Alþýðublaðið - 19.11.1950, Blaðsíða 4

4
ALÞÝÐUBLAÐÍÐ
Sunnudagur 19. nóvember 1350
Útgefandi: Alþýðuflokkurinn.
Hitetjóri: Stefán Pjetursson.
Fréttastjóri: Benedikt Gröndal; þing-
fréttaritavi: Helfci Sæmundsson; auglýs-
irigastjórL: Emilíá Möller. Ritstjórnar-
síinar: 4901 og 4902. Auglýsingasími
:4&06. AfgreiSausimi 4300. Aðsetur: Ai-
þýðubúsiS.
AlþýSuprenó-oaiðjan h.f.
TUTTUGASTA GG ANNAÐ
ÞING Alþýðusambands ís-
lands hefst í Reykjavík 1 dag.
Störfum þess mun verða veitt
mikil athygli næstu daga, og
miklu meiri en störfum alþing-
is, enda fátt uppbyggilegra
frétta þaðan um þessar mund-
ir. Þjóðin gerir sér Ijóst, að
alþýðusamtökin eru orðin rík-
ur þáttur í lífi hennar, cg þing
þeirra í ár hlýtur að verða
mjög mikilvægt með tilliti til
þeirra viðhorfa, sem nú blasa
við.
Forseti og framkvæmda-
stjóri Alþýðusambandsins lýstu
því í nokkrum orðum í við-
tali við Alþýðublaðið nýlega,
hver verða munu meginvið-
fangsefni þessa sambandsþings.
Ðýrtíðarmálin og atvinnu-
ástandið í landinu verða aðal-
mál þess. En það mun einnig
fjalla um skipulagsmá! sam-
bandsins, úrsögn þess úr hinu
kommúnistíska alþjóðasaxn-
bandi verkalýðssamtakanna og
fyrirhugaða inngöngu í hið
nýja alþjóðasamband frjálsra
verkalýðssamtaka lýðræðis-
þjóðanna. Enn fremur mun
þingið taka afstöðu til öryggis
n vinnustöðvum, en það mál
bíður nú meðferðar alþingis
og virðast núverandi stjórnar-
fíokkar lítinn áhuga hafa á
að afgreíða það tímabæra og
sjálfsagða mál, sem þó hefur
veiig rækilega undirbúið.
*
Þetta þing Alþýðusambaríds
íslands sækja um 280 fulltrú-
ar 138 verkalýðsfélaga, er telja
innan vébanda sinna rúmlega
25 000 vinnandi menn og kon-
ur. Lýðræðissinnar verða í ör-
uggum meirihluta á þessu
þingi, þar eð kommúnistar
fóru enn meiri hrakfarir í
kosningunum til þess en í kosn
ingunum til tuttugasta og
fyrsta þingsins fyrir tveimur
árum, en þá var endi bundinn
á óstjórn komrríúnista í Al-
þýðusambandinu og pólitíska
misnotkun þeirra á því. Full-
trúakjörið er því óræk trausts
yfirlýsing á fráfarandi sam-
bandsstjórn, enda hefur hún
unnið mikið starf og gott, þótt
kommúnistar hafi rægt hana
og svívirt og talið öll verk
hennar óa’andi og óferjandi.
En annars var auðvitað elcki
að vænta úr þeirri átt.
Af verkefnum sambands-
stjórnar á liðnu kjörtímabili
háfa dýrtíðarmálin og kaup-
gjaldsmálin verið fyrirferðar-
mest og mikilvægust. Alþýðu-
ramband íslands og Bandalag
starfsmanna ríkis og bæja unnu
í sameiningu mikinn sigur í
Eumar, þegar ríkisstjórnin sá
sig til þess neydda að taka aft-
ur bráðabirgðalögin um fölsun
júlívísitölunnar. Þar sýndu
verka’ýðssamtökin festu og
þrautseigju, sem Ieiddi til
skjóts sigurs. Sambandsstjórn
in hefur á kjörtímabilinu beitt
sér mjög fyrir því, að sam-
ræma kaupgjald í landmu, en
þau mál voru í algeru öng-

þveiti, þegar valdatíma komm-
únista lauk. Á því svið'i hefur
tekizt að ná þeim árangri, að
nú má heita, að kauptaxtar í
iandinu séu ekki nema tve;r,
kr. 9,00 og kr. 9,24 á klukk
Gtund; og á þessu kjörtímabili ;
hafa: veriö gerðir fleiri kaup-;
sarnningár en nökkru sinni áð-
ur á jáfnstuttum tíma í sögu
framtakanna eða. aTs 250—300
Famningar, og með þeím öllum
fengust kjaraþætur viðkom-
nndi félögum til handa. Þessi
dæmi nægja til að sýna það,
að fráfarandi sambandsstjórn
r.efur unnið vel og dyggilega
að því, sem henni bar og hún
var til kjörin á alþýðusam-
bandsþinginu fyrir tveimur
árum. , I
j
Þegar þetta £.lþýðusambands
þing kemur saman, eru við-
horfin ærið breytt frá því, sem
verið hefur undanfarin ár. At-
vinnuöryggi landsmanna hef-
ur stórminnkað, og atvinnu-
levsi er víða farið að gera al-
varlega vart við sig. Dýrtíðin
hcfur aldrel verið meiri. Af-
leiðingar gengislækkunarinn -
ar hafa reynzt miklum mun
þungbærari en nokkurn gat
órað fyri r í upphafi. Ríkis-
ctjórnin Iætur sem 'hún viti
okki af vandamálurn atvinnu-
lífsins. Stuðningslið hennar á
alþingi leggúr til, að tillögum
Alþýðuf.’okksins og Alþýðu-
sambandsins um athugun þess
og ráðstafanir til úrbóta sé ^
vísað frá. Ríkistjórnin. beitir
sér meira að segja fyrir þvi, |
að vinnumiðlun á vegum rík- i
isins sé hætt, þegar hennar er)
mest þörf. Vestfirðingar hafa
nkorað á ríkisstjórnina áð hefj
ast handa um ráðstafanir til
þess að auk.a atvinnu og draga
úr atvinnuleysi. Sveitarfélög
og verkalýðsfélög hafa gert
sams konar eða hliðstæðar
ályktanir. En ríkistjórnin
Ginnir þessum málaleitunum
engu. Hún virðist ekki telja
um öðrum vandamálum en
iieyleysi bænda á óþurrkasvæð
unum norðan lands og austan!
Slíkar eru kveðjur ríkis-
stjórnarinnar og meirihluta al-
astæðu til að hyggja áð nein-
þingis til verkalýðssamtakarma
í landinu, þegar þing þeirra er
að setjast á rökstóla. En þessir
aðilar munu :sannfærast um,
að ís’cnzk s.Iþýða er staðráðírí.
i.aS fylkja liði til baráttu við
erfiðleikana. Iíún læ'tur ekki
kalla yfir sig neyð og skort
að óreyndu. Verkalýðshreyf-
íngin hefur mótað ýtarlega og
raunhæfa stefnu í dýrtíöar-
málunum. En óskum hennar
hefur ekki verið sinnt. Þvert
á móti hefur. afturhaldið grip-
ið til gengi sl ækku nar innar,
ráðstöfunar, sem verkalýðs-
samtökin vöruðu eindfegið við
og börðust gegn. Nú heíur nær
átta mán'aða reynsla sýnt og
sannað, að stefna verkalýðs-
ramtakanna var rétt, en stefna
afturhaldsins og ríkisstjórnar
þess röng. Verkalýðshreyfing-
Ln mun á því alþýðusambands
þingi, sem nú er að hefjast,
vafalaust ítreka sína fyrri af-
stöðu og krefjast þess, að haf-
izt verði handa um að bægja
frá dyrum bjóðarinnar vanda
þeim, sem nú steðjer að. Þess
vegna verða dýrtíðarmálin og
atvinnumálin aðalmál sam-
bandsþingsins. Og þjóðin öll
mun gefa gaum að því. sem
fulltrúar verkalýðshreyfingar-
innar hafa þar fram að færa.
Alþýðublaðið býður tuttug-
asta og annað þing Alþýðusam
bandsins velkomið til starfs
og árnar því og samtökum
verkalýðsins á íslandi heilla
og góðs árangurs. Samtök
verkalýðsins hér á landi hafa
löngu sannað tilverurétt sinn
og háleitt hlutverk. En mest
cr um þau vert, þegar þjóðín
er í hættu stödd vegna að-
a s
ÞAÐ ÆTLA AÐ VERÐA heitar umræður um rekstur út-
.varpsms, eins og spáð var í þessum dálki nýiega. * £: * Á morgun,
mánudag, kemur út pési um betta efni eftir Helga Hjörvar, sem
þegar hefur 'skrifáð tvær blaþagreinar um málið.
. ,.y ' 'BALTfC: TBAÐING." COMPANY, hið jiýja heildsölu-
fyrirtæki kommúnista. s’em ríkisstjörsiirí cr að hlúa'áð 'með-
því aðTeyfa jiví innílutning á: t'aiiv. f 'ni- ‘hvéM; hlómgast' 'ríá
á .' jötunn. **fk: Hírítáfé þess hcfuf nýléga-'-yc'nð 'átókíð tím
40 0Ö0 kr.
Jóhánn Hafstein hefur látið af formennsku í Hæringi, en
við tekið Pétur Sigurðsson sjöliðsforingi.
. WKO, heilbrigðismálastofnun sameinuðu þjóoamia. hefur
óskað eftir ýtarlegum skýrslum ura bérkiasji'.klinga hér á landi.
TH að gera skýrslurnar barf fullkomnar bókháldsvélar, og
mun WHO, Reykjavíkurbær og Ilagstofan nú saméiginlega
reyna að fá leyíi til að.-leigja amérískar líollerith vélar. ’*’**
Leigan er $ 12 000 eða 214 000 kr. á ári.
Fríkirkjusöfnuðurinn kvartar undan því, að Hafnarfjarðar-
vegnarnir hafa aðsetur framan við kirkjudyrríar.
Ferðaskrifstofa Marshalllandanna, ETC, hefur rneðal ann-
ars auglýst. Island sem ferðamannaland vestan hafs.
ÍSLENZKAR STÚLKUS skara fram úr hváð fegurð
sncrtir, hvar sem þær eru. *** Af 9 siúlkum, sem valdar
voru ti! aö taka þátt í fcsrurðarsamkcpjmi í Manitobahá-
skóla í Winnipég, vorU 3 íslenzkar. *** Auðvitað sigraði
ein þeirra, Ruth Thorvaldson, 17 ára.
„Glitra daggir. grær fo!d:t er ein vinsælasta kvikmynd, sem
hér hefur verið sýnd. * 4000asti gesturinn, sem sá myndina á
Akureyri, Hólmfríður Guðmundsson, fékk fagra silkislæðu í
verolaun.
Tónlistarfélag Vestmannaeyja hefur ákveðið að stofna tón-
listarskóla og ráði.ð Guðmund Gilsson skólastjóra.
VERZLUNIN: Ingibjörg Sígurðardóttir, Öldugötu 51, hefur
keypt hlut Thoru Friðriksson í verzluninni París. Þorvaldur
Guðmundsson hefur keypt hlut Steingríms Magnússonar í Síld
og fi.ski og á fyrirtækið nú einn.
Bæjarráð hefur neitað að samþykkja sunnudagaskólahald í
görnlu mjólkurstöðinni við Snorrabraut.
ÍSLAND í F.RLENÐUM BLÖÐUM; Nýlcga birtist í blað-
inu New York Sunday News eftirfarandi klausa: „ Lausaleiks-
böin eru verulega mörg á íslandi, þar scm minna en þriðjungur
þjóðarinnar er giftur. Sarnt er fæðingatalan ein hin hæsta í
he5mi. Til þess að komast út úr bessum vandræðum samþykktí
alþingi lög, sem afnema orðið „ungfrú“, cn fyrirskina, að allar
stúlkur skuli, er þær ná 14 ára aldri, ósjálfrátt verða „frúr“.“
steðjandi erfiðleika og inn-
lendrar óstjórnar, eins og nú.
Bertrand Russel og kommúnistar,
UMMÆLI ÞJÓÐVILJANS í
tilefni af úthlutun bók-
menntaverðlauna Nóbels á
dögunum hafa vafalaust vak-
ið undrun margra. Hér skal
ekki rætt um það, sem komm
únistablaðið tilfærði eftir
einu mesta auðstéttarblaði
heims um skáldskap Williams
Faulkners, þótt hvorki væri
það smekkleg né gáfuleg
kynning á þessum snjalla og
sérkennilega rithöfundi. Hins
vegar er ástæða til að víkja
öríáum orðum að umsögn
Þjóðviljans um brezka heim-
spekinginn, rithöfundinn og
mannvininn Bertrand Russ-
e’l, en h;nn hlaut við þetta
tækifæri þann dóm kommún-
istablaðsins, að hann væii
hoðberi „lauslætis og kjarn-
orkustríðs"!
ÞESSI MÁLFLUTNIN GUR
komrnúnistablaðsins er senni
lega einsdæmi. Sú ásökurí,
að Russell sé boðberi lauslæt-
is, mun byggg á því, að hann
hefur ritað bók um hjónaband
. ið, þar sem hann mælir hisp-
urslaust með því, að hjón,
sem ekki uni hjúskapnum,.
slíti samvistum. 0g satt að
sagja má það furðulegt telj-
ast, ef þessi afstaða Bertrands
Russe’ls getur talizt hneyksl-
unarverð. Sér í Irgi er það þó
hjákátlegt, að íslenzkir kom-
múnistar skuli vera að fetta'
fingur út í hana, því að sjálf-
ir hafa þeir gefið út bækur
um ástir og hjónabönd, bar
sem haldið er fram allt öðru
og meira „lauslæti", ef Þjóð-
viljinn vill hafa það orð, en
hinn frjálslyndi og þó hóf-
sami brezki spekingur gerir.
Nægir því til sönnunar að
minna á bækling Katrínar
Thoroddsen, „Frjálsar ástir“,
.sem Kommúnistaflokkurinn
gaf einu sinni út.
TILEFNI ÞESSA vindhöggs
liggur annars í augum uppi.
Bertrand Russell er einn
þeirra, sem orðið hafa fyrir
vonbrigðum af byltingunni í
Rússlandi og þróun stjórnar-
farsins þar í landi eftir bylt-
ingpna. Og hann hefur gert
grein fyrir þessum skoðunum
sínum eins og öllum öðrum
einarð’ega og ærið óþægilega
lyrir kommúnista. Hann hef
ur í áheyrn heimsins boðað
þann röksíudda sannleika, að
k ommú n isminn í Rússlandi
sé í dag sams konar hætta og
nazisminn í Þýzkalandi og
fasisminn á Ítalíu var fyrir
síðari heimsstyrjöldina. Þess
vegna hata kommúnistar
Bertrand Russell. Þeir standa
berskjaldaðir gagnvart hon-
um, þegar hann ber fram á-
kærur sínar á harðstjórana
og kúgarana í Rússlandi og
svikarana við hugsjónir bylt-
ingarinnar, en eins og jafn-
an reynist hatur þeirra því
ofstækisfyllra sem varnar-
’eysig er meira.
SN ÞESSI AFSTAÐA komm-
únista á ekki aðeins við um
Bertrand Russell. Þeir beita
sömu vopnum gegn öllum
andstæðingum sínum. Heims-
frægir rithöfundar, sem kom
múnistar áttu ekki orð til að
lofa fyrrum, þegar þeir töldu
þá hliðholla sér og Rússum,
hafa orðið ritskussar og and-
leg vesalmenni á samri
stundu og þeir snerust gegn
harðstjórninni og kúguninni
í Rússlandi og hundslegri
hlýðni kommúnista annarra
landa við húsbændurnar
austur í Kreml. Sú var tíðin,
að kommúnistar dásömuðu
franska rithöfundinn André
Gide, og Kristinn Andrésson
tsldi hann meistara meistar-
anna í rítgerð í Rauðum penn
um. Síðar sneri Gide baki við
kommúnistum, er hann kynnt
ist þeim nánar austur á
Rússlandi, og hefur sagt
þeim óvægilega til syndanna.
Híinn missti um leið skáld-
gáfuna að dómi kommúnista.
Og ekki nóg með þa3. André
Gide hafði að þeirra áliti
aldrei maður verið!
ÞETTA ERU MENNIRNIR,
sem þykjast þess um komnir
að meta og dæma bókmennt-
ir og rithöfunda! Andstæðing
arrtir eru óalandi og óferj-
andi, þótt þeir hafi náð efstu
tindum listarinnar, og fyrr-
um verið átrúnaðargoð kom-
múnista. En hlýðnir og fylgi-
spakir samherjar kommúu-
ista, sem aldrei hafa komizt
upp úr mýrlendi meðal-
mennskunnar, eru taldir hin-
ir mestu snillingar!
er safo srtiá-
sagoa og leijcrita.
HEIMSKRINGLA hefur gef
íð út nýja bók eftir Hálídór
Stefánsson, og nefnist hún
„Sögur og smáleikrit“. Flytur
bókin fjórtán smásögur og fjög
;ir leikrit.
Þet.ta er fimmta bók Hall-
dórs Stefánssonar. Áður hafa
!comig út eftir hann smásagna
nofnin „í fáum dráttum“,
„Deuðinn á þriðju hæð“ og
,,Einn er geymdur11, svo og
nkáldsagan ,.Innan sviga“.
Smásögurnar í hinni nýju
bók Halldórs bera þessar fyr-
irsagnir: Draumur til kaups,
„England e-rpects every man
o do his duty“, Flækjur, Girt
vyrir g’apræði, Grafið Ijóð,
Grimmd, Hinn rnikli segull,
Manfundir, Salómonsdómur,
Sigur í kohmi, Sori í bráðinu,
Sprettur Valdstjórnin gegn .. .
og Þjófnðaur. Leikritin í bók-
Inni neínast: Arfur, Evusátt-
aiáli og Orsök ókupn.
„Sögur og smáleikrit“ er um
200 blaðsíður að stærð, prent-
uð í prentsmiðjunni Hólar.