Alþýðublaðið - 06.03.1954, Blaðsíða 5

jLaugardaginn 6. marz * 1954
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
MANSTU EFTIR
Höfuðbólið og hjáleigan:
ngsins Kaupinhöfn
mundu. Þeir- höfou yfirklæði, fylgir cancelerinn með mörg-
hver náðu frá makka á lend um af ríkisins ráði og eðla-
Barst þú nokkuð meira me
þér inn í veröidina!
Ó, GUÐ GÆFI að þeir. sem skelfilegan dóm, hvað vilja
hann hefur blessað með auð- þeir þá segja á meðal vor, sém
legð veraldar þessarar, þeir ekki einasta stinga úr sér aug_
vildu þó, segi ég, einíhvern- un, nær þeir sjá einn þurfa-
tíma hugleiða hvað mikið þeir mann, eður annan, sem vinn-
eru Guðs voluðum tímum ur baki brotnu fyrir því, er-
skvldugir. Seg mér, þú sem þeir brúka til munaðar sér,-
veltir þér í maurunum og varla heldur og rýa Guðs volaða
UM sumarið Anno 1618 kom
ÍDÍskupinn af Bremen inn í
Danmörk á fund kóngs í þeirri
meiningu' að kjósa til biskups
eftir sig 'hertug Friderich,
fcóngsíns son, hver eð var hinn
5’ngsti af kóngsins sonum.
Og nær sá dagur kom, að
fbiskup skyldi koma til Kaup-
fcnhafn . á -kóngsfund, þann
Emorgun þjóst kóngurinn með
weglegasta ‘hætti, hans .bróðir
tog þeir tveir ungu herrar. Og
Jbeirra apalgráu hestar voru o-g
prýðilega tilsettir með vegleg-
tim söðlum með gulli og gim-
steinum og perlum settir, er
eiokkur þúsund dali gilda
aftur og niður á miðlið hest-j fóiki.
anna. sem veglegum hætti sam j-------------
in og með gimsteinum sett og ’ Þessi borgaraskapur var allur
dýrmætum perlum. Beizlin! veglega búinn og útstafferað-
hestanna voru öll slegin og sett ur, rneð sínum munsturbúningi
með gullperlum og gimstein- og ýmsum kólor og lit, með
um, sem gilda mikla summu ' gylltum skórósum og bardýruð
peninga. iim silkileggbönduni og gj’llt-
— ------ um snúrum á sínum silkiklæð-
Kóngurinn bar dýrðleg klæði um og gylltum hattböndum og
af guðvefjum og hinir áður prýðilegum, fjöðrum um þeirra
greindir. 4 með gullkeðjum. hatta.----------Svo.stigu þeir af
Miklar fjaðrir og. veglegar sínum hestum og gengu upp á
voru umkrdng þeirra hatta og: kóngssalinn.
náðu þeim á herðar niður. Stíg • Hófst þar stórveizla og stór-
vél höfðu þeir sér á fótum með hóf. Jón Ólafssón Indíafari.
'gylltum sporUm. Þeim eftir- i- Reisubók.
Frá jólutn lil Jónsmessu
BYRJAÐIST harði vetur. sá
ér kallaður var Lurkur. Þá
drukknuðu á farmaskipi Skál-
feoltsstaðar 24 menn, fyrir
framan Hraun í Gnndavík. —
Vetur aftakanlegur til harð-
Enda. um allt ísland. Almenni-
legur peningafellir. Engir
rnenn mundu þá þvílikan harð
indavetur frá jólum og til Jóns
rnessu. Lá ís fram langt á sum
ar. Grasleysi mikið. Þetta köll
líuðu margir Kynjaár. — —
Kom fyrst inn sú danska
si.gling, höfðu fengi.ð af kóngi
hafnirnar. Urðu þá mikil og
vond umskipti til kauphöndl-
iunar.---------Skyldu 3 borgir
hafa landið: Kaupenhafn, Hels
ángjaeyri og Málmey----------og
getur kóngurinn þess, að hann
þykist án efa þenkja, að slíkir
lcaupmenn (þýzkir, hollenzkir,
Lrezkir kaupmenn, sem verzl-
aiðu hér áður en einokunin
varð alger) hafi ekki haft all-
lítið gagn, af landinu, en hann
sæi gjarnan, að hans ríkis und
irsátar yrðu heldur þess, njót-
andi.
Mannfall af fátæku fólki um
allt ísland af harðindum og
sulti, gekk og blóðsótt, dó og
mannfólkið af henni mörgum
tugum saman í hverri kirkju-
sókn. Þetta kallast Blóðsóttar-
ár.----------
A þessum tveimu.r fyrirfar-
andi hörðu árurn með því
þriðja hörkuárinu, sem mest
undir bjó, féllu í Hegranes-
þingi 8 hundruð manna. Svo
hafa menn reiknað .að um allt
ísland hafi á þessum 3 árum
fallið níu þúsund manna. Þetta
var kallað Eymdarár.
Það bar til að slcip kom út
enskt á Hjallasandi undir
Jökli. Var þar á íslenzkur
maður, Ólafur Gottskálksson
frá Hundadal, hann var bólu-
sjúkur fluttur á land og sló
þegar sóttinni á landsmenn og
dó mjög margt og hið mann-
vænlegasta fólk innan þrítugs
og ei eldra, varð rnlkið mann-
fall.----Kölluðu þessa marg
ir miklu bólu.-------
Drengir og stúlkur voru þá
flutt sunnan norður og í Aust-
fjörðu og tekin fyrir þó'knun
60 eða 80 álnir fyrir dreng, en
40 fyrir stulku, olli því mann-
ekla af ungmenni.-----
Þá var og höfð varúð á, að
veizt hvað þú skalt af þeim
gjöra: Þegar þér var kastað inn
í heiminn undir eins og fátækis
barninu. hvað hafðir þú meira
til un'nið af guði heldur en það?
Voruð þið ekki báðir eins í
svndinni getnir? Barst þú
nokkuð meira með þér inn í
veröldina heldur en hann? Eð-
ur muntu meira í burtu bera?
Hvar fyrir var Guð þá skyld_
ugur til að gjöra þig slíkan, en
hann fátækan? Ekki til þess, að
þú skulir kaþpala þinn synd- *
uga búk eins og þessi dári, ekki
til að bua þig í skart eins og
hann, ekki til þess að upphefja
þitt hjarta eðúr festa það við
auðinn, en gleyma þínum bróð-
ur, sem að nauðstaddur er,
heldur til að dýrka sig þar með,
°g leggja svo mikið af við
hann, sem krefur, því hann er
húsbóndinn, en hann krefur svo
mikils, sem hinum volaða má
verða hólpið með og þú kannt
vel að missa, og það jafnan nær
þú sér eður heyrir einn nauð-
staddan og nær þú það sér eður
heyrir, þá vit, að þar er kom-
inn einn skuldamaður frá
Guði til að beiðast þess, er hann
I lánað hefur og þú hefur of
s'auði og eta sitt brauð í þeim.v
andjitis sveita? Hvað muna,.
þeir segja' vílja? Hvers mu.hu V
þeir vænta sér, riær þeir eiga’ ’
að skilja við allt það, ér þeir,
með rangindum hafa saman-.
dregið? ..........
J ó n V í.d.a 1 í n,.. (Úr
predikun á fyrsta
■ eftir Trinitatis).
sunnudag.:
á fcdldart klaka
íslenzkir hefðu engan kaup-' mikið en hann má vel bjargast
skap við engelska menn. Sent i vig_ Þegar þu krefUr £kuidar
tkiP.. Í^^fc^^íþinnar hjá aumingja nokkrum
og hann hefur það ekki til, eð-
án
hvort ekki fyndist íslenzk vara
á fiskiduggum enskra manna., , , , _ .
Það skip var við ísland eftir ur hann “a Það,el missa
sms stors baga, þa krefur hann
veturnætur og kannaði dugg-
urnar og flutti fram í Dan-
mörku nokkra menrs þá sultar-
muni þó víxlað höfðu.
Annálar og Árbækur Espólíns.
Fallinn félagi
ÞÚ VILDIK hréman jöfnuð og
væntir betri dags
með veldi nýrra strauma og
hugsjón, bræ'ðralags.
Þú þráðir nýja bygging með
þjóðarviljans snið.
Ög þér fannst mál að skapa sér
hreinni sjónarmið.
Þú öreigana skild/r og öll þín
hreina sál
var óskipt við að bæta og styðja
þeirra mál.
Því varst þú stundum beizkur
að vegurinn þar lá
fsem vonleysið og þjáningín ófst
um hverja þrá.
KÁRI TRYGGVASON.
S
S
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
V
s
s
s
s
s
$
s
s
s
s
s
c.
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
I S
s
s
s
s
s
Hér a landi
FRJÓRRI LÖND með völlum víðum
vantar á sléttum afdrepin,
en nóg er skjólið hér í hlíðum
og hlýr er margur dalurinn,
og bótt hér verði dægur dapurt,
dynji þungleg veðraföll,
og stundum kannske nokkuð napurt,
næðir seint í gegnum fjöll.
Hér skal þjóðin þrifa leita
og þroska fulls, en ei til hálfs,
hér vér allrar orku neyta
í eigin hag og landsins sjálfs.
Okkar skulu eigin hendur
yrkja landið, græða skóg,
sjálfir verja strauma og strendur,
stjórna á vorum eigin sjó.
«
Hér eru vorar heimagættir,
hér skulu vorar allar ættir
eiga ból í hinsta lið,
hér skal allar aldaraðir
íslenzk tunga hafa skjól,
mörgum kenna móðir og faðir
málið það unz slokknar sól.
.. Fomólfur.
þig undir eins í Guðs umboði
þeirar skuldar, er þú átt hon_
um að lúka, en hann hefur
vesalingum gefið, látir þú
hana ekki til, þá verður þú
skuldaþrjótur guðs, já, þjófur
í hans augliti, þar þu stelur úr
sjálfs þíns hendi.
Ó, guð betri vorar tíðir. Sat-
an hefur kaupmenn sína í guðs
kirkju meðal vor, ■ það er í
rnannanna hjörtum, hverja
hann gjört hefur að ræningja-
bæli, ei síður en Gyðingar
EITT SENN um vetur vary ...
séra Jón Þorláksson á Bægisá-/
staddur á Akureyri, eftir. aðv
hann var orðinn gamall og halt.. ,
ur, sá hann þá úr búðardyruin,
að einhvér vár að hénda gam- •
an áð helti hans og hermdi efí- ■
ir honum í göngulagi. Varð
honum þá skapbrátt og kvað:
Þú sem mæddum rnanni geð-
meiðir án saka og raka,
annað eins hefur áður skeð
og þú rækir niður hnéð .
á kaldan klaka.
Maðurinn fór fram í Eyj a-
fjörð um kvöldið, en skrikao’i .
fótur fyrir neðan Kjarna og
féll, svo að af gekk leggjarhöf-
uðið, og lá hann í því hálfan
vetur.
Huld: í.
BEZTA VOPNIÐ,
EF BRUGÐIÐ ER RÉTT
EN FYRSTA lífsskilyrðið
fyrir því að verkamenn geti
hrundið málum sínum í horfio :
er það, segir Lassalle, að þeir
öðlist stjórnmálavald og skil-
yrðið fyrir því er sftur, að a'J-
mennur kosningarréttur verði
í lög tekinn. í þessu er fólginn
sá hinn mikli skerfur, er Lass^-
alle hefur lagt . til jafnaðarbar-
áttunnar. Hann beindi jafnað-
armönnum inn á stjórmála-
brautina. Áður vöktu blóðugar
byltingar og strætavíg fyriii* •
jafnaðarmönnum svo sem eina ,
leiðin til framkvæmda á hug-
sjónum þeirra. Lassalle koxfflo.
baráttunni inn á grundvöll1 ‘
(þirgræðisins pg benti á nf/
forðum musterið, en hvaðjVopn: almennan kosningarrétl.

selja þeir þá og kaupa? Þeir j
selja hinn réttláta fyrir pen-
inga og hinn volaða fyrir einn.
^ i skó, þeir troða höfuð fátækra
( : í saurinn og umturna vegum
i. . þeirra hæglátu, en um síðir
S : selja þeir sínar eigin sálir. Þess
b j getur . Sýrach í 10. kap. með
■ þessum orðum: ekkert er rang-
• látara fégjörnum manni, segir
hann, því hann lætur fala sálu
sína, þar fyrir segir frelsarinn,
að lítið gagni það manninum,
að hann eignist allan heiminn,
og líði töpun á sálu sinni, hvar
um þessi ríki maður má öllum
þeim ljóst dæmi vera, er elska
kroppinn meira en sálina.
Ekki stendur hér í guðspjall-
inu, að hann hafi verið illa
kominn að auði sínum, það var
hans fordæmingar- sök, að
hann brúkaði hann til óhófs,
en gleymdi hinum nauðstadda
og fáráða. Nú ef hann fékk svo
Ólafur Björnsson:
(Jafnaðarstefnan.)
Kæra Bjeíke
HÖFUÐSMAÐURINN (Hen,-
rik Bjelke) kærði á því þingir>
heimilisaga-levsi það er í lancl-
inu var og beiddist ályktunaaíi
lögmanna með hverjum hætti
bezt vrði ráðin bót á sl'íku, því -
að ÖÍ virðihg yfirmanna ot?
húsbænda væri fótum troðin a.f'"
hinum undirgefna og mætti eil*.
vera annars, en að slíkt yrðit
til hins mesta ófagnaðar lantí-
inu. en þeir svöruðu, að góðir*
húsbændnr ættu að hirta unc(-
irmenn cína með bendi, vencHl
eða pálmastiku, þó var þa5
hverki gjört. eða dueði til
hepta svo mikinn ósið. og eir
hefur það gjörlegt orðið á Is-■
landi.
Jón Espólín
(Árbækur 5.) j