Alþýðublaðið - 07.03.1954, Qupperneq 4

ALÞYÐUBLAÐIÐ
Sunnuilagiiin 7. marz 1954
Útgeíandi: Aiþýðaflokkurina. Ritstjóri og ábyrgðarmaður:
Hantiibai ‘i'áldimarssan Meðritstjóri: Helgi Sæmundsson.
Sréttastióri: Sigvaldi Hjálmarsson. Blaðatneim: Loftur Guð-
smndsson og Björgvin Guðmundsson. Auglýsingastjóri:
gWnma Mölíer. Ritstjórnarsímar: 4901 og 4902. Auglýsinga-
cfznl: 490H. Afgreiðslusími: 4900. Alþýðuprentsmiðjan,
Hvg. 8—10. Áskriftarverð 15,00 á mán„ í lausasölu: 1,00.
Afengf öl fyrir börn og unglinga
ánnars- oi bríSja flokfcs hófel fyrlr bindindísmenn
MORGUNBLAÐiI) sagði í
fyrradag allííarlega frá um-
ræðum nm áfengislagafruiri-'
Varjöð í nleðirij. deiid. En <>!i •
var sú frásögn blaðsins því
marki brennd, að þeir, sem
gagnrýndu frumvarpið og
mæltu gegn því, hetöu talað
eintóma vitieysu. Frá snjaliri
ræðu Péturs Ottesen sagði
blaðið óhtndarlega með nokkr;
um línum og jaðraði við, að
jafnvei væri f.reytt í hann ónot,
um fyrir afstöðu hans. —j
Auðvitað voru svo annarra ]
floldta mönnum eldt: vandaðar
kveðjnmar. Þanrsig mun tónn
inn vérða í Morgunblaðihu,
útbreiddasta blaði Iandsins,
meðan aiþinf i héfur áfengis-
lagafrumvarp Bjarna Bene-
diktssonar til meðfcdðar.
Þetta kemur svo sem engum
á óvart. MorgunbTaðið hefur
ávallt verið höfuðmálgagn and
hanninga, og aðalliugsjón Sig-
urðar Bternafwnar, aíðán hann
konr ó þing, liefur verið sú, að j
hér gæti hafb.t bmggun áfengs
öls. Þykir honum nú vænlega
horfa með, uð hugsjónin ræt-
ist, þegar efr' delld hefur sam
þykkt, að hér megi brugga öl
með 4,4% alkobolinnihaldi, án
þess að það ]>ó teljist áfengur
drykkur.
En hér á það við,* að ekki er
sopfð káiið )>ótt í ausuna sé
komdð. Það verður að teljast
mjög ólíklegt, að alþingi fáist
til að breyta hinni viður-
kenndu alþjóðlcgu skilgrein-
ingu á því, hvað teljast skuli
áfengur drykkur.
Sjá ménn þegar ógn þá, sem
af þ\ú mundi stafa fyrir æsku
lýð landsins, ef hér væri til
sölu í huerri verzlunarbúð og
hverri „sjonpu“ bjór með 4,4%
:áfengf.«styrkTeika ng íéldist þó ;
ekki áfengur drykkur.
Sú snuming hefur líka vakn
að nú þegar, hvemig méð skuii
fara, ef bifreiðastjórar eða
aðrir þeir. sem ekki mega vera
undir áhrifum áfengis við síörf
sín, ydðu valdir að slvsum
vegna ölvunar, en gætu þó
; sannað, að þeir hefðu aðeins
drukkið öl, sf-m að iandslþghm
teldist ekki áfengnr drykkui*. j
Þá hafa ni enn síaldrað við
ákvæðið í frumvarpinu, þar
sem stióm 'ristibús- og veit-
ingahúsaeigenda skal skera úr
þvf, hvaða veitingahús séu
f.vrsta flokks. Slík stjóm mundi
fljótlega safna glóðum elds að ]
höfði sér, ef' hún úrskurðaði
meginþorra veitingahúsa, sem
annax*s eða þriðja ílokks. Með
slíkri dómfellingu múndu þau
ékki aðeins missa af að fá vín-
veitingaleyfi, heldúr einraig
geta haldjð því fram, að þati
hafi orðið fyrir álitshnekki
sem almenn matsöluhús. Rétt
dæm stjórn Sambands gisti-
hú^f- og vtejtingahúseigendai
mundi því naumast þurfa að
vænta endurkjöjhs, og skaðar
bóta- og atvinnurógsmál mundu
hún léti sér segjast með væg-
hún léti ser segjast með væg-
ar kröfur til fyrsta flokks veit
íngahúsa.
Þetta ákvæði frttmvarpsins,
að ætla vejtingahúseigendum
að dæma. f sjálfs sín sök, er
greiitiléga, hvemig sem á það
er litið, óhafandi með öllu.
Dómsmálaráðherra sagðí
réttBega í framsöguræðu sinni
við fyrstu umræðtt málsins í
neðri deild, að; ýmiskonar
„ÓÆSKTLEG LÆTI“ hefðu
fylgt vínveitingaréttíndum
þeim, sem Hótel Borg hafði.
Þessi óæskilegu læti mundu nú
falla hverju því veitingahúsi £
skaut, sem dæmt yrði fyrsta
floldts og fengi þannig fast vín
veitingaleyfi.
Þegar svona væri komið,
ættu bindindismenn einskis
annars kost en að samlaga sig
slíkum óæskilegum látum, eða
láta vínneytendum eínum
eftir öll fyrsta flokks veitinsra
hús og sætta stg heldttr við
þau, sem úrskurðuð hefðu ver
ið annars eða þriðja flokks.
Og hvað segja menn um þá
lagasetningu, sem vísaði bind
indisxnönnum einungis á léleg
ustu veitingahúsin, en helgaði
vínmönnum og þeím samkvæm
isháttum. j sem í víndrykkju
fvlgja allt of oft bér á lanöi,
flé.st eða öll veitingahús á
Iandinu, sem sainkvæmt við-
teknum menningarkröfum gætu
talizt mönnum bjóffandi. ,
Því miður eru allt of fá á-
kvæði í áfeneislasrafrumvarp-,
inu, eins os það nú liggur fyr-
ir, sem leiða hugann að því,j
að tilgagnur frumvarpsins sé,
sem sasrt ev í fyrstu grein þess, I
nef'-iile;ra sá. ,,að vínna ""tm!
misnotkun 'áfen'ns í landinú
og útrýnxa því böli, sem hernii
er samfara“.
Ef ekki fást fram stórfelld-
ar breytinear á frumvaírpinu
til samræmis við efni fyrstu
greinar, er miklu réttara, eins
og allshex-jamefnd efri deildar
lagði tíl, að fyrsta grein þess
verði þá fclld niður.
„Frægasfa ævintýrið"
LITLI KARLIMN frá Vig-
ur, sem heldur að hanxi sé
Golíat, hellir úr skálum
reiði sinnar y.fir Alþýðu-
flokkinn í fcrustugrein
Morgunblaðsins 1 -gær. Hins.
vegar þykist hann hafa
mikla veiþóknnn á jafn-
aðarmanr.aflokkuin hinna-
Norðurlandanna! Sú blekk-
ing er. hlægileg í allra aug-
um, en' þó sér í lagi lesenda
Morgunblaðsins, sem vita
manna bezt, að litli karlinn
og félagar hans bíða þéss
með óþreyju viö sérhverjar
kosningar, að jafnaðarmenn
r.ágrannalandanna bíði ósig-
ur. Morgunblaöið birtir við
allar kosningar fyirirferðar
mikla spádóma um það, hvað
Alþýðuflokkarnir standi
höllum fæti. Eítir kosningar
birtir það hins veg-ar smá-
fréttir um kosningaúrslitin,
því að Morgunblaðið verður.
jafnan, fyrir vohbrigðum I
þessu efni. Bæjarstjórnar-
kosningarnar í Danmörku
eru síðasta dærni þessa.
FRÆGASTA DÆMIÐ.
í forustugi-em Morgun-
blaðsins í gær er komizt svo
að orði, að Aiþýðuflokkur-
' inn hér haíi jafnan lagt
áherzlu á upphiaup og ævin-
týri og því bætt við, að fræg-
ast þeirra hafi verið frum-
varpið um þjóðnýtingu tog-
araútgerðarinnar árið 1937.
Alþýðuflokkurinn hefur
ástæðu til að fagna því, að
þetta atriði stjórnmálasög-
unnar skuli rifjað upp. Hann
beitti sér fyrir því, að
Kveldúlfur yrði gerður upp
eftir að Thorsfjölskyldan
var búin að stevpa fyrirtæk-
inu í botnlausar skuldir með
því að eiga innángéng.t í
banka na. Aibýð: uflokkurinn
ta'di. t'Tl ,a til ) rominn, að
Thörs! t j Öl; skvldan , hsetti að
au-a f p 2' riíé lar idsmanna á
báð?. i 7Ó-; 1 í : ’ ■-■"?• Kvsldúlfs
Og '?Í1 r"J ý ú' ?! ríki ð reka tog-.
arsna í staðinn fyrir Ó.laf
Tho ' s Og. bræðu ■ hans. Þar
með \ 'T,r þó try' :gt, að eitt-
Irvað ;en .gist úr .‘P í skuid-
írnar.
EKKER-T ÆVIS'TÝRI.
Þetta var raunor upphlaup
gegn Thor'sMíkújini og ein-
okunaraðstöðú hennar í pen
ingastofnunum þióðarinnar,
én ekkert ævintý-ri. Reynsl-
an leiddi í ljós,. að þetta úr-
ræði Alþýðuflokksins hefði
“haft stórfellda þýðingu f-yrir
■ ríkissjóðinn og þjóðina.
Togaraútgerð- var, imjög arð-
vænlegur atvinnuvegur á
stríðsárunum. Kveldúlfstog-
ararnir. hefðu þyí gréitt upp
á skcmmum ..ti.ma eyðslu-
skuldir Thorsfjöl -kyldunnar,
ef ríkið ■ h&fði lagt eignar-
hál'd á þá eins cg Alþýðu-
. flokkurinn vildi. En ekki
nóg . með það: Þeir hefðu
fært ríkissjóði miklar fjár-
upphæðir, sem hægt Iiefði
verið að veriá til.stórfelldrar
atvinnuauknin.gar í striðs-
lokin með kaupum á nýj'um
og stórvirkum framleiðslu-
tækjum. Togaraútgérð ríkis
ins heíði fljótlopa' orðið :at-
vinr.ujegt stórvéini í landinu
og gert, að veruleika í stóru
átaki þann draum, sem vakti
fyrir bæjarfélögunum, þegar
þau réðust í togarakaupin á
nýsköpunarár.unam af nauð-
syn en allt of miklrnn fjár-
hagslegum vanefnum.
INN'T EFTIE SÖGU.
Framsóknarménn björg-
uðu Kveldúlfi 1937 sællar
minningar og fóru upp úr
því að halla sér að íhaldinu,
En hvað hefur bjóðin grætt á
hlífisemi Framsóknarflokks-.
ins í garð Kveidúlfs 1937?
.Kveldúlfur h.efur, sjálfsagt
borgað óéeiðuskuldir sínar í
bönkunum á. síriðsárunum.
þt'gar gullstraumurinn rann
í fjárhirzlu þessa fyrrver-
andil vandræeafyrirtækis. En
hver er atvinnuaukningin,
sem Kveldúlfur . beitti sér
fyrir: að stríðslokum’ Hvar
eru nýju og stórvirku fram- .
leiðslutækin, sem hægt hefði
verið að kaupa íyrir stríðs-
gróða Kveldúlfstogaranna? ;
Vill- ekki litli karlinn frá
.Vígur segja þá- sögu í
Morgunblaðinu —• og segj.a
einu sinni, ..satt og rétt frá?
IÉLEG ÞEKKING.
Fréttir Morgiinblaðsins af ■
því, að erlendir jafnaðar-
menn hafi gefið þióðnýting-
arstefnuna frá sér, bera
þekkingu Sigurðar Bjarna-
sonar og félaga hans lélegt
vitni. Skriffinnar Morgun-
blaðsins ættu að kynna sér
staðreyndir þessa máls t. d.
í Noregi og á Bretlandi. .
Þjóðnýtingarstafna jafnaðai*
manna er ekki séríslenzkt.
fyrirbrigði eins og Sigurður'
Bjarnason virðist halda. Hún -
er stærsta og raunhæfasta ]
úrræði jáfnaðarmanna til.
lausnar á iþjóðfclagslegum..
vandamálum um allan heim.
Litli karlinn í Mcrgunblað-
inú er því eins og álfur út
úr hól.
Herjólfur.
Hver er maðurinn?
LokaS
Skrifstofur vorar verða Iokaðar mánudaginn 8,
marz.
♦
FISKIMÁLASJÓÐUR.
FYRIRLESTRARNIR í út-
varpinu upp úr hádegi á sunnu-
dögum hafa hlotið miMar vin-
sældir. Nú flytur H.;örtur Hall-
dórsson rithöfundur fyrirlest’ra
þessa, og eru þeir kaflar úr
ævisögu jarðar eftir George
Gamow, sem er pró-fessor við
Washington. Univarsity í New
York. Fyrirlestrarnir verða
alls f;mm talsins. Hefur Hjörtur
þegar fhxtt tvo þeirra, en
flytur hinn þriðja í öag. Hjörtur
hóf slík erindi fyrstur manna.
og er þetta í þriðia sinn, sem
hann flytur sl-íkan erindaflokk
í útvarpið.
Albýðúblaðið vill nota tæki-
færið og kynna lesendum sín-
um. Hjört Halldórsson, ævi
hans og störf.
i
VAGGAN f REYKJAVÍK.
Hjörtur Hal'ldórsson fæddist
hér L-Rvík 18. júní 1909.• Er
hann sonur Iialldórs Júlíusson
ar, þá fulltrúa bæjarfógetans
í Reykjaví'k, en síðar -sýslu-
rnanns á Ströndum, og Ingi-
bjargar Hjartardóttur. Halldór'
er sonur Júlíusar læknis Hall- .
dórssonar á Klö’nbrum, en!
hann var sonur Halldórs Kr. i
Friðrikssonar yfirkennara ogj
alþíngismanns, og fæddist
Hjörtur Halldqrsson.
Hjörtur Halldói'sson í húsi
langafa síns, Kirkjustræti 12.
Ingibjörg móðir Hjartar1 er
dóttir Hjartar B.enediktssonar-
Líndals’- hreppstjóra á Efra-
Núpi í Miðfirði, sem var mikill
héraðshöfðingi og r.eyndist
bjargvættur sv-eitar sinnar á
harðindaárunum nokkru Æyrir
aldamótin.
HEÍMAN OG XIEIM.
Ársgamall fluttist Hjörtur
með foreldrum sínum norður á
Borðeyri, þegar faðir hans várð
sýslumaður á Ströndum. Ólst
hann -upp þar nyröra, en sett-
i-st í Menntaskclann í Reykja-
vík 1922 og varð stúdent úr
máladeild 1928. Að loknu stú-
dentsprófi stundaði hann
lögfræðinám við Háskóla ís-
lands eitt ár og laulc þaðan
heimspeldprófi. Síðan sigldi
hann til Kaupmannahafnar,
nam við tóndstarskólanii
dánska í þrjú ár og lauk burt-
fararprófi úr honum. Árið 1934
lagði hann .svo leið sína til
VínaiJborgar, scm löngum hef-
ur þótt miðstöð tónlistarinnar.
Þar nam hann í feitt ár hfá hin-
um ' víðfræga píanóleikara
Czarniawsky. Frá Vínarborg
hvarf Hjörtur aftúr til Kaup-
mannahafnar og lagði þá
stund á ritstörf. Vann hann
fyrir sér í heilt ár með því að
skrifa smásögur í fclöð og tíma-
rit. Bírtust sumar þeirra á ís-
lenzku í bókinni Hra-un og
malbik, sem kom út hér heima
um jólaleytið 1936. Enn vann
Hjörtur að ritstöríum í Kaup-
mannaliöfn 'í rúmt ár, -unz hann
fór vestur til Ameríku 1938.
Dvaldist hann aðallega í
j Winnipeg og vatnabyggðun-
Framhald á 7. síðu. ,