Tíminn - 14.01.1964, Qupperneq 7

Útgefandl: FRAMSÓKNARFLOKKURINN
Framkvæmdastjóri: Tómas Arnason. — Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson. Fulltrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson. Frétta-
stjóri: Jónas Kristjánsson. Auglýsingastj.: Sigurjón Daviðsson.
Ritstjómarskrifstofur f Eddu húsinu, simar 18300—18305. Skrif
stofur Bankastr. 7. Afgr.sími 12323. Augl., simi 19523. Aðrar
skrifstofur, sími 18300. Áskriftargjald kr. 80,00 á mán, innan-
lands. í lausasölu kr 4.00 eint. — Prentsmiðjan EDDA h.f. —
Stækkun búanna
Um það er ekki deilt, að um þsssar mundir berst land-
iyúnaðurinn í bökkum. Nú fara jarðir í eyði og bændum
fækkar. Verðlag það, sem ákveðið er í verðlagsgrund-
velíinum, nægir ekki til að greiða framleiðslukostnað
meðalbóndans, að meðtalinni vinni bans, skylduliðs hans,
og þá enn síður hjá þeim, sem mmna bú hafa. Fjöldi
búa þarf að stækka, en til þess þarf meiri ræktun, meiri
húsakost yfir fénað, fóður og allviða rneiri vélareign.
Þetta allt og sjálf aukning bústofnsins krefst fjármagns,
og vegna viðreisnardýrtíðarinnar hefur þessi fjármagns-
þörf aukizt stórkostlega.
Lán til íbúðarhúsa í sveitum hafa að vísu verið hækk-
uð talsvert og önnur lán í hlutfalli við kostnað, en upp-
hæðirnar, sem bóndinn þarf að afla á annan hátt, fara
þó síhækkandi með ári hverju. Þar á ofan hafa vextir ver-
ið hækkaðir um þriðjung og vel það.
Ef einhver á von á að vera um það, að bændur geti
við þessi skilyrði stækkað bú sín og með því bætt rekstrar
afkomu búanna, verða hin óafturkræfu framlög ríkís-
ins að hækka, svo að um muni, út a þær framkvæmdir,
sem framlög eru veitt til. Og ekki þýðir að taka aftur
með annarri hendinni það, sem veitt er með hinni, þ. e.
að takmarka það fé með hámarksákvæðum, sem greiða
ber í heild samkvæmt öðrum lagaákvæðum, eins og nu
á sér stað um framlög til íbúðarhúsa og stækkunar
hinna minni túna.
Það er í samræmi við þessar staðreyndir, að Fram-
sóknarmenn hafa lagt fram á Alþingi frumvarp um
þá breytingu á lögunum um stofnlánadeild landbún-
aðarins að framlag það, sem ríkið veitir til að
stækka núv. tún upp í 15 ha., verði hér eftir veitt
til túnstækkunar upp í 25 ha., og jafnframt hækkí
framlagið úr 50% í 65% af kostnaði. Hliðstæð breyt-
ing verði einnig gerð á ákvæðum laganna um nýbýli.
Bændastéttin stendur nú fjær þvi marki en hún stóð
fyrir nokkrum árum, að eiga á haustnóttum það heyfóð-
ur, sem til þarf. að ásetningur sé eins og hann þarf að
vera til þess að mæta því, sem að höndum kann að bera.
Ofan á þetta bætist, að fóðurbætir hefur stórhækkað í
verði á þessum vetri. Sú bústærð. sem verðlag á búvör-
um er miðuð við, þarfnast allt -^ð 20 ha. túnstærðar.
Þessu búi er ætlað að skapa þær iágmarkstekjur, sem
bóndinn þarfnast til búrekstrar og til þess að hafa hlið-
stæð kiör, og aðrar stéttir. Með betta í huga og núver-
andi ástand í þessum málum, er einsýnt, að tak-
markið, sem nú er sett, megi ekki vera lægra en 25 ha.
túnstærð. Og til þess að það dragist ekki allt of lengi,
að þessu takmarki verði náð, þykm ekki verða hjá því
komizt að veita Landnámi ríkisins heimild til að sjá svo
um, að þeir, sem hafa ófullnægjandi. ræxtun, geti fengið
alít að 65% framlag í heild til Umauka, á meðan þeir
eru að koma ræktuninni í viðunandi horf
Jarðræktin er ekki einungis grundvöilur að velmegun
landbúnaðarins. Hún er tákn framsýni af hálfu þjóðfé-
agsins. Það skapar þjóðinni öryggi og glæðir framtíðar-
vonir hennar að vera sjálfri sér r.óg.
Enda þótt þetta frv Framsóknarmanna feli í sér, ef að
lögum verður, aukinn kostnað ryrir hið opinbera, er
jafnframt á það að líta, að sú kostnaðaraukning mun
verða öllum til góðs. Með því. sem ríkið leggur af mörk-
um ár hvert á þessu sviði, er unníð að því að tryggja
þjóðinni til frambúðar góða og neilnæisa fæðu á hóf-
legu verði og skapa þeim kynslóðum, sem landið erfa,
varanleg verðmæti og öruggari afkomu en áður hefur
þekkzt með þjóð vorri.
Agizkanir um eftirmann Nehrus
Nú er hetzt rætt um Indiru Gandhi og Lal Bahadur Shastri
HIN snögglegu veikindi Neh-
rus, sem erlendir blaðamenn í
Indlandi, telja yfirleitt alvar-
legri en af er látið, hafa mjög
stutt að umtfli og ágizkunum
um, hver eftirmaður hans muni
verða.
Jafnvel þótt Nehru nái sér
eitthvað eftir það áfall, sem
hann hefur orðið fyrir, þykir
ólíklegt, að hann muni endast
l'engi úr þessu. Hann er orðinn
74 ára gamall og ellihrumleiki
hans er orðinn augljós.Tiltrú til
hans hefur að undanförnu mjög
dvínað meðal hinna menntaðri
Indverja, en meðal alþýðunnar
nýtur hann sömu hylli og fyrr;
einkum þó í sveitum. Meðal
hinna menntaðri Indverja er
ekki lengur reiknað með hon-
uim sem framtíðarmanni, og
hann þykir orðinn seinn og ó-
ráðinn í ákvörðunum. í ræð-
um hans lifir þó enn hin gamla
glóð, en í þeim er hins vegar
sjaldan nokkuð nýtt, heldur
endurtekning eldri vígorða.
UM ÞAÐ er nokkuð deilt,
hvort Nehru geri sér fullkom-
lega ljóst, að hann getur ekki
átt langt eftir sem leiðtogi Ind-
lands. A.m.k. bendir ekki neitt
til þess, að hann hafi ákveðið
eftirmann sinn og undirbúið
hann til starfsins. Nehru virð-
ist þvert á móti hafa gætt þess
að láta algeran vafa leika um
það atriði. Ef til vill hefur
hann talið það heppilegast, því
að það hefði getað valdið deil-
um, er gert hefði eftirmannin-
um erfiðara fyrir. Vel má vera,
að það reynist eftirmanni hans
styrkur, að ekki hafi staðið
deilur um hann áður en hann
tekur sér á herðar hið örðuga
starf Nehrus.
Síðan Nehru veiktist á dög-
unum, hefur hann haft nánast
samband við Indiru Gandhi,
dóttur sina Lal Bahadur Shastri
fyrrv. innanríkisráðherra og
Kumaraswam1 Kamaraj, hinn
nýja formann Kongressflokks-
ins. Af þessu hafa ýmsir talið
líklegt, að Nehru muni kjósa
eitthvert þeirra þriggja til þess
að taka við forsætisráðherra-
embættinu, ef hann félli frá
eða forfalíaðist skyndilega.
Talsvert hefur verið rætt um,
aðNehru muni helzt kjósa dótt-
ur sína til þess að takast þetta
starf á hendur. Hún er 46 ára,
ekkja manns, sem var náskyld-
ur Gandhi og bar sama nafn,

INDIRA GANDHI
og hefur verið föður sín-
um mjög handgengin seinustu
árin. Hún þekkir því mjög vel
til mála, en hins vegar ber hún
eindregið á móti því, að hugur
hennar stefni í þá átt að erfa
sæti föðurins. Til þess segist
hún ekki hæf. Sennilega væri
hún þó mörgum líklegri til að
halda flokknum saman. Shastri,
fyrrv. innanríkisráðherra, þyk-
ir og líklegur til að halda
flokknum saman, því að hann
hefur staðið utan og ofan við
deilur milli hægri og vinstri
manna í flokknum, en mun þó
heldur teljast vinstra megin.
Það kom mjög á óvart, þegar
Nehru lét hann hætta ráðherra-
störfum fyrir nokkrum mánuð-
um, ásamt Desai fjármál'aráð-
herra og fleiri ráðherrum, en
Desai, sem er 66 ára, er for-
sætisráðherraefni hægri manna.
Nehru byggði formlega þessa
ákvörðun á því, að hann teldi
óráðlegt, að menn gegndu lengi
ráðherrastörfunum í einu, held-
ur ættu þeir a.m.k. öðru hvoru
að gefa sér góðan tíma til að
ferðast um og kynna sér hugar-
far fólksins og ræða við það.
Það var Kamaraj, sem þá var
nýlega orðinn formaður Kon-
SHASTRI
KAMAPAJ
gressflokksins, sem átti upp-
tökin að þessu. Kamaraj, sem
er 60 ára gamall, var áður for-
sætisráðherra í Madras og hef-
ur sterkt fylgi þar. Þótt Shastri
færi úr stjórninni, hefur Nehru
samt haft náin skipti við hann.
Shastri, sem er 59 ára, hefur
yfirleitt unnið störf sín í kyrr-
þey, er vel latinn af öllum og
þykir mjög laginn samninga-
maður. Hins vegar hefur Ne-
hru haft lítið samband við
Desai að undanförnu, og sama
gildir um þá leiðtoga vinstri
manna, sem áður voru farnir
úr stjórninni, eins og Krishna
Menon.
MARGIR óttast, að miklar
deilur muni hefjast í Kongress-
flokknum við fráfal] Nehrus
milli hægri og vinstri manna
og jafnvel muni flokkurinn
klofna. Á nýloknu þingi flokks-
ins var yfirlýst því, að hann
væri sósíalistiskur flokkur, er
starfaði á lýðræðisgrundvelli.
Þá óttast menn vaxandi deilur
milli landshluta, en Indland er
sambandsríki. Hinir nýju for-
ustumenn í Kongressflokknum
hafa flestir hafið göngu sína
sem forustumenn einhvers rík-
isins, eins og Ghavan, sem nú
er varnarmálaráðherra, en
hann var áður forsætisráðherra
í Maharastra (Bombay). Aðrir
slíkir leiðtogar eru Ghosh í
Vestur-Bengal (Kalkútta), Pat-
naik í Orissa og Gupta í Uttar
Pradesh. Þetta eru allt duglegir
menn og framgjarnir, en hafa
þó enn ekki náð fylgi á lands-
vísu, þótt þeir séu vinsælir í
ríkjum sínum. Enginn þeirra
mun líklega verða eftirmaður
Nehrus, en þeir koma til greina
næst á eftir.
Nehru hefur haft þá miklu
þýðingu fyrir Indland, að hann
hefur haldið Kongressflokknum
og þjóðinni betur saman en
nokkur annar maður hefði get-
að gert, sakir persónuleika síns
og viðurkenndrar forustu í
Framhald á 13. siðu.
T f MIN N, þriðjudaginn 14. janúar 1964 —