Tíminn - 26.07.1964, Blaðsíða 8

tarfsævl
söngvara
BSEvl

líður fljótt

Jón Sigurbjörnsson er fyrsti
íslenzki óperusöngvarinn, sem
ráðinn hefur verið að Stokk-
hólmsóperunni, og þótt hann
hafi verið í sumarleyfi hér
heima aðeins nokkrar vikur eft
ir fyrsta óperuveturinn sinn
meðal Svía, er ekki lengur til
setu boðið, hann fer flugleiðis
út í dag og verðúr að vera
mættur á æfingu í konunglegu
óperunni í fyrramálið.
Við hittum þau hjónin að
máli stundarkorn í gær, Jón
og konu hans, Þóru Friðriks-
dóttur leikkonu. Hún verður
ekki samferða manni sínum út
aftur, því að leikarahópurinn,
hennar hefur verið að ferðast
út um land undanfarið til að
sýna „Ærsladrauginn“ og á enn
eftir að sýna leikinn á tveim
eða þrem stöðum. Að því
loknu heldur hún út á eftir
Jóni með dóttur þeirra, Láru
sjö ára gamla.
Eins og lesendur Tímans
min^ast, var það fyrir áeggjan
sænska leikstjórans Lars Run
sten, sem Jón fór utan í haust
til prófunar í Stokkhólmsóper-
unni með þeim árangri, að hon
um var boðinn samningur, sem
hann tók og hóf Jón starf við
Stokkhólmsóperuna eftir ára-
mót. Fyrsta hiutverk hans þar
var Sparfucile leigumorðingi í
Rigoletto, síðan í tveim óper-
um eftir Verdi, Aida og Grímu
dansleiknum, og loks í Rakar
anum í Sevilla eftir Rossini, og
fór hann þar með sitt gamla
góða hlutverk Don Basilio, sem
okkur er minnisstætt síðan Jón
söng það hér í Þjóðleikhúsinu.
Fékk Jón góða dóma í sænsk
um blöðum fyrir söng sinn, og
birtist hér i Tímanum útdráttur
úr blaðadómum eftir fyrstu
frumsýningu Jóns í febrúar.
— Hvernig stendur á þessu
stutta sumarleyfi, sem þú færð
og verður að vera mættur til
æfinga á mánudag, Jón?
— Það hefur verið ákveðið
að ég syngi í óperunni Ario-
dante eftir Hándel, sem á að
flytja í elzta leikhúsinu í Stokk
hólmi, Drottningholmteatern,
þar sem sýningar eru flutttar
aðeins á sumrin, og ekki sízt
gert vegna ferðamanna til að
sýna þetta fágæta leikhús, þar
sem flutt hafa verið óperur
alla tíð síðan á dögum Gústafs
konungs þriðja, sem lét byggja
leikhúsið, og er það víst hátt
i tvö hundruð ára gamalt, og
öperurnar, sem þar eru fluttar,
eru nær eingöngu frá barokk
tímanum, sviðsbúnaður, leik-
tjöld og ljós allt í þeim stíl
og meira að segja hljómsveitin
klædd í þeirra tíma pell með
rokoko-parukk á kollinum.
Lars Runsten, sem hér var í
fyrra og ég á þetta allt að
bakka, stjórnar þessari sýningu
í Drottningholmteatern 0«
verður það síðasta leikstjórn
hans í Svíþjóð að sinni, því
að í haust tekur hann við
starfi hjá Konunglega leikhús
inu í Kaupmannahöfn, þar
sem hann hefur verið ráðinn
leikstjóri til tveggja ára. Frum
sýning okkar verður 18. ágúst.
— Stjórnaði hann hinum
óperunum, sem þá lékst í í vet
ur?
— Nei, engri þeirra, við höf
um ekki unnið saman fyrr en
nú síðan ég hóf starf hjá
Stokkhólmsóperunni. En ég
iget ekki látið hjá líða að
geta þess, að nýtízkulegasta
óperuverk, sem flutt var í
iStokkhólmi á leikárinu, var
stjórnað af Runstenogvar hand
;ritið eftir hann, en tónlistin
eftir annan ungan mann,
Werde.. Þessi ópera nefnist
Drömmen om Terese, músíkin
framleidd með allskyns nýtízku
brögðum og elektróniskum
brellum og „effektum". Þetta
var sannariegai;t!'tílráimayerk
Þóra og Jón og sjö ára dóttirin, Lára.
(Tímamynd, GE).
og hið fyrstá sihiiár tegundár
sem flutt var á nýju tilrauna- ltSto'KkhólWii,',',gift h’ó¥nléik3rai lív':'an af ferðinni. Þótt hún sé
hringsviði í óperuhúsinu. Leik sinfóníuhljómsveit borgarinn enn glæsileg söngkona, fer hún
ar.
— Eru margir útlendingar
starfandi við Stokkhólmsóper-
una?
— Ekki mjög margir söngv-
arar, en aftur á móti við hljóm
sveitina og leiksviðið, t. d. eru
þar hljómsveitarstjórar frá
Ungverjalandi, Austurríki og
Ítalíu. Útlendir söngvarar eru
þar helzt frá Noregi. Þeirra
frægust er Eva Prytz, sem
hingað kom í vor. Ég lék með
henni í Rigoletti úti. Hún er
ein af helztu söngkonum óper-
unnar og búinn að starfa þar
lengi. Mikið hlakkaði hún til
að fara til íslands og hafði gam
sviðið er umkringt af áhorf-
endabekkjum, sem leikararnir
læðast inn á milli, er þeir
koma inn á sviðið, og á bak
við áhorfendurna sitja hljóð
færaleikararnir yzt út með
veggjum. Óperan var flutt að
eins fjórum sinnum og átti
ekki að hafa fleiri sýningar, en
óhætt hefði verið að sýna hana
oftar, því að hún vakti mikla
athygli og fékk góða dóma.
Þess má geta til gamans, að
einn af „statistum“ í óperunni
var íslendingur, Unnur Guð-
jónsdóttir dansmær, sem var
áður hér í ballettflokki Þjóð-
leikhússins en er nú búsett í
LelksvlSIB oq salurirn ; 0--ottnlnaliolmto=tern. þar sem ón
líklega að hætta senn hvað líð-
ur og komast á eftirlaun. Starfs
ævi óperusöngvara er ekki
löng. í Stokkhólmi held ég sé
talið eðlilegast að söngkonur
syngi ekki nema til fimmtugs
og karlar til hálfsextugs.
— Hvernig er svo aftur með
sænska söngvara, eru þeir ekki
oft ráðnir til annarra landa,
eru t. d. ekki alltaf brögð að
því að Metropolitan í New
York kaupi upp söngvara frá
Svíþjóð, eins og gerðist um
Svanholm þangað til hann varð
óperustjóri í Stokkhólmi?
— Jú, það gerist víst öðru
hverju. Nú er Svanholm ekki
lengur óperustjóri Stokkhólms-
óperunnar. Hann hætti í
fyrra vegna veikinda. Þá tók
við Göran Gentele, sem áður
var þar og er eftir sem áður
einn af leikstjórunum, prýðis
maður í sínu starfi. Sænskir
söngvarar hafa komizt í
fremstu röð í öðrum óperuhús
um heims. Ég minnist t. d.
þess, að í annað sinn sem ég
sá óperu á ævinni, voru þrír
aðalsöngvararnir sænskir. Það
var í Metropolitan í New York,
óperan var „Tristan og Isolde"
eftir Wagner, og söngvararnir
þrír voru Set Svanholm (sem
lék Tristan), Blanche Tebom
(Isolde) og Joel Berglund.
Hann er nú orðinn allroskinn,
en samt lék hann enn í Stokk
hólmsóperunni í vetur og stóð
sig eins og hetja. kominn þetta
til aldurs.
— Hver heldurðu að verði
hlutverk þín í haust og vetur
einhverjar nútímaóperur?
— Ekkert er það ákveðið
fyrr en þar að kemur. Ég hef
raunar æft hlutverk í Tosca og
Tannháuser og líka í tékkn
eskri óperu, „Macropoulos“ eft
ir Janácek, ég byrjaði í voi
að æfa þetta hlutverk, sem e-
það erfiðasta, sem ég hef feng
ið. Óperur eftir þetla tón
skáld verða hinar helztu, sem
fluttar verða á Edinborgarhá
tíðinni í sumar og söngvara-
frá Prag-óperunni.
— Fellur þér vel starfið
úti?
— Já, mætavel, og það ei
mjög lærdómsríkt að vinna
með fólkinu þar, sem er úr-
vals listafólk. Mér veittist það
erfitt fyrst í stað vegna máls
ins, allar óperur fluttar á
sænsku, sem ég kunni ekkert
i áður en ég kom til landsins
svo ég varð heldur betur að
halda á spöðunum. Svo kemur
þetta með æfingunni og sænsk
an er vel sköpuð til söngs.
um það þýðir ekki að deila.
sagði Jón, og að svo búnu sný
ég mér að Þóru leikkonu til
að forvitnast af henni um leik
húslífið í Stokkhólmi.
— Þú hefur líklega ekki
dregið það lengi að fara í leik
hús eftir að þú komst til Stokk
hólms?
— Nei, sannarlega ekki, þvi
ég þekkti áður nokkuð til
þess, síðan ég var svo heppin
að fá að fara á leikaraviku í
Stokkhólmi í hitteðfyrra, að
þar er oft margt gott á boð-
stólum í leikhúsunum. Fyrst er
að nefna Dramaten, sem er
höfuðleikhúsið í borginni,
stendur á gömlum merg og hef
ur langmesta fjölbreytni. Næst
kemur borgarleikhúsið Stads-
teatern, nýtt af nálinni eða
svo til, en hefur átt í nokkr-
um erfiðleikum upp á síðkastið
með reksturinn. Svo eru nokk-
ur önnur minni leikhús.
— Reyndir þú ekki að kom
ast að til að fá að fylgjast með
æfingum á Dramaten?
— Jú, ég bar mig reyndar
eftir því, en það er ekki auð-
hlaupið að því eftir að Ingmar
Bergman komst þar til valda.
Hann tók alveg fyrir það, að
gestum yrði hleypt þar á bak
við tjöldin. Eina ástæðan, sem
ég heyrði fyrir þessu, var sú,
að það hefði verið orðin svo
mikil ásókn af Ameríkumönn
um, sem vildu fá að horfa á æf-
ingar, og gizkað á að tilgang
ur flestra væri sá einn að geta
síðar sagt frá því að hafa séð
sjálfan Ingmar Bergman
stjórna ríki sínu.
— Þeir eru búnir að breyta
eitthvað rekstri leikskólans við
Dramaten, er það ekki?
— Hann var alveg aðskilinn
frá sjálfu leikhúsinu. Það er
feiknaleg aðsókn að honum,
margir kallaðir en fáir útvald
ir til að ganga í hann, inn-
tökupróf mjög ströng, og fá
aðeins tíu inngöngu árlega.
Undir inngönguprófið í vor
gengu hvorki meira né minna
en 300 manns hvaðanæva af
landinu. Prófin stóðu í heila
viku, það tók heila viku að
vinsa út þessar tíu sálir, sem
reyndust það hólpnar að fá að
stíga yfir þröskuldinn í helgi
dómnum. En með hörkunni
hefst það. Þegar maður sér
hvílíku mannvali Dramaten hef
ur fram að tefla á sviðið, skil
ur maður, að enginn verður
óbarinn biskup. Þar virðist ein
göngu vera úrvalsfólki á að
skipa, jafnt í auka sem aðal
hlutverkum.
— Skildist þér að Ingmai
Bergman væri þar strangur
stjórnandi?
— Ég held enginn efist um
það. að hann ætlar sér ekki að
taka neinum vettlingatökum á
hlutunum. Leiklistin á Dramat
en er stór í sniðum og á breið
Pramhalo t> IS sf8u

t
T í M I N N , sunnudaginn 26. júlí 1964