Tíminn - 16.04.1964, Síða 7

I
Útgefandi: FRAMSÓKNARFLOKKURINN.
Framkvæmdastjóri: Tómas Árnason. — Ritstjórar: Þórarinn
Þórarinsson (áb), Andrés Kristjánsson, Jón Helgason og Indriði
G. Þorsteinsson. FuUtrúi ritstjórnar: Tómas Karlsson. Frétta-
stjóri: Jómas Kristjánsson. Auglýsingastj.: Sigurjón Davíðsson.
Ritstjórnarskrifstofur í Eddu-húsinu, símar 18300—18305. Skrif-
stofur Bankastr. 7. Afgr.sími 12323. Augk, sími 19523. Aðrar
skrifstofur, simi 18300. Áskriftargjald kr. 90,00 á mán. innan-
lands: — í lausasölu kr. 5,00 eint. — Prentsmiðjan EDDA h.f.
Skattalækkanír
rikisstjórnarinnar
Fyrir fjórum árum var það hátíðlega tilkynnt
í.stjórnarblöðunum, að ríkisstjórnin hefði sett skattalög,
sem gerði almennar launatekjur, þ. e. framfærslutekjur
fyrir meðalfjölskyldu, skattfrjálsar. Tveimur árum síðar,
birtust stórar fyrirsagnir aftur í stjórnarblöðunum, þar
sem sagt var frá mikilli skattalækkun, er hefði það mark-
mið að gera almennar launatekjur skattfrjálsar. í gær
birtust svo í þriðja sinn svipaðar fyrirsagnir 1 stjórnar-
blöðunum.
Sannleikurinn um allar þessar skattalækkanir er sá,
að þær fela ekki í sér neina raunverulega skattalækk-
un. Það, sem hefur gerzt er það, að sívaxandi dýrtíð
hefur leitt til óhjákvæmilegra kauphækkana, og þannig
hafa nauðsynlegustu þurftartekjur, sem áður voru skatt-
frjálsar, orðið skattskyldar, því að þær hafa lent undir
hærri skattstiga en áður. Útreikningar Hagstofunnar
hafa greinilega sýnt þetta, því að beinir skattar, sem
hafa lagzt á vísitölufjölskylduna, hafa stöðugt farið
hækkandi síðustu árin. „Skattalækkanir11 Gunnars hafa
beinzt að því að leiðrétta þetta nokkuð, en niðurstaðan
er samt sú, að eftir þessa seinustu „skattalækkun“, hvíla
hærri beinir skattar á vísitölufjölskyldu Hagstofunnar
en þegar „viðréisnarstjórnin" kom til valda.
Þetta er svo ekki nema hálf sagan. Hér er aðeins átt
við beina skatta, tekjuskatt og útsyar. Hinir óbeinu
skattar, þ. e. tollar og söluskattar, hafa margfaldazt í
fjármálaráðherratíð Gunnars Thoroddsens, eins og sést
á því, að álögur ríkisins eru nú áætlaðar í fjárlögum um
3000 millj. króna, en voru áætlaðar í fjárlögum 1958 um
800 millj. kr. Álögur hafa þannig miklu meira en þre-
faldazt á þessum tíma og felst sú hækkun fyrst og fremst
í hækkun tolla og söluskatta.
Samkvæmt því, sem stjórnarblöðin upplýsa, lækkar
skattur á fimm manna fjölskyldu, sem hefur um 130 þús.
kr. árstekjur, um 2.500 kr. samkv. seinustu skattalækk-
un Gunnars, miðað við að skattstiginn hefði verið ó-
breyttur. Söluskattshækkunin, sem stjórnin ákvað um ára
mótin, nemur um 300 millj. kr. á ári eða 1600 kr. á
hvern landsmann eða 8000 kr. á fimm manna fjölskyldu.
Þessar tölur lýsa hinni réttu þróun í skattamálunum
síðan „viðreisnarstjórnin“ tók við og Gunnar Thoroddsen
varð fjármálaráðherra.
Hinar stóru fyrirsagnir í stjórnarblöðunum eiga að
dylja þessa staðreynd, en það mun ekki takast, því að
hvert heimili í landinu finnur nú þungann af neyzlu-
tollum og sölusköttum ,,viðreisnarinnar.“
„Neikvæð,> afstaða
Morgunblaðið segir, að afstaða Þórarins Þórarinsson-
ar í útvarpsumræðunum, hafi verið neikvæð.
Það, sem Þórarinn sagði, var að þátttaka íslands i
vestrænni samvinnu væri sjálfsögð, en henni mætti hins
vegar ekki fylgja það að íslendingar afsöluðu sjálfs-
ákvörðunarrétti sínum og gæfu herforingjaráði Nato
siálfdæmi í málum okkar t. d. Hvalfjarðarmálinu.
Þetta lýsir vel afstöðu ritstjóra Mbl. til sjálfstæðis ís-
lands. Að dómi þeirra er það neikvætt að vilja ekki
láta sjálfsákvörðunarréttinn í hendur útlendinga.
Ilvað finnst óbreyttum Sjálfstæðismönnum um slíka
sjálfstæðisstefnu?
Úr ræflu J. W. Fulbrighls öldimgadeildarþingmanns :*""**"•■**
Kúbustjórn er ógeðfelldur veru-
leiki, en ekki ðþolandi hætta
f samræmi viö það ber að endurskoða afstööuna tii hennar
KÚBU-vandamálið er miklum
mun erfiðara viðfangs en Pan-
ama-vandamálið. í sambandi
við það eru gömlu ímyndanirn
ar miklum mun þyngri í skauli
og fleira „óhugsandi". Eg
hygg, að ekki sé seinna vænna
að taka stefnu okkar gagnvart
Kúbu til gagngerðrar athugun
ar, jafnvel þó að við kunnum
að kotnast að ógeðfelldum nið-
urstöðum.
Bandaríkin hafa átt og eiga
um þrjár leiðir að velja gagn-
vart Kúbu. í fyrsta lagi er
fjarlæging Castro-stjórnarinnar
með innrás í landið og hernámi.
í öðru lagi er að reyna að
veikja stjórnina og fella hana
að lokum með pólitískri útilok-
og hafnbanni. f þriðja lagi er
að viðurkenna stjómina sem
ógeðfelldan veruleika og ó-
þægindi, sem ólíklegt er að
takast megi að losna við í ná-
inni framtíð, þar sem ekki er
völ á viðhlítandi aðgerðum til
fjarlægingar.
Fyrsta aðferðin, innrásin
var reynd, en með hálfum
huga og reyndist ekki haldgóð
Almennt er viðurkennt, að inn
rás á Kúbu og hernám hennar
bryti í bága við skuldbindingar
okkar sem þátttakanda í Sam-
einuðu þjóðunum og samtök-
um amerísku ríkjanna, kynni að
hafa alvarlegar afleiðingar í
Mið- og Suður-Ameríku og víð-
ar, og gæti jafnvel valdið ó.
friði í álfunni.
Eg þekki engan stjórnmála-
mann, sem mælir með þessavi
leið. Stjórn okkar hefir hafnað
henni og almenningsálitið einn
ig. Eg hygg því, að óhætt sé
að hafna henni sem nothæfri
stefnu fyrir Bandaríkin, nema
eitthvað sérstakt kemi til.
VIÐ höfum aðhyllzt aðra að-
ferðina, sem lýst er hér á und
& an, það er tilraun til að veikja
Castro-stjórnina og fella hana
að lokum með pólitískri og
efnahagslegri útilokun. í þessu
skyni höfum við beitl ströngum
hömlum gegn verzlun banda-
rískra þegna við Kúbu, útilox-
un hennar frá samtökum
Ameríkjuríkjanna og reynt að
fá stuðning Mið- og Suður-Am-
eríkuríkjanna til þess að ein-
angra Kúbu bæði efnahagslega
og pólitískt- Ennfremur höfum
við reynt, eftir pólitískum leið
um, að fá önnur ríki hins
frjálsa heims til að útiloka
Kúbu efnahagslega, og beitt i
þeim tilgangi ákveðnum aðgerð
um í sambandi við verzlun og
fjárhagsaðstoð. (
Nú virðist liggja ljóst fyrir,
að þessi stefna liafi mistekizt
enn sem komið er, og engin
ástæða er til að ætla að hún
takist í framtíðinni. Tilmælum
til bandamanna okkar um að
þeir hætti viðskiptum við
Kúbu, hefir yfirleitt verið hafn
að. Hin venjulegu viðbrögð
hafa ef til vill óvíða komið
jafnvel fram og í andsvari
brezks framleiðanda við banda
rískri gagnrýni á sölu brezkra
strætisvagna til Kúbu: „Hati
Bandaríkin umframbirgðir áf
hveiti, þá höfum við umfrarn-
FULBRIGHT
birgðir af strætisvögnum.“
BANDARÍKJAMENN hafa
vegna Kúbumálsins dregið úr
hernaðaraðstoð við Stóra-Bret-
land, Frakkland og Júgóslavíu
samkvæmt 620. grein laga um
erlenda aðstoð frá 1963, en það
hefir verið unnið fyrir gíg. Að-
stoðin, sem um er að ræða, er
óendanlega lítil og möguleikinn
til að vinna þannig fylgi við
hafnbann okkar enginn, en að-
gerðin kann að verða til nokk-
urs ama og óþæginda fyrir þau
ríki, sem hlut eiga að máli.
Gagnvart Bretlandi og
Frakklandi gat varla heitið að
um aðstoð væri að ræða. Fre:n
ur mætti nefna það aðgerðir til
aukinnar sölu, þar sem brezk
ir og franskir hernaðarleiðtog
ar komu til Bandaríkjanna til
að skoða og kaupa bandarísk
vopn, sem á boðstólum voru.
Litla þýðingu hafði að hætta
við þetta. Bretar og Frakkar
þurfa ekki á aðstoð okkar að
halda. Að hverfa frá aðalatrið-
inu til þess að mótmæla verzl-
un þessara þjóða við Kúbu haf
III. KAFLI
ir enga aðra þýðingu en þá, að
láta heimamenn halda ranglega
að um harðneskju og dug sé
að ræða af okkar hálfu.
ÚTFLUTNINGUR hius
frjálsa heims til Kúbu hefir far
ið minnkandi síðustu árin, en
heildarinnflutningur Kúbu-
euanna hefir aukizt síðan 1961.
Eg leyfi mér, herra forseti, að
leggja hér fram tvær töflur yfir
verzlun ákveðinna, frjálsra
ríkja við Kúbu árin 1958 iil
1963.
Tölur þessar gefa ekki til-
efni til ályktana um skjótan
endi á viðskiptum hins frjálsa
heims við Kúbu. Samkvæmt
skránni um útflutning til Kúbu
kemur í ljós, að útflutningur
Bandaríkjanna er meiri en út-
flutningur nokkurrar annarrar
frjálsrar þjóðar árin 1962 og
1963. Heita má þó, að hér sé
einvörðungu um lausnargjald
að ræða fyrir fanga sem tekn-
ir voru við Svínaflóa, og þessu
má því ekki rugla saman vi:3
venjulega verzlun.
Eg vil taka skýrt fram, að ég
er ekki að andmæla þvl, að
hefndarráðstafanir gagnvart
stjórn Catros væru æskilegar,
heldur möguleikunum á fram
kvæmd þeirra. Tilraun hefir
verið gerð og allar upphrópan-
ir okkar um bönn og gagnráð-
stafanir gegn þeim þjóðum hins
frjálsa heims, sem verzla við
Kúbu, geta ekki leynt því til
lengdar, að útilokunarstefnan
hefir mistekizt.
Hún hefir ekki mistekizt
vegna vanmáttar eða linkindar
af hálfu ríkistjó'rnar okkar.
Þessu heyrist oft haldið fram,
en það er einhver skaðlegasta
skröksagan, sem látin er óma
í eyrum bandarísku þjóðarinn-
ar. Útilokunarstefnap hefir mis
tekizt vegna þess, að Bandarík
in eru ekki almáttug og geta
ekki orðið það.
VIÐ verðum að horfast í
augu við þau sannindi, að það
er ekki á okkar valdi að neyða
bandamenn okkar til að hætta
viðskiptum við Kúbu nema því
aðeins að við séum reiðubúnir
að grípa til mjög strangra
hefndarráðstafana gegn þeim,
eins og til dæmis að loka okkar
eigin markaði fyrir hverju því
fyrirtæki, sem skiptir við
Kúbu, eins og Nixon vill.
Við getum auðvitað geit
þetta, en áður en til þessa er
gripið verðum við að vera sann
færðir um, — eins og Nixon
virðist vera, — að útilokun
Kúbu sé meira virði en vin-
samleg sambúð við bandamenn
okkar. Raunin gæti orðið sú,
að jafnvel hinum harðvítugustu
ráðstöfunum yrði svarað með
þverúð en ekki undanlátssemi.
Okkur er það eitt fram-
kvæmanlegt, að biðja aðrar
þjóðir að gera gagnvart Kúbu
þær ráðstafanir, sem við mæl-
um með. Þetta höfum við gert
og orðið vel ágengt á sumum
sviðum. Á öðrum sviðum, lil
dæmis gagnvart efnahagslegri
útilokun, höfum við farið fram
á fulla samvinnu annarra þjóða
hins frjálsa heims, en verið neit
að um hana að mestu leyti. Nú
er það okkar að ákveða, hvort
við viljum heldur bregðast við
með áframhaldandi geðvonzku
legum en innantómum hótun-
um, í trúnni á þá skröksögu, að
við getum öðlazt hvað sem er,
ef við aðeins reynum nógu á.
kveðið, — æpum nógu hátt í
þessu tilfelli, — eða viður-
kenna að tilraun okkar hafi mis
tekizt og hefja rólega og skyn
samlega endurskoðun á stefnu
okkar með hliðsjón af þeim I
hagsmunum, sem hún á að i
þjóna. |
HORFURNAR á því að fella |
stjórn Castros með pólitískri og B
efnahagslegri útilokun hafa K
aldrei verið sérlega miklar. ö
Jafnvel þó að takast mætti al g
menn útilokun af hálfu frjálsra 1
þjóða, er ólíklegt að Rússar i
neituðu að cxla hina fjárhagr- i
Framhald ð t3 sf5u
/
T í M I N N, fimmtudagur 16. apríl 1964.