Alþýðublaðið - 13.08.1950, Blaðsíða 4

ALE>ÝÐUBLAÐ$D
Sunnudagur 13. ágúst 1950.
Útgefandl: Alþýðuflobkurinn.
Ritstjóri: Stefán Pjetursson.
Fréttastjóri: Benedikt Gröndal.
Þingfréttir: Helgi Sæmundsson
Ritstjórnarsímar: 4901, 4902.
Auglýsingar: Emilía Möller.
Auglýsingasími: 4906.
Afgreiðslusími: 4900.
Aðsetur: Alþýðuhúsið.
Alþýðuprentsmiðjan h.f.
Fæðing íhaids-
sfjórnarinnar
STEFNIR hét tímarit, sem
kom út um fimm ára skeið og
átti að vera Sjálfstæðisflokkn-
um til framdráttar. Það dó úr
leiðindum og varð faum harm
dauði. Nú hafa ungir íhalds-
menn endurvakið tímarit
þetta. Skal hér engu spáð um
langlífi þess, en af fyrsta heft-
jnu virðist mega ráða, að bana
mein þess muni verða annað
en fyrirrennarans með sama
nafni. Stefnir hinn nýi er sem
sé ekki tiltakanlega leiðin-
legur aflestrar, þegar tillit er
tekið til þess, hvaða mann-
tegund skrifar hann. Þvert á
móti er hann oft og tíðum
skemmtilegá vitlaus.
Annar ritstjóri Stefnis er
Sigurður Bjarnason frá Vig-
ur, en hann er í tölu þeirra
ófáu íhaldsmanna, sem fá
æsku sína framlengda von úr
viti af flokki sínum. Hann'rit-
ar í fyrsta heftið yfirlitsgrein
um innlend stjórnmál. Þar er
fátt gáfulegt en margt rangt,
eins og vænta mátti. En Sig-
urði tekst vel upp, þegar hann
skýrir frá fæðingu íhalds-
stjórnarinnar, sem nú situr við
völd á Islandi, samstjórnar
Framsóknarflokksins og Sjálf-
stæðisflokksins. Hann rekur
skilmerkilega aðdraganda
stjórnarmyndunarinnar og
uppgerðartregðu Framsóknar-
flokksins, þegar íhaldið bar
sig eftir ástum hans .eftir að
minnihlutastjórn Ólafs Thors
hafði verið felld á alþingi.
Síðan lýsir hann fæðingu í-
haldsstjórnarinnar í frásögu-
þætti, sem er óvenjulega
skemmtilega skrifaður, þegar
að því er gætt, að höfundur
hans er íhaldsmaður, og hef-
ur auk þess það til síns ágæt-
is, að vera sannorður, en það
má einnig teljast til nokkurra
tíðinda.
„Þegar hér var komið, tóku
formenn Sjálfstæðisflokksins
og Framsóknarflokksins, þeir
Ólafur Thors og Hermann
Jónasson, þráðinn upp að
nýju. Ræddu þeir nú málin' á
nýjum grundvelli, þeim, að
flokkar þeirra gengju til
stjórnarsamstarfs án ýtarlegs
málefnasamnings, sem áður
hafði reynzt ókleift að ná sam
komulagi um. Iiins vegar
semdu þeir um framgang við-
reisnartillagna íráfarandi rík-
isstjórnar með breytingum
sem Framsóknarflokkurinn
gæti sætt sig við.
Þannig stóðu málin sunnu-
daginn 12. marz. Mestan hluta
þess dags sátu þingflokka’'
Sjálfstæðismanna og Fram-
sóknarmanna á fundum í al
þingishúsinu. Var nú auðsætt
að báðir flokkarnir vildu ná
samkomulagi og firra þjóðina
þeirri niðuriægingu, sem af al-
gerri uppgjöf þeirra á stjórn-
armyndun hefði leitt.
Svo hagar til í alþingishús-
inu, að flokksherbergi þessara
ílokka eru sitt í hvorum enda
neðri hæðar þess, en á niilli er
veitingasalur þingmanna. Mætt
ust formenn flokkanna til við -
x-æðna þar í salnum, en báru
sig bess á rri'illi saman við
flokksmenn sína. Minnti þetta
nokkuð á aðferð-þá, sem hófð
er, þegar kaþólskir kjósa páfa.
Loka kardínalarnir sig þá inni
þar til því er lokið, hvort sem
kjörið tekur skamman tíma
eða langan . . . Varð og niður-
staðan sú, að samkomulag
tókst um stjórnarmyndun í
aðalatriðum“.
*
Þannig hljóðar orði’étt frá-
söguþáttur Sigurðar frá Vig-
ur um fæðingu íhaldsstj órnar
innar. Hann staðfestir það,
sem áður var vitað, að núver-
andi ríkisstjórn var mynduð,
án þess að samkomulag næðist
með stuðningsflokkum hennar
um nokkurt ati’iði annað en
gengislækkunina. En athyglis-
verðastur er hann fyrir þá sök,
að höfundur hans játar hrein-
I skilnislega, að Hermann Jón-
asson og Ólafur Thors, höf-
undar gerðardómslaganna og
gamlir og nýir samherjar í hat
rammri árás á lífskjör og af-
komu almennings á íslandi,
séu faðir og móðir núverandi
ríkisstjórnar. Nautarnir eru
slíkir, að enginn skyldi undr-
ast óeðli og atgervisleysi af-
kvæmisins. Það var ekki á
beti’a von!
Samlíking Sigurðar frá Vig-
ur á fæðingu ríkisstjórnarinn-
c. r og páfakjöri er að vísxi ærið
ónærgætnisleg í garð ka-
þólskra, sem íslendingar telja
sig ekki eiga neitt sökótt við,
en þó vitnar hún um óvenju-
lega hugkvæmi, þegar þess er
gætt, hver er höfundurinn og
lífsskoðun hans. En Sigurður
hefði átt að gera enn betur
fyrst hann var kominn svona
vel af stað. Þegar kardínálarn-
ir hafa leyst þá þraut að kjósa
nýjan páfa, brenna þeir at-
kvæðaseðlana, og reykur stíg-
ur upp sem tákn þess, að páfa-
kjörið sé um garð gengið. Það
steig raunar enginn reykur
upp úr flokksherbergjum
Framsóknarflokksins og Sjálf
stæðisflokksins að kvöldi
súþfiudagsins 12. . marz., En
Strax .eftiij -fæðingu iþ^lds-
stjórnárinnar lagði soffaþx.ökk
yfir 'gfetváilt íslaxidJIR'íákk’SiP
inn sá var gengislækkunin og
afleiðingar hennar. Síðan eru
íslendingar vondaufir og svart
sýnir. Þeir eru orðnir fátækari
og óhamingjusamari. Þeir sjá
fram á þá geigvænlegu hættu,
að atvinnutækin stöðvist og
atvinnuleysið haldi innreið
sína á ný. Vöruverðið hefur
stórhækkað og dýrtíðin aukizt
að miklum mun. En hliðarráð-
stafanir Framsóknarflokksins,
sem áttu að gera gengislækk-
unina bærilegri, eru enn sem
komið er aðeins bókstafir í
dálkum Tímans og íaguryrði
á vörum hinna hviklyndu og
hrösugu leiðtoga Framsóknar-
flokksins.
Þeir menn eru vandfundnir,
sem mæla íhaldsstjórninni bót.
Sjómennirnir, verkamennirn-
ir, iðnaðarmennirnir, bænd-
urnir; fólkið, sem vinnur og
framleiðir á íslandi, stynur
undir byrðum hennar og sér
sig til neytt að mæta árásum
hennar á lífskjör sín og af-
komu með öflugri gagnsókn í
ki’afti stéttasamtaka sinna.
Þetta er nauðvörn fólksins, en
það á ekki annarra kosta völ.
En mönnum á borð við Sigui’ð
frá Vigur er létt í skapi, þegar
þeir minnast fæðingar núver-
andi ríkisstjórnar. Hún nýtur
velþóknunar þeirra, sem standa
að Morgunblaðinu, Vísi og
Stefni, hinum gömlu og nýju
málgögnum afturhaldsins og
forréttindastéttanna. Þessi er
þá árangurinn af starfi og
stefnu Framsóknarflokksins
undanfarna mánuði. Hann hef
ur þjóðina á móti sér, en Sig-
urð frá Vigur og sálufélaga
hans með sér. Þá gladdi harin
með því að demba Stemgrími
Steinþórssyni, Hermanni Jón-
B U
HVERS VEGNA eru rnenn að skamma bókaútgefendur fyr-
ir reyfararuslið? Það er gefið út, af því það selst betur en vand-
aðri bækur. Sökudólgurinn er því fyrst og fremst hinn annál-
aði bókmenntasmekkur þjóðarinnar!
3> ,gnna i l .• ? r- • >
RÚSSNESKA SENDISVEITIN í Reykjavík hefur ný-
íega fest k,auþ á„fxjlIkQnxnustu sjókortum, sem til eru yfir
y ú • aHá *sífaiiif 1 eívíífú flSslálícfeí Ma-ttr |íví a;tlá,: að Iíússar heffm
í hyggju a3 auka siglingar til Iandsins.
■ í ■ ÞAÐ ER FURÐULEGT, að ekki skuli vera framleitt fiski-
íím í stórum stíl hér á landi. Þorskroð eru bezta hráefnið og
•njoAsguiujnjjjn nssacj rn erag jsnEjejeA tjjæui
PAN AMERICAN AIRWAYS mun ætla að kaupa American
Overseas Aii’ways, og þá vafalaust taka við flugleiðinni um
ísland. Það var PAA, sem hafði flugréttindi hér á landi fyrir
stríð og sendi þá hingað Vilhjálm Stefánsson og Guðmund
Grímsson dómara.
KVENÞJÖÐJN: Nú eru TVÆR fegurðarsamkeppnir
í vændum hér í Reykjavík, önnur hjá fegrunarfélaginu og
hin á vegum tímaritsins „Allt“, sem býður 500 kr. verð-
laun * * * Síðustu fegurðarsamkeppni, sem hér hefur
verið haldin, hélt „Vikan“ í september 1939, og sigraði
Olafía Jónsdóttir.
HÖLLENZK FLUGVÉL, hlaðin dýrasta hollenzkum osti,
kom nýlega við hér á landi á vesturleið.
MIKILL MUNUR er áð sjá lóðirnar aftur við bæjarhúsin
við Hringbraut eftir framkvæmdirnar þar. Byrjað er á lóð-
innj við eitt sambýlishúsið við Eskihlíð, og eru þá eftir tvö
stórhýsi þar, tvö á Melunum, og húsin við Hringbraut vestan
Kaplaskjólsvegar. Allar þessar stóru lóðir þarf að fegra.
WINSTON CHURCHILL óttast, að miklu meiri
hætta stafi af kafbátaflota Rússa en kafbátum Hitlers í
síðasta stríði. Rússar eru taldir eiga 360 kafbáta, þar af
100—200 af stórri gerð, sem ganga allt að 20 mílur neð-
ansjávar :i: * * Talið er víst, að rússneskir kafbátar séu um
allt Atlantshaf, og hafi þeir sézt við Kanadastrendur.
„LISTIN að vinna hylli karlmanna" heitir nýútkomin bók,
og er á kápunni mynd af stúlku og þrem amerískum hermönn-
um á skyrtunni. Flest á að læra af bókum nú á tímum!
JAM OG STEF: Svavar Gests segir í tímaritsgrein frá því..
er Stef skattlagði „jam-session“. Að vísu er ekki leikið neitt á-
kveðið lag í „jam-session“, heldur „byggja þeir sínar impró-
víseruðu sólóar“, eins og það heitir á jazzmálinu. En Stef skatt-
lagði samt * * Voru sendir tveir menn á hljómleikana til að
skrifa niður ,,lögin“. Þetta voru launaðir starfsmenn, sem urðu að
kaupa sér aðgang. Síðan var fenginn lögfræðingur til að inn-
heimta 30 krónurnar, og áætlar Svavar, að innheimtan hafi
ekki kostað rninna en 110 krónur — fyrir 30 krónu skatt.
assyni og Eysteini Jónssyni í
flatsæng hjá Ólafi Thoi’s,
Birni Ólafssyni og Bjarna
Benediktssyni.
Bólusetning gegn kommúnisma.
ENGUM ER TREYSTANDI
til að berjast gegn kommún-
ismanum, nema Sjálfstæðis-
mönnum, sagði einn af fram-
bjóðendum íhaldsins fyrir
kosningarnar í vetur. Hefur
þessari kenningu verið svar-
að hér í blaðinu oft og mörg-
um sinnum, en baráttan gegn
kommúnismanum heldur á-
fram og málið er því enn
tímabært. Nú hafa borizt
austan frá Burma fregnir,
sem eru athyglisverðar i
þessu sambandi, þar eð þær
varpa nokkru ljósi á það,
hvers konar stefna er far-
sælust til að útrýma komm-
únistum.
í BURMA hefur síðan í stríðs-
lok verið hið alvarlegasta á-
stand. Uppreisnarmenn, sem
eru undir stjói’n kommúnista
og á þeirra bandi, náðu um
skeið miklum hluta landsins
á sitt vald, þar á meðal mörg
um stærri borgúm landsins,
Ógnaröld var í landinu af
þeirra völdum og fjöldi ráð-
herra og annarra leiðtoga lét
lífið fyrir moi’ðingjum kom-
múnista. Lýði’æðisflokkarnir
héldu þó völdum og hafa nú
snúizt til sóknar. Gengur
þeim betur en nokkurri ann-
arri stjórn í Austur-Asíu að
ráða niðurlögum kommún-
ista.
STEFNAN, sem stjórn Buima,
undir forustu Thakin Nu,
hefur fylgt, er jafnaðarstefn
an, — lýðræðislegur sósíal-
ismi. í stað þess að treysta á
vopn gegn vopnum komm-
únisma, hafa þeir tekið upp
víðtækar umbætur í landinu
og útrýmt hinu rotna auð-
valdsskipulagi, sem var að
sliga þjóðina.
JARÐNÆÐI er það, sem mestu
máli skiptir í löndum Aust-
ur-Asíu. Fyrir stríð áttu land
eigenaur í Indlanai og Ev-
rópu 70% af hinum auðugu
hrísgrjónalöndum í Burma.
Nú hefur landið verið tekið
af þeim og skipt milli bænd-
anna, sem sjálfir rækta land-
ið. Þá var hrísgrjónaverzlun-
in í höndum erlendra auð-
manna og drógu þeir til sín
bróðurhlutann af afrakstri
hinna frjósömu hrísgrjóna-
héraða, en héldu þeim bænd
um, sem áttu jarðir sínar, svo
og leiguliðunum, í stöðug-
um skuldafjötrum. Nú hefur
þessi verzlun verið þjóðnýtt
og er rekin með alþýðu heill
fyrir augum en ekki gróða
cinstaklinga
FLEIRA hefur verið tekið úr
höndum auðstéttanna, sein
lifðu á því einu að eiga land
og fyrirtæki. Skógarhögg er
nú að miklu leyti í höndum
ríkisins og timbursalan svo
til öll. Þá hefur samgöngu-
kerfið á ám og vötnum, sem
mikla þýðingu hefur í Burma,
verið tekið af erlendu fyrir-
tæki og er nú eign ríkisins.
Arðránið er þannig að mestu
leyti úr sögunni, og lands-
menn vita það nú, pð þeix
njóta sjálfir ávaxtanna af
starfi sínu, en ekki erlendir
auðmenn.
ÞESSI STEFNA hefur kippt
undan kommúnistum grund
velli alls áróðurs þeiri’a í
Austur-Asíu, hvað Burma
snertir. Þeir hafa fyrst og
fremst unnið fylgi á skipt-
ingu stórjarða og þjóðnýt-
ingu í stað ei’lends auðvalds:
Bi’ezka tímaritið „Econo-
mist“, sem er fjarri því að
vera á bandi sósíalista, við-
ui’kennir, að þessi stefna
Thakin Nus hafi valdið mestu
um það, hve vel gengur að
útrýma kommúnistum í land
inu.
Handrifin
Framhald af 1. siðu.
maðurinn aðbúðinni í Árna-
safni, og ber frásögn hans’með
sér, að ummæli Hallgríms
Thomsens hafi ekki verið um
of, en hann komst svo að orði,
að safnið væri „ruslakompa"
og benti á hina miklu yfirvof-
andi eldhættu. Jón Helgason
segir einnig í viðtalinu, að að-
nægjandi, en tekur fram, að
búðin í safninu sé alls ófull-
reynt sé að verða við óskum
þeirra. er heimsæki Árnasafn,
um að sjá handritin og vísar á
bug átyllunni um slithættuna
og bendir á, að þau séu ski’ifuð
á kálfsskinn, svo að það þu.rfi
mikið til þess að þau slitni.
Auk þess, sem Jón Helgason
telur handrítin í hættu í Kaup
mannahöfn bendir hann á, að
einstök handrit séu jafnaðai’-
lega í förum sjóleiðis milli
Danmei’kur og íslands og seg-
ir, að hann sé löngum* milli
vonar og ótta, þegar hann sjái
skipin leggja úr höfn með hin
dýrmætu íslenzku þjóðarverð-
mæti innan borðs.