Tíminn - 06.01.1965, Blaðsíða 13

MIÐVIKUDAGUR 6. janúar 1965
TÍMINN
13
SKÚLI HANSEN
tannlæknir
Hver áramót eru tímamót í lífi
okkar. Hugurinn leitar til liðinna
stunda með þakklæti fyrir allt hið
góða, sem árið, er nú kveður, hef-
ur veitt okkur. Og við syngjum
sálminn „Nú árið er liðið í ald-
anna skaut“. Hann er bæði þakk-
argjörð til ársins, sem er kvatt,
og bæn og fagnaðaróður til þess
komanda.
Á gamlaársdag, nokkru áður en
ég fór í Kópavogskirkju, til ára-
mótaguðsþjónustu, barst mér sú
fregn, að einn bezti vinur minn,
Skúli Hansen, tannlæknir, hefði
andazt skyndilega snemma morg-
uns þann sama dag.
í söng var mér „tregt tungu að
hræra“ þetta kvöld, einkum í áð-
urnefndum sálmi. Hann hafði ég
sungið oft áður. En nú var ég ekki
aðeins að kveðja liðið ár, heldur
einnig liðinn vin minn. Hann
hafði kvatt sín æviár.
Þótt hann hefði fengið alvarleg-
an sjúkdóm fyrir nokkrum árum,
gat engan grunað, sem hitti hann
fáum dögum áður, glaðan og reif-
an, með fagrar framtíðarvonir í
huga, að þær myndu ekki rætast.
Það er venja margra, er rita
minningargreinar um látna vini
eða vandamenn, að rekja ættir
þeirra. Þótt ég viti, að Skúli Han-
sen hlaut marga kosti að erfðum,
þá tel ég, að góður drengur sé
samferðamönnum hans í lífinu
meira virði en margir göfugir ætt-
leggir.
Skúli Hansen fæddist 13. nóvem-
ber 1918. Foreldrar hans voru
Inga Skúladóttir og Jö'rgen Han-
sen skrifstofustjóri, sem bæði eru
látin. Skúli lauk stúdentsprófí
1940, fór síðan til Bandaríkjanna
og lauk þar tannlæknisnámi árið
1945. Kom hann þá heim og stund
aði tannlækningar til dánardæg-
ERLENT YFIRLIT
Framnald ai o síðu
um atkvæði allra þingmanna
annarra en fasista, konungs-
sinna, frjálslyndra (lítill íhalds
samur flokkur) og hægri manna
í kristilega flokiknum.
Saragat hefur látið það uppi
eftir forsetakjörið, að hann
vilji vinna að framihaldi þeirr-
ar stjórnarsamvinnu, sem nú
er, en það getur orðið erfitt
vegna sundurlyndis í kristilega
flokknum og eins í flokki Nenn
is. Þá lýsti hann yfir því, að
hann vildi vinna að áframhald
andi þátttö'ku Ítalíu í Nato óg
aukinni samvinnu Evrópuríkja.
Líklegt þykir, að Sara-
gat muni reynast nokkuð
ráðríkur forseti, en þó gæta
þess að halda sig innan ramima
stj órnarskrárinnar.
SARAGAT missti konu sína
fyrir noikkrum árum. Dóttir
hans, sem er gift tannlækni,
hefur síðan búið hjá honum,
og hún mun sennilega flytja
með honum í forsetahöllina og
standa fyrir samkvæmum þar
með föður sínum. Hún mun
einnig ferðast með honum, þeg
ar hann fer í opinber ferðalög.
Hún á tvö ung börn og er það
ein helzta dægradvöl Saragats
að fara með þau í gönguferðir.
Hann á einnig son, sem vinnur
í utanríkisþjónustunni. Talið
er, að dóttir hans muni reynast
honum mikil stoð og stytta, en
hún hefur sér það m. a. til ágæt
is að tala mörg tungumál, en
það gerir faðir hennar einnig.
ÞJ*.
urs, ásamt kennslu við tannlækna-
deild Háskóla íslands, síðustu tvö
árin.
Sem tannlæknir naut Skúli frá-
bærra vinsælda, enda mjög vel
menntaður og fær í sinni grein,
auk þess sem öll hans framkoma
var aðlaðandi og traustvekjandi
fyrir sjúklinga. Og ekki munu þeir
hafa verið fáir, sem hann veitti
ókeypis læknishjálp, ef hann vissi
að þeir voru fátækir, eða áttu við
erfiðleika að etja í lífinu.
Skúli var glaðvær maður og gáf-
aður, og var unun að vera í ná-
vist hans. Hann veitti öðrum af
ótæmandi brunni lífsgleði, og þekk
ingar, einkum á svÍði:,tQiilistai?in
ar. En að baki íéttrar lundar bjó
lífsalvara og viðkvæm sál.
Fyrir utan starf sitt og heimili
átti tónlistin hug hans allan. Á
námsárum sínum í Bandaríkjun-
um komst hann í kynni við önd-
vegisverk tónbókmenntanna, og
hlustaði á fræga listamenn flytja
þau. En hann vildi ekki aðeins
geta notið þessarar listar í hljóm-
leikasölum, heldur einnig á heim-
ilj sínu. Fór hann því að safna
hljómplötum, og mun hljómplötu-
safn hans vera það stærsta og fjöl-
breyttasta í einstaklingseigu hér á
landi.
Einnig keypti hann margs konar
fræðibækur um tónlist, tónlista-
menn, tónskáld og verk þeirra.
Hann kunni heilar óperur og
hljómsveitarverk, næstum utanbók
ar og gat lýst mismunandi svið-
setningum á óperum og óperettum
í frægustu hljómleikahúsum Evr-
ópu á svo lifandi hátt, að manni
fannst sem maður sjálfur væri
áheyrandi. Ef leikin var nljóm-
plata með innlendum eða erlend-
um söngvara, gat hann næstum
uhdantekningarlaust sagt hver
söng. Minni. hans í þessum efnum
mátti heita óskeikult.
Skúli Hansen var ;víkvæntur.
Með fyrri konu sinni, Sigrid Sæt-
ersmáen, eignaðist hann tvo syní,
Kristin Inga og Gunnar Milton,
sem báðir stunda nám í Banda-
ríkjunum. Eftirlifandi eiginkona
hans er Kristín Snæhólm Hansen.
Með Skúla Hansen er genginn
góður maður, sem margir munu
sakna og Syrgja. Ekki aðeins hans
nánustu, heldur einnig fjölmargir,
sem nutu vináttu hans, hjálpar og
hjartagæzku.
Allir þeir munu geyma minn-
ingu hans í huga sínum og votta
konu hans, sonum, systkinum og
öðrum ættingjum samúð sína.
Egill Bjarnason.
ÍSLENZK MYNDLIST
Framhald af 6. síðu.
ætlaði að verða mannvirkjafræð-
ingur, en það kom í hlut hans
að hlaða fjöll, einmana og stór.
Hann var frændi og félagi Jó-
hanns Sigurjónssonar og getok í
skóla hjá Kristian Zahrtmann í
Danmörku og Matisse í Fraklk-
landi.
Ort í liraunið er áttundi kapítuli
og fjallar um Jóhannes Sveinsson
Kjarval. Með honum kemur áþreif
ánleg nálægðin inn í íslenzka list.
Eftir fengið sjálfstæði þurfti þjóð
in ekki lengur að lifa eftir boðorð-
inu „fjarlægðin gerir fjöllin blá
og mennina mi!kla“. En það sem
hlaut að setja meginsvip sinn á
tímabil þetta hér heima, sögulega
séð, voru listir með rómantísiku
ívafi, listir sem vörpuðu nýju ljósi
á margbreytileikann í nánasta um-
hverfi manna og kenndu þeim að
skynja þar ný verðmæti, óvænta
fegurð. í bókmenntunum varð
Einar Benediktsson hinn kjörni
maður þessa blutverks, málaralist
inni Jóhannes Kjarval.
Björn lýsir ákaflega vel tveim
meginþáttum í listeðli K.iarvals,
annars vegar ást hans á efninu sem
hann málar, hvort sem það er
hraun, mosi eða þúfa, hins vegar
skynjun hans á andstæðu efnisins,
hvort sem hann sér í því drauma
skip eða huldufólk, mannsmyndir
í klettum eða skýjum eða draum
vetrarrjúpunnar. Okfcur grunar
líf náttúrunnar undir yfirborðinu.
í þessum andstæðum er Kjarval
ávallt sjálfum sér samkvæmiur.
í gróandanum er níundi kapítuli.
Hann fjallar urn jafnaldraria Júlí-
önu Sveinsdóttur frá Vestmanna-
eyjum, Guðmund Thorsteinsson
(Mugg) frá Bíldudal og Kristínu
Jónsdóttur frá Arnamesi. Hin
stutta en fræfcilega saga Muggs
er þarna því miður öll.
Kyrrð dægranna, tíundi kapítuli
allar ujn J>að, hverni|v Júííana
Sjötíu ára í dag:
Unnur Jdnsdóttir
Hofiti
Iveinsdóttir verður öndvégís KTina
í danskri listsögu og fer að vefa.
Leitað þjóðlegs grundvallar,
ellefti kapítuli, fjallar um Ríkarð
Jónsson, mannamyndir hans,
minjastyttur og listiðnað. Þykir
Birni með réttu kenna ofhlæðis
í táknmyndum hans.
Gunnlau'gur Blöndal heitir tólfti
kapituíi og fjallar um list hans,
en Jónas Jónsson taldi hann til
hinna góðu málara sinna: en hann
málaði bæði hann og Einar Ben-
ediktsson.
Frá kúbisma til frásagnarlegs ex-
pressionisma er þrettándi kapítuli
og fjallar uun Finn Jónsson, bróð
ur Ríkarðar og hina ótímabæru I
expressionistisku byrjun hans. !
Formsmiður úr Fljótshlíð er |
fjórtándi kapítuli og fjallar um j
Nínu Sæmundsson, er lagði fyrir
sig höggmyndalist og fór til Amer
íku. Hún heitir Jónína Sæmunds-
dóttir.
Guðmundur Einarsson frá Mið-
dal heitjir fimmtándi kapítuli um
myndihöggvara, málara og svart-
listarmann undir áhrifum frá
Heimatkunst Þýzkalands.
Magnús Á. Árnason, sextándi
kapítuli, frá Suðurnesjum til San
Fransisco, fjallar um ævi og list
þessa fjölhæfa manns, sem eigi
aðeins er málari og myndhöggvari,
heldur skáld og tónskáld. Hann
notar stundum sama púnktastílinn
í málverkum og músík.
Að straumhvörfum, seytjándi
kapítuli, fjallar um Jón Þorleifs-
son úr Homafgirði.
Aðrir málarar tímabilsins, átj-
ándi kapítuli, fjallar um Eyjólf
Eyfells, Brynjólf Þórðarson, Egg-
ert M. Laxdal, Ásgeir Bjarnþórs-
son, Ólaf Túbals.
Bókinni lýkur með heimildum
og athugagreinum og loks mynda
skrá.
Þessi stóra bók er bæði mikil og
góð og þar að auki alveg einstök í
sinni röð, þar sem ekkert hefur
Sjötíu ára er í dag frú Unnur
Jónsdóttir, eiginkona Sigurgríms
Jónssonar, bónda í Holti í Stokks-
eyrarhreppi. Unnur er fædd á ís-
hóli í Bárðardal hinn 6. janúar
1895, en fluttist skömmu síðar að
Víðikeri og þaðan að Jarlsstöðum
í sömu sveit, en eftir að faðir
hennar lézt, fór hún með móður
sinni og systkinum að Fljótshólum
í Gaulverjabæjarhreppi, en Sturla
bróðir hennar var þá að hefja bú-
skap þar.
Ung að árum hélt Unnur til
Reykjavíkur og hóf nám við
Kvennaskólann. Dvaldi hún þá á
heimili séra Jóhanns Þorkelssonar,
dómkirkjuprests, er var föðurbróð-
ir hennar og mótaðist hún rnjög af
þeim anda, sem ríkti á því heim-
ili., Eftir að hafa lokið prófi við
skólann stundaði hún nokkra vet-
ur kennslu í Gaulverjabæjar-
hreppi og víðar. Árið 1921 urðu
þáttaskil í lífi Unnar, en hún
giftist þá Sigurgrími Jónssyni í
Holti og hófu þau búskap þar
sama árið. Þau hjón hafa átt miklu
barnaláni að fagna, eignuðust níu
börn, sem öll eru á lífi, sex syni
og þrjár dætur, sem allt er hið
mesta mannkostafólk. Þrír synir
þeirra hjóna búa í Holti, en sú
jörð er núna að ræktun og húsa-
kosti eitt af myndarlegustu býl-
um á Suðurlandi.
Frú Unnur er mikil og myndar-
leg húsmóðir og hefur verið manni
sínum góður lífsförunautur. Sigur-
grímur gegndi um, lapgt árabil
mai;gvÍ3l{:gum..trúf)aöarstörium fyr
ir sveitarfélag- sitt og herað og
-----------------i-----------------
varð því oft að vera fjarverandi
að heiman, en húsfreyjan í Holti
lagði því meiri rækt við uppeldi
barna sinna og búsýslu og átti sinn
þátt í að skapa bónda sínum betri
aðstöðu til að sinna félagsmálum.
Unnur getur á þessum merku
tímamótum ævi sinnar iitið yfir
farinn veg og glaðzt yfir giftu-
samri ævi. Hún eignaðist góðan
lífsförúnaut, átti barnaláni að
fagna, og fagurt heimili. Samstaða
fjölskyldunnar hefur alltaf þótt
einstök.
Ég sendi þér í dag, Unnur, mín-
ar beztu afmælisóskir ^og þakka
góð kynni. — Hélgi Ólafsson.
ELSKA MAO
Framhaid ai 9 síðu.
sækja börnin að eigin geðþótta
á kvöldin. Eg heimsótti 10-ára
deildina, þar sem föndrað var
við ljósmyndun, 11-ára deildin
byggði stærðar flugmódel, 12
ára simíðuðu útvarpstæki og
unglingarnir fengust við marg
víslegar listir, til dæmis að
spila á „erh hu“, forna kín-
verslca fiðlu.
Æskulýðshreyfingin í Kína
gegnir svipuðu hlutverki og
skátahreyfingin forðum. Æsfcu
maður skal vera vel á sig kom-
inn andlega og líkamlega og
skara framúr meðalkommúnist-
um. Rautt band að bera um
hálsinn er merki um tilskilda
frammistöðu.
VIÐ ÞÖRFNUMST
Framhald at 8. síðu.
gegn fátækt en einmitt samvinnu-
menn,“ sagði ráðherrann, „enda
hafa samtök þeirra ævinlega ver
ið lyftistöng framfara og bættra
lífskjara í sveitunum."
verið um efnið allt skrifað og lítið
um einstaka listamenn. Auk þess
mun hún vera full af nýyrðum,
þar sem höfundur hefur orðið að
búa sér orð yfir fræðigrein sína,
eins og myndskipun fyrir komposit
ion —enda mun orðabókarhöfund
um þykja hér feitan gölt að flá.
Þá er bókin að sjálfsögðu full af
fögrum myndum, mörgum í litum,
— svo að hún hlýtur að vera upp-
lögð gjafabók fyrir þá sök eina.
Útlit bókar er líka mjög prýðilegt.
Verður höfundi og útgefanda því
tæplega fullþakkað fyrir hana.
Stefán Einarsson.
BILAKAUP
Consul cortína ’64. Verð 150
þúsund.
V.W. ’62 með 63 vél, góður,
verð 85 þúsun.
Skoda combie ’63. Verð 115
þúsund.'
Mozkowjtz '60 skiptir á Vaux-
hall vicktor ’63.
V.W. ’56, góður, vill skipta á
V.W.-rúgbrauði.
Chevrolet ’59 góðir greiðslu-
skilmálar, skipti koma til
greina.
Volga ’58 fæst fyrir fasteigna-
tr.bréf eða i skiptum.
Ford Calaxex ’60 alls konar
.skjpti og greiðslur koma til
greina.
Ford ’57 orcinal, fallegur,
skipti koma til greina. Verð
75 þúsund.
Landrover '63 diesel, skipti á
Willys toma til greina.
Willys ’65 ekjnn 5000 km.
skipti möguleg.
Willys ’64. Skipti á jeppa koma
til greina.
BÍLAKAUP
(Rauðará) Skúlagötu 55,
sím'i 15812.
PRERIT
VER
Ingólfsstræti 9.
Sínu 19443-