Alþýðublaðið - 27.01.1951, Qupperneq 7

Laugardagur 27. janúar 1951.
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
7
Framh. af 5, síðu.
múnismi og nazismi tuttugustu
aldarinnar tóku það í þiónustu
sína, og urðu hvor. um sig og
þó einkum kommúnisminn að
ajheimshreyfingu, að verulegu
leyti, í krafti þessa lífsviðhorfs.
tCommúnisminn og það aðdrátt
arafl, sem. hann hefur á f jölda
fólks — og þá ekki sízt hinar
FÉLÁGSLÍF
Skíðaferðir.
frá Ferðaskrifstofunni um
helgina. Laugardag kl. 13.30
og, sunnudag kl. 9.30—10. —
Fólk sótt í úthverfi bæjarins.
Ókeypis skíðakennsla fyrir
bvrjendur. Skíðakennari Guð-
mundur Halldórsson frá . ísa-
firði. — Nánari upplýsingar
í síma 1540.
Forðaskrifstoían.
Knattsjiyrmifélagið Vaiur.
Skíðaferðir í Valsskálann í
dag kl. 2 og kl. 6. Farseðlar
í Herrabúðinni. Farið frú
Arnarhóli vi'ð Kalkofnsveg.
Ármenningar, skíðamemi.
Skíðaferðir um helgina
verða þannig: í Jósefsdal á
laugardag kl. 2 og kl. 6, að
Kolviðarhól á Steíánsmótið
laugardag kl. 2 og kl. 6 og á
sunnudag kl. 9, þeir, sem vilja
fara íyrr, tali við formann.
Farið verour frá íþróttahús-
inu við Lindargötu. Farmiðar
í Hellas og Kcrfugerðinni. —
Þátttakenuur í Stefánsmótinu
geta fengið gistingu í Vals-
skálanum, ef þeir láta for-
mánninn vita.
Síjórnin.
ÍR. Skíðaíerðir
að Kolviðarhóli í dag ltl. 2 og
o e. h. og á morgun kl. 8 og 10
E. h.
Farið frá Varðarhúsinu.
jtansað við Vatnsþró, Undra-
;and og Langholtsveg. Farmið-
ir við bílana.
Skíðadeild Í.R.
Skíðafólk:
Skíðafélag Reyldavíkur vill
að gefnu tilefni mælast til þess,
að þeir, sem sækja skíðaskála
bess í Hveradölum noti að öðru
jöínu skíöabila þess. Afgreiðsl
m er í Haínarstræti 21, sími
1517.
Skíðaferðir að Skíðaskálan-
im: Laugardag ,ld. 2 og kl. 6.
Sunnudag kl. 9, kl. 10 og kl
1,30.
Á undan ferð kl. 10 fara bil
ar um útvhefrin, sjá sér tilk.
Frá Hlemmutorgi, Ilverfisg.
kl. 10. Skíðalyftan í gangi.
Brekkan upplýst,. Afgreiðslan
Hafnarstræti 21. sjmi 1517.
Skíðadeild K.R. :a
Skiðafélag Reykjavíkur.
Áth. 1. ferð kl. 9.
frumstæðári þjóðir i Aústur-
Löndum — verður ekki skilið
til fulls nema þetta sé haft í
huga. Það kann að virðast und
arlegt, að á tuttugustu öldinni,
öld hinna miklu tæknifram-
fara, skuli reynast jefnsterk
tilhneiging og raun ber vitni
til afturlivarfs að frumstæðara
lífsviðhorfi En það er þó ekki
eins undarlegt og virðast kann
í fyrstu. Maðurinn hefur sjálf
ur breytzt miklu minna en tæk
in, sem henn notar, skynsem-
istrú efnishyggjunnar hefur
reynzt verulegum hluta mann-
anna ófullnægjandi í andleg-
am efnum og þeim reynzt of
erfitt að ’eggja sjálfstæðan sið-
gæðismælikvarða á orð og at-
haínir. Þess vegna hefur öla
hinnar miklu tækni að ýmsu
Leyti verið öld andlegrar upp-
lausnar. Þess vegna hefur naz-
isma og kommúnisma orðið
miklu meira ágengt í boðun
hins einfalda viðhorfs en ella
hsfði orðið. Jafnframt ber að
háfá það í huga, að þetta af-
stæða siðgæðisviðhorf er miklu
hæítulegra, þegar komið er yf-
ir á svið þjóðfélagsmála, en
það er á sviði trúmála og ekki
hvað sizt eftir að ríkisvaldið
er orðið mjög'voldugt.
TALA EKKI SAMA MÁL
Þetta er nauðsyn’egt að
skilja til þess að vita, hvernig
íirégðast á við kommúnisma og
nazisma, Ég. .geri mér vel ljósa
hætíuna, sem fólgin er í því,
að skipta öllum mönnum í
kommúnista og andkommún-
ista. Þeð skiptir fleira máli í
stjórnmálum en það, hvort
menn eru kommúnistar eða
ekki knmmúnistar, og nauðsyn
in á því að Iterjast gegn komm
únisma, má ekki verða til þess
að mehn missi sjónar á því.
5n þess ber þó að gæts. og það
er mjög mikilvægt, að
citt skiiur kommúnista og
þó, se?n éru ekki komniúnist
ar, og það er, a'ð þeir tala
hvorir um sig í raisnínni
ekki sama mál, þeir nota
ekki orð í sömu merkingum,
þeir leggja- ekki sama mæli-
kvai'öa á gott og ii'lt, rétt og
rangt. Þegar kommúnistí tal
ar urn andlegt freisi, getur
hann átt við ástand, þar sem
er hvorki málíreisi, ritfrelsi
né fundafrelsi, ef þær skoð-
anir, sem honum sjáifum
eru hjartfóignar, fá að nióta
sín. Þegar kommúnisíi talar
um lýðraeði, geíur hann átt
vií stjórnarfar, þar sem lít-
i i minnihluíi hefur broíizt
t'i valda með byltingu og
stjómar í skjóli valds, jafn-
vel erlends valds, ef hann
stjórr.ar eins og kommúnisti
telur a‘ð eigi að' stjóma, Þess
vegna geta Sovétríkin frels-
að þjóðir með því að ieggja
þær urtdir sig. 1-ess vegna
geta kommúnistískar her-
sveitir ruðzt fram til orustu
undir friðarfána og syngj-
'andi' friðarsöngva, stríð geí-
ur verið til eílingar friði.
ORÐUM KOMMÚNISTA
EKKS TEEYSTANDI
Þctta staðfestir slíkt djúp
miili kommúnista annars veg-
ar og þeirra, sem aðhyllast aðr-
ar þjóðmálaskoðanir hins veg-
ar. að það verour aidrei brúað.
Þ.etta vái|úr því, að stjórn-
málayfirlý^ngum kommúnista
verður eMci -treyst í sama-
skilningi og hægt á að vera að
treysta yfirlýsingum annarra í
stjórnmálum. Ástæðurnar ber
ekki að rekja til óheiðarleika
eða slíks, heldur blátt áfram til
þess, að allar yíirlýsingar þeirra
eru samkvæmt siðgæðishug-
myndum þeirra afstæðar, þ. e.
háðar forsendum, sem geta
hæglega breytzt, og, þá breyt-
ist inntak j'firlýsingarinnar
líka. Það er vegna þessa, sem
friðaryfirlýsingar kommúnista
hafa lítið gildi í sjálfu sér.
Þær geta verið rök fyrir friði
í Evrópu og ófriði í Asíu. Og
friðarixreyfing, sem borin er
uppi af slíkum mönnum. eflir
ekki sannan frið á jörðu.
MEGINSÖKIN HJÁ
SOVÉTRÍKJUNUM
En hverjar horfur eru þá á
því, að friður haldist og hvern-
ig er hægt að stuðla að því?
Heimurinn er klofinn í and-
stæðar fylkingar. Ef styrjöld
bryt'st út, yrði hún algert stríð
milli Sovétríkjanna og fylgi-
ríkja beirra annars vegar og
hinna vestrænu lýðræðisríkja
og bandamanna þeirra hins
veg.ar.
Eg mun ekki falla fyrin
beirra freistingu, að vilja ekki
sjá nema engla og djöfla á vett-
vangi heimsmálanna. Það
mundi auðvitað gera alla af-
stöðu enn auðveldari, ef mál-
staður annars aðilans væri al-
hvítur, en hins alsvartur. Hin
vestrænu lýðræðisríki hafa
vafalaust stigið ýmis víxlspor,
og Sovétríkin kunna að geta
fært fram nokkur rök, einkum
söguleg, fýrir hegðun sinni. En
hvernig svo sem því er varið,
er það óhagganleg stað-
reynd, að nfeginbmigi á-
bys-gðarínnar á því, hvernig
komið er, hvíiir á Sovétríkj-
uiunn. Þau minnkuðu ek'ki
h.erafla sinn og drógu ekki
úr. vígbúnaði sínum, eins og
Vesturveldin, er styrjöldinni
lauk. Þau héidu her sínum
í nágrannaríkimium, beint
og óbehit studdu þau þar að
valdatöku Ííommúnisíafiokka
og gerðu þessi ríki ekki að-
eins að bandarikiiim sínum,
heidur ao beinum lepnríkj-
um, svo sem m. a. hefur
komið fram í bví, að rúss-
nesfestm rikisborgumm hef-
ur verið falið að gegna ýms-
um æðstu stöðum. Þau
héldu þegar eftir styrjöid-
ina áfram að treysta víg-
stöðii sína sem bezt, eins og
þau bygffjst við stórárás á
hverri stundu, en erfitt er
að greina milii þess, hvenær
slíkur viðbúnaður er til
varnar eða sóknar. Sovét-
ríkin voru eir.a stórveldið,
sem terði undir sig lönd og
þióðir í slríðinu ot eftu-
það. Þau lögðu undir sig
Eystra^aUsrífein öli og hiuta
af Póilandi, Rúmeníii,
Tékkóslóvakís), Finniandi,
Þýzkalandi o% Jaruvi. Þctta
landssvæði er iivorki meira
né m'iwa pi' lí> m'IIjón fer-
krómetra að stærð eða 5
siimum strerra en Islaml, og
þar bjugr'u 28 miHjónir
manna. Ot bau hafa jafnvel
rkfei vílað fy-rir sér að styðja
bæði beint og. óbeint árásar-
styrjöld eins og Kóreustyrj-
öldina.
Hegðnn hinna aðalstórveld-
arma. Bandaríkianna og Breta,
^efur verið mjög á annan veg.
í sögu þessara ríkia eru að
vífu ýmsir danurlég'r kaflar,
en 'heim er það þó sameigirslegt
að hafa gert sér Ijóst, að timar
hinnar gömlu héiinsveldis-
stefnu -og þióðakúgunar eru
liðnir og að styrialdir og voi.T.n
vald leysa ekki vandamál.
Þeim mun hörmulegra er það.
Jarðarför konu minnar og móður okkar,
HALLDÓRU BJÖRNSDÓTTUR,
fer fram frá Dómkirkjunni mánudaginn 29. jan. kl. 2 e. h.
Athöfninni í kirkjunni verður útvarpað.
Kristimmdur Guðmundsson
og synir.
ELDRI DANSARNIR í G.T.-
húsinu í kvöld ki. 9. Aðgöngu-
miðar kl. 4—6 í dag. Sími 3355
6 manna hljómsveit.
AHtaf er Gúttó vinsælast.
<ey@aviKur:
verður haldinn í Alþýðuhúsiriu við Hveríisg. á morgun,
sunnudag. kl. 14 (2 e. h.).
«•
Dagskrá:
Samkvæmt 25. grein félagslaganna.
Lagabreytingar frá félagsstjórninni.
Fundurinn er aðeins fyrir félagsmenn, er sýni
dyraverði félagsskírteini.
Stjórnin.
að Sov.étrík’.n skuli nú fyikja
sér undir slík merki.
Sú staðreynd knýr lýðræðis-
þjóð'irnar auðvitað til varriar. j
Þess vegna er heimsástandið
eins og það er.
En er. bá engin von tii þess
að úr rætist án styrjaldar?
HIN EINA SANNA
FRIBARBAEÁTTA
Ef það er afstaðá vaidhafa
Sovétríkj anria. sem er aðal-
undirrót hætíunnar, er hér í
raun og veru úm a'ð ræða
snurningu um„ hver von standi
til, að hún rnuni breyfast. Ég
hygg, að höfuðskýringu na á
bví, hyernig Sovétríkin haía
hcgðað sér, sé að finna í því,
að valdhafar þeirra geri ráo
fyrir, a3 stjórnendur annarra
ríkja hugsi eins og þeir' sjálfir,
að þeir láti í raun og veru
stjórnast af sáxna afstæða sið-
gæðismatinu og sé því ekki að
treysta í neinu. Ef þetta er rétt,
er það, þegar öllu er á botninn
hvolft, hið kom.múnistísk.a lífs-
V’ðhorf, sem er hin’ cVýpsfa
undirrót hins oheiliavænlega
ástands. Hvað snertir vaidhaía
hinna kommúnistísku ríkja er
að vísu ekki ar.nað’hægt eri að
vona að þeir sjái, að steina
þeirra leiðir tri ófarnaðar, einn
iig fvrir þá sjálía, og vera við
öllu búinn, á meðan sú von er
ebki orðin að visru. En að öðru
lejdi er hægt að vinna að því,
að hið kommún1 stíska iífsvið-
horf, sem ég hef, gert að um-
talseíni, breiðist, ekki út, held-
Ur minnki ítök þess. Vltbreiðsla
kommiinismans verður ekki
hindruð með orðum einum. Til
þess þarf athafrrr, og þær at-
hafnir þurfa að vera fólgnar í
því að tryggja öllum mönnum
og öllum þjóðum, hvar sem
þær búa og af bvaða kvnþætti
sem þær em, frelsi og hagsæld;
það þarf að útrýma öi'birgð og
neyð, allri fáttekt og ölíum
skorti, og losa alla menn við
ótta um afkomu sína. En jafn-
íramt þarf mannkynið að eign-
ast nýja von, nýjar hugsjónir
til þess að lifa fyrir og starfa
íyiir, nýja skoðun á gtldi sínu
og nýtt traust á sjáliu sér og
framtíð sinm, er gefið geti líf-
inu göfugan tilgang og aukna
fyllingu.
Slík barátta mundv eyða á-
h.vlfum kommúnismans í heim-
inum. En jafuframt mundi liún
efla frið á jorðu. Siík barátta
er í raun og sannleika hin eina
sanna íriðarbarátta
Úlbreiðið