Alþýðublaðið - 23.11.1952, Page 6

I
ír -V

FramJmldssagan 60
Susan Morley:
UNDIRKEIMAR OG AÐALSHALLIR.
Ðr: Áifur
Orðbeogila:
HÉR ER MARGT 4Ð
UGGÁ . . .
Öllum ber sáman um. að við
lifum tákki aðeíns á erfiðum
tímum, þegar skattar, vafasöm
vístítala ög öni||ur sjálfsköpuð
öáran rétlar að murka úr mönn
um allan kjark, — heldur og á
timumj sem eru í senn ískyggi-
legir og merkilegir; tímar kjarn
örku, vethisörku og fljúgandi
diska. Það var og, sagði kerl-
ingiíij þegar hún sá í fyrsta
sinh kveikt rafmagnsljös; það
má mikið vera, éf ekki hlýzt af
þessú mahhskaðaveðiv", eða eitf
hvað enn verra! Nú hafa menn
ýfirleitt sl'éþpt allri trú, eri tek
ið upp í þéss stað Hjáirúna á
snarbrjáluri marinkyt'sins, og
satt að segja bendir mai'gt til
þess, að sú hjátrú sé ekki án
allra raka, því miður sannast
hér hið fornkveðna: ,,Hér er
margt að ugga . .
Læknar leita fyrst sjúkdóms
ins og orsaka hans, síðai leit-
*. ast Þeir við- að finna ráð gegn
honum. Mannkynið hefur brjál
ast af valdafýsn og ágirnd, og
það er úfvarpið og blöðin, sem
rnagna það brjálæði æ meir.
Rða öllu heldur, — valdafýsn-
in og ágirndin eru arígengir
éiginleikar, sem útvarp og blöð
;hafa snúið í brjálæði. Ef blöð
;:Og útvarp vseru tekin af mann
kyninu, en því miklar iíkur til
»30 brjálæðinu myndi lir.na, og
j?að nokkuð fljótt.
' ; Ef til vill væri ekk; þörf á að
svipta mannkynið öllum ^iaða
: kosti og allri ÚtvaFpsdr-'vskrá;
;!*fýtt kvennablað, Dag - rining
_ög jafnvel Mánuda ólaðíð
Óriiyndu ekkeft mein ger ’ ekki
•'ttfcldv.r úivarpssagán af d: ottn-
-ingunni og symfóniurnar, —
-íbúnaSurþátturinn, sem myndi
“þó vera öruggari í flutningi
,Páls Z., en Gísla Kristjánsson-
""ar. Allt annað útvarp og allan
biaðakost annan ætti að banna.
Það yrði fljótt að skiptu um
"'til hins betra í þessum heimi,
'ef að þessu ráði yrði horiið.
Ekki aðeins hér á iandi, haldur
í gervöllum heimi. I>að yrði svo
að segja þögn í veröldinni,
menn fengju tíma ti! að hugsa
óáreittir, og jafnvel tjma til að
leggja sig um hádegið. Miki’l
væri sá munur!
: Æsfrolýðsvika
| KFUM og K. |
* ■
: Samkoma í kvöld kl. 8,30.;
■ ■
: Bjarni Eyjólfsson ritstjóri;
; talar. ;
• ■
* ■
" ■
: Allir velkomnir. ;
sinha því hlutverki, sem ég'
finn, að ég er köiluð til. —
Komdu. Við skulum koraa
heirri aftur .... Segðu rhér af
leiknum, sem þú ert býrjáður
á. Það dreifir huga okkar
beggja, að tala um hið sumeig-
inlega áhugamál okkar".
Og hún var ekki léíigur við-
kvæmnin sjálf, eins og i'yrir
augnabliki síðan. Hún háfði
aftur komið auga á markmið-
ið, sem stefna skyldi að. og
reyndar aldrei misst sjónar af
því. Vissulega vaf henni al-
vara með að láta ekkert tor-
velda sér leiðina þahgað. Nógu
torsótt mýndi sú braut verða
samt. En véslirigs Lambert
kvaldist meira en nokkurn
tíma áður. Hann gat aldrei lát
ið af því að hugsa til hennar
sem fyrirmyndar allra göfugra
kvenna. Sú kuldaléga ákvörð-
uri hennar að sriúa gérsamlega
baki við holdsiris lystisemdum,
en helga líf sitt í þess stað
kölluri listamannsins; gerði
hana aðeins enn eftirsóknar-
verðari í hans augum.
í Birmingham slóst nýr leik
ari í hópinn. Það var rriaður
um tvítugt, sém daginn út og
inn hafði verið að sníglast í
kringum leikhúsið siðan Pring
le kom þattgað með förúneyti
sínu. Hann hafði mestan hluta
ævi sinnar lifað hálfgerðu
flökkulífi og unnið það, sem
vérkást vildi. allt frá því að
leika trúða á markaðstorgum
eða smáhlutverk með lítil-
sigldum leikflokkum þar í hér
aðinu. Eitt sumar hafði hann
þó dvalið í London og þar
hafði honum tekizt að fá
stærra hlutverk en áður í einu
af ieikhúsum borgarinnar.
Pringle sá sér því lcik á borði
og ákvað að nota sér nafn
hans í auglýsingaskyni. Hann
þóttist vita. að það myndi
vekja athygli ef hann tilkynnti
nýjan leikara í flokknum.
Því var það, að upp var sett
auglýsing við aðaldyr leikhúss
ins, þar sem tekið var fram, að
„leikflokkur Mackgoulls yrði á
næstu sýningu heiðraður með
nærveru gestsins herra Ed-
mund Kean, konunglega leik-
húsinu, Iiaymarket.
Kean var lítill maður vexti
og grann vaxinn, dökkur á brún
og brá. Hann var heldur óásjá-
legur, þunglyndislegur og fá-
skiptinn. — Allur leikflokkur-
inn var samankominn kvöldið
fyrir gestaleikinn. Það átti að
prófa Kean. — Mackgoull hafði
valið til þess sjálfan Hamlet
og Kean átti að leika hann, Tom
Jelly lék Horatio og sjálfur lék
Pringle Polonius. — Glory
kunni hlutverk Ophelíu o>;
Pringie hafði ætlað henni það,
en hún hafði fengið hann til
þess að lofa henni heldur að
leika drottninguna.
Prófið olli Macckgoull mikl-
um vonbrigðum. „Hvílíkur leik
ari? sagði Tom Jelly með fyr-
irlitningu. — „Hann heyn.-t
aldrei segja neitt. — Hann bara
mumlar og umlar. — Og svo
þessar eilífu hvíslingar í hon-
um til meðleikendanna um
það, hvar við eigum að halda
okkur á sviðinu í þessu og
þessu atriði. Eins og við ætt-
um ekki bezt að vita það sjálf.
— Þetta verður eins og hann
sé að tefla með -lifandi mönn-
um við sjálfan sig“.
Frú Queenie var sú eina, sem
ekkert sagði um þrófið. Hún sut
og saumaði búninga af kappi
og blandaði sér ekki í samræð
urnar. — Allir voru á einu
máli um að leikur Keans hefði
verið hinn hörmulegasti. •— Þó
fanhst Glory að ekki hefði vei -
ið kveðinn upp neinn endan-
legur dómur um það, fyrr en
gamla konan hefði látið í ljós
álit sitt, — En af því varð ekki.
— Og hvað sem öllu leið, þá
hafði þessi maður undarleg á-
hrif á Glory.
Veslings Mackgoull sárkveið
fýrir kvöldinu. — Hann iðraði
þess sárlega að hafa tekið þenn
an Kean í flokkinn, Qg ekki
nóg með það, heldur valið hon
um jafn virðulegt hlutverk án
þess að hafa prófað hann
fyrst. — En nú varð ekki snú-
ið við úr þessu. — Sýningin
hafði verið auglýst og miðarnir
seldir.
Tjaldið var dregið upp. —
Húsið var troðfullt. — Dan-
merkurhirðin var samkomin á
sviðinu. — Konungurinn hélt
langa ræðu og sneri að lok-
um máli sínu að Edmund Kean
í gervi Hamlets.
Hann tók til máls, — og nú
var hann gerbreyttur maður. —
Hann talaði eins og sá, sem
valdið hafði. Hann var ekki
lengur lógróma, umlandi og ó-
viss, reikull og fálmandi í fram
komu. — Glory varð svo hissa,
að hún komst úr jafnvægi og
náði ekki tökum á drottning-
unni fyrr en eftir góða stund.
Leikurinn fór hið bezta fram
og enginn var í minnsta vafa
urn hver mestan þátt átti þar
að.
Glory var örmagna. — Henni
varð reikað til gömlu frú
Queenie og settist hjá henni.
— Aldrei þessu vant var hún
ekki að sauma. — IJún sat með
hendur í kjöltu sinni, hafðist
ekki að en starði fram fyrir sig.
— Stóra andlitið var fölt og
augun rök. Hún mælti ek>~
orð af vörum lengi vel. — Sv.-
agði hún hönd sína á han -
legg Glory og hvíslaði: „Þarnc
I kom það. — Loksins kom að
því að maður fékk að sjá
Hamlet leikinn. — Engan hef
ég séð slíkan, stúlka mín, eng-
an. — Davie Garrick var góð-
ur, én ekkert hjá þessu“.
Næsta dag, þegar Kean lét
=já sig í leikhúsinu, var hon-
um tekið af miklum fögnuði af
leikurunum.
Hann lét sér
Ný 'danslagakeppni S.K.I.
S.K.T. hefur ákveðið að efna til nýrrar danslagakeppni
næsta ár, á sama tíma og s. 1. ár. Frestur til að senda
handrit, verður að þéssu sinni til 15. febrúar n.k.
Reglur um tilhögun þessarar keppni, er hægt að fá í
bókabúð Æskunnar, Reykjavík. Bréf til Danslagakeppn
irinar skal senda í pósthólf 50Í, Reykjavík.
S. K. T.
Enskar manc
úi- skilkiribsi, verð 75 Icr.
Verzlun
Asg. G. Gunnlaugsson, & Co.
Áusturstræti 1.
Smurt brauð. $
Snittur. s
Til í búðinni allan daginn. S
Komið og veljið eða símið. )
Slld & Fiskur.s
fátt um finnast og vék sér að
leikstjóranum, Pringle Mack-
goull. — „Hvað er í kvöld,
Mackgoull? Hvað hyggstu nú
fyrir?“
„Náttúrlega Hamlet, herra
Kean. — Ég hélt . . . . “
„Kemur ekki til mála“, greip
Kean fram í fyrir honum. „Ég
tek ekki í mál að leika Hamlet
aftur með þéssum viðvaning-
um“.
„En þetta gékk nú bara sæmi
lega hjá þeim. herra Kean“.
„Þeim væri bezt að reyna
sem sjaldnafíí úið 'annað en
gamanleiki. — Ég skal leika
Hamlet á morgun. en í kvöld
skal ég leika í einhverjum gam
anleik fyrir *fólkið. — Hvað
segirðu um Harlequin og einn
eða tvo smáþætti úr revíum
inn á milli?“
Kean lét ekki hafa sig ofan
af þessu hversu vel sem Mack-
goull reyndi að sannfæra hann.
— Leikstjórinn varð að láta
undan og áheyrendur skemmtu
sér konunglega um kvöldið. —
Það vai' bersýnilegt, að Kean
var jafnvígur á allt. *)
Um haustið tókst Mackgoull
að ná samningi við leikhús eitt
í London um að sýna þar. í
lok þriðju sýningarinnar bar
þar að skrautlegan vagn. Hár
og igrannur maður gerði boð
fyrfr leikstjórann og átti við
haiín langt samtal. — Pringle
fylgdi honum til dyra, hneigði
sig'auðmjúklega og kallaði að
þvííbúnu allan leikflokkinn fyr
ir |ig. — Hann var rauður í
andíiti og sýnilega mikið niðri
fyritr þégar hann hóf mál sitt:
.fÞetta var nú, skal ég s'egj i
ykkur. einkasendiboði jarlsins
af íWhiston. Flokkurinn er beð
-----------
§ Edmund Kean (1787—
18.‘|3) var einn af snjöiíústu
sk^igerðarleikurum Englands
uni þessar mundir. Hann gekk
áríö 1807 að eiga leikkonuna
Mary Chombers og gat sér ár-
ið 1814 óvenjúlégari orðstír við
Drúrv Lane leikhúsið í Lond-
on; Nokkru síðar átti hárin
í málaferlum út af kvennamál
um og- féll stórlega í áliti með
al leikhúsgestanna. Upp frá því
fóú hann að drekka, missti
heilsuna og andaðist árið 1833,
46 ?,ára að aldri að því er talið
va4 þar sem ekki liggja fyr-
ir íullar upplýsingar um fæð-
ingarár hans.
Ura-viðtíerðir.
Fljót og góð afgreiðsla. ^
GUBL. GÍSLASON, *
S
s
Laugavegi 63,
sími 81218.
Smurt brauð
oö snittur.
.Nestispakkar.
Ódýrast og bézt. Vin- ^
samlegast pantið með^
fyrirvara.
MATBARINN
Lækjargötu 6.
Sími 8034».
Köid borð oá
heitur veizfu-
matur.
Slfd & Fiskur.ý
---- -----------—— ^
Mifinindarsoiöfd
dvalarheimilli aldraBra rjóv
manna fást á eftirtðldum i
itöðum 1 Reykjavík: Skríf-^
stofu §jómannadagsráð*i
Grófin 1 (geuglð iim fri?
Tryggvagötu) sími 82075,1
•krifítofu Sjómannafélagi ?
Heykjavíkur, ilverfisgötu^
8—-lOj VeiCafæraverzlunin t
Verðandi, Mjólkurfélagshúr ?
Inu, Guðmundur Andrésson f
gullsmiður, Laugavegi 50. C
Verzluninni Laugateigtir, f
Bókaverzl-i
Boston,}
Laugaveg 8 og Heíbúöinnt, ?
Laugateigi 24,
tóbaksverzluninni
Nesveg 39.
hjá V. Ltóng.
í Hafnaríirði i
Ný.ia sendi- l
bílastöðin h.f. ^
hefur afgreiðslu í Bæjar-1
bílastöðinni í Aðalstræti í
16. — Sími 1395. ?
I
$
MinninöarsD.iöfd *
Baraaispftalaiijóðs Hringiln* '
eru afgreidd í Hannyröa-)
verzl. Refill, Aðalstræti 12.)
(áður verzl. Aug. Svend'
sen). í Verzlunni Victor)
Laugaveg 33, Holt*-Apó- •
teki, Langhoitsvegi 84,'
Verzl. Áífábrekku við Suð- '
^ urlandsbraut og Þorsteina-3
^ búð, Snorrabi-Au* 01. ?
Itíús og íhúðir \
\ af ýmsum stærðum f)
S bænum, útverfum bæj-t
$ arins og fyrir utan bæ- *,
) inn til sölu. — Höfum s,
i einriig til sölu jarðir,}
) vélbáta, bifreiðir
j) verðbréf.
og'
Nýja fasteignasalan.
^ Bankastræti 7. •
£ Sími 1518 og kl. 7.30—,
s
8,30 e. h. 81546.
;RafIa£niro£ . . .
I raftæk.iav'ðöerðir
^ Önnumst alls konar við-
í gerðir á heimilistækjum,
S höfum varahluti í flest
) heimilistæki. önnumst
) einnig viðgerðir í olíu-
) fíringum.
^ Raftækjaverzlunia
; Laugavegl 63.
t Sími 81392.
~ AB"e
$' m
iélSGf f'Off C0C:!