Alþýðublaðið - 15.09.1950, Qupperneq 8

Börn og ungfingar.
Komið og seljið
AiþýðubiaSiö.
Allir vilja kaupa
Áiþýðubiaðið.
Gerizt áskrifendur
að Aiþýðublaðino.
Alþýðublaðið inn á
bvert heimili. Hring-
ið í síma 4900 og 4906J
Föstudagur, 15. sept. 1950.
Sperstli kaupgjaldssigrair slðan .
1942 hafa unnizt í tfð núveráindl
Alþýðusamb'andsstjórnar.
KÖMMÚNISTAE segja, a5 Alþj’ðusambandsstjóm
hafi gersamlega brugðizt hlutverki sínu í kjaravnálum
verkalýðsins. En hvað sögðu þeir í fyrrasumar eftir kaup-
hækkanirnar, sem þá fóru fram?
Þá viðurkenndu þeir, að kaupgjaldssigrar sumarsins
1949 væru þeir mesíu. er unnizt hefðu síðan 1942 (en þá
voru að vísu ekki kommúnistar, heldur Alþýðuflokks-
menn einir, í sambandsstjórn).
Kommúnistar vildu að vísu í fyrrasumar þakka Dags-
brún þá kaupgjaldssigra, er þá unnust. En það ver’ður
ekki með neinum sanni gert, því þegar Dagsbrún samdi,
20. júní, um 7—10% kauphækkún, voru 40—50 önmir
félög búin að semja með aðstoð Al^ýðusambandsins um
6—-18% kauphækkuu. .
Jóhann Svarfdœlingur leikur
steinaldarrisa í
34 hreppar á landinu hafa nú
innan við eitf hundrað íbúa
Fróðiegar tölur um mannf|ölda á iand-
inu í nýútkomnum Hagtfðindum.
i --------»--------
ÍSLANDI er skipt í 231 sveitarfélag, 12 kaupstaði og 219
hreppa, og er stærð sveitarfélaganna mjög misjöfn, allt frá
54 707 í Reykjavík niður í 40 íbúa í Loðmundarfjarðarhreppi.
Er nú svo komið, að því er Hagtíðindi greina frá, að 34 hrepp-
ex hafa innan við 100 íbúa og nokkrir undir 50. Hefur því nú
varið hreyft af kunnugum mönnum, að rétt sé að endurskoða
skiptingu landsins í sveitarfélög og sporna við því að þeim
fiölgi og þau minnki, eins og verið hefur undanfarin ár.
Á þingi Sambands íslenzkra
sveitarfélaga, sem haldið var
fyrir nokkru, flutti Jónas Guð-
mundsson, skrifstofustjóri fé-
'iagsmálaráðuneytisins, erindi
tra þessi mál, þar sem hann
mælti eindregið með því, að
sveitarfélögunum verði steypt
saman og þau stækkuð, en
komið í veg fyrir frekari skipt-
ingu þeirra og fækkun íbúa af
þeim sökum. Um þetta mál
urðu nokkrar umræður, og ból
aði á andstöðu manna frá
sveitahreppum gegn þessari
hugmynd, en m/.lið varð ekki
Á i bardögum við facjr-'
ar konur í myndinni.
JÓHANN Svarfdælingur er
nú búinn að leika í kvikmynd
í Hollywood, og er kvikmynd-
in nýstárleg fvrir það, að
myndin er að langmestu leyti
um kvehfólk og. vfirgnæfandi
meirihluti Je'karanna eru ung-
ar og fallegar konur. Kvik-
mvnd bessi heitir ..Konur for-
söguald.anna“ og fjallar um á-
standið $. jörðinni um það bil
20 000 árum fyrir Krist. Segir
kvikmyndin frá stórum flokki
kvenna, sem eru ,,karlhatarar“.
Sendir leiðtogi kvennanna
stúlkur sínar á veiðar efíir
karlmönnum, sem þær gera að
þrælum sínum. Eru stúlkurnar
hinar grimmustu í árásum sín-
um á karlmennina. Svo fara þó
leikar um síðir, að þrælarnir
ná völdunum í sínar hendur og
gerast feður fjölskyldnanna og
hefur svo verið síðan, að því er
myndin gefur í skyn.
í þessari furðulegu kvik-
mynd leikur Jóhann Svarfdæl-
ingur Pétursson risa einn mik-
inn og. grimmilegan, sem heit-
ir Guaddi. í fyrstu reyndist
hann stúlkunum hættulegur
andstæðingur (sjá mynd), en
svo fór í myndinni, að hann
var um síðir drepinn.
ferkamannafélag
Akureyrar fram-
lenglr samninga
VERKAMANN^FÉLAG
AKUREYRAR hefur nú fram
lengt samninga sína \ið at-
vánnurekendur óbreytta.
Hafa þá flest hin stærri
verkalýðsfélög, er kommúnist
ar ráða, orðið við tilmælum
Alþýðusambandsstjórnar um
það, þótt Þjóðviljinn telji það
svik vi'ð verkalýðinn.
útrætt á þinginu, enda um-
fangsmikið.
Samkvæmt mannfjölda-
skýrslum nýútkomins ágúst-
heftis Hagtíðinda, voru íbúar á
öllu landinu 141 042 í árslok
1949. Af þeim bjuggu 54 707 í
Reykjavík, en í 12 kaupstöð-
um landsins, Reykjavík þar
með talin, voru íbúar 84 835
samtals. í 29 kauptúnum og
þorpum, er hafa meira en 300
íbúa, voru 15 291 íbúi. íbúar
sveitanna, að frádregnum þess-
um þorpum, voru 40 626.
Læknishéruð voru 51 á land
inu, og færri en 1000 íbúar í 18
þeirra, fæstir 144 í Hesteyrar-
læknishéraði. Prestaköll voru
112 á landinu, þar af 89 með
færri en 1000 íbúum og er mcð
alíbúatala þeirra aðeins 444.
Fæstir eru íbúar í Staðar-
prestakalli í Aðalvík, 42.
Af kaupstöðunum fjölgaði í-
búum alls staðar 1949 nema á
Siglufriði. íbúatalan er sem hér
segir:
1948 1949
Reykjavík ....... 53384 54707
Hafnarfjörður .. 4699 4904
Keflavík ......... 2067 2157
Akranes ........... 2500 2540
ísafjörSur ........ 2830 2857
Sauðárkrókur .. , 992 1003
Siglufjörður .... 3103 3069
Samningaumleit-
anirmilli
íslands og írlands
í VIÐRÆÐUM, er þeir
Bjarni Benediktsosn utanríkis-
ráðherra og Mr. McBride utan-
ríkisráðherra írlands hafa átt,
er þeir hafa hitzt nýlega, hafa
þeir rætt um möguleika á
auknum viclskiptum milli ís-
lands og írlands.
Niðurstaðan af þeim samtöl-
um hefur orðið sú, að nýlega
j fór Jóhann Þ. Jósefsson alþing-
ismaður til írlands á vegum ís-
lenzku ríkisstjórnarinnar til að
athuga möguleika á sölu ís-
lenzkra afurða þar og sernja
við írsk stjórnarvöld um við-
skipti milli landanna, ef skil-
yrði væru fyrir viðskiptasamn
ingi.
Hinn 13. þ. m. fór síðan frarn
bráðabirgðaundirskrift undir
viðskiptasamning milíi íslands
og írlands. Viðskiptasamning-
urinn skal staðfestur af ríkis-
stjórn hvors lands xim sig, áð-
ur en hann.öðlast gildi endan-
íega.
Reykjavík, 14. septemher 1950.
Ólafsfjörður ....
Akureyri .......
Seyðisfjörður
Neskaupstaður ..
Vestmannaeyjar .

Skuldir ríkisslóðs
sioan

SKULDIR ríkissjóðs í árslok
1949 voru 271 665 000 krónur,
og voru innlendar fastaskuldir
75,5 milljónir, innlendar laúsa.
skuldir 164,6 miUvónir, erlend-
ar fastaskuldir 30,6 milljónir
og erlendar lausaskuldir 926:
þúsund.
Hagtíðindi hafa nýlega birt
skrá yfir skuldir ríkisins síð-
ustu 10 ár, en þær hafa farið
stöðugt hækkandi síðan 1945
og eru nú meiri en fimmfaldar
miðað við það ár. Ríkisskuld-
irnar hafa verið sem hér segír
samtals:
1940 . . . 55 330 000
1942 . . . 80 408 009
1945 ... 55 029 000
1947 . . . 130 074 009
1948 . . . 198 380 000
1949 . .. 271 655 000
Erlendu skuldirnar hafa1.
Jóhann í baráttu við tvær
steinaldarstúlkur.
Brezkl hafrann-
sóknaskip kom iil
Reykjavíkur í gær
BREZKT hafrannsóknaskip
kom til hafnar í Reykjavík um
fjögurleytið síðdegis í gær.
Mun það verða hér í höfn
fram yfir helgi, en leggja þá út
til rannsókna hér við land.
Skipinu hefur verið leyft að
vera með botnvörpu í land-
helgi vegna rannsóknanna.
Það er tæplega 500 tonn að
stærð.
100 000 MANNS eru nú í
verkföllum í Finnlandi og um
mánaðamótin bætast væntan-
lega 100 000 við, og eru þétta
mestu verkföll, sem gerð bafa
verið í Finnlandi eftír stríð.
aukizt mjög síðustu árin. og"
voru þær 22 milljónir 1947. 6T
milljónir 1948 og 75 milljónir
1949, en á þessum árum var
meðal annars tekið stórlán fyr-
ir nýju tógurunum, sem verið
er að smíða í Englandi.
Eignir umfram skuldir ríks
isins hafa aukizt jafnframt
skuldunum og voru 1940 29
milljónir, 1943 90 milljónir,
1946 164 milljónir og 1949 180*
milljónir.
Hraðirysiihús Eski-
fjarðar auglýsl
á uppboði
í NÝÚTKOMNU Lögbirt-
ingablaði er Hraðfrystihús
Eskifjarðar h.f. auglýst til sölu
á nauðungaruppboði sarakv,
kröfu Landsbankans og stofn-
lánadeildar sjávarútvegsins, til
greiðslu á höfuðstól kr. 768 000*
með vöxtum frá 1. nóv. 1949
og dráttarvöxtum.
Kvikmyndin Björgunarafrekið við
Látrabjarg sýnd nyrðra og eystra
93-8 941
6761 7017
763 772
1293 1320
3501 3548
KVIKMYND slysavarnafé-.
lagsins, „Björgunarafrekið við
Látrabjarg11, hefur undanfarn-
ar vikur verið sýnd mjög víða
á Norðurlandi, en nú er verið
að sýna hana á Austurlandi. Á
leið sinni um Norðurland fóru
sýningarmennirnir út í Gríms-
ey, en þar hafa kvikmyndir
aldrei verið sýndar áður. Norð
lendingar tóku myndinni vel,
sem vænta mátti, og var að-
sókn alls staðar hin bezta.
Á Kópaskeri korn sr. Jakob
Jónsson, fórmaður slysavarna-
deildarinnar Ingólfs, á móts
við sýningarmennina og ferð-
aðist með þeim um Austfirði
til að vinna að stofnun nýrra
deilda. ,Hafa þegar verið stofn-
aðar slysavarnadeildir, sem
hér segir: Á Þórshöfn og nefn-
ist deildin ,,Hafliði“, formaður
er Jón H. Kjartansson; að Eg-
ilsstöðum ný deild með 54 með
limum og formaður undirbún-
ingsstjórnar frú Sigríður Vil-
hjálmsdóttir, en framhaldsað-
alfundur verður haldinn bráð-
lega; á Vopnafirði stofnuðu
rúmlega hundrað manns nýja
deild og er formaður undirbún-
ingsstjórnar sr. Jakob Einars-
son- prófastur. Aðsókn hefur
vreið mjög góð á Austfjörðum,
t. d. var sýnt tvisvar sinnum
fyrir fullu húsi á Vopnafirði.
Þeir, sem ferðast með kvik-
myndina, eru þeir Guðmundur
G. Pétursson trúnaðarmaður
slysavarnafélagsins og Guð-
mundur Jónsson bifreiðarstj.