Tíminn - 03.03.1964, Blaðsíða 13

UM BÚSETU í LANDINU
Pramhaid ai 9 sífíu.
Þegar litið er á aðstæður um
allt land, virðast fjögur svæði
vera líklegust til að geta fallið
undir það, sem kalla mætti minni
þróunarsvædi. Það er miðhluti
Vestfjarða með innan við 6 þús.
íbúa, norðurhluti Austfjarða á-
samt Fljótsdalshcraði með yfir 6
þús. íbúa, norðurhluti Snæfells-
ness með um 3 þús. íbúa og Vest-
mannaeyjar með tæpa 5 þús. íbúa,
en þær hafa að sjálfsögðu sérstöðu
sem eyjar.
Mikilvægt er að byggja upp þrótt
mikið atvinnulíf á öllum þessum
svæðum en þó er aukning marg-
vislegrar þjónustu enn nauðsyn-
legri. Þetta sést bezt á því, að tekj
ur manna á svæðunum eru oft
mjög háar, en samt fjölgar fólk-
inu ekki eða því fækkar jafnvel,
þar sem ekki er hægt að fullnægja
kröfunum um aukin lífsþægindi í
nægjanlega ríkum mæli eða fólkið
telur sig ekki njóta ýmiss konar
íiagræðis, sem þéttbýlið veitir.
Þetta verður áreiðanlega lang-
mesta vandamál hinna minni þró-
unarsvæða. og þarf að bæta úr
eftir beztu getu, þótt við ramman
reip sé að draga ,einkum vegna
fámennisins.
ísafjarðarsvæðið. Við ísafjörð
er tengd Bolungarvík, Hnífsdalur
cg Súðavík annars vegar og Flat-
eyri, Suðureyri og væntanleg.r
Dýrafjörður með Þingeyri hins
vegar, en milli þessara staða er
hinn erfiði vegur um Breiðadals
heiði, sem kemst upp í 610 m.
hæð. Þarf að draga verulega úr
þeirri umferðartálmun, ef hægt á
að vera að tala um samfellt þróun-
arsvæði með aðalkjarna á ísafirði.
Fiskveiðar og fiskiðnaður yrðu að
sjálfsögðu áfram undirstaða at-
vinnulífs á svæðinu, enda eru fiski
miðin gjöful, og þyrfti að skipu-
leggja nýtingu þeirra sem bezt.
Þarna eru. nú f jórar litlar síldar
verksmiðjur og hvorki meira né
niinna en 14 hraðfrystihús, en
sum þeirra eru mjög lítil. ísafjörð
ur, sem hefur nær helming íbu-
anna, er því eðlileg miðstöð alls
konar þjónustu, er viðkemur út-
gerð og sjávarvöruiðnaði. En jafn
framt þyrfti bærinn að geta boðið
þá þjónustu á sviði heilbrigðis-
mála, skólamála og skemmtanalífs,
sem mest getur orðið, miðað við
inúafjölda þróunarsvæðisins. A
ísafirði er flugvöllur fyrir stórar
fiugvélar, sem mikilvægt er, að
allt svæðið hafi not af, og einnig
þyrfti að bæta samgöngurnar á
sjó og landi við Reykjavík.
Austfjarðasvæðinu svipar á
ýmsan hátt til ísafjarðarsvæðisins,
en er þó mun víðáttumeira vegna
Iljótsdalshéraðs og býr yfir meiri
fjölbreytni vegna landbúnaðarskil-
yrðanna þar. Eins og landslagi er
háttað á Austurlandi, benda líkur
til, að þar verði aðalmiðstöð hér-
aðsins að skiptast á milli Egils-
staða og Búðareyrar við Reyðar-
fjörð, en milli þessara staða eru
34 km um Fagiadal, þar sem veg-
urinn kemst upp í 320 m. hæð.
Ætti sá vegur að verða opinn meg
inhluta ársins cftir þá endurbygg-
ingu, sem nú er langt komin. Á
Egilsstöðum er miðstöð sam-
gangna um Fljótsdalshérað, og
þar er stór flugvöllur. Við Búðar
eyri er aftur á móti ágætt hafn-
arstæði, þar er nóg landrými fyrir
verulega byggð, og um staðinn
liggja vegirnir til Eskifjarðar, Nes
kaupstaðar og Fáskrúðsfjarðar.
Það hefur staðið Austfjörðum
verulega fyrir þrifum, að þar hef
ur ekki myndazt vísir að ákveðn
um „höfuðstað", svo sem Akureyri
er fyrir Norðurland og ísafjörður
að nokkru leyti fyrir Vestfirði
Fjarðarheiði einangrar Seyðis-
fjörð og Oddsskarð Neskaupstað.
Það skiptir því mestu máli að fá
endanlega úr þvi skorið, hvar
þéttbýliskjarnanum verður bezt
fyrir komið, og vinna síðan að
eflingu hans, eftir því sem að-
stæður leyfa. Austfjarðasvæðið
hefur bæði skilyrði til landbúnað
at og útgerðar, en í sambandi við
hið síðarnefnda skiptir síldar-
vinnsla nú mestu máli. Framtíðin
verður svo að skera úr því, hvort
hægt er að auka fjölbreytni at-
vinnulífs frekar austan lands.
Snæfellsnessvæðið er fámennast
þeirra, sem nefnd hafa verið þró-
unarsvæði. Það er hér látið ná frá
Hellissandi að Stykkishólmi, enda
tengist norðanvert Snæfellsnes vel
innbyrðis, er lokið hefur verið við
veginn fyrir Ólafsvíkurenni. Með
tndanlegri hafnargerð í Rifi verð
ur að telja víst, að þungamiðja út
gerðarinnar og þar með byggðar
innar á nesinu muni flytjast þang
að. En Stykkishólmur ætti að
geta veitt svæðinu ýmiss konar
þjónustu. Milli Rifs og Stykkis-
hólms verður um 80 km. vegur.
Vestmannaeyjar eru ein helzta
útgerðarstöð landsins og munu
vissulega blómgast áfram. En lík
ui benda til, að sú aukning, sem
hefði getað orðið í Vestmanna-
eyjum á fólksfjölda og fjárfest-
ingu, muni að töluverðu leyti
verða í Þorlákshöfn, eftir að hafn
argerð er lokið þar. Fiskimið þess
ara staða eru mikið til hin sömu,
en það hefur svo marga kosti að
búa á „meginlandinu“, ekki sízt til
að njóta ýmiss konar þjónustu, að
Þorlákshöfn ætti að vaxa miklu
örar. Á hinn bóginn eru Vest-
rrannaeyjar svo þróttmikill at-
hafnastaður, að sjálfsagt er að
telja þær til þróunarsvæðanna,
þótt sérstaða þeirra sé augljós.
Mikilvægir athafnastaðir. Auk
þróunarsvæðanna sex, sem hér hef
ui verið rætt um, eru fjórir stað-
ir, er kalla mætti mikilvæga at-
hafnastaði. Vatneyri við Patreks-
fjörð og Sveinseyri við Tálkna-
fjörð eru tengdar saman, og eru
þar fiskimiðin höfð í huga og
þjónustan við togarana. Blönduós
er miðstöð Húnvetninga, og
Itöfðakaupstaður (Skagaströríd’;
getur reynzt mikilvægur vegna
hugsanlegra síldveiða á Húnaflóa
svæðinu. Á Raufarhöfn hefur
lengi verið ein bezt nýtta síldar-
verksmiðja landsins, og staðurinn
ei mikilvæg söltunarstöð. Og
írá Höfn í Hornafirði er róið til
fiskimiðanna úti fyrir Suðaustur-
landi, auk þess sem móttaka ferða
manna getur orðið mikilvæg at-
vinnugrein þar
Niðurlag.
Þróunarsvæðin sex ásamt hin-
um fjórum athafnastöðum, sem
rætt hefur verið um, höfðu 1. des
ember 1960 159.500 íbúa eða
90% þjóðarinnar, og hefur þeim
fjölgað að tiltölu síðan. Það eru
því ekki margir, sem skildir eru
útundan, ef svo mætti segja. Við
þessi 90% bætast svo að nokkru
leyti þeir, sem búa nálægt tengi-
brautunum milli þróunarsvæð-
anna, en af þeim brautum er
leiðin frá Borgarfirði að Skaga-
firði auðvitað langmikilvægast.
þar sem hún tengir saman höfuð
borgarsvæðið og Akureyrarsvæð-
ið. Hér er að sjálfsögðu ekki verið
aö gefa í skyn, að 10% þjóðarinn
ar eigi engrar þjónustu að njóta
og þurfi seim fyrst að flytjast t.il
hinna 9/10 hlutanna. En þjónust
an við þessar dreifðustu byggð-
ii yrði eðlilega mun minni en
við íbúa þeirra svæða, sem á-
kveðið væri að byggja örast upp.
Áætlanir um það, hve íslend-
ingar verði margir um næstu alda
mót, eru eðlilega nokkuð á reiki,
en oft er talað um 360—380 þús.
i þessu sambandi. Ef gert er ráð
fyrir hærri tölunni og svipaðri
þróun og verið hefur í fólksflutn-
ir.gum innan lands, gætu „Reyk-
víkingar" vel verið orðnir allt að
230 þús. eftir tæp 40 ár eða um
60% þjóðarinnar. Lítil þorp pg
bæir geta aðeins að takmörkuðn
leyti hamlað á móti slíkri þróun
og þaðan af síður dreifbýlið í
Utsala
hefst á morgun
Drengjajakkaföt
Sfakir jakkar
Stakar drengjabuxur
Galiabuxur
á unglincja kr. 130.00
Telpubuxur
Unglingasokkar,
Peysur
Nælonsokkar
kr. 25.00
Sokkabuxur
Buxnaefni
Ullargarn
fyrir hálfvirði
Mikið af barnafatnaði fyrir
ótrúlega lágt verð
Póstsendum
Vesturgötu 12
Sími 13570
Jorö tií sölu
! Jörðin Brandagil í Hrúta-
firði er til sölu.
Veiðiréttindi í Hrútafjarð
ará fylg.ia.
Lágt verð; lág útborgun.
Nánari upplýsingar gefur
FASTEIGNASALAN
TJARNARGÖTU 14.
Símar: 20625 — 23987
sveitum. Önnur borg er eina mót-
vægið, setn getur dugað. Og óneit
anlega yrði það til meiri hvatning
ar og öryggis og myndi gera þjóð-
lífið fjölbreyttara og skemmti-
legra, ef önnur borg tæki að vaxa
i landinu.
Loks sagði ræðumaður: Með
hugleiðingunum er reynt að setja
fram á kerfisbundinn hátt tillögur
um, hvernig hafa megi jákvæð
áhrif á þróun byggðarinnar í land
inu. Áhrif, sem í senn tryggi þrótt
mikla byggð í öllum landshlutum,
án þess að hamla gegn hagvextin
um, og taki jafnframt secn mest til
Ii1 til óskanna um stöðugt bæUa
þjónustu í samræmi við nútíma
hugsunarhátt og lífsskilyrði. Svo
vfirgripsmiklu efni verða aðeins
gerð lausleg skil í einu erindi.
En sýnist mönnum, að málefnið
þurfi nákvæmari athugana við á
þessum grundvelli, þyrfti að
rrynda umræðunefndir sérfræð-
inga samgangna og atvinnulífs til
að gera tillögur um eðlileg þróun
arsvæði og uppbyggingu þeirra.
Húsnæði - Heildverzlun
Húsnæði óskast fyrir heildverzlun.
Tilboð sendist afgr. Tímans merkt:
Heildverzlun.
LOKAD
í dag, kl. 10—12 f.h., vegna jarðarfarar
Laugavegi 59
SALA
Okkar árlega útsala er hafin.
Stendur aðeins nokkra daga-
Notið tækifærið. — Gerið góð kaup.
0L YMPIA
Laugavegi 26.
Lögtaksúrskurður
Samkvæmt kröfu bæjarritarans í Kópavogi,
vegna bæjarsjóðs Kópavogs, úrskurðast hér með
lögtak fyrir ógreiddum fasteignagjöldum ársins
1964 til bæjarsjóðs Kópavogskaupstaðar, en gjöld
þessi féllu í gjalddaga 15. janúar 1964 samkvæmt
4. gr. laga nr. 69/1962-
Lögtök verða framkvæmd fyrir gjöldum þessum
að átta dögum liðnum frá birtingu úrskurðar
þessa, verði eigi gerð skil fyrir þann tíma.
Bæjarfógetinn f Kópavogi,
26. febrúar 1964
Sigurgeir Jónsson, (sign)
Tilboð óskast
í gamlan læknisbústað, ásamt bilskúr í Laugarási
í Biskupstungum, sem verður laus til íbúðar á
hausti komanda. Læknisbústaðurinn er byggður
1938, steinsteyptur, 120 ferm., íbúðarhæð og kjall-
ari. Tilboð séu send undirrituðum fyrir 20. þ.m.
F. h. stjórnarnefndar Laugarásslæknishéraðs
Jón Eiríksson, Vorsabæ.
FRIÐGEIR GUÐMUNPSS
RAFVÉLAVERKSTÆÐI
O
N
• ÁRMÚLI 5
SÍMI 21877
T I M I N N, þriðjudagurinn 3. marz 1964. —
13