Tíminn - 21.07.1964, Qupperneq 13

Leifur Kr. Jóhannesson:
m Baulár vallamálið
Svar til Sigurðar Olasonar, lögfræðings V
Sigurður Ólason lögfræðingur
sendir mér enn einn langhundinn
um Baulárvallamálið í Tímanum
28. maí s.l. Þótt þar komi ekkert
nýtt fram, sem verulegu máli
skiptir, vil ég þó fara um hann
nokkrum orðum, jafnvel þó hátt-
virtum lögfræðingi kunni að vera
það lítt að skapi, þar sem hann
hefur þegar látið frá sér fara
lokaorð um málið og virðist heizt
æskja að skrif þessi verði látii}
niður falla. Skal ég því reyna að
stilla máli mínu svo í hóf, að
hann þurfti ekki að rísa upp af£-
ur.
Það sem einna mest hefur farið
í taugarnar á S.Ól. er að ég skuli
leyfa mér að finna að því, að
hann sé að ýfa upp deilur urn
þetta mál og svo rammt kveður
að hjá honum, að hann telur, áð
ég hafi sneitt að sér persónulegá
með alls kyns ,,ótugtarnarti“ í
máli, sem hann hafi engra per-
sónulegra hagsmuna að gætg.
Virðist helzt mega lesa á milti
línanna að hann hafi orðið hálf-
styggur við og ætlazt til þess ,að
allt yrði talið gott og gilt, sem
hann léti frá sér fara um málið.
Vill oft svo fara, þegar rök eru
komin að þrotum, að beitt er
nokkurri hörku. Ekki tel ég að
þannig málflutningur veiki minn
málstað, nema síður væri.
Annars held ég, að erfitt sé fyr
ir S.Ól. að reyna að afsaka sig
nú, það er orðið of seint og búið
sem búið er. Engum dylst það, að
fullkomin og sjálfsögð ástæða var
til þess, að gera athugasemd við
lesbókargrein S.Ól. í fyrra, þar
sem allt annað kom fram varð-
andi „réttarstöðu" Baulárvalla,
en mönnum var kunnugt um hér
um slóðir og ágreiningur enginn
þar um, ekki einu sinni á milli
sunnan- og norðanfjallsbænda.
Nú vil ég ekki fullyrða, hvort S.
Ól. hefur tekizt að fá einhverja
inn á sitt mál, en dreg það mjög
í efa, enda friðsamt og gott fólk
sem byggir Snæfellsnes og laust
við það, að hyggja á landvinn-
inga og hafa af öðrum allra sízt
þegar kirkjan á í hlut.
Það er alrangt og hreinn mis-
skilningur, að ég hafi látið liggja
orð að því, að S.Ól. væri að þessu
fikti í persónulegu hagnaðarskyni.
Þvert á móti var það S.Ól. sem
lét skína i það að ég væri hlut- j
drægur í þessu máli, þar sem ég !
væri Hólmari, en hitt var í lagi. j
að hann burtfluttur sunnanfjalls-
maður segði álit sitt án hlut-
drægni! Nei — ég hef allt aðra i
skoðun á þessu, en S.Ól. vill vera
láta. Trú mín er sú, að persónu- j
legur hagnaður S.Ól. yrði ekki
svo mikill, að hann yrði öfundað-
ur af og því síður mikil sigur-
gleði, ef svo færi að málið fengi
dóm, en það : virðist ekki
vera áhugi fyrir slíku að hans
dómi. enda finnst mér það mjög
eðlilegt sjónarmið hjá honum, að
æða ekki út í ófæru.
Það ber og ekki vott um sigur-
von hjá S.Ól. að fara að impra
á samningum við kirkjuna hér og
álíti það beztu leiðina til lausn-
ar á þessari tilbúnu deilu. Ólík-
legt er að sú leið verði farin á
þeim grundvelli, sem hann getur
hugsað sér. Hygg ég að
engu breyti í því efni, þótt reynt
sé að blíðka umráðamenn kirkj-
unnar, en annars er ekki mitt að
svara fyrir þá.
Það þykir nokkuð óvenjulegt
fyrirbæri svo ekki sé meira sagt,
ef nú á fyrst fyrir alvöru að
vefengja ,,réttarstöðu“ Baulár-
valla, þegar liðin eru um 140 ár
frá útmælingu jarðarinnar sem ný
býlis. Hvers vegna ekki fyrr?
Þætti mörgum fróðlegt, að fá svar
við þvi. Annars geta ímyndaðar
vonir S.Ól. um að rennandi vatn
eigi að ráða löguip, or.ðið til þess,
ef að veruleika verða, að nauð-
synlegt yrði að breyta landamerkj
um víða og gæti orðið spauglaust.
Sé svo ekki ástæðu til, að fjöl-
yrða frekar um grein S.Ól. En
vil að endingu taka það fram, að
það sem ég hef skrifað um Baulár
vallamálið, er . á engan hátt á
ábyrgð ráðamanna Stykkishólms-
kirkju og vænti ég þess, að þeir
verði algjörlega fríaðir af því.
Svo þakka ég S.Ól. fyrir við-
skiptin og lít svo á, að málstaður
minn hafi haft töluverðan ábata.
Stykkishóhni 14. júní 1964.
Vigfus Guðmundsson:
jjc!
S,2 xtiqO
Síl imi3
Askorun tii útvarpsins
„Ríðum, ríðum og rekunl yfir |
sa'ndinn,
rennur súl á bak við Arnar-
fell.“
Þetta ljóð Gríms er eitt vinsæl-.
asta af ferðavísum hér í okkar
þjóðfélagi og oftast sungið á ferða-
lagi upp til fjalla og út til stranda.
Löngurn hefur Sprengisandur
þótt torfarin leið. Man ég, hvað ég
á yngri árum varð hrifinn. af sögu-
sögnum af unga Bárðdælingnum,
sem gekk um miðjan vetur eitt
sinn Sprengisapd suður í Eystri-
Hrepp í Árnessýslu á fund unn-
ustu sinnar og farnaðist ágætlega.
Vogun í fjallaferðum hefur þó
oft orðið mörgum íslendingur
torsótt og dýrkeypt. Ekki þarf þó
sá, er þetta ritar, að kvarta undan
slíku í eigin lífi, þótt oft hafi hann
verið nokkuð mikið til fjalla. Tvær
fjallaferðir úti í heimi eru honum
þó sérstaklega minnisstæðar. En
frá þeim hef ég sagt í ferðaV,--’ u
mínum, sem allir geta lesið þar,
sem hafa þær. Önnur þeirra ei,
þegar ég fór eftir hæsta vegi
heimsins yfir Andesfjöllin milli
Argentínu og Chile. Sá vegur ligg-
ur yfir fjöllin í 5450 metra hæð.
Og hin leiðin, þegar ég ók í bif-
reið eftir háfjallatindum Ástralíu
með snarbrattar háar hlíðar nið-
ur undan. en vegurinn, sem farið
var eftir, var oft ekki meira en
1—3 metrar á breidd og engin
handrið né girðing neins staðar.
Þá er það minnisstætt, ferðalagið
í nokkur hundruð metra háum lóö-
réttum hamravegunum skammt
frá Góðrarvonarhöfða. En allt fór
þetta vel samt.
Eg minnist á Sprengisandsleið-
ina í tilefni af blaðasögn ný-
lega, er tjáði, að verið væri að
koma kláfferju yfir Tungnaá og
myndu hefjast áætlunarferðir rétt
strax í þreniur stórum fjallabif-
reiðum norður yfir Sprengisand.
Ég er einn af þeim, sem vildi þar
gjarnan verða pf ?r.’b''g '”
um Trúi varla öðru en þeir verði
margir. sem vilja fara þessa frægu
fjallaleið á góðum farþegabifreið-
um undir stjórn öruggra leiðsögu-
manna. Eins og margir samferða-
menn mínir vita, brauzt ég í því
með litlum efnum að reisa fyrsta
gestaskála á hrjóstrugum, óbyggð-
urn stað fyrir rúmum 30 árum. En
það virðist hafa ýtt undir fleiri að
hefjast handa í svipuðum efnum
hér og þar um landið Um sama
leyti gengumst við tveir fyrir því
að stofna og reka fyrstu ferða-
skrifstofu á íslandi, er við rákum
síðar í nokkur ár i Reykavík. t.il
leiðbeiningar innlendum og er-
lendum ferðamönnum. þar til Al-
þingi setti upp' lagaþvælu og ein-
okun. er knúði okkur til að hætta
ferðastoftirekstrinum. Á veitinga-
stað mínum skorti mig mjög fjár
muni til þess að geta rekið veit-
ingahúsið eins ,,flott“ og þurft
hefði að vera. Annars varð það
þrátt fyrir það. vinsælt. og urðu
margir mjög ánægðir að leita sér
þar skjóls. Enda átti það alltaf að
vera höfuðtilgangur þess Á seinni
árum mínum bætti ég þar við það
dálitlum skála. sem fólk gat sofið
í. ' sínum svpfnnokum Notuðu sér
það einkum al'-na’-gi'- útlendingar
Hinu „nýríka' fólki úr Reykjavík
þótti þó þarna vera alltof fátæk-
legt. fyrir sig og fór því oft eitt-
hvað annað að fá sér næturskjól.
Man ég þó eftir einstaka fólki vel
efnum búnu, sem lét sér „farfugla-
skýli“ mitt sér nægja Þannig
minist ég, að t.d. Ragnar Jónsson.
forstjóri Helgafells. kom með
konu sína og fleira fólk sitt eitt
góðviðrissumarkvöld með svefn-
poka sína og gisti það þarna í
þessu skýli og virtist vera hið a
nægðasta. En mér finnst þetta
hafa verið þáttur í lífsferli Ragn-
ars, einkum þó eftir að hafa heyrt
hans ágæta erindi um „daginn og
veginn“ nú fyrir nokkrum dög-
um. Vil ég skora á ráðamenn út-
varpsins að láta útvarpið endur-
flytja þetta erindi, því að það var
svo óvenjulega heilbrigt og vel
flutt.
Vigfús GuðmundssoJi.
* VIÐAVANGI
um lán til þeirra framkvæmda.
Nú vita allir, hvað vélavinna
við ræktun kostar. ennfremur
súðvörur og áburður. Þegar svo
heyið er fengið af nýræktinm,
barf að gera það verðmætt sem
mjólk eða kjöt Allt þetta tek-
ur langan tima, 2—3 ár — eða
meira. Eða hvernig ætli fæjri
um annan atvinnurekstur, ef
ekki fengjust peningar til brýn-
ustu framkvæmda? Og ræktun
in er þó vi.ssulega traust«>->
'ramkvæmdir en vmsar aðra’
■g er gerð fleirj en einni kvn
'óð til hagsældar Mér 'fnnsi
merkilegt að heyra ráðandi
ÞJÓÐHÁTÍÐ
r'ramhaio al 8 siðu
Auk ræðuhalda og borðhalds,
skemmtu menn sér við dans og
söng, og voru sungnir margir ,ætt-
jarðar!- og stúdentasöngvar. All-
margar konur skörtuðu peysuföt-
um við þetta tækifæri, og vakti
]það"'mikla athygli þeirra við-
staddia, sem>ekki höfðu áður séð
íslenzka þjóðbúninginn. f tilefni
lýðveldisfagnaðarins birti blaðið
San Francisco Examiner alllanga
grein með stórri mynd af sendi-
herrahjónunum, und'r fyrirsögn-
inni „Iceland Has a Birthday
Party“, hinn 10. þ. m.
Greinina ritar ungfrú Mildred
Shroeder, en hún var á íslandi í
vetur og birtust þá þrjár greinar
um kynni hennar af landi og þjóð
í Examiner.
Jóhann Sörensson. varaforseti fé
lagsins, setti hófið og flútti gest-
um kveðjur forseta, Jóhannesar
Sveinssonar, en hann er á ferð'a-
lagi á íslandi um þessar mundir.
Þá bauð séra Steingrímur 0. Thor
laksson gesti velkomna. Séra Thor
laksson hefur nú verið ræðismað-
ur íslands hér í 20 ár samfleytt,
og minntist hann við þetta tæki-
færi ýmissa markverðra atburða
úr starfi sínii í þessu embætti svo
og i þágu félags íslendinga hér.
Gat hann þess sérstaklega, er þeir
Thor Thors sátu stofnfund Samein
uðu þjóðanna hér í San Francisco
fyrir réttum 19 árum. Einnig
minntist hann fyrri kynna sinna
af sendiherrahjónunum, en þau
hafa nokkrum sinnum áður verið
hér á ferð og tekið bátt í fagnaði
landa. Þeir Sveinn Ólafsson, fyrr-
verandi formaður félagsins, og dr.
K. S. Eymundsson héldu einnig
stuttar ræður. Dr. E.vmundsson,
sem ma^gir munu kannast við,
ekki sízt vegna ötuls starfs hans
í þágu félags okkar, mælti fyrir
minni Vestur-íslendinga. Talaði
hann sérstaklega um ástæður þær
er lágu til landnáms þeirra í Ame-
ríku, þeir hefðu flúið land vegna
skorts, en ekki af neinum öðrum
ástæðum. Afkomendur þessara
landnema væru stoltir af íslenzk-
um uppruna sínum, enda hefðu
foreldrar þeirra innrætt þeim ást
á íslandi og virðingu fyrir öllu
íslenzku.
Geta má þess, að ambassador-
inn hitti í þessari veizlu bræðrung
sinn, Alfred Jensen, er býr hér í
borg. Hafði hvorugur þeirra
frænda séð hinn áður.
Aðalræðu kvöldsins flutti Thor
Thors. Hann minntist á þær öru
framfarir, sem orðið hefðu á Is-
landi síðan þjóðin hlaut sjálf-
stæði sitt frá Dönum Við stæðum
núna um rnargt framar öðrum
menningarþjóðum og að flestu
leyti framar en rigningardaginn
17. júní 1944, þegar lýðveldið var
endurreist á Þingvöllum. Þá ræddi
ambassadorinn um ágætt samstarf
og vináttu Bandaríkjanna og ís-
lands, e'kki sízt innan Sameinuðu
þjóðanna og Atlantshafsbandalags
ins. Hann minntist samúðar ís-
lendinga á stjórnmálaörðugleikum
þeim, er Bandaríkjamenn hafa
átt í að undanförnu. einkum inn-
anlands. Einnig bentí hann á þýð-
ingu hernaðarstyrks Bandaríkj-
anna fyrir bandalagsmenn þeirra,
Kvað Thors ósk íslendinga að her
veldi Bandaríkjanna mætti takast
í framtíðinni svo sem hingað til
að halda ófriðar- og kúgunaröfl-
um í skefjum þannig að Mður
héldist. Mjög góður rómur var
gerður að máli Thor Thors, hygg
ég óhætt að segja að allir viðúadd
ir hafi viljað taka undir orð hans,
að íslendingum stafi nú mest
hætta af sjálfum sér. Áframha'd-
andi sundurþvkkja os öfaar í is-
lcnzkum þjóðmálum geti einung-
is leitt til ófarnaðar: „Litla þjóð í
vök að verjast, vert þú ei við
sjálfa þig að berjast".
Berkley, 26 júní 1964.
Arnþór Garðarsson.
Ihróttir
Ameríkuför enska landsliðsins.
Hann hefur nú verið á sölulist-
anum nokkrar vikur án þcs
að eitt einasta félag hafi svo
mikið sem spurt eftir verðinu
á honum og þykir .be.-ta mark-
manni Englands" það auðvitað
hart. Hann hefur nú eert mán-
aðarsamning við félag sitt.
rnenn, svo sem landbúnaðarráð-
herra o>g aðra leiðandi menn
tala fjálglega um aukna rækt-
un- og nauðsyn á því að halda
ræktunarframkvæmdum áfram,
án þess að sjá grundvallaratr-
'ðin, þ.e. að bæindurnir verða
að hafa möguleika eins og aðrír
'il þess að halda áfram á sömu
braut og síðustu 15—20 árin,
sem var mikið framfaratíma-
bil.“
Þetta eru athyglisverð orð
■ draðs bónda sem hefur yfir-
n um langar tíma yfir það,
’vennig er að búa í íslenzkri
sveit.
IbríHfir
— en allt getur skeð. Samt
reiknum við með tvöföldum ís-
lenzkum sigri 8:3
í sleggjukasti má búast við
tvöföldum norskum sigri —
8:3 fyrir V-Noreg
í 5000 metra hlaupi get'ir
allt gerzt. Báðir Norðmenn
irnir hafa náð betri tíma en
Kristleifur í ár, þótt hann hafi
sigrað í þessari grein í keppn
inni í fyrra. Líklega fær ísland
þarna 2. og 4 mann — og það
þýðir í stigum, 7 stig fyvir
V-Noreg og 4 stig til íslands.
í 400 metra hlaupi hafa báðir
Norðmennirnir náð betri tíma
en keppendur íslands i grein-
inni. Samt ei ekki fjarstæðu-
kennt að reikna með, að ísland
íljóti 2. og 4 mann. Stigin V-
Noregur 7 — ísland 4.
Síðasta greinin í kvöld er svo
4x100 metra boðhlaup. Og enn
setjum við upp stórt spurning-
armerki — Við reiknum samt
með íslenzkum sigri — og stig-
in skiptast 5 til íslands og 2
il V-Noregs.
Samkvæmt þessum útreikn-
ingi er möguleiki á því, að ís-
iand hafi forystu eftír fyrri
daga, hafi hiotið 55 stig gegn
>1 st. V-Noregs. Kannski er um
of mikla bjartsýni að ræða —
en alla vega, það er von á
skemmtilegri og tvísýnmi
keppni á Laugardalsvellinum í
kvöld.
Auglýsið í
TÍMANI
Trúlofunar-
hringar
afgreiddir
samdægurs
SENDUM ÚM ALLT LAND.
HSLLDÓR
SkólavSrðusttg 2.

T í M I N N, þriöjudagur 21. júli 1964
13