Alþýðublaðið - 21.09.1954, Page 4

Alþýðublaðið - 21.09.1954, Page 4
4 ALÞYÐUBLAÐIÐ Þriðjudagur 21. sept. 1954 tfrgefaiidi? AlþýOaflokkurizm. Ritstjóri og ábyrgS«rm*8mr Bumibd Vtldimarssðn Meðrítstjóri: Helgi Sœnuœdi»o», Fréttastiórf: Stgvaldi Hjálmarsson. BUQsmem: Loftur Gu® mundsson og Björgvin GuCmundsson. Auglýsingastjóri: Möller. Ritstjórnarsímar: 4901 og 4902. Auglýsingfr- alml: 4906. Afgreiöslusími: 4900. Alþýöuprentsmiöjan, Hvg. 8—10. AakriftarverC 15,00 i min. 1 lausasölu: 1,06. l Vanefndir og svik 'FurSuskipin, eru ekki HAUSTIÐ 1952 knúði verka- lýðshreyfingin ríkisstjórnina til undanhalds í dýrtíðarmálun- um. Þá var samið um verð- lækkanir til að bæta kjör al- Jjýðustéttanna í stað þess að reynslunni ríkari eftir sam- skiptin við ríkisstjórnina og stjórnarflokkana. Og þau láta ekki bjóða sér svikin. Þetta er enn ein sönnun þess, hversu kjarabarátta verka GÁTAN, varðandi briggskip ið ..Marie Celeste“, er enn ó- leyst, þótt liðnir séu þrír aldar fjórðungar síðan sá dularfulli atburður gerði :;t, og hefur ekki verið um aðra atburði meira rætt meðal farmanna á öllum höfum. 'Það var árið 1872, að brigg- skipið ,,Annie Celeste", sem lagt hafði úr höfn í New York, fannst á reki við Azoreyjar. Öll segl voru uppi, — og morg unverður stóð framreiddur á borði í hásetaklefanum,' skips- kötturinn lá og svaf í bóli sínu. miða kjarabaráttuna við kaup- ]ýgsins er örðug, meðan alþýð- faækkun. Alþýðusamband ís- an hefur ekki agstöðu til að lands hafði löngu mótað slíka knýja fram hagsbæturnar með stefnu, en stjórnarflokkarnir aldrei léð máls á að fara þessa leið. Þeir horfðu upp á það að- gerðalausf, að dýrtíðin og verð- bólgan magnaðist sífellt, og seffu Evrópumet, ef ekki heims met í ráðleysi sínu. Nú urðu því að móta stefnu og störf al- þingis. Handhafar ríkisvaldsins geta gert árangurinn af langri og strangri baráttu verkalýðs- ins að engu á einum degi. Þetta er nú að gerast. Og stjórn arflokkarnir hika ekki við aS þeir að beygja sig fyrir sam- Jeggja út í slíkt ævintýri aí. því að húsbændur þeirra segja fyr- ir verkum og heimta, að þannig sé að farið. pinuðum verkalýð, gæfu til að sækja fram til sigurs. sem bar stórhuga Þess varð þó fljótlega vart, að ríkisstjórnin hafði gengið nauðug til þessa samkomulags. Hún átti hágt með að standa við gefin loforð, og nú undan- farið hefur keyrt um þverbak. Afturhaldið í landinu vinnur markvíst að því að eyðileggja árangurinn a£ desemberverk- fallinu haustið 1952. Ríkisstjórn in er tæki í höndum aftur- haldsins og ber ábyrgð á van- efndunum og svikunum. At- burðir síðustu vikna Ieiða í ljós, að hún hefur engu gleymt og ekkert lært. Verkalýðshreyfingin mun á- rciðanlega ekki sætta sig við þessi úrslif. Ríkisstjómin er með vanefnum sínum og svik- um að efna til nýrra deilna, því að alþýðusamtökin una því ekki, að fengnar lcjarabætur Viðhorfin í íslenzkum stjórn málum eru svo váleg, að verka- lýðshreyfingin verður að vaka á verðinum og vera reiðubúin pð hefjast handa um gagnráð- stafanir. En sú gagnráðstöfun- in, sem má sín mest, er að fjölga fulltrúum alþýðurlnar á alþingi. Þar er landsmálastefn- an mörkuð, og þar er ákveðiS hverjir veljast til að stjóma landinu á hverjum tíma. Nú- verandi stjórnarflokkar hafa sýnt og sannað, að þeir vilja ekki samvinnu við verkalýðs- . þreyfinguna. Þeir hafa átt hennar kost og þótzt ganga til móts við stefnu Ailþýðusam- bands fslands í dýrtíðarmálun- um, þó að seint væri og hægt fetað. En þeir sitja á svikróð- SAGNIRNAR um „furðu skipin“, er sæfarendur sáu eða þóttust s.iá á sveimi um úthöfin, eiga sér traustari rætur í veruleikanum held- ur en margur mundi ætla. I grein þessari segir frá nokkrum „fuvðuskipun>“, ■sem telja verður til stað- reynda, en ekki þjóðsagna. mætti Ihverja þá skipshöfn um fimm sterlingspund, semi s'lík vanræksla sannaðist á. að breyt og eldur brann á arni. En . _ , _ _ m varð, hvað það snerti hvergi var nokkur maður sjá anlegur um borð, hvernig sem leitað var. Þessi atburður hef- ur ekki aðeins verið mönnum ráðgáta, heldur hefur hann orð ið ein-af þjóðsögum hafsins. SLÍKIR ATBURÐIR GERÆST ENN Síðan hafa nokkrir atburðir, þessum líkir, gerst á Indlands hafi. Það er ekki lengra síðan en í febrúarmánuði síðastliðn- um, að brezka vöruflutninga- skipið „Ranee“ fann skútuna „Holuhu“ á reki á hafinu milli Singapore og Colombo, mann- laust með öllu. — ,,Ranee“ dró skútuna til hafnar í Col- omibo; aftursiglan var brotin, en að öðru leyti var ekkert við skútuna að athuga, og gnægð vista, vatns og eldsneytis um borð. Matur stóð íramreiddur á foorðumj, en skipshöfnina, fimm Asíubúa. var hvergi að ''finna. „Holohu“ fannst 200 sjómíl- ur fyrir sunnan Nieobareyjar, á fjöVf rinni skipaleið. Farm- urinn var 105,000 sekkir af hrísgrjónum, Hvað íhafði orð- ið úm áhöfnina? Hafði hún yf- irgefið skipið í skyndilegri hræðslu? eða höfðu sjóræn- hæninsiar verið þarna að verki? Var þarna um morð eða aðra glæpi að ræða? GÁTAN UM „RESOLVEN“ Árið 1884 fannst ’briggskip- ætla einu sinni enn að lóta hagsmuni fjöldans víkja fyrir séu aftur af þeim tekin. Þau kröfum sérgæðinganna og auð- vonuðu, að samkomulagið mannanna. Þar með er verið að Kaustið 1952 væri af heilindum kalla yfir þjóðina hættu nýrra gert. Nú eru þau eínu sinni enn átaka. um við eert samkomulac op á „Stórabanka“, mannlaust á unum tveim, er yfirgáfu skút- reki. Það var eítírlitsskipið una áð ástæðulaúsu, að því er MORGUNBLAÐIB harmar það á sunnudaginn, að Sjálf- stæðisflokkurinn skuli ekki hafa verið einráður um emb- ættaveitingar í skólum höfuð- borgarinnar síðasta aldarfjórð- ung. Blaðið nefnir tvö nöfn í |»ví sambandi, Elías Bjarnason og Gísla Jónasson, og segir, að fram hjá þeim hafi verið geng- ið við veitingu á skólastjóra- embættum. Hið sanna er, að Elías Bjarna- son hefur aldrei sótt um slíkt embætti, en hann skrifaði fyrstur undir áskorunarskjal kennara við Miðbæjarskólann til Hallgríms Jónssonar um að sækja um skólastjórastöðuna á sínum tíma.Þegar menntamála- málaskoðun úrslitum? ráðherra veitti skólastjóra- stöðuna við Austurbæjarskól- ann eftir fráfall Sigurðar Thorlaciusar, fór hann eftir óskum kennaraliðs þess skóla um að veita Arnfinni Jónssyni stöðuna. Þannig var veiting þessara tveggja embætta, sem Morgunblaðið nefnir, byggð á 'óskum kennara skólanna, sem þekktu viðkomandi menn a£ samstarfi og vissu, hvað stofn- ununum kom bezt og hvers þeir voru megnugir. Skyldi veiting yfirkennara- stöðunnar við Miðbæjarskólann nú fyrir skömmu hafa verið byggð á slíkum óskum kennara — eða réði kannski stjórn- I SKIP, SEM EKKI VARÐ BJARGAÐ Árið 1881 fann bandaríska seglskipið „Ellen Austin“, skútu eina á reki, mannlausa, án þess nokkur nierki sæust um jþað, . hversvegna áhöfnin hefði yfirgafið -hana Skipstjór- inn á „Ellen Austin“ taldi sér vís björgunarlaun, ef hann kæmi skútunni til hafnar: setti hann því nokkra menn um borð -í skútuna, og höfðu skip- in samflot um hríð, unz óveð- ur skall á eina nóttina, og á- höfnin á bandaríska skipinu missti sjónir á skútunni. Þegar Bandaríkjamenn fundu skút- una aftur, varð undrun þeirra ekki með orðum lýst, því að áhöfnin. sem sett hafði verið um iborð, var horfin, — og varð þó ekkert fundið atihugunar- vert við skútuna, fremur en áð ur. En áhöfn bandaríska segl- skipsins var ekki af foaki dott- in, enda þótt 'hún ætti þarna félaga úr sínum hópi að sakna. Enn voru nokkrir menn settir um foorð í skútuna, enn höfðu skipin sarriflot um hríð, og enn skall á óveður. Þegar því slot- aði, var skútan hvergi sjáan- leg, og hefur hvorki frétzt af henni, né hinum þrautseigu sjómönnum frá Nýja-Englandi, síðan. Eflaust hefur áhöfnin ekki getað haft stjórn á skip- inu, er óveðrið skall yfir, sök- ið „Resolven“, sem Var eins-1 um þess hve fáliðuð hún var, konar móðurskip iyrir skiút- og skipið þessvegna farizt. En urnar, sem veiddu þorsk -í salt hvað varð af hinum skipshöfn- „Mallard", sem fann skipið, og séð varð? Það er enn óráðin þegar sjóliðarnir gengu um gáta. borð, logaði enn eldur á ami r' í hásetaklefanum. í skrifborð- j SAGAN AF „BAYCHIMO“ inu í skipstjóraklefanum lá j Frægasta „manniausa skip- poki með gullpeningum, því að' ið“, sem reldð hefur um höfin skútuáhafnirnar fengu fiskinn á síðari áratugum, var stálskip greiddan út í hönd. j nokkurt, 1,300 lestir að stærð. Skipshöfnin var hvergi sjá- * „Baychimo“ að nafhi og eign anleg, ekki heldur nein merki Hudsonsflóafélagsins: Sem bet- þess, ihversvegna hún hefði yf ur fór hélt það sig fjarri fjöl- irgefið skipið í skyndi. Eldur- förnum skipaléiðum; að öðrum inn á arninum- ibar þv-í vitni, að kosti er hætt við, að það hefði eljki gat verið liðin nema getað orðið öðrum skipum að skömm stund frá því er hún grandi. hefði haldið á ibrott. Og hvað „0Bayohimo“ hélt árlega úr hafði orðið af skipsbátnum? Vancouverhöfn, norður með Eftirlítsskipið leitaði þeirra á vesturströnd Kanada, um Bér- hafinu í grennd klukkustund- ingssund og síðan áfram hina um saman, en árangurslaust, hættulegu norð-vesturleið. og við rannsókn, sem síðar var Heita má, að hvorki hafið né framkvæmd, kom ekki neitt strendurnar á þessum slóðum þaðí ljós, er gefið gæti minnstu sé enn skráð á kort, sem far- benddngu um hversvegna áhöfn andi er eftir, en þarna hafði varð „Ba,vohimo“ að fara foina 2,000 mílna löngu leið, fram og aftur. og vera komið út á „auðan sjó“, áður en hafísinn lokaði norð-vesturleiðinni. Árið 1931 varð hafísinn venju fremur fljótt á ferð á þessum slóðum. Skipið festist á ísnum, og Conwall skipstjóri, sem ótt- aðist að ísinn gæti þá og þegar á ísnum, hjá skipinu, og haf- ast þar við. Skömmu siðar tókst flugvél frá Nome að lenda þar í grennd og flutti hún nokkra af áhöfninni á brott. í nóvembermánuði stóð iðu- laus stórhfíð og stormur í •nokkra1 dagái' Þégsfr 'iygiídi og birti til, sáu skiþverjar að skip þeirra var horfið. Leituðu þeir þess lengi, en árangurslaust, og þótti súrt í forotið, því að enda þótt beir hefðu flutt allar vist- ir úr því, og •komið þeim fyrir hjá skýlinu á ísnum, voru allir feldirnir eftir um borð, en þeir voru að minnsta kosti 800,000 dala virði. ' Nokkrum vikum síðar fréttu þeir þó af skipinu. Eskimóa- veiðimenn höfðu séð það á rekí í ísnum; með aðstoð þeirra tókst skipújóra og áhöfn að bjarga grávörunni úr því, en s'ðan skall enn á ofviðri, og þegar því slotaði, vgr skipið horfið sjónum. 1 Næstu ár sáu. veiðimenn, og . aðrir, sem leið áttu um þessar ; slóðir, alltaf öðru hverju til ferða ,.Bayehimo“. Það kom jmeira að segia fyrir. að áhafn- ir annarra skipa reyndu að bjarga þessu skipi, sem var orðin einskonar þjóðsögn norð ur þar, en það mistókst alltaf einhverra orsaka vegna. Þegar björgunarleiðangrar voru send ir á vettvang, var ,.Baychimo“ hinsvegar hvergi sjáanlegt. Og árum saman flæktist þetta furðuskip mannlaust í rékísn-. um, — á einhverri hættuleg- ustu siglingaleið, sem um get- ur. REKAMET | Bandaríska skútan Fannie E. Wallsten, mun þó eiga heims metið, hvað snertir þá vega-, lengdi, sem vitað er, að áhafn- arlaust skip hafi rekið.' Skips- höfnin yfirgaf skúíuna við jað ar golfstraumsins. í Mexikó- flóá árið 1891, og nasstui fjögur árin á eftir >sást alltaf öðru hverju til ferða hennar, og, síð- ast, að því er .vitað -verður með- vissu, hafði hana rekið. tíu þús und ■ sjomílha leið frá því er hún var yfirgefin. Fyrst í stað rak hana í stefnu á Saragossahafið, og var foúizt við, að þaragróðurinn þar í straumleysunni myndi stöðva för hennar, eins og svo margra annarra skipa, sem þar hafa lent. Um tveggja ára skeið frétt ist síðan ekkert af ferðum henn ar, en þá birtist hún skyndi- lega við strönd New Jersey, og þar hvarf hún fyrir fullt og allt nokkru síðar. in hafði yfirgefið skip sitt Þrernur árum fyrr gerðdst svipaður atburður, sem ekki varð heldur neinum rökum skýrður. Þá var og mikið meira j uiiii slík skiprek heldur en síð- skip'ið átta, fasta viðkomustaði, þar sem bað færði vciðimönn- um á vegum „félagsins" vistir, og tók skinnfeldi um borð í staðinn. Heimskautssumarið norður ar, encla hirtu skipshafnir þá yf , þar varir ekki nema í tvo mán irleitt ekki um að til'kynna, þó j uða. og á þeim skamma tíma að • nr yrðu þeirra varar. Það lagt það saman eða sökkt því, var ekki fvrr en brezka þingið hafði sett lög um það, að sekta afréð að áhöfnin, sem taldi sex tán rnanns, skyldi gera sér skýli SKIP, SEM EKKI GETA SOKKEÐ Ti mburflutni ngaski pin,. er sigldu meðfram ströndum Bandaríkja, voru hin hættuleg ustu, ef þau voru yfirgefin, þar eð bau flutu á hverju sem gekk. „Alma Cummings“ er gott dæmi þess. Báðar siglurnar b'rotnuðu í ofviðri, og áhöfn- inni var bjargað um borð í gufuskip. Þá var og kominn Framh. á 7. síðu.

x

Alþýðublaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Alþýðublaðið
https://timarit.is/publication/2

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.