Alþýðublaðið - 04.02.1928, Blaðsíða 2

2
ALiÞÝÐUBLAÐIÐ
|ALÞÝÐÐBLÍIlÐI9 [
j kemur ut á hverjum virkum degi. j
| AígreiÖöía í Alpýöuhúsinu viö t
< Hverfisgötu 8 opin írá ki. 9 árd. S
^ til kl. 7 síðd. I
5 Skrifstofa á sama stað opin kl. |
J 9.1/j—10*/» árd. og ki. 8—9 síöd. I
í Simar: 988 (afgreiðslam) og 1294 |
j (skrifstoían). í
« ¥erðlag: Áskríitarverö kr. 1,50 á P
| mánuöi. Auglýsingarverðkr.0,15 E
< hver mm. eindálka. {
| Prentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjan t
Í (í sama húsi, sömu simar). f
< ___________________________>
Síldveiðamálln. f
Eitt af þéim málum, sem .mest
l'iggur á að pingið ráði fram úr,
er skipulag síldvaiðamálanna.
Pað tná ekki viðgangast langur,
að íslendingar tapi árlega milljr
ónum króna á því að saltað isé og
fiutt ti! útianda langtum meira af
síld en markaður er fyrir þar, og
að h,ver framleiðandi bjóði í kapp
við annan, og hver niður fyrir
hinn.
Eina ráðið er að koma á einka-
söftt á isaltaðri sílcL Annað ráð en
pað er ekk:i til. En eins og á-
Ktandið er nú, tapa allir. Atvintm-
rekepjdiur tapa og verkalýðttrinn
tapar á þ;ví, hvað atvánnan er
stopiuJ, og landið sem heild biö-
ur tjón, eins og jafnan þegar at-
vinnuvegir ganga skrykkjótt.
pað er hægðarleikur þegar
einkasala , er komin, að 'láta ekki
salta medra af sífd en rnarkaður
er fyrir. Og þaö er ólíkt hægxi
aðstaðain, þegar einkasaJa er kom-
in, að útvega nýja niarkaði íyrir
síldina, en meðan hver síldareig-
andi selur fyrir si-g. íslenzka sild-
in er ekkj nerna lítill hluti af
þeirri síld, sem á Jieimsmarkað-
,inn kemur, svo enginn vafi er á,
að m,eð ýtni og lægni má stórum
au-ka sífdairsöJu erlendis.
En það er ékki nóg að takmarka
söJtnn síl'dar, því sé ekM annað
að gért, er það hið sama og að
íækka að mun verð þeirrar síldar,
er seld er til bræðsliu. En áihrifin
af því hlytu aftur að verða lægra
verkakaup á síldveiðaskipunum.
Það eir .því nauðsynlegt að landið
ívorni upp, og pad nú pegar á
komandi sumri. að minsta kosti
einni sildarverksmiöju við Siglu-
fjöirð eða Eyjafjörð.
Það er algerfega óhæfilegi að
Iáta dragast lengur að koma á
sílaareinfcasöluimi, en með h?nni
hlýtur að fylgja takmiörkun á því,
hviað msikið megi salta. En það
væri óhæfilegt að setja skorður
við því, hvað mikið nlegi salta,
nema um leið að sjá fyirir því, að
sú aukning, sem við það verður á
fjamboði á'síld til bræðslu, veröi
ekki til þess að iella bræðslu-
Síld í verði.
Jafnvel þó engin takmörluin
ætti að eiga sér stað um söltuií á
sild, er naaðsynlegt að landið
fecani sér upp síldarbræðslustöðiv-
lum við Eyjafjörö og Siglufjörö,
pg það er nauðsynlegt að þetta
vexði gert nú þega.r. Því verði
það ekki gert, er útlit fyrir að
mörg skip verði alls eigi gerð
út, en afleiðjngin af því gæti hæg-
lega orðið, að mörg hundruð sjó-
manna- og verkamanna-fjöiskyld-
ur yrðu bjargarlausar eða bjarg-
arlitlar næsta haiust.
BJeðri deild.
Þar var í gær frv. um eftirlit
með verksmiðjum og vélum vísað
til 3. umr., frv um meðferð skóga
og kjarrs, sem náð hefir sam-
þykki e. d., og frv. Gunnars Sig-
urðssonar um fjölgun dýralækna
vísað til 2. umr. og Jaudbúnaðar-
nefndar. Einniig var frv. um sam-
skóla Reykjavíkur víisað andtnæla-
laust til 2. umr. og mentamála-
nefndar.
Um fjölgun dýralækna tók
Gunnar fram m. a., að ef úr henni
verður, þá megi auka starfssvið
þeirra að rnuin frá því, sem elia
verður við komið. T. d. megi láta
dýralpekna hafa á hendi þau ráða-
nautiastörf Búnaðarfélagsins, sem
bezt samræmast dýralæknastarf-
inu og þeir hafa sérþekkingu á.
Þó kvaðst hann ekki mundu gera
það að kappsmáli, að dýralækn-
um verði fjöigað upp I sjö. —<
Ásgeir flytur enn að nýju frv.
um, að stjórnin megi veita einka-
Jeyfi til hvalveiöai hér við land.
Þingmienn ísafjarðar og Isa-
fjafðarsýslna, Haraldur, Ásgeir og
J. A.»J., flytja frv. u«m þá breyt-
ingn á vegalögunum, að Vest-
fjarðavrgur, svo sem leið liggur
frá Hnífsdai til Rafnseyrar, og
• vegurmn frá Bíldudal til Þorska-
fjarðar. verði teknjr upp i þjöð-
vega tölu.
Efrú deild
Þiar var ekki nema eitt mál
til umræðu, það «var frv. um
aukna landhelgisgæzlu.
Haiidór Steinsson nm land-
helglsgæzluna.
Halldór Steinsson er þingmaður
Snæfellinga. Þar eð hann er í-
haldsmaður, þarf ekki að væna
hann þess, að það, sem hann
sagði við umræðurnar í e. d. í
gær, hafi verið sagt af óvildarhug
til. íhaldsstjóxnarinnar fyrr ver-
andi. Sagði hann, aö togaraskip-
stjórar vissu alt af um ferdir
strandt 'arnaslc ipqnna. og þegar
kært víeri að vestan til stjórnar-
ráðsins yfir toguirum, þá virtist
gem vitneskjan um þaö væri rétt
á eftir koinin um borð í fogarana.
Jón B'aldv. benti á, að þessa
vitneskju gætu togaraskipstjórar
fengið úr fjórum áttum, 1. frá
mönnum úr Jandi þiar vestra, er
visisu að kærthefði verið (einmjög
væri það ósennilegt að vitneskjan
kæmi þaðan), 2. úr símanum, 3.
úr stjórnarráðinu, 4. frá trúnað-
armönnum, sem hefðu á hendi
franikvæmd landhelgisgæzlunnar.
Bar Jón Bald. orð H. Steinss. saim-
an við hróp það, er íhaldsblöðin
höfðu gert í fyrra út af umræðum
Alþýðuflokksmanna um lamdhelg-
ismálin, því eins og rnenn muna,
jöpluðu þau blöð á því mánuð
eftár mánuð. Hviað ætli þau segi
nú um ummæli fiokksmannsins
Halldórs Steiniss.?
Maraldur Boðvarsson
talar.
(Niðurl.)
H. B. segir:
„Hvers vegœ var formaður
viexklýðsfélags'ins að kæra þetta
fyrir ritstjóxa Alþbl.? Alt af
hleypur Sveinbj’örn í símann og
kærir fyrir pahba eins og leið-
■inlegur krakki.“
„Maður iíttú þér nær, það Iigg-
ur í gö’tunni steinn". Hver var
fréctaritarj Morgunblaðsins 30.
dezember s. I.? Hver gat ge-fið
svo nákvæmar fregnir af því,
hvað hásetar á vb Agli Skalla-
grímssyni fengu í 14 róðrum á
17 dögum? Það vantaði að eins
að geta þess, að aíVinn í þetta
sinn á áðurnefndíuim bát gekk
fckki í gegmum hendur H. B. Hann
var seldur í' Reykjavík, og for-
inaðurinn, sem er góður meðlim-
ur Verklýðsfélagsins, afhenti FI. B.
um 10 000 krónur að eins til
skifta. Að öðru leyti hefði líka
þurft að taka það fram, hvort
þessi útkoma hefðj verið sönnun
fyrir útgerðarmenn um það, að
f jiölga þurfi dauöu hlutumum,
eins og þeir ætluðu að þvinga
fram, þótt fréttaritaninn af skilj-
anlegum ástæðum ekki vilji láta
bera á því.
Nú má ég til að taka smá máls-
grein orðrétta upp. Hún er svo~
hljöðandi:
„Það virðist ekki ósennilegt, að
Sveinbjörn hafi eitthvað fyrir
smúð sinn eða sé launaður af
AJþýðusambandimu í Reykjavík,
því það er tæplega hægt að búast
við því, að maður eins og Svein-
bjöírn geti eða vilji offra kröft-
um sínum í jafn auvirðilegt spill-
andi og skaðlegt starf fyrir al-
menning neina hann fái ríflega
þókniun fy.rir. Þetta starf Svein-
bjöms er að núnu áliti hið mesta
níðingsverk, sem hér hefir verið
unnið .síðan Skaginn bygðist."
H. B. er kaupmaður og út-
gerðarmaður; hann getur frá sínu
sjónarmiði ekki skilið, að neinn
miaður starfi, án þess að fá laun
fyrir, jafnvel þótt um göfugt starf
sé að ræða, starf, sem horfir al-
þjóð til heilla og menningar, en
að þvi stefnir samstarf alþýöumn-
ar, sgm sannast bezt með því, að
H. B. kailar það „auvirðilegt,
spillandi og skaðiegf. H. B. segir,
að miitt starf sé hið mesta níð-
ingsverk, sem hér hafi verið unn-
ið síðan Skaginn bygðist. Hvað
er mitt starf? Ég hefi þrisvar
verið kosinn formaöur félagsins,
en aldrei falast eftir því. Ég hefi

alt af \æitóð í samninganefnd’um
síðam félagið var stofnað. Og ég
Itefi reynt að framkvæma pað,
sem félagið hefir falið mér, og
það, isém féíagið hefir samþykt,
telur svo H. B. mín níðingsverk.
Eða eru það sömu mennimi'r og
H. B. segir að séu alls staðar við-
urkendir fyrir dugnaö, sern eru svo
miklir andlegir vesalingar, að þeir;
líða einium manni stöðugt og álr
éftir ár að fremja níðingsverk í
sínu nafni og á sínia ábyrgð?
Eða trúir nokkur maður því, að ef
ég starfaði í mótstöðu við fé-
lagið, að 130 menn rækju ekkí
slíkan vágest af höndum sér? Nei,
H. B. talar frá sínu sjónarmiði,
og þess vegnia er þetta meiire..
hól 'iim mig en ég á skilið, fxviL
að það er mér ljóist, að ég er Ivan-
máttugur að starfa fyrir félagið
á Akrainesi eins og þarf og það
á skilið vegna sinna góðu með-
lima og síns göfuga tilgangs.
1 niðurlaginu segir H. B., að
augu almennings séu fyrir alvöru
farin aÖ opnast fyrir háska, sení:
á mjög lævísan hátt sé laumað
inn.
Hver er þessi almenningur ? Jú,
útgerðarmennirnir sumir eða
kann ske allir standa nú líklega
með H. B. um þá skioðun, að
hér sé vööi á ferðum fyrir þá, og
H. B. er fullviss uni það, að
almenningur, sem er í þessu ve(rk-
lýðsfélagi, segi skilið við voðann ?
H. B. segix enn fremur:
„Þá munu hugsjönir rætast, þá
mun aftur morgna.“
En hvaða hugsjónir rnunu ræt-
ast? Jú, þetta verður skiljanlegt,
ef litið er á það í sambandi við
mennina, sem ekki fengu vinnu
við ístökuna; og hugsjónirnar
virðast, viexa þessar:
Fjölgun ómenna, sem gera sér
að góðu, að óvandaðir einstak-
lingar segi við sig:
Skríddu í skítnum fyrir mig;
ég horga þér, þegar mér sýniist
og það sem mér sýnist. Og ekkí
mátt þú bugsa nema eins og mér
þóknast, því annars læt ég dynja
svipu hungurs og nektar yfir þig.
og þína.
H. B. segix:
„Friðsamleg samvinna er eina
leiðin til ]>ess að geta unnið bygð-
arlaginu gagn og gengi.“ I þeim
anda hefir verið starfað á skrif-
stofu H. B. 3. júlí 1925, kl. milli
314—31/2';' þegar Loftiir Halldórs-
son viidl að H. B. gerði upp há-
setahlut sinn, en fékk hög'g á
ha-gri augabrún. spark í bak-
hliutann og gólfþurku á eftir sér.
Að síðustu vil ég þakka H. B.
fyrir spakmælið, seni félagið okk-
ar raun taka sér fyrir kjörorð og
fylkja isér fast um: Sameimdir
stöndum vér, en sundmþir föllum
uér.
Akranesi, 21. jan. 1928.
Sueinbjörn Oddsson.
Unglingastúkan „Bylgja“
heldur fund á morgun á venpi-
legum steð ög tíma.