Tíminn - 16.05.1964, Page 14

CLEMENTINE

— skólastjóranum. Hann gekk við
Ihlið 'hennar, augsýnilega himin-
llfandi yfir að vera í návist þess-
arar fallegu stúlku.
Skyndilega tók skipið harkalega
beygju og alda reis við borðstokk-
inn. Okkur gafst ekki tími til að
vara þau við, áður en himinhá
aldan reið yfir og gleypti þau
gersamlega.
Eg horfði á þetta og fannst ég
■verða að gera eitthvað. Við mund
tnn aldrei þora að horfa framan í
Wlnston framar — við yrðjiiim að
fara á eftir henni. Drottinw minn
dýri, hve skelfdur ég ,var.
Það var hreint kraftaverk, að
hún skyldi ekki hafa drukknað.
Þegar sjórinn rann aftur út komu
þau í ljós skötuhjúin, þar sem
þau höfðu skorðazt undir bita.
Mary var borin í var. Var hftn mar
in en ekki meidd til stórra miska,
og eftir að henni hafði verið gef-
ið konjak, var hún leidd upp í
báetu móður sinnar.
Clemmie tók hana í. sína umsjá
og báðar birtust þær við kvöld-
verðarborðið um kvöMið í matsal
aðmírálsins. Ekki var minnzt á
atburð þennan við Winston. Eg
lield í rauninni, að Clesmmie hafi
ékki sagt honum frá þessu fyrr
en í ferðalok."
Sjálf sagði Mary móður sinni
síðar að þegar aldan rtið yfir hana
ihefði hún verið viss um, að henni
mundi skola fyrir borð og hún þar
láta lífið. g
Næsta ár var boðað til annarrar
KONA CHURCHILLS
Quebeck-ráðstefnunnar, og Cle-
mentine vildi enn á ný fara með
Winston, fyrst og fremst vegna
þess að Winston hafði enn einu
sinni fengið snert af lungnabólgu
og í þetta sinn á ferð sinni til
Ítalíu.
Þriðjudaginn 5. september,
sigldu þau í annað sinn frá Clyde
með Queen Mary.
Winston hafði skýrt Clementine
frá því, að nú væri sá tími kom-
inn, að Asía yrði frjáls, og hann
hafði ákveðið að láta Bretland
taka fullan þátt í þeim aðgerðum.
Hann var ákveðinn í því að búa
svo um hnútana, að Bandaríkin
gætu ekki sagt að stríðslokum,
að þau hefðu hjálpað þeim í Evr-
ópu og síðan látið þau ein um að
áfgreiða Japan.
Skipið var aftur gert að vasa-
útgáfu af Whitehall. Herráðsfor-
ingjar gengu til fundar við Win-
ston einu sinni og stundum tvis-
var á dag á meðan á þessari sex
daga siglingu stóð.
„Winston var mjög veikur,
þreyttSr og var í illu skapi alla
leiðina, þó að Clementine gerði
sitt ýtrasta til að láta honum
líða vel. Hann var taugaóstyrkur
og gramUr og kunni sér að
vanda engin takmörk í starfi.“
sagði Ismay lávarður. „Hann hefði
aldrei átt að leggja í þessa ferð“
Alanbrook vísigreifi ritaði í dag
bók sína: „Hádegisverður með
Winston og Clementine. Það var
langt frá því að hann liti vel út og
82
oftast var hann hræðilega niður-
dreginn. Það hefur getað að miklu
leyti stafað af lyfinu M. & B. sem
hann tók inn . . .
Síðastliðna nótt sigldum við yfir
þýzkan kafbát og náðum merkjum
frá honum, sem sýndu að hann
hefði séð okkur . .
Við höfðum siglt í Golfstraumn-,
um allan daginn og það var eins!
og við værum stödd í tyrknesku|
gufubaði. Við byrjuðum með stutt:
um herráðsfundi og kl. 12 um!
hádegið sátum við fund, sem var;
til klukkan 1.30 e.h. Fundurinn!
var með forsætisráðherranum.
IJann var gamallegur ásýndum,
laslegur og niðurdreginn. Það var
auðséð, að hann átti erfitt með
að einbeita sér að verkefnunum
og fól andlitið iðulega í höndum
sér ..." •
Um borð í skipinu voru einnig
ameriskar herdeildir, sem voru á
leið í orlof til Ameríku. Til hag-
ræðis fyrir Churchill og föruneyti
hans hafði förinni verið frestað
um nokkra daga. Winston gat gert
sér í hugarlund, hve vinsælt það
mundi hafa verið með hersveitum
þessum og bar því persónulega
upp við Roosevelt þá bón, að fram
iengja leyfi hermannanna, svo að
þeir fengju bætta þá daga, er far-
ið höfðu í frestun fararinnar hans
vegna.
Á meðan Winston sat að störf-
um í skrifstofu sinni um borð,
notaðj Clementine tímann til að
líta til særðra bandarískra her-'
manna um borð. Hún talaði sér-
staklega við hvem og einn og
færði þeim þann frið og ró, er
aðeins .nóðir getur gefið.
Þegar komið var til Halifax var
farið með lest til Quebeck. Á leið
inni fóru þau í gegnum marga
litla bæi. Fréttirnar um að Churc
hillhjónin væru á leiðinni hafði
borizt á undan þeim og mannfjöldi
beið þeirra á hverri stöð til að
hylla þau. Þar sem stanzað var,
stigu Winston, Clementine og
Mary út úr lestinni niður á braut-
arpallinn við aftasta vagninn og
veifuðu til fólksins.
Mackenzie beið þeirra í Que-
beck og ennfremur forsetinn og
frú Roosevelt. Lest Roosevelt og
föruneyti hans gekk niður timbur-
stigann og inn í bifreið sína. Á
meðan rann lest Churchills inn
á stöðina um fimmtíu metra frá
lest forsetans.
Winston brosti breitt, gerði V-
merkið og hrópaði til mannfjöld-
ans:
„Sigur næst hvarvetna!“
Hann gekk með konu sinni til
bíls Roosevelts til að taka í hönd
forsetahjónanna." Það er ánægju
legt að sjá þig, Winston“, sagði
forsetinn. „Eleanor er hérna með
mér. Vai ferðin ánægjnleg?‘“
„Ja, við áttum þrjá yndislega
daga“, svaraði Winston. „En ég
var afar veikur stundum.“
Forsetmn sneri sér að Clemen-
tine og sagði: „Hann er orðinn
miklu fölari og sjálfur hef ég ég
grennzt mikið.“
Allir stigu nú inn í bifreiðir
sínar og síðan var ekið í einni röð
til Citadei, en til beggja hliða stóð
fagnandi mannfjöldi.
Bifreiðunum var ekið eftir
þröngum og djúpum vegum Cita-
del svæðissins, unz numið var stað-
ar fyrir framan húsið.
Forsetinn sat kyrr í bifreið sinni
en Winston steig út með staf í
hendi og hélt af stað .til að kanna
heiðursvörðinn. Þegar bifreið
Roosevelts hélt af stað, héldu þau
Winston og Clementine, sem
einnig hafði stigið út úr bifreið-
inni, af stað upp að húsinu. Hann
var augsýnilega mjög ánægður af
að hafa hana með sér í þetta sinn.
Hann var glaður, drengjalegur og
mklu líkari sjálfum sér en áður.
„Fyrsta kvöld okkar í Quebeck,
snæddum við kvöldverð í Citadel
með Churchillhjónunum,11 sagði
frú Roosevelt. „Landsstjórinn
bauð til kvöldverðarins. Lands-
stjórinn var jarlinn af Athlone og
kona hans var Alice prinsessa.
Þetta var í fyrsta sinn, sem ég
kom með manni mínum á styrj-
aldarráðstefnu. Ástæðan til þess
að ég var með í þetta sinn, var
sú, að þegar maðurinn minn talaði
við Churchill í síma um undirbún-
ing ráðstefnunnar, sagði Winston:
Eg ætla að taka Clemmie með
mér einnig núna.
Fyrst svo er, svaraði maðurinn
minn, tek ég Eleanor með.
Þannig var það til komið. Mann
inum mínum fannst það prýðishug
mynd, að ég kæmi með, þar sem
frú Churchill mundi vera með
forsætisráðherranum.
Á meðan við dvöldum í Que-
beck, lét Churchill búa til líkan af
lendingahhöfn fyrir innrásardag-
inn og sýndi það síðan.
• •
DAUÐINN I KJOLFARINU
MAURI SARIOLA
40
að ég hefði séð þau, talað við
þau og gert mínar athuganir. Nú
var það í rauninni svo, að Latvalá
var hinn bezti eiginmaður. Hann
steig raunar víxlspor, þegar tæki-
færi gafst, en sneri alltaf aftur
í tryggan faðm heimilis og eigin-
konu, sem hann var bundinn all-
nánum böndum á margan hátt.
Hann hefur alltaf haft einkarit-
ara og hann hefur boðið þeim út,
ef til vill sýnt þeim ástaratlot við
og við, en fyrir honum var eigin-
kona hans lífsförunautur hans og
félagi.
— Einmitt það? — Harri brosti
ögn vonsvikinn. — Nú, það hljót-
ið þér að vita betur en ég. En
ef Aulikki Rask hefur nú orðið
fómardýr hinnar brennandi ástar,
ástar, sem var meira en dálítið
ævintýri. . .
Storm glotti, svo að skein í
hvítan tanngarðinn.
— Brennandi ástar . . . , sagði
hann. — Hún þekkir ekki tíma,
stað, svefn né dauða, segir vinur
okkar Ómar Khajam. Afskaplega
fallegt og sjaldgæft um leið. Að
minnsta kosti þefar i hlut á
kaupsýslumaður á fimmtugsaldri.
Það var nú það. Hvað snertir
Aulikki Rask, gét ég frætt yður
á því, að hún tók með glöðu geði
við demantshring, utanlandsferð
og meira að segja sló hún ekki
hendi við minkapelsi. En það er
skolli langt milli þess og að
myrða eiginkonu húsbónda síns.
Ungfrú Rask er laglegasta stelpu-
hnáta, en hún er alls ekki vit-
laus og lítur raunsæjum augum á
lífið og tilveruna ...
— Jæja, flýtti Harri sér að
grípa fram í. — Ég hef að sjálf-
sögðu ekki séð hana . . . hm . . .
og það gæti breytt ýmsu.
— Við skulum halda áfram,
sagði Storm.
Hann las áfram:
„Ég álit, að enginn annar en
fyrrgreind hafi haft ástæðu til að
myrða frú Latvala, hafi þá morð-
ínginn í raun og sannleika haft í
huga að myrða einmitt hana. En
ef gert er ráð fyrir, að morðingj-
anum hafi orðið á mistök, þar
sem konumar voru eins klæddar
og höfðu sama gráa háralitinn, og
að hann hafi haft í hyggju að
myrða frú Berg, eykst tala hinna
grunuðu allmjög:
Berg verkfræðingur: 1) Auðæfi
eiginkonunnar, Berg hefur af því
fjárhagslega hagsmuni að myrða
hana. , 2) Hatar konu sína, þar
s.em hún er gömul, harðbrjósla og
nöldursöm, 3) elskar Kirsti
Hiekka. Eiginkonan hefur hótað
því, að standa í vegi fyrir að elsk-
endumir fái að eigast.
Kristi Hiekka: Elskar Berg. Eig
inkona hans hindmn. Verður að
ryðja henni úr vegi. Ef til vill
gerir hún það (þar sem hún er
dugnaðarkona) sem Berg þorir
ekki . . . , þótt hann gjarnan
vildi.
Albert Latvala (aftur). Frú
Berg kippir að sér hendinni með
lánin til handa fyrirtækis Albert
Latvala og hann stendur því á
barmi gjaldþrots. Hann má engan
tíma missa, þar sem frú Berg hef-
ur hótað því að láta strax til
skarar skríða, þegar í land er
komið. Dauði frú Berg mundi
verða honum a.m.k. kærkominn
frestur. Sennilegast sjá erf-
ingjarnir ekki ástæðu til að inn-
heimta það fé, sem stendur inni
í fyrirtæki Latvala.“
Storm leit upp af blöðunum og
brosti. Brosið var vingjarnlegt, en
Harri, sem þegar hafði tapað
sjálfsöryggi sínu, tók það ekki
sem neina viðurkenningu.
— Ojájá . . . Storm virti fyrir
sér neglur sínar og leit síðan
rannsakandi á Harri. — Vesa-
lings Berg er þarna í slæmri klípu
Auðæfi, hatur og heitar ástir . . .
Ég verð enn að benda á, að það
er auðvelt að komast að þvílík-
um niðurstöðum, á meðan maður
hefur ekki annað í höndum en
þurrar staðreyndir á pappír.
— Staðreyndirnar renna stoð-
um undir þessar ályktanir að
mínu áliti, sagði Harri hikandi.
— Hvers vegna ekki . . . að
vissu leyti gera þær það. Og við
vitum líka, að Berg varpaði af
sér oki hins undirokaða eigin-
manns á meðan á ferðinni stóð
og byrjaði loks að segja mein-
ingu sína fullum hálsi. Loks
brauzt allt það hatur út, sem
hafði safnazt fyrir í huga hans í
mörg ár. En ...
Storm hagræddi sér í stólnum
og krosslagði fæturnar.
— En nú, þegar ég hef haft
tækifæri til að kynnast persónu-
lega verkfræðingi þessum og ungu
konunni, lækninum, er ég — þó
ég að vísu vilji ekki vera að leika
neinn mannþekkjara — tilneydd-
ur til að líta öðruvísi á málið. Ég
sagði áðan að samband Latvala
við einkaritara sinn væri ekki
nægilegt til þess að unnt væri að
hafa uppi morðkæru á hann . . .
— Já, sagði Harri. — En ég
hef þá skoðun, að miklu inni-
legra samband hafi verið á milli
þeirra Bergs og ungfrú Hiekka.
Storm kinkaði kolli. — Alveg
rétt. Þau eru mjög ástfangin
hvort af öðru, m.a.s. svo ástfang-
in, að þau nenna ekki einu' sinni
að hafa fyrir því að fara í laun-
kofa með það, heldur þvert á móti
sýna það, hverjum sem sjá vill,
og eru stolt af. Málið liggur á
hinn bóginn fyrir á eftirfarandi
hátt: Þau eru bæði tilfinningarík.
Ég hef veitt því athygli oftar en
einu sinni. En um leið hafa þau
. . . tja . . . hvernig á ég að
orða það, þau hafa skýrar hug-
myndir um skyldur sínar við þjóð
félagið, um hvað sé rétt og hvað
rangt. Og morð er áreiðanlega að
þeirra áliti eitt af því, sem er
rangt.
Leynilögreglumaðurinn Harri
hóstaði.
Storm brosti aftur. — Yður
finnst þetta náttúrlega allt saman
heimskulegar bollaleggingar, sem
ekki koma starfi lögreglumanns-
ins við, starfi, sem byggjast verð-
ur á ytri staðreyndum og ekki
öðru. Fjöldahandtökur og stanz-
lausar yfirheyrslur, með sterk Ijós
in framan í yfirheyrða . . .
— Það var nú ekki svona, sem
ég . ..
Storm varð alvarlegur. — Berg
verkfræðingur og ungfrú Hiekka
eru bundin mjög nánum tengsl-
um. Á því er enginn vafi. En
einmitt þess vegna bendn allar
líkur til, að þau mundu mjög nauð
ug vilja byggja framtíð sína á
svo ljótum glæp. Þau vita, að þau
mundu aldrei geta gleymt því og
að lokum mundi það verða sem
ókleifur veggur á milli þeirra . . .
Storm braut eldspýtu milli
fingranna og fleygði brotunum í
öskubakka á borðinu. Síðan hélt
hann rólega áfram:
— Það kemur auk þess enn
annað til: raunverulegar stað-
reyndir. Berg og ungfrú Hiekka
eru bæði gáfuð. Hvers vegna
skyldu þau fremja morð, þegar
þeim er fullvel kunnugt um, að
það er alls ekki svo erfitt nú á
tímum að fá skilnað, þótt annar
aðilinn setji sig upp á móti því,
eins og frú Berg var búin að
hóta þeim. í öðru lagi: þau eru
áreiðanlega ekki það einföld, að
þau geti ekki sett sig í spor lög-
reglunnar. Þar sem vitni eru fyr-
ir hendi um orðaskipti þeirra og
frú Berg, hefði verið alltof áhættu
samt að fremja morðið. Og í
þriðja lagi: Ef þau hefðu í raun
og sannleika haft í hyggju að
fara svo óhugnanlega leið að
fremja morð, hefðu þau áreiðan-
lega farið allt öðruvísi að. Lækn-
ir þekkir miklu geðslegri og auð-
veldari aðferð við að koma manni
fyrir kattarnef. Og ég er viss um,
að sérhver læknir mundi hugsa
sig tvisvar um, áður en hann tæki
upp á því að kála fólki, enda
slíkt brot á Hippókratesareiðnum.
Harri hafði hlustað á Storm
með athygli og hann neyddist til
að fallast á rök hans.
— Ef til vill hafið þér rétt fyrir
yður, sagði hann hálfþrjózkulega.
— En ef við sleppum Berg og
14
T í M I N N. laugardagur 16. mai 1964.