Alþýðublaðið - 06.02.1953, Síða 4

á
ALÞÝÐUBLAÐEÐ
Föstudagur 6. febrúar 1953
Útgefand;: Alþýðuflokkurinn. Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
Hannibal Valdimarsson. Meðritstjóri: Helgi Sæmundsson.
Fréttastjóri: Sigvaldi Hjálmarsson. Blaðamenn: Loftur Guð-
inundsson og Báll Beck. Auglýsingastjóri: Emma Möller.
Ritstjórnarsímar: 4901 og 4902. Auglýsingasími: 4906. Af-
greiðslusirni: 4900. Albýðupren.tsmiðjan, Hverfisgötu 8.
Áskriftarverð kr. 15,00 á mán. í lausasölu kr. 1,00
Nýr gróður - ný heimili
FÁTT er, sem gleður auga
ferðaimannsins, þegar leiðin
liggur lœi sveitir landsins, eins
og það að sjá að nálega alls
staðar er verið að leggja ó-
ræktarland undir plóginn.
Skurðgröfur eru að þurrka
mýrar og flóafen, jarðýtur að
tæta sundur þúínakargann,
dráttarvélar með jarðyrkju-
verkfæri í eftirdragi að vinna
víðlendar sléttur. Og þá eru
þær ekki síður augnayndi, sáð
slétturnar frá seinustu árum,
gróðurprúðar og gróskumiklar,
minnandi okkur á boðskap
með fyrirheiti. — Þann boð-
skap, að svo sem maðurinn sá-
ir, svo mun hann og uppskera.
Við skynjum, að þetta land-
námsstarf skilar auknum verð
mætum úr skauti jarðar — að
það gjörir lífið befra og feg- j
urra á sveitaheimilunum, og'
ísland er að verða fegurra og j
betra land fyrir tilverknað
þess fólks, sem þarna er að,
verki. Allt Þetta hlýtur að
gleðja hvern góðan íslending,
hvaða starf, sem hann stundar.
•— Hvaða stéttar, sem hann er.
Mörg jörðin, sem frá land-
námstíð hefur verið rýrðarkot,
er nú orðin að myndarlegu höf
uðbóli. Svo er hinni nýju land
búnaðartækni og atorku núlif
andi kynslóðar fyrir að þakka.
Samkvæmt nýjustu noplýs-
ingum frá landnámsstjóra hef
ur það áunnizt á seinustu sex
árum, síðan lögin um landnám
og nýbyggðir og endurbygg-
ingar í sveitum gengu í gildi,
að búið er að byggja um 220
nýbýli. Og er annað hvort þeg
ar hafinn búskapar á þessum
nýju heimilum eða byrjað
verður að búa þar á vori kom-
anda. — Alls er búið að sam-
þykkja umsóknir um 280 ný-
býli. Þar af eru tuttugu.og tvö
byggð upp í landi fyrn irandi
eyðijarða, en 258 eru alger ný-
býli. Á seinni árum hefur eft-
irspurn eftir nýbýlum aukizt
mikið, og skortir nú fyrst og
fremst fjármagn til að geta full
nægt óskum manna um mynd
un nýrra heimila í sveitum.
Þannig hefur hinum óheilla
vænlega fólksflótta úr sveitun
um verið snúið upp í sókn. Og
e£ fátt, sem gerzt hefur á
seinni áratugum í þjóðlífi voiu
gleðilegra en einmitt þetta.
Átta nýbýlahverfi eru nú að
rísa upp víðs vegar um landið,
og sennilegt má telja, að haf-
inn verði undirbúningur að
landámsstarfi í níunda bvggða
hverfinu á þessu ári. Alls
mun það vera fast að 1500
hekturum lands, sem tekið hef
ur verið til ræktunar í landi
nýbýlahverfanna. — Þetta eru
góðir landvinningar, því að af
hverjum /1000 hekturum vel
ræktaðs lands fást mildar iand
nytjar. Það ætti að vera fagn-
aðarefni fólkinu í sveitunum,
að vinnandi fólk í bæjum og
kauptúnum búi við góð lífs-
kjör og hagstæð menningar-
skilyrði. Hafi góða kaupgetu,
því að á því byggist markaður
inn fyrir landbúnaðarvörurn-
ar. Búi í góðum húsakynnum.
því að það er eitt aðalskilyrði
Þess að íslenzki kynstofninn
haldi heilbrigði og hreysti —
og margt fleira mætti nefna.
Á sama hátt er það beinlín-
is hagsmunamál kaupstaðabú-
ans, að landbúnaðurinn eflist
og blómgist. Að vel menntuð
bændastétt sjái þjóðinni fyrir
nægilegu magni af fyrsta
flokks landbúnaðarvörum til
neyzlu. Að vaxandi lífsskilyrði
sveitanna geti séð sem mestum
hluta af áriegri fólksfjölgun
þjóðarinnar fyrir öruggri af-
komu. Meðan svo horfir, gera
sveitirnar sitt til að afstýra
atvinnuleysi við sjóinn. Þaðan
kemur ekki fátækt fólk og
bjargarlítið inn á yfirfylltan
vinnumarkað verkamannsins.
— Þetta skilur verkalýður þétt
býlisins vissulega, og þarf þar
engra skýringa við. — En
mörg eru samt misklíðarefnin,
og margvíslegur mísskilningur
er ríkjandi milli vinnandi fólks
í sveitum og við sjó. Öllu
slí'ku þarf að eyða. Aukin verk
menning, bætt lífsskilyrði,
hollari og betri húsakynni, auk
in ræktun, ný heimili með
menningarbrag. Það er gróandi
þjóðlíf, sem allir íslendingar
eiga að fagna af öilu hjarta.
Leikfélag Reykjavíkur :
Jafnari aðsfaða í lífsbaráítunni
Á NOKXRUM undanförnum
þingum hafa verið íiuttar þings
ályktunartillögur um jöfnun-
arverð á oiíu. Einu sinnj eða
tvisvar hafa slíkar tillögur náð
samiÞykki á alþingi, en samt
hefur viðskiptamálaráðherra
látið undir höfuð ieggjast að
frámkvæma samþykktina.
Og áfram hefur ranglætið
setið að ríkjum. Olíuverð hef-
ur verið miiklu hærra út um
land, en hér í Reykjavík. Hef-
ur þetta komið tilfinnanlega
við atvinnulífið, eins og skilj-
anlegt er, þegar þess er gætt,
að þessi verðmismunur hefur
á ýmsum stöðum verið yfir 200
krónur á olíutonnið.
Á þessu þingi var svo flutt
.framvarp til laga um verðjöfn-
un á olíu og benzíni, og hafa
staðið miklar deilur á alþingi
undanfarna daga um það mál.
í fyrradag var svo komið, að
búið var að samþykkja að fela
oliíufélögunum sjáifum að ann
ast framkvæmd verðjöfnunar-
,innar og á fleiri vegu var búið
að breyta frumvarpinu svo, að
gagnslífið hefði verið að sam-
þykkja það. En nú hefur tekizt
að færa málið til síns fyrra
forms, og loks er frumvarpið
um sama verð á olíum og ben-
zíni um land allt orðið að lög
um. Þessu ber að fagna. —
Jöfn aðstaða í lífsbaráttunni,
án tillits til þess, hvar á land-
inu hún er háð, er rétílætis-
mál, sem illt er að standa á
móti.
Höf.: Waifer W. Eilis.
Þýð.: Inga Laxness.
Leiksfj.: EinarPálssors.
OF VITLAUST til þess að
hægt sé að hlægja að því? Má
vel vera, — en er það ekki í
sjálfu sér aukaatriði, fyrst að
fó'lk hlær? Og enda þótt ein-
hverj;um verði það fyrst fyrir,
að líta í kringum sig, hálf-
skömmustulegur á svipinn, er
hann hefur hlegið óvenjulega
hátt og dátt, þá lagast það, þeg-
ar hann sér sama svipinn hvert
sem hann lítur. Hins vegar er
bezt að taka það fram þegar. að
það er leikendunum að þakka
fyrst og fremst, en ekki höf-
undi, að áhorfendur geta ekki
hlátri varizt. Frá höfundarins
hendi er skoplsikurinn ,,Góðír
eiginmenn sofa heima“ ákaf-
lega hversdagslegt og ófrum-
legt jórtur á hinni margþvæld-
ustu tuggu. I meðferð meðal-
leikara yrðj þet'ta allt ein flat-
neskja, og engum myndi koma
til hugar að brosa. Það eru því
leikendurnir og leikstjórinn,
sem fyrst og fremst eiga þakkir
skvldar fyrir það, að áhorfend-
ur skemmta sér konunglega og
skellihlæja að öllu saman.
Alfreð Andrésson Jeikur þarna
Georg nokkurn Warburfon, eða
eiginmanninn, sem kemsf að
raun um það, að góðum eigin-
mönnum er hollast að sofa
heima. Það er óhætfc að segja,
að honum verður mun meira úr
hlutverkinu en efni standa til;
á stundum tekst honum svo vel
að móta þessa léttvægu per-
sónu, að furðu sætir, gera hana
heilsteypta og jafnvel eftir-
minnilega. Inga Laxness leikur
konu hans; leikur hennar er lát
laus og þokkaleg.ur, en skortir
allan kraft, þegar í harðbakk-
ann slær. Einar Pálsson leikur
Marx nokkurn, uppfinninga-
mann, fjörlega og létt. hagnýt-
ir sér hvert tækifæri mjög
skemmti'lega. og hagar leik sín-
um sífellt til styrktar mótleik-
urum sínum. Jói Bromelli, veit
ingamaðurinn í ,,Gaukshreiðr-
inu“, er leikinn af Gunnari
Bjamasyni; er Gunnar þar
sannanlega í essinu sínu og læt-
ur sitt ekki eftir liggja hvað
grínið snertir.. Hið sama má
segja um Guðjón Einarsson í
hlutverki læknisins; enda þófct
það veifi fá góð tækifæri til til
þrifa, þá tekst honum að gera
það, Iitfaridi og skemmtilegt.
Brynjólfur Jóhannesson er
þarna heill kapítuli út af fyrir

Brynjólfur Jóhannesson og Einar Pálsson.
síg; án þess hlutverkið gefi
minnsta tiLafni til þess, tekst
honum að skapa þarna enn einn
.,kárlinn“, heilsteyptan, sér-
kennilegan og furð.ulega Ijórfif-
andi náunga, sem. rnaður hlýtur
að muna. Hins vegar verður
Einari I. Sigurðssyni ekki
meira úr þjóninum en efni
standa til, og er það lítið. Auo-
ur Guðmundsdóttir, sem áður
hefur leikið hjá Leikfélagi
Hafnarfjarðar, leikur Pamelu
Brooks rithöfund, og er leikur
hennar látlaus og geðþekkur;
Elín Ingvarsdóttir Leikur fcvik-
myndaleikkonu með talsverðum
tilþrifum og Cerður Hjörleifs-
dóttir stofustúlku, og er leikur
hennar hinn geðþekkasti.
Lothar Grund hefur málað
Leiktjöldin, sem eru smekkleg
mjög.
Fjarri sé mér að halda því
fram, að skopleikir eigi ekki
fyllsta rétt á sér; þeir lúta ná-
kvæmlega sama lögmáli og aðr
ir sjónLeikir, sama lögmiáli og
öll verk í bókmenntum og list-
um, — allt Það, sem vel er gert,
á þar jafnan rétt- Þ,essi skop-
lei-kur er, vaagast sagt, ekki til-
takanlega vel gerður, en svo
vel er með hann farið af háLfu
LeikféLags Reykjavíkur, að
maður fyrirgefur öllum að-
standendum það af fylLstu ein-
lægni, að þeir hafa valið hann
til leiks. Og meira en það, —
maður getur ekki annað en
hlegið, og þar með er markinu
náð. Loftur Guðmundsson.
Handknsffleiksméf
íslands.
Alfreð Andrésson og
Gunnar Bjarnason.
HANDKNATTLEIKSMÓT
íslands hélí áfram s.l. miðviku
dagskvöld. Fyrst léku Víking-
ur og Afturelding, leikur þessi
var mjög skemmtilegur fi-á
upphafi til enda, og jafnframt
harður. Afturelding hafði yfir
alveg fram í síðari hálfleik, en
þá stóðu leikar 13:12 Aftureld-
ingu í vil. Þá var eins og lifn-
aði fyrst yfir Víkingunum, og
skoruðu þeir 5 mörk á 8 mín-
útum og unnu leikinn 17:13.
Hjá Aftureldingu sýndi mark-
vörðurinn alveg frábærlega
góðan lei-k, einnig voru Birgir
og Tómas ágætir, en Birgir
hefur ekki nógu gott auga fyr-
ir samleik, aftur á móti er
Reynir góður spilari. Hjá Vík-
ing bar mest á Sigurði, Ásgeiri
og Pálma. Gissur markvörður
Víkings ælti að fá lof fyrir
prúðmennsku og góðsemi í
leikjum sínum. Dómari var
Sigurhans Hjartarson. Seinni
leikur kvöldsins var á milli Ár
manns og Fram. Framarar
sýndu þarna mikið betri leik
heldur en á móti Val, þeir bvrj
uðu á að skora mark og Ár-
menningarnir kvittuðu, og var
leikurinn frekar jafn fram í
hálfleikslok, og endaði hálfleik
ur 6:6. Ármenningarnir sýndu
það ekki í fyrsta skipti núna,
að þeir sýna betri leik í seinni
hálfleik, nei, þeir sýna það oft
ast nær. Og þeir unnu leikinn
á þessum seinni hálfleiks
krafti sínum með 16:11. Hjá
Ármenningunum voru þre-
menningarnir Kjartan, Jón og
Snorri beztir, annars voru hin-
ir ungu Ármenningar Iíka á-
gætir. Hjá Fram voru Hilmar
og Orri beztir. Dómari var Jón
Þórarinsson. Mótið heldur á-
fram n.k. þriðjudag og keppa
þá FH og Þróttur í B-deild og
ÍR og Víkingur í A-deild.
Dalli.
Hagnús Benjamínsson
úrsmíSameisfari
100 ára í dag
MAGNÚS BENJAMÍNSSON
úrsmaðameistari í Reykjavík
er 100 ára í d.ag. Hann fædd-
ist að Slekkjaflötum í Eyja-
firði 6. febrúar 1853, sonur
hjónanna Benjamíns Jónsson-
arar og Guðlaugar Gísladóttur,
sem þar bjuggu.
Magnús nam úrsmíði á Ak-
ureyri, en sigldi síðan til fram
haldsnáms. Kom hann til
Reykjavíkur árið 1881 og hef-
ur átt hér þar heima síðan.
Rak hann vinnustofu og' vérzl-
un, og varð einhver kunnasti
iðnaðarmaður bæiarins. Hann
var einn þeirra, sem höfðu for
göngu um það, að Iðnaðar-
mannahúsið var reist um, alda
mótin.
verðjöfnun á olíu
SAMÞYKKT var á alþingi í
gær frumvarpið um verðjöfn-
un. á olíu og afgi-eitt sem iög
frá alþingi. Felur það í sér, að
verð á olíu og benzíni verður
hið sama um land allt, en flug-
vélabenzín er ekki verðjafnað.