Alþýðublaðið - 17.04.1953, Blaðsíða 4

ALÞÝÐUBLAÐKÐ
Fösíudaginsi 17. apríl 1953
Útgef&ndi. Alþýðuflokkuriim. Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
Hannibai Valdimarsson. Meðritstjóri: Helgi Sæmundsson.
Frétta»tjóri: Sigvaldi Hjálmarsson. Blaðamenn: Loftur Guð-
nrntidsson og Páll Beck. Auglýsingastjóri: Emma Möller.
Ritgtíómarsímar: 4901 og 4902. Auglýsingasími: 4906. Af-
gréiðslustmi: 4900. AlJþýðuprentsmiSjan, Hverfisgötu 8.
Áskxiftai'verð kr. 15,00 á mán. í lausasölu kr. 1,00
VITNESKJAN UM. að héS-
an. frá Islandi iiafi verið sentl-
ur skemsndur og iíla verkaður
fiskur, og að viðskiptaþjóðir
okJcar, sem fiskinn fengu, hafi
orðið að gera alvarlegar gagn-
ráðstafanir út af þessu, eru
ískyggMegustu fréttir, sem bor
izt hafa íengi af íslcnzkum mál
efnum.
Menn voru fyrst að vona, að,
hér kynni að vera um flugu-
fregn aS ræða, en því miður
var ekki því að heiLsa. Skömmu
síðar var það viðurkennt í op-
inberri iilkynningn frá at-
vinnumálaráðuneytinu, að veru j
legra skemmda og ills frágangs!
hefðí orðið vart í íslenzkum
hraðfrystum fiski, sem sendur
hefði verið tií Tékkóslóvakíu
og Austurríkis um áramótin.
Þegar þessi vitneskja barst,
var rokið í það að senda út |
menn ti! að taka sýnishorn af,
fiski hiá hraðfrystihúsunum, I
en því starfi er engan véginn]
lokið enn þá. Er það Ijót blaða- ■
mcnnska að vera að reyna að
þyría upp moldviðri og blekk-:
ingum wm slíkt mál. Og það er,
fyrir neðan allar hellur að gera'
það að aðalatriði, hvaða hús
muni reynast hið seka. Meðan
rannsókn er ekki Iokið, liggja
öll hraðfrystihúsin undir gran
rnn skort á vöruvöndun.
Það er sjálfsagt ölium Ijóst,
að þar sem fiskur og fiskafurð-.
'ir mega teljast einasía útflutn- |
ingsvara okkar íslendinga, verð j
nr að reýna að búa svo um.
hnútana, að ítrasta vöruvönd- i
tm sé fullkomlega tryggð. Á j
því byggjast n jlega allir við- í
skiptamögoleikar okkar við
aðrar þjóðir.
En því miður er þessum mál-
um þannig skipað, að engin
trygging er fyrlr því, að aðal-
áherzlan sé lögð á vöruvönd-
«n í hraðfrystihúsunum.
Það er óhæft fyrirkomulag
með öllu, að verkstjórar hrað-
frystihúsanna skuli jafnframt
vera fiskixnatsmenn. Verkstjór
amir eru liáðir hiísbændum sín
uin, eigciicum húsanná, og það
er skiljanlegt sjónarmið, að þeir
leggi mikið kapp á mikil af-
köst og mikið vinnslumagn.
Getur þá svo farið, að fiskur,
sem farinn cr að 'skemmast,
sé tekinn til vinnslu, og fyllstu
vandvirksii ekki gætt í kappi
vinnuhraðans.
Verkstjórarnir mega undir
engmn kringumstæðum vera
jafnfranxt dómarar um það,
hvers konar vöru þeir fram-
Ieiði. Það sýnist hverjum sinn
fugl fagur. Að því leytí verða
þeir að lúta annarra dómi. Og
það er allt of seint að fá vitn
eskju um skemmdan fisk eftir
að hann er kominn á eríend
an markað og hefur stórspillt
áliti íslendinga hjá viðskipta-
þjóðunum.
Því verra er þetta afspurn-
ar, þar sem bent var á það
fyrir nokkrum árum, að þetta
fyrirkomulag væri allt of ó-
tryggt og allt að því glæfra-
legt, þegar jafn mikið væri í
húfi. Þar við bæíist svo það,
að mörg slys hafa komið fyrir
áður af þagsu tagi, sem hyert
um sig voru nægilega alvarleg
til að vera til aðvörunar. En
menn hafa ekld viljað læra af
reynslunni.
Hraðfrystihúsaeigendum var
sýnd mikil tiltrú með því að
Ieyfa þeim að hafa verkstjóra
sína sem matsmenn. En nú hafa
einhverjir þeirra brugðizt
þessu trausti. Og þá verður að
breyta til. Skipa sérstaka eið-
svama matsmenn, öilum óháða.
ÞaS er smáatriði þó að af því
kunni að Ieiða einhvern aukinn
kostnað fyrir hraðfrystihúsaeig
endur. Ekkert er eins dýrt eins
og að eyðileggja álitið á ísh
Ienzka fiskinum erlendis.
Fiskmatið verður að vera svo
strangt, að því megi fulltreysta.
I þessu sambandi er sjálfsagt
að taka það fram, að gera verð
ur þær kröfur til sjónxanna að
vanda alla meSferð á fiski eins
og bezt má verða. Á saraa hátt
verður að brýna það vandlega
fyrir verkafólki að vanda ölí
sín vinnubrögð og sýna fyllstu
trúmennsku í öllum síniun
störfum.
En útgerðarmenn, hraðfrysti
húsaeigendur og útflytjendur
verða líka að gæta skyldu sinn
ar og ábyrsrðar í bessum mál-
um því að það er þeim sltáiny
góður vérmir a'5 gct.i loumað
út svikinni vöm í eitt eða tvö
skipti, ef afleiðingin verður
svo sú, að íslenzk framleiðsla
afli sér óorðs og verði óseljan-
Ieg.
Fyllsta vöruvöndun er kraf-
an. Undir því eiga allir íslend-
ingar hag sínn og heiður.
Fil nammð/u, brúðhjén. . — --t W heTv
' * njonabana, en bruðxr hans heitir Jacqueme Dognet. Hopur tulL-
orðitmft og ungra leikfimismanna myndað heiðursfyCkir.gu við kirkjudyniar eins og myndin
sýnir. !>að dylst ekki, að ungti leikfimisinennirnir líta meistarann áhöfuan aðdáunaraugum.
Ilpplýjinsar í siraa 80673.
VÍÐA á. Norðurlöndum skipu! við starfsemi þessa leikHokks,
Leggja þjóðleiMiúsin ferðir leik að hann ferðast með sitt eigið
hópa um viðkoxnandi lönd, jafn ; Leikhús; — ..leikhús á hjólum“
vel til afskekktustu þorpa og' katla þeir það. Er þetta vagna-
sveita. Hvergi á Norðurlöndum | lest, dregin af álliterkum bif-
og sennilega hvergi í viðri ver í reiðum, íbúðarvagnar le'kenda,
öld mun þessi leikstarfsemi ieiksvið og áhonfe.ndasalur með
vera betur skipulögð en í Sví- • sætum fyrir 225 áhorfendur.
þjóð. Þar er starfandi „þjóð-* Er- sviðið búið mic'g góðum
leikhús“ undir stjórn ..þjóðleik ijósatækjum og tjöldum, leik-
hússtjóra" í bókstaflegri merk- \ sviðið, áhotó-endasvæðið og í-
ingu, því að svo nefna Svíar ] búðarvagnarnir hitað upp með
þessa leikstarfsemi, og for- ' rafmagni; hver- leikandi hefur
stjóra hennar, dr. Bergmann, ! sinn íbúðaiðdefa og í einum
sem einnig er prófessor í leifc- vagninum er nýtízku e'.dhú.s og
Iistarsögu við háskólanu í bsrðsalur, svo að Je’kendúrnir
Stokkhólmi. | ..g'eta notið ailra þæginda‘-‘ á
,,Þjóðleifchúsið‘1 sænska ræð ^ ferðalögum sínum.
ur nefnilega ekki yfir neinu
föstu leiksviði, en forraðamenn
Það eru tveir menn. véla-
verkfræðingur, John Ridley að
nafni, sem um langt skeíð hef-
ur verið áhugamaður mikill
um leikhús og le’klist, og leik-
ari að nafni Wilfred Harryson,
sem eiga hugmynd i:.a að þessu
sérkennilega léikhúsi, hafa
hrundið henni í framkvæmd og
ráðið mestu um fyrirkomulak
ailt. Með aðstoð ýrmssa félaga
og fjánsterkra marma, sem
höfðu trú á, að þetta mætti tak
ast, kom.ust þeir yíir nokkrar
noíaðar herbifreiðir af stærstu
að þesax. leiksýningar beri sig Ser®> _ °S veitmgavagna, sem
fjárhagslega, heldur er tak-! n°ta®lr yora a styrjaldarárun-
mai’kið fyrst-og fresmt að gefa um’. breyttu þessum farar-
þeim kosþ á að njóta góðrar taaMum í • leikhús, • sm ^unht .• er
Isikli-tar, sem annars myndu
þess semja við leikhúsin, og þá
auðvitað einnig við aðalleik-
húsið í Stokkhólmi, „Drama-
tern“, um ferðir lejkhópa um
iandið, skipuleggja þær ferð:r,
oftast í samráði við æskuiýðs-
og verkalýðsfélög og önnur
mennmgarfélög á viðkomandi
stöðum, og sér að öllu léy.ti um
þann undirbúning. Ný.tur þetta
„þjóðleikhús" oþinbers stvrks,
og telja Svíar það eitt hið þarf-
asta menninganfyrirtæki þar í
landi. Ekki er heldur ætlast til
gomanlsik á sýningaskránni.
Stóð ‘ fyrsta ieiksýningaferða-
lágið ýfir í þrjá máriuði og Var
„leikhúsinu" mjög vel fagrtað
hvar.EEsm það kom,
Eins og kunnugt er, hefur
nokkuð fcveðið að því hér á
landi að undanförnu, að leik-
flokkar ferðuðust um sveitir
landsdns- og efndu þar til sýn-
inga. Leikhópur, sem nefndist
„6 í híT, ,amm hafa orðið fyrst-
ur til. þess að æfa leikrit sér-
staklega til slíkrar farar, og er
sennile.ga þar. með. fyrsti „far-
s ndleikf lokku ri nn“ hérlendis.
Hafði lei-kflokkur þessi sína
eigin bifreið tii umráða og ók. í
henni á miHi sýningastaða með
leiktjöld og annan uauðsynleg-
an sviðsbúnað. Síðan fetuðu —-
eða öHu' hetldur óku — fleiri
Ieikhópar slóð þeirr.i. Og nú er
þjóðleikhúsið tekið að skipu-
leg-gja ferðir leikhópa víðs yeg-
ar um landið á sínum vegum,
og er þess skemmst t ð minnast,
að þau Ir.-ga Þórðardóttir og
Gunnar Eyjólfsson léku sjón-
1-eikinn „Efikkjuna'* í ölium ná
lægu-m kauptúnum og sveitum
og einni.g á nokkruin stöðum
norðan lands síðastliðinn vet-
ur.
annars
fara á miz vi'i 'f.ii — '-'-i' ;-ví eru
þess dæmi, að fluit hafa verið
veigamikil leiksviðsverk á veg-
um þeesa „þjóðleiídiúss" í af-
skekktum -sveitum, þar sem
tala íbúanna var iægri en tala
ieikenda! A slíkum stöðum er
vitanlega éfcki um neitt leik- j
svið að ræða, heldur eru sjón-
leikirnir fluttir undir berum
himni, þá. oftast án I-eik-
tjalda. Þjóðleikhúsið hefur
langferðabifreiðir og sérstak-
lega gerðar vörubifreiðir í þjón
ustu sinni til flutninga á leik-
urum og lei-ktjöMum í þessum
ferðalögum.
Á síðastliðnu sumrí hófust
nokkrir brezkir ieikhússmenn
handa tím ferðaleikstanfsemi
þar í landi, og er það í sjálfu
sér ekkert nýtt, bví að leikfé-
lög þar og leikhópar hafa ann- j
azt slíka starfsemi um. áratugai
skeið. En það er þó nýstáríegt
að flytja stað úr stað. Þann 29.
september síðastliðinn hófst
svo fyrsta leikferðalagið; og
ekki var fy.rsta viðfangse-fnið
vaiið af. lakari enda-num, en
það var ,,OtheHo“ cftir m-eist-
arann Sliakespeare. Auk þess
hafði þetía i,hjó".aleikhús“ ann.
an sjómleik. alvarlegs e-fnis og.
um frá ki$mm
E YFIRÐIN GAFLAGIÐ i
Reykjavíli hefur ákveðið . að
gan.gast fy.rir söfnun hér eyðra
til styrktar mæðginum frá
Auðnum
varfaðardal. Tekur
Alþýðublaoið á móti gjöfum.
Einnig má fcoma gjöfum . til
Jóhanns Kristjánssonar Auðar
stræti 17.
„Þjóðléibhúsið11 var smíðað og sett saman. í flugvélabragga.