Alþýðublaðið - 31.10.1951, Blaðsíða 1

Veðurútlit:
Suðaustan kaldi; skúrir.
XXXII. árgangur.
Miíívikudagur 31. október 1951
248. tbl.
Forustugrein:
Kosningalœrdómar
frá Bretlandi.
Fjórír þingmenn flytja
Frumvaro til laga um mæðralaun
Einstæðar mæður með fleira en
eitt barn á framfæri eiga að fá þau
3. kjarnorku-
sprengjan reynd í
Nevada í gsr
í GÆR varð kíar^ovku
spreng'ng á tilraunasvs°ðinu í
eyðimörkinni í Nevada í Banda
ríkjunum. Er þetta briðta
kjarnorkuspreng'ngin, og sú
stv»’'sta sem gerð hefur verið.
I fyrstu tilrauninni sem bar
var gerð með kiarnorku-
sprengiu var þannig að sprengia
var látin falla til jarðar úr stál
turni sem til þess var gerður. Er
önnur sprengian var revnd var
henni varpað úr flugvél. Sú
sprengja var mun stærri en sú
fyrsta og talin vera af svipuð-
um styrkleika og sprengjurnar
sem va^nað var á Nagasaki og
Hiroshima í lok síðustu styrjald
ar. En sprengjan sem reynd var
í gær var hin stærsta sem reynd
hefur verið.
Engar nánari fregnir hafa
verið gefnar út um sprenging-
una.
--------------------
Arabaríkin ræða
varnarbandalag
RÁÐHERRAR hinná sjö
Arabaríkja komu saman í
Egyptalandi í gær til að ræða
tillögur um vamarbandalag
landanna fyrir botni Miðjarðar
hafsins.
FJÓRIR ÞINGMENN úr öllum stjórrmálaflokk-
um bera fram í neðri deild alþingis frumvarp um, að
bætt verði í almannatryggingarlögin ákvæðum um
nýjan bótaflckk, mæðralaun. Er lagt til, að mæðra-
laun verði greidd einstæðum mæðrum, sem hafa fleiri
en eitt barn á fraœfæri sínu, þannig að kona með tvö
börn fái sem svarar þriðjungi lífeyris, kona með þrjú
börn tvo þriðju lífeyris og kona með fjögur börn eða
fleiri sem svarar fullum lífeyri samkvæmt lögunum.
Flutningsmenn frumvarpsins'
eru Gylfi Þ. Gíslason. Kristín
Sigurðardóttir, Helgi Jónsson
og Jónas Árnason.
Grunnupphæðir mæðralauna
mega nema samkvæmt frum-
varpinu:
1. Til mæðra með 2 börn
kr. 1360 á 1. verðlagssvæði,
kr. 1020 á 2. verðlagssvæði.
2. Til mæðra með 3 börn kr.
2720, kr. 2040.3. Til mæðra
með 4 börn eða fleiri 4080,
3060.
Tryggingarráð ákveður
mæðraiaunin með hliðsjón af
fjárhagástæðum móðurinnar.
Mæðralaun falla niður, ef
móðirin giftist, og greiðast
ekki, ef hún býr með karlmanni,
þótt ógift séu.
Svo segir í greinargerð:
„Segja má, að móðir, sem
hefur aðeins fyrir einu barni
að sjá og fær greiddan með því
Algerff affvinnuleysi og neyðar-
ásfand ríkir nú í Súðavík
-- w-----—
35 fjölskyldufeður atvinnulausir í tvo
mánuði — aðeins 3—4 hafa nú vinnu.
GERSAMLEGA ATVINNULAUST má nú telja
í Súðavík við Álftafjörð og hreint neyðarástand áð
skapast, þar eð ekki eru neinar horfur á, að atvinnu-
ástandið faki neinum breytin'gum til bátnaðar næstu
vikur eða mánuði. ,
Samkvæmt upplýsingum Al-
berts Kristjánssonar, formanns
Verkalýðs- og sjómannafélags
Álftfirðinga, til Alþýðusam-
bandsins, hafa aðeins 3—4
menn þar vinnu við smíðar að
Langeyri, þar sem Kaupfélag
ísfirðinga er að láta byggja við
hraðfrystihúsið. Um aðra vinnu
er ekki að tala.
Nú í október eru þar 49
menn atvinnulausir, þar af
35 fjölskyldufeður með 123
á framfæri sínu að þeim
sjálfum með töldum, og 14
einlileypir. Allir þesir menn
hafa verið vinnulausir í sept
ember og október og sumit'
lengur eða allt að þremur
mánuðum. Samanlagðar
itekjur þesara 35 heintilis-
feðra það, sem af er árinu,
nema 273 000 krónum eða
kr. 2218,45 á hvern einstak-
ling á þeira framfæri. Tekj-
Framhald aj 7. síðu.
barnalífeyri, e'gi jafnaðarlega
að geta komizt af án frekari
styrks. Eftir því, sem börnin
eru fleiri, er móðirin að sjálf-
sögðu bundnari af þeim, qg þeg
ar börnin eru orðin fjögur, má
ætla, að öll vinna móðurinnar
sé bundin við að annast þau.
Mikill meiri hluti þeirra
kvenna, sem mæðralaun mundu
njóta samkvæmt þessum ákvæð
um, eru ekkjur og fráskildar
konur, því að flest óskilgetin
börn eru einbirni mæðra sinna“.
Churchill iækkar
laun ráðherra
Egipffar vopna ,freisissveilirrr
Breffar auka lið við Súez
—.... ♦--------—
Fleiri og fleiri egipzkir verkamenn láta
af vinnu við Súez og hverfa þaðan.
í FREGNUM FRÁ EGIPTALANDI í gær segir, að ólgan
Iþar fari vaxandi meðal alþýðunnar, og eru nú stofnaðar frelsis-
sveitir í öllum borgum og héruðum Egiptalands. Ta’smcnn
i hreyfingar þessarar segja, að tilgangur hennar sé að berjast
fyrir sjálfstæði landsins. Hafa sveitirnar viðað að sér vopnum
af ýmsum tegundum. Innanríkismálaráðherra Egipta tjáði
fréttamönnum, að ríkisstjórnin ætti enga h'utdeild í sfofnun
frelsissveitanna, og væru þær eingöngu skipaðar sjálfboða'ið-
um, og hún léti þær ekki hafa vopn. Hins vegar sagði hann, að
fólkinu væri heimilt að afla sér vopna, ef því tækist það. —•
Brezka herstjórnin ti’kymyi í gær, að hún myndi auka lið sitt
á Súezsvæðinu vegna hinnar sívaxandi ófriðarliættu þar eystra.
' Lið frá Bretlandi og Libíu
verður flutt til Suez næstu daga.
Flotamálaráðuneytið brezka til
kynnti einnig í gær að tvö flug
vélamóðurskip myndu höfð til
taks ef á þarf að halda.
Kommúnislar krefj-
asi uppgjafar iand
svæða í Kóreu
í stjórn sinni
WINSTON CHURCHILL
hélt fyrsta fund með ráðherr-
um sínum í gær. Eru ráðherr-
arnir 16 talsins og var helm-
ingurinn skipaður í gær. Meðal
þeirra eru Harold MacMillan,
sem fér með heilbrigðismál, og
James Stuart, sem er Skotlands
málaráðherra. Að ráðuneytis-
fundinum loknum boðaði
Churchill ýmsar sparnaðarráð-
stafanir í ríkisrekstrinum.
Verða laun ráðherranna lækkuð
úr því sem nú er, úr 5000
punda árslaunum í 4000, og
laun forsætisráðherra úr 10 000
pundum í 7000 pund.
Vegna þess að sýnt þótti, að
Eden myndi hafa svo annríkt í
þágu utanríkismála, verður
honum ekki falin forusta í-
haldsmanna í neði dei'.d þings-
ins. Brezka þingið kemur sam-
an til fundar í dag, og verður
þá kosinn forseti neðri deildar.
TIL MIKILLA óeirða kom í
Teheran í gær. Fór múgurinn í
kröfugöngu um borgina þrátt
fyrir bann stjórnarinnar. Marg
ir særðust er lögregla og herlið
gerðu tilraunir til að dreyfa
mannfjölanum, sem hrópaði ó-
kvæðisorð um Breta. Óstaðfest
ar fregnir herma að Tudeh flokk
urinn, sem þar hefur verið bann
aður standi fyrir múgæsingum
og stuðli að óeirðum.
FREGNIR FRÁ KÓREU
herma, að nefnd sú, er athugar
! möguleika á samkomulagi um
jmarkalínu milli herja kommún
, ista og sameinuðu þjóðanna,
hafi komið saman til fundar í
gær, en að samkomulag hafi
ekki náðst.
Talsmaður sameinuðu þjóð-
anna sagði í gær, að kommún-
istar krefðust þess, að her sam-
einuðu þjóðanna láti af hendi
ýmsa hernaðarlega mikilvæga
staði á miðvígstöðvunum, en
fái í staðinn landsvæði á vest-
urströndinni, þar sem aðstaða
til varnar er erfiðari. Kommún-
istar krefjast þess einnig, að
her sameinuðu þjóðanna hörfi
til baka allt að því 25 km frá
núverandi víglínu.
Kommúnistar hófu harða
sókn á vígstöðvunum norðan
Kumchon, en áhlaupum þeirra
var hrundið og hélzt vígstaðan
óbreytt í gær.
Umferð um Súezskurð fer
stöðugt minnkandi vegna skorts
á leiðsögumönnum og hafnar-
verkamönnum. Talið er nú að
14 prósent af egipzkum verka
mönnum, sem vinna fyrir Breta
hafi lagt niður vinnu. Einnig er
talið að þeir hafi verið beittir
'þvingunum til að hætta vinnu
fyrir brezka setuliðið og hefur
egipzka lögreglan verið kærð
fyrir stjórninni fyrir að hafa
hindrað verkamenn í því að
komast á vinnustað.
Erskin yfirhershöfðingi Breta
við Suez sagði í útvarpi til her
manna sinna að þeir yrðu að
gæta stillingar í framkomu
sinni við Egipta en standa fast
á rétti .sínum. Sagði hann að
Bretar yrðu ekkl þvingaðir til
að yfirgefa stöðvar sínar með
ofbeldi eða öðrum ráðum og
myndu þeir halda uppi lögum
og reglu svo lengi sem þess væri
kostur.
Tillaga Haralds Guðmundssonar;
Uppbóff á lífeyri opinberra
sfarfsmanna frá 1. maí 1950
-------»------
HARALDUR GUÐMUNDSSON leggur til á alþingi, að
ríkisstjóriiinni sé falið að sjá um, að þeir, sem njóta lífeyris
úr lífeyrissjóði starfsmanna ríkisins, lífeyrissjóði barnakennara,
lífeyrissjóði lijúkrunarkvenna og lífeyrissjóðis ljósmæ'ðra, fái
greidda,á hann verðlagsuppbót frá 1. maí 1950 samkvæmt þeim
reglum, sem gilda um greiðslu verð'.agsupphótar á laun starfs-
manna ríkisins.
Rannveig Þorsteinsdóttir og
Kristín Sigurðardóttir báru
fram áður þingsályktunartil-
lögu um, að verðlagsuppbót
yrði greidd á lífeyri greiddan
úr lífeyrissjóði starfsmanna rík
isins, en ekkert var minnzt á
lífeyrissjóði annarra stétta, og
ekki heldur fram tekið frá
hvaða tíma verðlagsuppbótin
skyldi greiða.
Flytur Haraldur tillögu um,
að þingsályktunartillögu þess-
ari sé breytt í framan greint
horf.