Alþýðublaðið - 17.05.1953, Blaðsíða 4

4
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Sunnudaginn 17. maí 1953
Útgefandl. AiþýðufloKkurinn. Ritstjóri og ábyrgSarmaOur;
Harm'bal Valdiinarsson. Meðritstjóri: Helgi Sæmundsson.
Frétta*tjóri: Sígvaldi Hjáimarsson. Blaðamenn: JLoftur GuS-
mundsson og Páll Beck. Auglýsingastjóri: Emma Möller.
Ritstjórnarsímar: 4901 og 4902. Auglýsingasími: 4906. Af-
gr*i8s]uslmi: 4900. Alþýðuprentsmiðjan, Hverfisgötu, 8.
Á.skiiftarverð kr. 15,00 á mán. í lausasolu kr. 1,00
Undir yfirskini guðhræðslunnar.
„FRH)ARRAÐSTEFNA“ var
haldin hér í Reyítjavík fyrir
skömmu. Reynt var að Iáta líta
svo út, að samkoma Jiessi væri
ekki á vegum kommúnista-
floklcsins. í því skyni voru feng
in nöfn ýmsra ágætra manna
og kvenna, sem ebki eru kom-
múnistar, til þess að undirrita
ávarp til þjóðarinnar um að
sameinast um baráttu gegn her
í Iandi. Raunar var ávarpið
samið af Gunnari M. Magnúss
frambjóðanda kommúnista í
Vitstur-ísafjarðarsýslu, og all-
ur undirbúningur að ráðstefn-
unni og allt skipulag hennar
var ákveðið í innsrta hring kom
múnistaflokksins og á skrif-
stofn hans.
Nokkuð mörg félög og félaga
sambönd voru beðin að senda
fulltrúa á ráðstefnuna, þar á
meðal voru allar ílokksdeildir
Sósíalistaflokbsins.
Brátt varð I jóst, að sárafá fé-
lög utan Reykjavíkur mundu
senda fulltrúa' á samkomuna.
Þá var flokksapparat Sósíalista
flokksins sett í gang eins vel
dulbúið og unnt var, og lagt
fast að félögunum að gefa fó'ki
í Reykjavík umboð til að mæta.
Var bent á ýmsa lítið þekkta
kommúnista til þess trúnaðar-
hlutverks.
Þannig vom fulltrúar á hinni
svokölluðu þjóðarráðstefnu
orðnir nokkrir tugir rnanna. En
samt var sýnt, að tómahljóð
mundi verða f sal Mjólkur-
stððvarinnar, sem tekur 2—3
hundrnð manns. Þá var búið til
Iftið silfurmerki og bennt við
Einar Þveræing. — ,.Gegn her
í Iandi“ mun hafa verið letrað
á bað. Þetta merbi var haft til
sölu 1. maí, og var því haldið
fast að fólkl í kröfugöngunni
og á útifundinum á Lækjar-
torfrí.
Síðar var auglýst, að alít það
fólk, sem keypt hcfði merjd
þetta. gæti fengið aðgang að
„þióðarráðstefnunni gegn her
f landi“. En ekki þótíi þetta
enn nægjie<rt til að tryggja
fu'lt hús í Mjólkurstöðinni. Nú
var merlríð, sem orðið var að-
gan°vauðkenm á ráðstefnuna,-
henrrt á úrvalsl.lð kommúnista
hundruðTim saman ag því liði
gefín flokksfvrirskimin um að
mæta. Þewar svo Halldór Kilj-
an og Jóhanr/s úr Kötlum
höfðti verið útvegaðir til ræðu-
fjntninfrs og unnlestra, bótíi
h»ta ver'ð svo Jim hnúta búið,
að öru"gt væri, r.3 húsið yrði
fi'i't o*r aðstaða ÖM íyrir hendi
til nð k.oma ýmislegum fiokks-
áróð-i á framfæri við góðar
nn'iJii'ehtir.
Þ«nni>r var sjónleikurinn
undi—tv»inn. Ekki af Gunnari
M. IWan-núss, heMiír af aðal-
sJrinnlagsmönmim kcmmúnista.
írnð or nú orðið nokkuð um
líítíð cíðnn sií Tfna var í gildi
h’á kommúnistiim um allan
hetm,. að vera sem beztir og
b*íðactir -iúð fólk í öðrum flokk
um o«r bióða bví samstarf og
flokknnnm samfvlkíngu um
hin og þessi málefni og jafnvel
um stjómmálabaráttuna sjálfa
á breiðum grxmdvelli.
Þá höfðu kommúnistar ýms
félög, eins og Alþjóðasamhjálp
verkalýðsins og fleíri, til þess
að Iokka fólk inn í xindir yfir-
skini góðs máíefnis, en í rann-
inni fyrst og fremst til þfess að
komast í áróðurssamband við
það, ef verða mætti, að inn-
ganga í flokkinn gæti orðið
næsta skrefið.
Síðan þetta var, hefur verið
snúið við blaðinu, og HATURS
PÓLITÍKIN verið ráðandi Hna
kommúnista um heim allan.
AUa andstæðinga skyldi rægja
og tontryggja, níða og svívirða
alveg án tillits til málefna, en
einvörðungu eftir því, hversu
hættulegir þeir væru sem kom
múnistaandstæðingar.
Hefur hinn ofsalegi „haturs-
■áróður“ gengið fram af mörg-
um góðum mönnum, sem í hug
sjónahita höfðu gengið komm-
únisamanum á hönd, en fengu
svo megna skömm n persónu-
níðinu og mannskemmdunum,
að þeir yfirgáfu flokkinn aftur.
Nú er súnið við blaðinu enn-
þá einu sinni. Hatursáróðuriim
hefur ekki þótt gefast vel.
Hann hafði víða valdið mikhi
fráhvarfi.
Þann 14. marz birti Þióðvilj-
inn hina nýju línu. „ÞJÓÐAR-
EINING“ var kjörorðið. Um
20. marz hélt kommúnístaflokk
urinn norski flokksþing sitt.
„ÞJÓÐAREINING“ var líka
kjörorðið. Túlbunin var að efni
og orðfæri mjög á sömu luud
og í Þióðviljanum víku fyrr.
Og bannig er það nú um allar
jarðir. f stað bess að at.yrða og
níða andsfæðingana á nú að fá
þá til samstöðu og samstarfs
um ýmislegt. sem gott er og
faffurt. og boða svo til þjóðar-
ráðstefnu um málið, eins og t.
d. gegn her í landi.
En hverniff hefði nú farið, cf
einhver hefði flufct tillögu á
ráðstefnunni gegn her í Rúss-
landi, Póllandi, Tékkó-SIóva-
kíu, Austur-Þýzkalandi eða
Kína. Eða tillögu gegn rúss-
nesku setuliði í Austurríki. Eða
fyrir afvonnun Sovét-Rúss-
Iands off allra „albýðulýðveld-
anna“. M. ö. o. tillösrur móti víg
búnaði off múffmorðum styrj-
ahla off nefnt *. d. Rússland eða
Kína í bví sambandi. Þá er al-
veff víst, að ófriðlegra hefði
horft á þióðarráðstefnunni
miklu gegn her í landi.
Kynþáfffaofsóknir í guðs nafni

^ Nýkomnir vandaðir
s vinnulampar
hentugir fyrir teikni-
stofur, lækna,
o. fl.
S
S
'v
JA
Lækjargötu 10. —
Laugaveg 63
Símar 6441 og 81066. i
V
S
i
Í
j
skóla;
S
i
• • i
i
i
SPÁNNÝR lúxusbíll sveigir
upp að þinghúsinu í Höfðaborg,
og á hæla hans rennur annar
litíju síðri. Kraftalegur og rauð
birkinn lögreglutnaður stekkur
út úr fylgdarvagninum, opnar
dyr drossíunnar og aðstoðar
fölan og þykkleitan ístrubelg í
tilraun hans til að komast út.
Með stuðningi lífvarðar síns
skjögrar beljakinn upp tröpp-
urnar og drepur tittlinga móti
brennandi sólargeislunum. —
Negri, sem leið á framhjá, spýt
ir fyrirlitlega á eftir þessu
holduga ferlíki. . . .
Þeir eru margi.r, sem ekki
geta á sér setið með að spýta á
eftir hinum 78 ára gamla for-
sætisráðherra Suður-Afriku,
Daniel Francois MaJan, sem er
frumkvöðull að hinni vægðar-
lausu baráttu gegn negrum
landsins og hefur nú efnt til
nýrra kosninga í þeim tilgangi
að sölsa ’undir sig þau valda-
tæki, sem hann enn vantar til
þess að geta náð sínu langþráða
takmarki — algerri undirokun
negranna.
Þessi barátta hófst fyrir
rúmu ári, þegar Malan fékk
framgengt ákvæðum um það,
að 50 000 kynblendingar
skyldu sviptir öllum horgara-
legum réttindum, þar á meðal
kosningarréttinum.
En hæstiréttur lýsti því þá
óðar yfir, að lögin brytu í bága
við stjórnarskrána. í stað þess
að beygja sig fyrir úrskurði
hæstaréttar, ákvað Malan að
breyta iögunum þannig, að
þingið yrði æðsta yfirvald
landsins og gæti sjálft ákve'ðið,
hvaða lög væru stjórnarskrár-
brot og hver ekki. Þetta frum-
varp var auðvitað einnig dæmt
ómerkt af hæstarétti. Þá greip
Malan síðasta háimstráið og á-
kvað, að kosningar skyídu fara
fram nú í apríl í þeirri von, að
atkvæðaaukning hans yrði
nógu mikil til þess, að hann
gæti framvegis komið lögum
sínoxm í framkvæmd án þess að
þurfa að taka tiilit til hæstarótt
ar.
Andstöðuflokkurinn, tiamein
ingarflokkurinn, hefur barizt
með hnúum og hnefum til þess
að hindra ofstækispólitík Msi-
ans og sM'rskotar til þjóðarvilj-
ans. Afleiðingin hefur orðið sú,
að til alvarlegra óeirða hefur
komið víða um landið. Öfga-
fyiistu öflin í báðum flokkum
hafa hvað eftir annað stofnað
til uppþota og- oftsinnis hefur
gengið orðrómur um, að upp-
reisn og borgarástyrjöld sé í að
sigi.
En átöMn í Suður-Afríku
standa ekM eingöngu milli
hvítra og svartra. Þar má eigin
lega tala um þrfhymingsharm-
leik þar sem þátttakendur eru
Búar, Bretar og Bantunegrar.
BTTARNIR ERU
ENGIN LÖMB ...
Búarnir, seim telja hálfa aðra
millljón, eru beinir afkomendur
hollenzkra, franskra og þýzkra
innfiytjenda, sem námu land í
Suður-Afríku frá 1650—1707.
Þeir eru stoltir, siðavandir og
uima1 frelsi frarnar öllu öðru.
Yfirráðaréttur þeirra vfir land
inu er eldri en jafnvel Bantu-
nagranna. Það var alllöngu síð-
ar, sem negrarnir tóku að flytj-
arf búferlum suður á bóginn í
stórhónum. Með biblíuna í
hendinni þokuðust Búamir á-
fram með nautgrini sína, tjaid-
vagna og dráttardýr í áttina tíi
fyrirheitna landsins.
Búarnir líta á Suður-Afríku
sem sitt föðurland, og andúð
þeirra á útlendingum hlaut að
sigla í . kjölfar hinnar ensku
heimsvaldastefnu, sem hnekkti
sjálfstæði þeirra í hlnu blóðuga
Búastríði (1899—1902); og í
dag ber þá hæst í þjóðernis-
sinnaflokki Malans, sem vilja
rjúfa samhand Suður-Afríku
við brezka heimsveldið.
Bretar í Suðui'-Afríku, sem
mumz nú vera um það bil millj-
ón, starfa einkum í borgunum,
t. d. sem kaupsýslumenn,
bankamenn eða bílstjórar. Það
má ef til vili komast svo að
orði, að þeir liafi flutt eins
konar . vasaútgáfu af Englandi
með sér. til Suður-Afríkú. Hjá
þeim finnst ekkert, sem orðið
gæ.ti mótvægi vi3 hina brenn-
andi ættjarðarást Búanna. Svo
fremi sem Bretar í Suður-Af-
ríku græða fé, eru þeir fullkom
Daniel Malan
lega ánægðir með að sötra sitt
te í friðsæld og kyrrð og iáta
Búana um allt stjórnmálavafst
ur.
MARGIR KYNÞÆTTIR —
MÖRG VANDAMÁL
Fjöldi þeirra Suður-Afríku-
manna, sem ekki eru af ev-
rópskum stofni, er um 10 millj-
óniir. I þeim hópi er.n Bantu-
negtrar langfjölmennastir (8-
500 000), en um þritíjungur
þeirra lifir frumstæðu lífi í strá
kofuirn sérlendanna (bað er eins
konar friðlýstum svæðum).
Auk þeixra eru svo um 300-
000 Indverjar, sem starfa mest
sem smásiaiar og plaiitekru-
verkamenn, og 1 100 000 kyn-
biendingar kaffibrúnir afkom-
etndur Búa á landnámsöld. Ban
tunegrar og Indverjar hafa eng
in borgaraleg réttindi, og á
mörgum opinberum roanntals-
skýrslum eru þeir ekki eimi
sinni taldir með. Kynblending-
arnir — þ. e. þeir, sem búa í
höfuðboriginni og nágrenni
hennar, geta valið miili hinna
hvítu frambióðenda; það voru
þeissi réttindi, sem Malan
reyndi að svipta þá, en afsMpti
hæstaréttar h.afa hingað til
komið í veg fyrir hað óheilla-
spor.
Hinir tveir hvítu kynþættir
— Bretar og Búar -- bera e/ga
ást tii hvors annars, en þrátt
fyrir alllia innbvrðis baráttu
þrvstir ein kennd þeún saman
í órofa heild. og sú kennd er
sterk — ótti hins hvita mann?
við hinn sva.rta meðbróður
sinn. Andsnænis fjórum sinn-
um fleiri lituðum mönnum
fininst Búum og Enalandingu.ro
að heir séu eirr- og nrmjór bni
arsiporðuir fyrir „evrópiska
mennin,gjji“, sem standi stöðu''
hæitta af sívaxandi straum
bunga hmna lituðu kvnhátt?
Eins og.grevptar í huga Búann?
sitja minningar um hin blóð-
ugu „kaffastríð", sem forfeðuí
þeirra urðu að heyj a gegn her-
skáum kynkvíslum zulunegra,
er ruddust fr.am til suðurs. Og í
iðandi ma.nrtgrúa svertJngja-
skuggahverfanna sér hinn hvíti
maður sí og æ ógnandi skugga
á hælum sér— skugga af zulu-
höfðingjanum Tsj ;ika, sem lét
slátra 7000 konum til heiðurs
móður sinni, og af Dingaan,
sem kallaður var „gammur-
inn“, en hann lét hina herskáu
hermenn sína brytja niður 600
Búa í orustu árið 1338
Þegar omstan var háð á víg-
vellinu milli riffla og spjóta,
sigraði hinn hvíti maður auð-
veldlega, en í hinu kalda land-
vinningastríði kvnþáttanna
rnissir hann fótfestuna og verð
ui- smám saman að iáta undan
síga. Þrjiái- milljónir Bantu-
negra (eða % hlutar i ðnverka-
marrna landsins) hafa fyJlt borg
ir þær og braggahverfi, sem
skotið hefur upp með undra-
verðúm hraða til þess að grafa
upp gull hins hvíta manns, þvo
upp diska hans og tæma rusla-
fötu hans; aðrar þrjár miiljónir
þreskja kornið, gæta stórgrip-
anna og flytja vínberin í vín-
fergj.una. Án vinnu hins svarta
manns mundi menning hinna
hvítu vealast upp og deyja út,
og þess’i staðreynd er, þeim
meiri þy-rnir í augum en nokk- '
urn tkna „gammurinn“ Din-
gaan.
GUÐS ÚTVALDA ÞJÖÐ ...
Daniel Malan hefur helgað
líf sitt eiinnij hugsjón: að vernda
„hina útvöidu“, Búana, gegn
saurgun af hálfu hinna hörunds
dökku. Sannfæriing hans og trú
er brennandi eins og títt er um
öfgamenn. Blökkumennirnir
kalla hann velevuta, „eldhug-
ann“ — og sá eldur er trúarlegs
eðlis. Sem fyrrverandi prestur
við hollenzku siðbótarkirkjuna
hefur h‘ann miög ákveðnar hug
myndir um böllun sína, hug-
myndir, sem við fyrstu sýn
geta virzt ginnandi, en eru í
rauninni sóttar gegnrýnislaust
í kennángar Kaivins um útskúf-
un. í augum Malans hetfur guð
ákveðið um tíma og eilífð, að
Búiarriir séu hans útvalda þjóð
og að allar aðrar þjóðir séu af
lægri sitigum.
Malan var alinn á guðsótta í
pela stað. Hann er af frönskum
húgenottaættum og fæddi.st á
búgarði í vestunhluía Kaplands
ins, og iífsborðorð foreldranna
byggðist á reglunni ,,þú mátt
ekM“. Á hveriu kvöldi var
,.Dariie“ sóttur til þess að heyra
Malan gamla lesa húslestttr
fyrir átt svarta þjónustufólk.
ÓLÍKIR MENN
Meðai skólafélaga Malans
var kloflangur Búadirengur,
Jan Christian Smuts að nafni.
Þessi ungi maður var ætíð jafn
fnam'úrskarandi, hvort sem
hann sat við próiborð eða stóð
á íþróttavellinum, og að loknu
hurtfararprófi fór hann ti'l
Stelienhosch háskóla til að
Teggja stumd á bókmenntir og
heimspeki. Fiórum árum síðar
fylgdi Danie honum efti!r með
ærinni fyrjrhöfn. Smuts tók
honium oonum örmimi og gerði
hann að meðlim í umræðú-
’riúbb sín/uim í háskólanum, en
iánar t.en.gdust beir aldrei —
veir voru svo ólíkir sem dagur
og nótt.
Meðan Smuts náði glæsileg-
’m áranffri á frama.fcraiutinni
>g var orðínin heimsfrægur Búa
Framhald á 7. síðu.