Alþýðublaðið - 27.07.1949, Blaðsíða 5

MiSvikudagur 27. júlí 194!)
ALÞYÐUBLAÐIÐ
ALÞÝÐUFLOKKURINN
hefur á 30 árum gerbreytt lífi
okkar íslendinga. Flestum
mun vera ljóst, aS hann hefur
átt ’frumkvæði að nær öllum
félagslegum umbótum þessara
áratuga, en fjarri fer því að'
allir veiti því eftirtekt að hið
sama gildir um þær stórkost-
legu breytingar, sem orðið hafa
á* atvinnuháttum landsmanna
hin síðari árin.
Alþýðuflokkurinn lieíur æ-
tíð haft skipulag atvilmumála
á stefnuskrá sinm og barizt
fyrir því í ræðu og riti. Hefur
mikill árangur náðst á skömm-
um tíma, svo sem nú verður
sýnt með óhrekjandi rökum.
Fyrsta lagafrumvarpið um
Stofnun síldarverksmiðja rík-
isins var flutt á alþingi af al-
þýðuflokksmanninum Erlingi
Friðjónssyni. Næsta tillaga um
stækkun síldarverksmiðja rík-
isins var flutt á alþingi af
Finni Jónssyni 1933. Og ætíð
síðan hefur Alþýðuflokkurinn
staðið að öllum stækkunum á
síldarverksmiðjum ríkisins.
Alþýðuflokkurinn barðist
fyrir skipulagningu síldarsölt-
unár og kom fram lögunum um
síldarútvegsnefnd á alþingi í
árslok 1934.
Þessar tvær framkvæmdir,
bygging síldarverksmiðja rík-
isins og stofnun síldarútvegs-
nefndar, hafa gerbreytt síldar-
útveginum og afkomu allra
þeirra mörgu manna, er hann
stunda. Áður var síldarútveg-
urinn ótryggastur allra at-
vinnuvega. Er mikið aflaðist,
„söltuðu menn sig á höfuðið“
og ef lítið aflaðist höfðu menn
enga síld til þess að salta og
fóru á höfuðið af þeim ástæð-
um. Síldarleysisárin eru miklu
færri en góðu síldarárin, en
hvort tveggja var sama ógæfan
áður en síldarútvegurinn var
skipulagður. Þegar vel aílast
er síldarútvegurinn nú orðinn
einhver tryggasti atvinnuveg-
ur landsmanna vegna skipu-
lagningarinnar.
Þessar miklu umbætur hata
orðið fyrir frumkvæði alþýðu-
flokksins og voru mjög um-
deildar, þó að þær hafi nú náð
svo mikilli viðurkenningu, að
þær eru ekki lengur flokks-
mál, heldur vilja allir flokkar
eigna sér þær.
Skipulagning saltfisksölunn-
ar var lögfest af ráðherra al-
þýðuflokksins, Haraldi Guð-
mundssyni, á árinu 1934. Þá
voru tímamót í þeim atvinnu-
vegi. Kaupmátturinn var að
þverra í viðskiptalöndunum,
háir tollmúrar voru hlaðnir,
samkeppni innan lands og ut-
an var taumlaus og markaðs-
löndin lokuðust hvert á fætur
öðru. Ógurlegt hrun og at-
vinnuleysi blasti við lands-
mönnum af þessum ástæðum.
Alþýðuflokkurinn hafði marg-
sinnis varað við þeirri hættu,
sem stafaði af því að binda all-
ar vonir þjóðarinnar og fram-
tíð við saltfiskmarkaðinn. Að-
eins ein tilraun hafði verið
gerð af hálfu framtakssamra
einstaklinga til þess að koma
frystum fiski á erlendan mark-
að, en mistekizt.
Þá kom alþýðuflokkurinn
fram löggjöfinni um fiskimála-
nefnd og fiskimálasjóð. Fiski
málanefnd reisti fyrsta inn-
lenda hraðfrystihúsið; hún
gerði hverja tilraunina af ann-
arri með að senda hraðfrystan
fisk á erlendan markað. Sumar
tilraunirnar mistókust. Fiski-
málanefndin varð fyrir þung-
um ádeilum og harðri gagn-
rýni. Pólitískir andstæðingar
gerðu hverja tilraunina af
annarri til þess að eyðileggja
starf hennar og vanvirða til-
raunir hennar. Alþýðuflokkur-
inn var barna enn á réttri
braut í atvinnumálunum og
stefna hans sigraði. Einstak-
iingar og félög tóku upp að-
ferðir fiskimálanefndar og not-
uðu sér reynslu þá, sem feng-
izt hafði með starfi hennar;
reistu hraðfrystihús með styrk
eða lánum úr fiskimálasjóði,
og nú er svo komið, að hrað-
frystihúsin geta flutt út árlega
um 40 000 smálestir af fisk-
Elökum eða jafnvel meira.
Þarna hafði enn, fyrir frum-
kvæði Alþýðuflokksins, verið
framkvæmd skipulagning á at-
vinnúvegi, sem nálgast bylt-
ingu í atvinnuháttum, — frið-
sama byltingu, sem tryggir at-
vinnu landsmanna eftir því
sem unnt er að tryggja hana á
þessum tímum óvissunnar.
Þessi skipulagning atvinnu-
veganna er hið sama og nú al-
mennt er nefnt nýsköpim.
Alþýðuflokkurinn hefur æ-
tíð barizt fyrir því, að fjár-
magni þjóðarinnar skyldi varið
til þe'ss að byggja upp heilbrigt
atvinnulíf handa öllum lands-
mönnum. Nýsköpun sú, sem
nú er verið að framkvæma,
samkvæmt stefnuskrá
;miSju, áburðarverksmiðju,
kornmyllu og fl. atvinnuta:ki |
Allt er þetta í fullu samræmi
við gamlar og nýjar kröfur al-'
býðuflokksins um skipulagn-(
ingu atvinnuveganna. Vaxandi í
skilningur annar.ra flokka á (
nauðsyn þess, að ríkið hafi af-
nkipti af þessum málum er al-1
býðuflokknum gleðieíni. Hins;
vegar er ágreiningurinn um
það, hver hafa skuh með hönd-
um rekstur hinna stærstu at- j
vinnutækja. Sjáflstæðisílokk-
urinn hefur loks í verki viður- j
kennt, að einstáklíngsframtak-1
i ð var þess ekki uinkomið að ,
levsa þessi mál af eigin ramm-
íeik, hvað innkaup e tvinnu-1
tækja snertir. Með stofnún og
rtarfi fjárhagsráðs hefur Sjáif-!
itæðisflokkurinn tekið þátt í
áætlunarbúskap í smáum stíl j
og þannig viðurkennt afskipti 1
ríkisvaldsins til þess að skipu-
ieggja atvinnuvegina og stað-
zetja atvinnutækin. Þannig
befur flokkur einstaklings-
framtáksins og auðhyggjuhnar
verið knúinn inn á stefnu jafn-
aðarmanna, og er þó iangur
vegur frá, að sá fíokkur hverfi
frá stefnu sinni til rétts vegar
iengra en hann er til neyddur
hverju sinni.
Kommúnistaflokkurinn, sem
nú kallar sig sósíali staflokk(!)
af því að gamia nafnið var orð-
Fréttamyndir
AP.
Einhverjar beztu erlendu fréttamyndir,
sem birtast í íslenzkum blöðum, eru
myndir Alþýðublaðsins frá Associated
Press, hinni miklu samvinnufréttastofu
í Néw York. Ljósmyndarar AP fara um
allan heim og frá New York eru myndir
beirra sendar um víða veröld. Alþýðu-
blaðið hefur birt fréttamyndir, sem að-
eins tveim dögum áður voru sendar frá
New York.
Aðe ins í Alþýðuhlaðinu.
Gerizí áskrifendur. - Símar: 4900 & 4906.
æfur smí
kæliskip í
öö lesfa
nuver-1 [g slitið og ekki væniegt til
andi ríkisstjórnar, er því í | fylgis, hefur frá upphafi kallað
Á að ffytja fryst kjöt og fisk á miöi hafoa
innan iands og utan.
fullu * samræmi við áratuga
baráttu alþýðuflokksins og í
beinu framhaldi af henni, eins
og hún heíur lýst sér í stofnun
síldarverksmiðja ríkisins,
stofnun fiskimálanefndar og
byggingu hraðfrystihúsanna.
Kaup á atvinnutækjum svo
sem: 30 togurum, 80 vélbátum,
strandferðaskipum, millilanda-
skipum, vélum til síldarverk-
smiðja, landbúnaðarvélum, vél
um til rafvirkjana í stórum
stíl, ásamt ýmsu öðru tii fram-
umbótastarf alþýðuflokksins uni
„kák“ og ,,ÓIa skans þans1, þar
til þeir tóku þátt í ríkisstjórn
herrá Ólafs Thors, þá éignuðu
þeir sér alla nýskópunina, þrátt
fyrir það, að floklcnum láðist
að setja nokkur skilyrði fyrir
þátttöku sinni í þeirri ríkis-
stjórn.
Þannig hefur stefna Al-
þýðuflokksins unnið stöðugt á,
en róðurinn er þungur. Enn
gengur of seint að settu marki:
leiðslu, að ógleymdum stór- Skipulagningú og
kostlegum byggingafram-1 vinnuveganna á
kvæmdum til þess að draga úr , jafnaðarstefnunnar.
húsnæðisleysi almennings.
Fyrir forgöngu núverandi
ríkisstjórnar hafa vertð fest
kaup á 10 nýsköpunartogurum
í viðbót og í ráði er aó reisa
lýsisherzIustöS, sementsverk-
rekstri at-
grundvelii
Því fyrr,
;'em Alþýðuflokkarinn sigrar,
því fyrr verður gott aö lifa í
landinu. Þess vegna þarf að
efla Alþýðuflokkinn sem alira
fyrst og allra mest.
(Neinti.)
SAMBAND ÍSLENZKRA SAMVINNUFÉLAGA hefur
amið við sænska skinasmíðastöð, A.—B. Oskarshamns Varv,
smíði á 1000 lesta kæliskini, sem ristir 14 fet fulíhlaðið og
á bví að komast inn á flestar smærri hafnir landsins. Ssníðí
skHsins á að vera lokið um áramótin 1850—1951, en í stðasía
lasri í fehrúarmánuði 1951.
Samningurinn er gerður
með þeim fyrirvara, að nauð-
synleg útflutnings-, innflutn-
ings- og gjaldeyrisleyfi verði
veitt. Kæliskipið á að verða hið
vandaðasta í hvívetna, smíðað
samkvæmt ströngustu kröfum
Lloyds’s og sérstaklega styrkt
til siglinga í ís.
I samningnum er gert ráð
fyrir því, að burðarmagn
skipsins verði 1000 lestir d. w.,
en farmrými 65 000 teningsfet
innan einangrunar; lengd milli
stafna 234 fet; breidd 37 fet og
6 þumlungar; dýpt frá efra þil-
fari (,,shelterdeck“) 23 fet og 6
Fellihylur í Florida
þumlungar, en frá neðra þil-
fari 14 fet. 450 lestir af olíu-
forða og ballest rúmast í botn-
tönkum skipsins. Kælivélar
Eyrir „freongas“ frysta allí
lestarrúm skipsins niður í —
20° C við + 30° C lofthita.
Skipið á að vera knúið 1440
hestafla „Nohab“-dieselvél frá
hinni þekktu vélaverksmiðju
Nyquist & Holm í Trollháttan,
og ganga 13 mílur á klukku-
stund með fullfermi.
Kæliskip þetta yrði fyrst og
fremst notað til flutninga á
frosnum vörum, kjöti og fiski,
frá frystihúsum sambandsfé-
laganna til neytenda innan-
lands og erlendis. Sambandsfé-
lögin hafa nú frystihús á 34
höfnum á landinu.
Þau kæliskip, sem fyrir eru
í landinu, munú sum svo djúp-
skreið, að þau komast ekki inn
á nema fáar af þessum 34 höfn-
um, en grunnskreiðari skipin
hins vegar svo önnum hlaðin,
að þau geta ekki fullnægt
flutningaþörf sambandsfélag-
anna. Þörf sambandsfélaganna
fyrir kæliskip er því mjög
brýn. Þetta skip, sem SÍS hef-
ur samið um smíði á, myndi
leysa þá þörf mjög ákjósan-
lega. Farmrými skipsins er
mikið miðað við stærð þess, og
skipið svo grunnskreitt, að það
kemst inn á langflestar smærri
hafnir landsins. En skipið yrði
ekki einungis notað til þess að
flytja frystar vörur frá Sam-
bandsfélögunum, heldur einn-
ig haft tH þess að flytja vörur
beint frá útlöndum inn á
smærri hafnirnar, og myndi að
því mikið hagræði og sparnað-
ur.
Lesið
Þegar líður á sumarið, verða oft fellibyljir í Bandaríkjunum, sérstaklega á austurströnd- Alþýðublaðið!
inni. Myndin er af fellibyl á Floridaskaga, en þar koma þeir oft fyrst að landi utan af hafi.