvegi 1.
Matstofan Vesturgöu 53.
Hansa, Framnesvegi 44.
Verzlunin Vesturgötu 59.
Silli & Valdi, Hringbraut 149.
71.
Bifreiðaviðgerðamaður
getur fengið atvinnu á verkstæði okkar
nú þegar.
Bifreiðcistöð Steindórs.
Sími 1585.
Bifreiðastjóri
getur fengið atvinnu hjá
Bifreiðastöð Steindórs.
Sími 1585.