Alþýðublaðið - 08.01.1954, Qupperneq 5

Föstudagur 8. janúar 1954
ALÞYÐUBLAÐIÐ
: ALÞÝÐUBLAÐIÐ hef-
ur snúið sér til riökkurra
forustumanna verkalýðs-
félaganna og spurt um álit
þeirra og viðhorí í tilefni
áramótanna. Fara hér á
eftir viðtöl við sjö þeirra:
Helgi Hannesson.
Helgi Hannesson, forseti Al-
þýðusambands íslands:
„Þegar horft er um öxl við
þessi áramót, munu flestir sam
mála um, að afkoma alls al-
mennings var betri s. 1. ár en
árið 1952. Þetta mun fyrst- og
fremst mega þakka úrslitum
desember-vinnudeilunnar 1952
og því, að atvinna hefur al-
rnennt verið stöðugri á s. 1. ári
en árið áður.
Enn sem fyrr er fjöldi verk- ;
efna, er bíður starfs og úrlausn
ar verkalýðssamtakanna. Snerta
þau bæði menningu og hags-
smunamál alþýðu manna.
Yfirstandandi deila um fisk-
verðið er hagsmuna- og jafn-
réttisbarátta hinna mörgu sjó ,
manna, sem búa við hluta-
skipti, og fjölskýldna þeirra.
Það gefur auga leið, að bar-
átta fyrir breyttu fyrirkomu-
lagi þess, sem. tíðkazt hefur að
undanförnu, að aflahlutur sjó
mannsins skuli greiddur lægra
Verði en aflahlutur útgerðar-
tnannsins, er ekki aðeins hags-
murabarátta. heldur einnig
réttlætisbarátta. Eða því skyldi
fiskur sá, er fellur í hlut skip-
verjans, vera minna verðmæti
en sá, sem í hlut útgerðarmanns
ins fellur?
í máí-mánuði n.k. bafa verka
lýðsfélögin tækifæri til þess að
segja aimennt upn samningum
sínum. Ég hvet öll sambands-
félögin til þess að ræða tíman-
lega um samningana á fundum
sínum og láta sambandsstiórn
í té álit sitt og afstöðu til þess,
hvort þau telja að 'segja beri
upp núgildandi samningum.
I upphafi þessa árs, skulum
við sem áður fyrr gera okkur
Ijósa nauðsyn þess, að verka-
lýðssamtökin standi trúan
vörð um það, er unnizt hefur
með áratugabaráttu og sækja
fram til nýrra áfanga, nýrra
sigra, er stefna að sama marki
og hinir fyrri, þ. e. að jafna
svo lífskiör mianna. að hver og
■einn öðlist skilyrði þess að
neyta orku anda síns og handi
til aukinnar velmegunar heild
arinnar. — Verkalýðssamtök-
In eru vopn, sem beita beri til
sóknar og varnar í baráttunni
íyrir jafnari lífskjörum, meira
iífsöryggi, b.iartari framtíð og
h.amingiusamara lífi.
Megi hið nýbyrjaði ár færa
albvðu manna sigursæia áfanga
að þessu marki“.
Garðar .Tónsson, formaður
Sjómannafélags Reykjavíkur:
— Hverjar eru aðalkröfur
vkkar í sjómannadeilunni' um
fram fiskverðið sjálft?
ö
mörgurn finnist. að svo sé, en aS
mi’r.u áliti er það alls ekki.
Yæst því að 'allir meðlimir
verkalýðssamtakanna samehi(-
i, t. um einn stjórnmáiaflokk, til
c-.aráttu fyrir málum sínum á.
vettvangi löggj-afans“ þá eri
rauðsynlegt að iátlaust sé bar-
„Hækkun á sameiginlegum
kostnaði sjómanna og útgerð-
armanna, ,en ,þar í fellst hálf
þátttaka frá hvorum aðilja um
flest útgjöld útgerðarinnar, t.
d. olía, beita, salt, verbúða-
kostnaður, keyrsla á afla o. fl.“
—A hverju byggið þið þess-
ar kröfur ykkar?
,,Með sambærilegum afla í
öðrum verstöðvum. virðist hlut
ur úr ■ Sama aflamagni ávallt
mun rýrari hér.“
— Hvað eru margir meðlim
ir í Sjómannafélaginu og hvert
er starf félagsins auk kjarabar
áttunnar?
„Um 1700 meðlimir. Unnið
hefur verið að hvers konar end
urbótum, er talizt geta til ör-
ylggis sjómönnum. Auk dag-
legrar þjónustu fyrir félags-
menn, svo sem leiðréttingu
samningsbrota og innheimtu
fyrir félagsmenn. Þá hefur
félagið einnig hafið útgáfu á
málgagni sínu, Sjómanninum“.
— Hvað myndir þú vilja
segja til félagsmanna þinna
við þessi áramót?
„Að þeir sameinist um fé-
Jóhanna Egilsdóttir, formað
ur Verkakvennafélagsins Fram
sóknar:
— Finnst þér að von sé á
meiri afskiptum verkalýðsins
af stjórnmálum?
„Ekki hef ég nú sérstakiega
orðið vör við það, þó að flest-,
um sé það ijóst, að verkaiýðs-
mál verða vart nokkurt tima
ópóiitísk.11
-— Hefur þú orðið vör við
fylgistap h.já kommúnistum
meðal verkaíólks?
..I okkar félagi hef ég ekki
orðið vör við þá. neitt að ráði,
og mér finnst ekki vera hljóm-
grunnur fvrir þeirra stefnu
almennt í vsrkalýðsmálum.
Verkakonur líta svo á, að fé-
Iagslegar umbætur séu sibýðu
flokknum að þakka og hann
beri af þeim ástæðum að efla
að fremsta megni“.
— Hvað eru þið margar, fé-
lagskonurnar í Framsókn?
( „Við erum 12—1300. þó hef-
ur ekki verið gengið endan-
lega frá meðlimaskrá við þessi
áramót.“
— Vildir þú segja nokkuð
sérstakt til félagssystra þinna
við bessi áramót?
„Ég óska þeim öllum glaði-
iegs árs og þakka þeim sam-
starfið á því liðna. Þá ósk á ég
bezta til félagsins í framtíð-.
. inni, og vildi ég mega óska bess,
:zt með öllum þeim tækjum
sem a'.þýðusamtökin ráða yfir
og lögleg eru. Þannig verður
almenningur virkur í barátt-
unni fyrir fram.gangi sinna eig-
in hagsmunamáia.“
---- Hver eru helztu mál í
þessu efni. er nú liggja fvrir
aiþingi?
..Endurbætur á lögum um
orloí og vðkuiögum, og a'J-
man n a> i r vg gj n gu nái, togaraú t--
gerð ríkisins tii atvinnujöfn—
Garðar Jónsson.
lag sitt og séu vel á verði gegn
hvers konar sundrungartilraun
um, sem gerðar eru innan fé-
lags og utan á samtök þeirra.
Tilraunum eins og lýsa sér m.
a. í aðför kommúnista að fé-
laginu nú. En slíkur rógur og
níð um forustumenn þess t. d„
er vart • til styrktar félaginu.
Að lokum vildi ég svo óska
félagsmönnum. öllum árs og
friðar á nýja árinu“.
Magnús H. Jónsson, formað-
ur Hins íslenzka prentarafé-
lags:
— Hvað finnst þér helzt ein-
kenna samtök iðnaðarmanna í
dag?
„H.Í.P. s^ndi 31. marz
1952 bréf til allra iðnaðar-
mannafélaga, sem innihélt
beiðni um álit þeirra á barátt-
unni fyrir 40 stunda vinnu,-
viku. Svör bárust aðeins frá
fimm þeirra, og þau, sem svör
uðu, höfðu fæst ákveðna af-
stöðu til málsins. Dæmið svo
iðnaðarmenn.“
— Hvert telur bú' höfuðvið-
fangsefni iðnaðarmanna nú?
„Að berjast fyrir aukinni
vandvirkni, hver í sinni iðn,
og skapa á þann hátt virðingu
fyrir vinnunni. Þegar við ger-
um kröfur til okkar sjálfra. þá
getum við gert kröfur til ann-
arra.“
— Hvað eru margir í H.Í.P
og í hverju felst félagsstarfið
Magnús H. Jónssoii.
helzt, fyrir utan kjarabarátt-
una?
„Félagsmenn eru um 300. —
Félagið hefur öfluga trygginga
starfsemi. Meðal tryggingar-
sjóða eru ekknasjóður- elli- og
sjúkrabætur og atvinnuleysis-
tryggingar. Auk þess he'fur
félagið stuðlað að og styrkt
samvinnubyggingar prentara
með lánastarfsemi o. fl. Félag-
ið greiddi t. d. á árinu 1952 í
styrki til félagsmanna samtals
kr. 167 þúsund. Á sama tíma
námu lán til félagsmanna til
húsbygginga 161 búsund krón-
um. Þá hefur H.Í.P. gefið út
blað sitt Prentarann frá því
í janúar 1910.
— Hvað vildir þú sérstaklega
segja til íslenzkrar alþýðu við
þessi áramót?
„Að hún geri skvldu sína og
gleymi ekki uppruna sínum“.
Qskar Hallgrímsson, formað-
ur fulltrúaráðs verkalýðsfélag-
anna:
— Hverju álítur þú að með-
limum verkalýðsfélaganna í
Reykjavík beri einkum að
hyggja að við þessi áramót?
„I fyrsta lagi er nú fengin
nægileg reynsla til þess að unnt
sé til hlítar að gera sér fulla
grein fyrir þeim árangri, er
náðist með desemberdieilunni
1952. Nú yerður ekki lengur um
það deilt, að sú leið, er verka- , félagskonur
lýðshreyfingin valdi, að leggja ’ um kröfur sínar og jafnrétti í
Johanna Egilsdottir.
stæðu saman
höfuðáherzla á lækkun
voru-
launamálum á við karlmenn ■
verðs og aukin félagsleg rétt- sömu laun fyrL sömu afköst“.
Eggert G. Þorsteinsson, for-
ínáður Múrarafélags Reykja-
víkur:
— Hvað vilt þú segja les-
endum Aiþýðubiaðsins um
verkalýðsmál á Alþingi?
„Það er vart mögulegt að
gera slíkri spurningu nokkur
skil í stuttu máli.
Yfirleitt eiga öll mál, er
varða alþýðu manna erfitt upp
dráttar í sölurn alþingis. Sá ár
angur, sem þegar hefur náðst
í þessum málum, á að baki sér
marga ára baráttu og áróður,
ekki einungis ,á sjálfu alþingi
heldur langtum fremur utan
þess, — í verkalýðshreyfing-
unni sjálfri. Það er þessi ytri
þungi. sem mér finnst mjög á
skorta. um þau fjölmörgu mál,
sem almenning varðar. Félög-
in, fól'kið sjálft, á að láta
heyra frá sér, það gerir barátt
una auðveldari.“
— Eru nú þessar félagssam-
þykktir’ og blaðagreinar ekki
áhrifalitlar á þingi?
„Það er e. t. v. eðlilegt, að
Eggert G. Þorsteinsson.
unar fyrir atvinnuleysistaði
úti um land. sömu laun karlá
og kvenna, húsnæðismál og
£élagsiheim!5u verkalýiJjsfélagai,
svo að nokkuð sé nefnd. Aúk
þess eru fle'st mál stjórnarand
stöðunnar í nánum tengslum
við hag og heili almennings, en
þau mál skipta nú tugum, þó
að rnisiafn sé tiigangurinn“.
— Hvað vildir þú sérstaklega
segja við þessi áramót?
..Að almenningur mætti bera
gæfu til bess að sameinast. 1
óroíafylkingu um fiokk sinn
Alþýðuflokk-inn, og auðvelda á
þarm hátt framgáng nauðsyn-
legra umbóta 02 til þes? að öðí-
ast gieðilegt ár og gleðilega
framtíð.“
Alberí ímslamí vcrkamaðux.
Hvert telur þú höfuðviðfangs
efni verkalýðsfélaganna á kom
andi ári?
„Vinna að iækkun vöruverðs
almennt. Meðai annars með
stofnun pöntunarfélaga og sam
eiginlegum innkaupum fyrir
þau. Með því móti má spara
hverju fimm manna heimili 3
Qskar Hallgrímssnn.
indi, í stað beinnar kauphækk-
unar, var rétt.
Þrátt fyrir augljósa tilhneig-
ingar ríkisstjórnarinnar til
þess að „föndra“ við vísitöl-
una með niðurgreiðslum á á-
kveðnum vöruflokkum, (sam-
anber vísitölukartöflur) i því
(Frh. á 7. síðu.)
Albert Imsland. ,
—4 þúsund krónur á ári, cg
svo að knýja fram tolialækk-
anir. Koma á atvinnuöryggi til
handa öllum verkalýð í þessu
landi. Það er illt til þess að
vita, að fólkið, sem skapar ö'Jl
útflutningsverðmæti þjóðarinp
Frámhald á 7. síðu.