Tíminn - 28.06.1964, Blaðsíða 14

Baat
i löngum röðum í ganginum fyrir
utan svefnherbergi hennar.
Hún hefur ekki frekar en Win-
ston miklar mætur á skartgripum
og oftast ber hún ekki fjölbreytt-
ari skartgripi en perlufesti og ein-
staka sinnum demantsbrjóstnál.
í klæðaburði er hún látlaus en
sfnekkleg og mest áherzla er lögð
á mjúkar klassískar línur. Til dag-
legra nota á Chartwell á sumrin
vill hún helzt klæðast síðbuxum
og skyrtu, helzt í bláum lit. Ef
hún fær heimsókn eða heldur garð
veizlu klæðist hún helzt einföldum
léreftskjólum frekar en skraut-
legum samkvæmisklæðnaði. Á hlýj
um kvöldum fer hún oft í einn
•f mörgum chiffonkjólum sínum
með blómamynstri. Þeir eru frem
ur síðir, drapperaðir, lítt flegnir
og venjulega ermalausir. Fyrir
kvöldverð á veturna klæðist hún
venjulega svörtu og alltaf ber hún
herðasjai úr annað hvort chiffon
eða silki í grænum, bleikum eða
bláum pastellitum.
Hún 'parf alltaf að kaupa sínar
afmælisgjafir og jólagjafir handa
/ sjálfri sér (formlegar gjafir „frá
Winston"). Þar sem hann er niður
sokkinn við að leysa heimsvanda
málin eða önnum kafinn við að
skrifa bækur, er ekki hægt að bú-
ast við að hann muni eftir að
kaupa afmælisgjöf handa konu
sinni eða öðru slíku!
Það er þó að vissu leyti furðu
legt, að hann skuli ekki muna
eftir þessu, eins umhugsunarsam
ur og hann annars er um hennar
hag. Eða eins og náin vinur þeirra
'sagði: „Hann lætur við hana eins
og hún sé postulínsbrúða. Hún er
og hefur verið eina konan í lífi
hans.“
Áður en Winston hitti Clemen-
tine, hafði hann lítið skipt sér af
Ikonum. ITann hafði verið of önn
'um kafinn við að koma fótunum
undir sig fjárhagslega og þjóð-
félagslega. Þó að hann tignaði
móður sína, fannst honum alltaf
óþægileg sú til hugsun, að það
væru hennar peningar, sem hann
hafði umráð yfir á herþjónustu-
árunum og höfuð markmið hans
var, að binda endi á þá styrktar-
starfsemi Það var ekki fyrr en
hann hafði náð þessu takmarki
sínu, að hann fór alvarlega að
velta fyrir sér bónorðum og hjú-
skap. Svo að það er satt, að hin
fagra Clementine var fyrsta og
eina konan i lífi hans, — og það
var hún. sem hjálpaði honum upp
metorðastigann
Hann þolir ekki gagnrýni eða
andstöðn annarra, en hennar, þar
sem hún ein veit, hvernig á að fara
að honum.
Kvöld nokkurt var hún með Win
ston í samkvæmi með um fjörutíu
; öðrum gestum. Þar voru meðal
( annarra þingmenn og forystumenn
iðnaðarfélaga Winston ræddi i
lléttum tón um það, sem efst var
I á baugi í stjórnmálalífinu. þegar
Clementine greip fram í:
„Skýrðu þetta ljósar, skýrðu
þetta ljósar ól íyrir tilheyrendum
þínum“ sagði hún. „Eg skai segja
ykkur þetta.“ Og það var einmitt
það, sem hún gerði. Hún skýrði á
einfaldan hátt þau mál, sem Win-
ston hafði vafið inn í orðskrúð og
heldur jj-flókinn umbúnað. Hann
yppti öxtum, fórnaði höndum með
uppgjafarsvip og sagði glettnis-
lega: „Hvað á ég að gera?“
Tilhey-'endur hans — og -Cle-
mentine — ráku upp skellihlátur.
En í rauninni varpaði hún ljósi á
málin, svc að allir skildu. En þeg
ar hún gieip fram í fyrir honum.
gerði hún það alltaf þannig, að
honum gæti ekki gramizt.
Bæði Winston og Clementine
geta átt það til að verða skyndi-
lega ofsareið, en reiðin er aldrei
langvarandi og þau bera ekki
neinn illvilja í garð, þeirra, sem
hafa móðgað þau eða komið illa
fram við þau
Engim. hefur nokkru sinni orð
ið áheyrandi að alvarlegu rifr-
ildi eða þrætum þeirra í milli.
Stundum hefur gamansöm deila
sprottið upp af ást Clementine á
dýrum pötum því að Winston á
skilt við aðra eiginmenn að því
leyti, að þó að hann vilji að konan
sé klædd eins og bezt verður á
kosið, hafa reikningarnir skotið
honum lililega skelk í bringu.
„Gerifðu þéi grein fyrir, hve
margar greinai þetta á eftir að
kosta mig?“ sagði hann stundum
og gaf nenni hóglega áminningu
fyrir. hve miklu hún hefði eytt
nýjan kjól. Clementine, sem er
mikill fjármálasnillingur á öðrum
sviðum, lofaði venjulegast að fara
sér hægar við fatakaupin í fram-
tíðinni, en það var loforð, sem
hún hafði sjaldan nægilegan vilja
dyrk til'að halda
Eitt sinn fyrir stríð lét Win-
ston sex pund af hendi rakna til
kaupa á nýjum kjól fyrir dóttur
þeirra Díönu, og lét þau orð fylgja
með, að hann mætti alls ekki
kosta meira.
Um kvöldið birtist Dían^ í kjól,
sem hafði augsýnilega lcostað
miklu meira en þettar og hálf-
smeyk beið hún óveðursins, sem
hún áleit að mundi óhjákvæmi-
lega skella á.
Winston lét hana ganga fram
og aftur um herbergið og skoðaði
kjólinn í krók og kring og þreifaði
jafnvel á efninu til að meta gæði
þess, Síðan kom dómurinn.
..Ég er fullkomlega samþykk-
ur“, sagði hann og bæði móðir
og dóttir vörpuðu öndinni léttar.
Kvenfólkið í fjölskyldu Win,-
stons er ekki eina fólkið, sem
verður vinsemdar hans aðnjót-
andi. Frú Thompson, sem þurfti
að umgangast hann oft, þegar
lund hans var erfið, sagði: „Hann
er töfrandi maður og kann að
segja margt á svo töfrandi hátt,
að maður fellur næstum í stafi.
Einu sinni höfðum við unnið
lengi fram eftir á Chartwell.
Drottinn minn dýri, hvað ég var
orðin þreytt. Og sama var að
segja um hann. Hann bauð mér
góða nótt, þegar ég var á leið
burt, en síðan kallaði hann skyndi
lega á eftir mér: '„Eruð þér
þreyttar, ungfrú Shearburn?"
„Nei“, svaraði ég, enda vildi ég
að sjálfsögðu ekki viðurkenna
það.
Hann þagði um stund, leit ekki
á mig, en hristi höfuðið. „Nei“,
I sagíi hann. „Það gæti heldur ekki
■ verið. Þér eruð hermannsdóttir".
Ekkert hefði getað fengið mig
tii að viðurkenna, að ég væri
þreytt. Ég hefði haldið áfram,
i þangað til ég hefði dottið niður.
[ Hann valdi alltaf réttu orðin, og
! hún hefur einnig gott lag á fólki“.
1 Winston og Clementine skilja
hvort annað eins og eiginmanni
og eiginkonu ber að gera. Þó að
þau eigi mörg sameiginleg áhuga-
mál, vilja þau í sumum greinum
vinna ein og sjálfstæð. Hún er á
sama máli og hann um, að það sé
bráðnauðsynlegt og afar mikil-
vægt fyrir mann, sem gegnir um-
fangsmiklum opinberum störfum,
að fást við einhverja tómstunda-
iðju og eiga sér önnur áhugamál
í einkalífí sínu. Og hún mundi
aldrei láta sér detta í hug að
aftra því með eigingjörnum huga,
að hann fái útrás á þennan hátt,
sem svo nauðsynlegur er fyrir vel-
líðan hans og heilsu.
Sameiginleg skoðun þeirra er:
„Það dugar ekki að gera aðeins
það, sem manni líkar. Manni
verður að líka það, sem maður
gerir“.
Winston segir: „Yfirleitt má
skipta mönnunum í þrjá hópa:
Þá, sem eru dauðskuldugir, þá,
sem eru dauðkvíðnir og þá, sem
eru dauðleiðir“.
Clementine segir: „Það er hægt
að slíta út hluta af heilabúinu,
með stöðugri og sífelldri þreyt-
andi notkun, alveg á sama hátt og
hægt er að slíta út úr olnbogun-
um á jakkanum sínum. En samt
er sá meginmunur á lifandi heila-
frumum og dauðum hlutum, að
ekki er unnt að gera við útslitna
olnboga á jakka með því að nudda
í staðinn kragann eða herðarnar
en hins vegar er unnt að hvíla
hina þreyttu heilafrumur og
styrkja þær ekki einungis með
23
að vera einhver skýring til á
því . . . eða . . .
Hægt og hikandi lyfti Tracy
höndum og greip um stýrið. f
rökkrinu inni í bílnum virtist
andlitið nábleikt, en augun glömp-
uðu . . . eins og hún væri glöð
Brett horfði á fálmandi hreyfing-
ar hennar, en hreyfði sig ekki.
„Það er satt“, hrópaði ofsaglöð
rödd innra með henni. „Ég kann
ekki að aka bíl, ég get ekki hafa
gert þetta voðalega . . . Ég veit
ekki, hvernig það gerðist, ég veit
að . . .“ Og þá — áður en henni
var það sjálfri ljóst höfðu hend-
ur og fætur farið að hreyfa sig.
Vilji hennar hrópaði gegn þeim . .
þið getið þetta ekki . . . þið vitið
ekki, hvernig á að fara að þessu . .
en það var gagnlaust. Bílinn fór
í gang og rann mjúklega af stað,
hreyfingar hennar voru öruggar
og þjálfaðar þegar hún ók af stað
eftir veginum. Hún starði fram
fyrir sig á veginn, skipti um gír,
ók út á þjóðveginn og kringum
þorpið og -síðan aftur heim að
Pilgrims Barn. Þar tók hún
kröppu beygjuna heim að húsinu
og ók bílnum beint' inn í bílskúr-
inn, drap á bílnum og lét hend-
urnar falla máttleysislega af stýr-
inu. Brett uppgötvaði, að hann
gat ekki enn sagt orð né hreyft
sig. 0
— Jæja, þú hafðir rétt fyrir
þér, ég kann að aka bíl. Rödd-
in var blæbrigðalaus. — Þetta var
barnaleg grilla hjá mér. Þakka
þér fyrir að sýna mér þolinmæði.
Hún hafði stigið út úr bifreið-
inni og var horfin, áður en hann
fann orð. Hann botnaði hvorki
upp né niður í neinu. Hvað var
það, sem Tracy hafði ætlað að
sýna fram á? Hvað var það sem
hann hafði sjálfur vonað í aðra
röndina að myndi gerast? Hvers
vegna hafði hans eigin vilji kosið
helzt að ýta fæti hennar af benzín
gjöfinni og höndum hennar frá
stýrinu og gírstönginni? Ekkert
í fari hennar gat hafa breytzt,
jafnvel ekki þótt . . . en henni
hafði skjátlast. Hann þurrkaði
kaldan svita af enni sér og gekk
inn.
Tracy sat á rúminu í herbergi
sínu. Hún hafði ekki hirt um að
kveikja ljós. Hún hafði verki um
allan kroppinn — hún var ör-
magna. En nú var þýðingarlaust
að berjast á móti því lengur —
sannleikurinn var kominn í ljós.
Hún kunni að stýra bíl, hún
hafði setið undir stýri á bíl, sem
ekið var á mann svo að hann beið
bana. Hún hafði látið manninn
sinn taka á sig sökina og afplána
langa fangelsisvist. Loksins stóð
hún augliti til auglitis við hinna
Tracy Sheldon.
6. kafli.
Það var daginn áður en Mark
var væntanlegur heim til Pilgrims
Barn úr fangelsinu, þar sem hann
hafði afplánað refsinguna. Brett
hafði ekið af stað í bílnum að
sækja hann og hugðist vera næt-
urlangt í burtu. Það var kominn
júní og rhododrenrunnarnir stóðu
í fullum blóma milli annarra
ljómandi blóma. Grasið óx hátt
á rústunum, gömlu. Frú Sheldon
og Nan höfðu báðar horfið á burt
eftir kvöldmatinn. Tracy var allt-
of eirðarlaus til að geta setið kyrr
og lesið. Hún gekk hvíidarlaust
fram og aftur um herbergið sitt
nokkra stund, síðan gekk hún út
á ganginn og ósjálfrátt opnaði
hún dyrnar að herbergi því sem
útbúið hafði verið handa Mark.
Það var stórt, lágt undir loft —
og þar var stórt hjónarúm. Tracy
hallaði sér að dyrastafnum. hún
fékk þyngsli yfir höfuðið Þetta
var herbergið, sem hún myndi I
HUUN FORTIÐ
MARGARET FERGUSON
bráðlega deila með manni sínum
— þessum óþekkta manni, sem
Brett hafði lagt af stað til að
sækja. Mundi slæðan rofna frá
hinum myrka hluta heilans, þeg-
ar hún sæi hann á ný? Andlitið
á myndinni hafði ekki vakið hina
minnstu kennd hjá henni. Hverj-
ar kenndir mundi maðurinn sjálf-
ur vekja hjá henni? Hún snerist
skyndilega á hæli, hljóp niður
tröppurnar yfir garðinn og út á
stíginn. Hún kærði sig ekki um
að hitta frú Sheldon eða Nan né
nokkurn annan. Hún gladdist
hverja stund, sem hún fékk að
vera ein —alveg ein — og þurfti
ekki heldur að deila tíma sínum
milli sín og hinnar Tracy Shel-
don . . .
— Það lítur helzt út fyrir að
þú hafir alveg heillast af gömlu
rústunum síðan þú komst heim
aftur, Tracy. Þú varst ekki sér-
lega hrifin af þeim hér áður
fyrr . . .
— Jæja? sagði Tracy áhuga-
laust og var ekki sérlega hrifin
yfir félagsskapnum en auðvitað
mátti alltaf búast við að hitta
einhverja fyrir i svo litlu plássi
Lenora hafði komið eftir vegin-
um, dökk yfirlitum og fögur með
rauðan klút um hálsinn, sem gaf
andliti hennar hlýja glóð
— Kannski skelfa þær mig ör-
lítið, ég játa það, svaraði hún
nokkurn veginn róleg. —En mér
finnst stórkostlegt hvernig þær
breytast eftii birtu og skuggum.
— Mér finnst ósköp lítið til
um þær, sagði Lenora kæruleysis-
lega. —Ertu alein í kvöld? Hvar
er þinn dyggi verndari, Brett?
Rödd hennar var kaldhæðnisleg
og Tracy komst ekki hjá að veita
því eftirtekt.
— Hann kemur ekki heim í
kvöld. Tracy hikaði við. Hana
langaði ekki til að segja Lenoru
frá því, sem henni kom ekkert
við, en á hinn bóginn væri sjálf
sagt heimskulegt að gera tilraun
til að halda því leyndu.
— Hann ók af stað til að sækja
Mark. Þeir koma heim á morgun.
— Á morgun? Lenora leit
snöggt á hana. —Mér var ekki
( Ijóst hann væri það væri svona
| stutt þangað til. Tíminn hefur
liðið fljótt fyrir þig, en sjálfsagt
ekki hjá honum.
— Nei. Og Tracy bætti við í
huganum: Níu mánuðir innan
fangelsismúra — og vegna verkn-
aðar sem hann framdi ekki.
Hún sneri sér skyndilega að
Lenoru og sagði áköf:
— Hvernig heldurðu að fólk
komi fram við hann, Lenora?
spurði hún. Eftir óhappið, sem
hann varð fyrir. á ég við.
— Óhappið’ Lenora lyfti brún-
um —Það er yissulega vægt til
orða tekið
— En það var óhapp og ekkert
annað. Blóðið fór að þrýsta að
gagnaugunum og henni fannst
hún ekki geta dregið andann.
—Enginn gæti gert slíkt viljandi.
auðvitað hefur það verið óhapp
allir hljóta að skilja það? Og ef
þið eruð vinir Marks hljótið þið
að vita.
— Það er einmitt það, sem
við skiljum ekki, greip Lenora
hugsandi fram í. —Við þekkjum
Mark og það er svo frámunalega
ótrúlegt að ímynda sér að hann
aki á mann og skilji hann eftir
í blóði sínu án þess að skeyta
öðru en forða sér frá ábyrgðinni.
— Einmitt þess vegna hljóta
allir að skilja, að það er ekki
annað en voðalegt óhapp.
— Það hlaut að hafa verið
ástæða til þess, skyndilegur las-
leiki eða eitthvað slíkt, en það
var ekki borin fram nein afsök-
un. Mark játaði ’aðeins að hann
hefði ekið ógætilega og að hann
hefði ekki stanzað eftir árekstur-
inn. Og þú færðir heldur ekki
fram neina skýringu . . þú manst
sjálfsagt eftir því?
— Eg . . nei ég man ekkert
Tracy var orðin þurr í kverkun-
um. —Ég man alls ekki eftir
Mark ennþá, bætti hún hraðmælt
við. —En þrátt fyrir það held ég
ekki að hann sé slíkur ódrengur
að koma svo fram. Eruð þið ekki
á sömu skoðun — þið vinir hans?
Hún stárði gegnum rökkrið á
andlit Lenoru. — Ég vona að hon
um verði ekki refsað meira þeg-
ar hann kemur heim? Ég . . .
En hún gat ekki sagt meira.
Og hvað átti hún að segja? Átti
hún að segja Lenoru sannleikann?
En Mark mundi ekki kæra sig
um það. Þá væri allt til einskis
gert, sem hann hafði lagt á sig.
14
T í M I N N, sunnudagur 28. júní 1964. —