Alþýðublaðið - 19.06.1949, Qupperneq 4

4
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
gf.01 iun£ 'öx .TnSepnmmg
Úígefandi: AlþýSufiokkurinn.
Rifstjóri: Stefán Pjetursson.
Fréttastjóri: Benedikt Gröndal.
Þingfréttir: Helgi Sæmundsson.
Ritstjórnarsímar: 4901, 4902.
Auglýsingar: Emilía Möller.
Auglýsingasími: 4906.
Afgreiðslusími: 4900.
Aðseíur: Alþýðuhúsið.
Aiþýðuprentsmiðjan bJf.
aoðsmo
UNGIR JAFNAÐARMENN
faalda í dag og á mprgun lands-
mót að Hreðavatni. Þar hittast
víðs vegar að af landinu ungir
menn og konur, s em skipað
hafa sér undir merki jafnaðar-
stefnunnar og Alþýðuflokks-
ins. Unga fólkið í Alþýðu-
flokknum ræðir á landsmóti
sínu hugðarmál sín og baráttu-
mál flokksins, hnýtir bönd
persónulegra kynna og mark-
ar stefnu varðandi starf fram-
tíðarinnar.
Þetta er í annað sinn, sem
ungir jafnaðarmenn halda
landsmót. Hið fyrra var hald-
ið að Hvanneyri fyrir tveimur
árum og gaf mjög góða raun.
Hefur stjórn heildarsamtaka
ungra jafnaðarmanna ákveðið,
að slík landsmót skuli fram-
vegis haldin annað hvert ár og
jafnan það ár, þegar samþands-
þing fer ekki fram, en kjör-
tímabil hverrár sambands-
stjórnar er tvö ár. Eru miklar
vonir tengdar við þennan þátt
starfsemi ungra jdfnaðar-
manna.
*
Alþýðuflokkurinn hefur á-
stæðu til þess að vera stoltur
af æskulýðshreyfingu sinni.
hún hefur unnið stórfellt starf
út á við síðustu árin og sett
mikinn svip á pólitíska starf-
semi unga fólksins í landinu.
Þetta hefur gleggst komið í
Ijós í sambandi við hina mörgu
æskulýðsfundi, sem haldnir
hafa verið hér í Reykjavík og
úti um land undanfarin fjögur
ár. Ungir jafnaðarmenn hafa
oftast haft forgöngu um þessi
fundahöld, sem vakið hafa al-
menna athygli og aukið að
miklum mun veg og álit hinna
pólitísku æskulýðsfélaga. En
jafnframt og ekki síður hafa
ungir jafnaðarmenn unnið
þrekvirki við að treysta félags-
samtök sín og vinna nýtt fólk
til fylgis við jafnaðarstefnuna
og Alþýðuflokkinn. Síðasta
dæmið um árangur þess starfs
er hið nýstofnaða Félag ungra
jafnaðarmanna í Keflavík. sem
strax á stofnfundinum taldi 83
meðlimi. Það sýnir annars veg-
ar, hversu traustum fótum Al-
þý ðuf lokkurinn stendur í
Keflavík, og hins vegar, hversu
mikinn hljómgrunn stefna
hans á hjá æsku landsins yfir-
leitt.
Ekkert er stjórnmálaflokki
gleðilegra framtíðarfyrirheit
en traust og einlægt fylgi unga
fólksins. Alþýðuflokkurinn á
því æskulýðshreyfingu sinni
mikið að þakka. Hún hefur
veglegt hlutverk að rækja í
þágu flokksins, jafnaðarstefn-
unnar og þjóðarinnar í heild,
því að hamingja íslands í
íramtíðinni verður ekki hvað
sízt undir því komin, að mál
Alþýðuflokksins nái fram að
ganga og honum takist í æ
vaxandi mæli að steypa þjóð-
lífið í mót starfs síns og stefnu.
Klámmyndir gerðar að pólitískn vopni. —
Heiir; smet í sóðaskap. — Tillaga um gagn-
gera breytingu á nmferðarmerkjum. — Ein-
ansyrað bústaðahverfi.
FTRIR NOKKRUM DÖGUM
gerði ég að umtalsefni ógeðsleg-
ar myndir, sem hér hefðu geng-
ið manna á milli og fullyrt var
að teknar hefðu verið suður á
Keflavíkurflugvelli. Ég gerðist
svo djarfur að fullyrða, að þess-
ar myndir væru innfluítar og
notaðar til undirróðurs í á-
kveðnum tilgangi. Rannsóknar-
lögreglan hefur nú fært sönnur
á að þetta var rétt, að einhverjir
auðvirðilegir menn hafa flutt
inn myndirnar og síðan verið j
komið að stað sögunum til að
setja þær í sambandi við flug-
völlinn og starfsliðið þar.
ÉR HGÆT að leggjast dýpra
í ógeðslegri bardagaaðferð? Ég
hef að minnsta kosti aldrei
heyrt það fyrr en nú, að „porno-
grafi“ væri' notuð í pólitískum
undirróðri, að ógeðslegt klám
væri gert að pólitísku vopni.
Ég hygg að þarna hafi verið
slegið met. Hins vegar sæmir
vopnið þeim, sem beitt hefur
því. — En þannig eru og sögurn-
ar, sem gengið hafa um Kefla-
víkurflugvöll undanfarið að
miklu leyti og birst hafa jafnvel
í blöðum, en þó aðallega verið
hvíslaðar manna á meðal og
hægt er að rekja að ákveðnum
bæjardyrum.
VEGFARANDI SKRIFAR:
„Nýlega var í grein í Alþýðu-
blaðinu, er fjallaði um umferð-
arslys sagt, að aðalorsök um-
ferðaslysa væri kæruleysi bíl-
stjórnanna, og þar næst ógætileg
umferð fólksins. En hver er að-
alorsök slysahættunnar af um-
ferð fólksins? Hún er beinlín-
is afleiðing af rangri niðurskip-
un umferðamerkja yfir götur.
Merkin eru víðast sett við
krossgötu (horn), en einmitt þar
er umferðahættan mest, þar
ættu því að vera glögg viðvör-
unarmerki, um að fara ekki út á
eða yfir götuna þar. Að ota fólki
út á hana á þessum stað og öðr-
um slíkum, er beinlínis að ota
útí hætíuna. jafnvel dauðann.
MAÐUR SEM T. D. ætlar út
á götuna á horninu hjá Árna og
Bjarna lítur eftir götuumferð-
inni niður Skólavörðustíg og af
strætinu, og frá Hreyfli, en hef-
ur ekki auga í hnakkanum til
að sjá um leið umferðina frá
Infólfsstræti, eða máske lítur
þangað, en hefur þá misst af að
sjá hvað líður á hinum götun-
um. Leggur á stað, en er í sama
augnabliki umkringdur af bíl-
um, burt séð frá seinfara gam-
almennum og konum með börn.
Þarna er líka venjan „að svína
á guði og mönnum" eins og sagt
er í áminnistri Alþýðublaðs-
grein.
ÉG HEF TVISVAR séð lög-
regluna á þessum stað, með snar
ræði bjarga úr bráðri hættu. Ég
hef líka séð á þessum stað bíl-
stjóra svo lánsaman að hafa á bíl
sínum svo öruggar brennsur, að
billinn stóð kyrr á punktin-
um, enda lyftist hann upp aft-
ur að miðju er hann stansaði,
en með því bjargaði hann á síð-
asta agunabliki konu með barn
frá bfáðu slysi eða bana, sem
hann annars hefði orðið valdur
að, sökum gáleysis.
BURT MEÐ ÖLU þessi horna
merki yfir götur, en setjið þau
að minnsta kosti 15 matra frá
hornum á krossgötum þá sjá all-
ir bílstjórar, sem opin hafa aug-
un, og líka þeir, sem fyrir blind
horn koma, vegfarann, sem
fer yfir götuna, á 10—12 metr-
um áður en komið er að um-
ferðamerkinu. Á því öllum bíl-
um að vera auðvelt að forðast
slys vegna umferða fólksins, sem
fer yfir götuna á réttum stað,
en fólkið sem ekki hlíðir sett-
um umferðareglum á að sekta
svo um munar.
BÍUSTJÓRINN, sem uppvís
yrði að gáleysislegum akstri yf-
ir þessi merki á að refsa með
minnst 1000,00 kr. sekt, en valdi
þeir slysi á þessum stöðum á,
auk sektar, að svifta ökuleyfi
langt. Væri þessu stranglega
framfylgt væri slysahætta að
mestu leyti afstýrt hvað gang-
andi fólk í bænum snerti.“
MÉR LÝST VEL á þessar til-
lögur og ætti lögreglan að at-
huga hvort ekki sé rétt að
breyta til. Hins vegar get ég
ekki, eins og ég hef marg sagt,
fallist á það, að umferðavand-
ræðin stafi fyrst og fremst af
gáleysi bifreiðastjóranna í heild.
Atvinnubifreiðastjórar aka vel
og gætilega, þó að níðingar
kunni að finnast meðal þeirra.
(Frh. á 1 síðu.)
Það var stórhuga og sigur-
viss æska, sem kom saman á
fyrsta landsmóti ungra jafn-
aðarmanna að Hvanneyri fyr-
ir tveimur árum. Þá hafði Al-
þýðuflokkurinn við kosning-
arnar ári áður unnið glæsileg-
an sigur og reynzt eini stjórn-
málaflokkur landsins, sem átti
auknu fylgi. að fagna. Unga
fólkið, sem saman kemur að
Hreðavatni í dag og á morgun
mun einnig stórhuga og sigur-
visst. Því mun efst í huga að
láta næstu kosningar færa Al-
þýðuflokknum enn glæsilegri
sigur en kosningarnar 1946.
Það mun leggja sig fram um
að efla og treysta Alþýðuflokk-
inn og gera sitt til að mynda
einhuga og starfsglaða baráttu-
sveit hans. Eldra fólkið í
flokknum mun fylgjast af á-.
huga með störfum landsmóts- ’
ins, og því mun verða Ijúft að
taka höndum saman við hina
ungu kynslóð í nýrri og öflugri
sókn fyrir hugsjónum jafnað-'
arstefnunnar og rnálum AJ -
þýðuflokksins.
Alþýðublaðið vill fyrir hönd
Alþýðuflokkins óska ungum
jafnaðarmönnum til hamingiu
með landsmót sitt og óskar
þeim giftu og gengis í starfi
sínu víðs vegar um land, þeg-
ar hver snýr til síns heima að
loknum mannfagnaðinum að
Hreðavatni.
Framh. af 3. síðu.
þá nokkrum sprengjum.
Ailt í kringum háskólann
eru mikil sjúkrahús, og eru
þau ein orsök þess, að skólan-
um var valinn staður í Arós-
um, því að samband milli
iæknadeildar og góðra sjúkra-
húsa þótti óhjákvæmilegt. Það
er bezt að sleppa öllum sam-
anburði við Reykjavík, með-
an skoðað er hið myndarlega
bæjarsjúkrahús Arósa, sem
er í mörgum byggingum og
hin ágætasta stofnun að sögn
(enda stjórna kratar borg-
inni). Þá eru þarna í nágrenn-
inu margir sérgreinaspítalar
og risastórt amtssjúkrahús.
Frá þessum slóðum liggur
leiðin um vestanverða Hring-
braut (en því miður ekki um
Islandgade, Reykjavíkgade,
Heklagade, Thingvallagade
eða Geysirgade, sem eru í ná-
grenninu) til listagarðs, sem
hefur óvenjulegan fjársjóð að
geyma. Hér er um að ræða
þorp innan borgarinnar, sögu-
legt þorp í orðsins fyllstu
merkingu. Hér hefur verið
safnað saman heilum húsum
með öllu innbúi, er minna á
liðnar aldir. Þessum gömlu
húsum hefur verið raðað sam-
an í þorp, og allt gert til að
láta það líta út eins og gaml-
an, danskan bæ. Hér er ekki
aðeins byggðasafn, heldur
heilt þorp á grundvelli þeirr-
ar húgsjónar. Það er eins og
að hverfa 3-500 ár aftur í tím-
ann að rölta um götur þessa
þorps, rýna í glugga verzlan-
anna, þar sem vörur eru hin-
ar sömu og í gamla daga, tó-
baksbúðin er nær eingöngu
munntóbak, apótekið eins og
það var og svo framvegis. Inni
í húsunum eru íbúðir, vinnu-
stofur handverksmanna, sam-
komustaðir .— allt óhreyft.
Manni verður hugsað til þess,
að varla skuli vera til einn
gamall bær á Islandi, sem
haldið er við á gamla mátann.
Það er gerólíkt að skoða forn-
ar minjar þannig eða í gler-
skápum á safni.
Það er ekki dvalizt lengur
við fortíðina en annað merkra
staða í Arósum og ekið inn í
miðjan bæ, að ráðhúsinu.
Þetta er ný bygging, byggð í
nýjum stíl og hin frumlegasta
á allan hátt. Eins og margar
nýjar byggingar er þetta ráð-
hús umdeilt hvað snertir ytri
fegurð og ýmis atriði skreyt-
ingar þess. En óumdeilt er
það, að það er glæsilegt og að
starfsskilyrði eru þar afburða
góð. Bæjarstjórn Arósa ræður
ekki örlögum borgara sinna
undir súð við höfnina.
Þegar hér var komið, var sá
tími á enda, sem ætlaður var
Arósum í þessari reisu, og
reyndist það satt, sem borgar-
stjórinn hafði fullyrt kvöldið
áður, að það væri ekkert hægt
að skoða í borginni á tveim
tímum, alls ekkert. Það varð
að minnsta kosti nóg eftir ó-
séð til að hvetja menn til að
koma aftur til þessarar borg-
ar, ef guð og gjaldeyrisnefnd
ir einhvern tíma leyfa.
Frá Arósum var ekið til
staðar sunnar á Jótlandi, er
Bygholm heitir. Þar beið full-
trúi danska alþýðusambands-
ins, Aksel Ohlson, með enn
eitt veizluborðið og fangið
fullt af danskri gestrisni.
Þessi staður —• og margir;slík-
ir, sem heimsóttir voru, —
er öðru fremur tímanna tákn
á aldarafmæli lýðræðisins í
Danmörku. Þetta er gamall
herragarður, glæsileg bygging
að mörgu leyti, sett í fagran
skrúðgarð. Slíkir herragarðar
eru um alla Danmörku. Þarna
sátu áður fyrr aðalsmenn,
biskupar, kóngar og drottn-
ingar, dönsuðu undir krystal-
ljósakrónum riddarasalanna,
drukku og sungu í ríkulega
bunum og rúmgóðum stofum.
Þeir höfðu heila skóga til þess
að veiða í sér til skemmtun-
ar. Þetta fólk átti landið, sem
ánauðugir bændur ræktuðu.
Þetta fólk fékk afrakstur
vinnu þeirra, þótt þeir fengju
ekki að koma nær híbýlum
þess en rúmlega 100 metra til
að saurga ekki hið göfuga fólk
með návist sinni.
Þannig var það áður fyrr.
Hallir þessara auðmanna,
þessara barna sérréttindanna,
standa flestar enn. En nú eru
þetta ekki lengur auðmanna-
bústaðir. Nú hefur herragörð-
unum verið breytt í skóla (t.
d. í St. Restrup), í gistihús
fyrir almenning (t. d. á Byg-
holm) eða aðrar menningar-
sofnanir, svo sem hið glæsi-
íega herrasetur Hindsgavl á
Fjóni, sem nú er miðstöð fyr-
ir alla starfsemi norrænu fé-
laganna.
Þessi breyting á "ITerragörð-
unum ein sýnir í einni svip-
an hundrað ára þróun í Dan-
mörku. Þetta hefur lýðræðið
gert fyrir Dani, svipt hina fáu
sérréttindunum, tryggt _fjöld-
anum ávöxt vinnu sinnar,
jafnrétti, bræðralag og frelsi.
Enn eru tii einkennisklæddir
aðalsmenn í Danmörku, satt
er það, en þeirra vald er ekki
nema svipur hjá sjón. Með
stjórnarskránni 1849 hófst öld
alþýðunnar, fyrst bændanna,
síðan verkalýðsins, í Dan-
mörku, og á þeirri öld hefur
danska þjóðin orðið stærri,
auðugri og vafalaust ham-
ingjusamari en nokkru sinni
fyrr- ’V b. g.
Herbergisfélagi
Ungur maður óskar eftir
herbergisfélaga.
Upplýsingar á afgr. A3-
þýðublaðsins milli kl. 5—6
á þriðjudag, sími 4900.