Alþýðublaðið - 10.03.1955, Side 5

Fimmtudagur 10. mar? 1155.
ALÞÝDUBLAÐID
Stórmerkileg nyjung á sviði iæknavísindanna
ækna aeðvei
LÆKNINGAR á ýmsum geð
sjúkdómum eru í hraðri fram-
för. í fyrsta skipíi í sögunni
hafa læknar nú yfir þeim lyfj-
um að ráða, sem gerir þeim
'kleyft að kynnast byrjunar-
stigi vissra geðsjúkdóma af
eig-'n raun; flýta mjög bafa í
sambandi við notkun annarra
læknlisráða og aðgerða, og í
þriðja lag.i, að draga svo mjög
úr ýmsum langvinnum geð-
sjúkdómum, að sjúklingarnir
geta farið svo að segia frjálsir
ferða sinna, í stað þess að vera
árum saman lokaðir í klefum
geðveikrahælanna við vonleysi
og örvæntingu.
Þegar dr. Douglas Goldman
geðveikralæknir í Cincinnati
sagð; starfstoræðrum sínum frá
því, að hann væri bess fullviss,
að bylting væri í aðsigi á sviði
geðsjúkdómalækninga, létu
A SÍÐUSTU árum hafa
kom/ð fram nokkur ný lyf
við geðsjúkdómum, sem
hafa gefið mjög góða raun
og aukið að mun batavon
fjölmargra sjúkligna, sem
áður töldusí ólæknandi.
Segir í grein jiessar), sem
þýdd er úr „Time Weekly
magazine“, frá lyfjum þess-
um.
um finnast. En nú hafa þeir
engu að síður fjölmennt á tvo
fundij sem fyrir skömmu hafa
verið haldnir í Manhattan og
Galveston, til þess að hlusta
á lesnar skýrslur svo tugum
margir áheyrenda hans sé fátt
sk pti um svo að segja óbrigð-
ulan árangur nýrra lyfja, og
sömuleiðis nýrra aðferða í geð-
sj úkdómakönnun.
Stejnunn Guðmundsdóttir og Gísli Kristjánsson.
Minningarorð um hjónin
Steinunni Guðmundsdóttur og
Gísla Kristjánsson trésmið
í DAG eru til moldar borin
hér í bænum hjónin Steinunn
Guðmundsdóttir og Gísli Krist
jánsson trésmiður, sem lengi
áttu heima á Vesturgölu 57.
Hún lézt 24. febrúar síðastlið-
’inn, en hann aðeins viku síðar,
2. þessa mánaðar. Steinunn
fæddist 7. apríl árið 1870 í
Gufudal í Gufudaissókn, og
varð því tæpra 85 ára, en hann
fæddist að Barmi í sömu sveit
25. júní árið 1868 cg varð því
tæplega 87 ára að aldri. Þau
Steinunn og Gísli gengu í hjóna
band '25. september árið 1892
og tojuggu fyrir vestan, en síð-
ustu ár sín þar á Patreksfirði,
eða til ársins 1907. Þá höfðu
þau í hyggju að setjast að í
Ólafsvík og höfðu, undiirbúið
komu sína þangað. Tóku þau
sér far með Botniu til Ólafs-
víkur, en þegar þangað kom
var svo vont í sjóinn og veð-
ur slæm að skipstjón kvað
ekki hægt að setja þau á land.
Þótti hjónunum þetta súrt í
broti, en þegar skipsljóri bauð
þeim frítt far til Reykjavíkur,
þáðu þau það og var svo hald-
ið hingað suður.
Hingað suður komu þau svo
Steinunn og Gísli með fjögur
toörn sín; Ingibjörgu, Kristján,
Steinar ,og Guðmund. flestum
ókunnug og án nokkurs undir-
búntngs, og settust hér að.
Gísli var frábær dugnaðarmað
ur og útsjónarsamur og árvak-
ur við vinnu, enda varla til
setunnar búið eins og ástæður
þeirra hjóna voru. Fekk Gísli
fljótt vinnu og vann upp frá
því allar stundir. Minntust þau
hjónin oft og mörgum sinnum
á það síðar á áevinhi, að stór-
sjórinn og brimið- v.ð Ólafs-
vík, hefðu örðið þeim til gæfu
og litu á það sem handleiðslu
drottins, að þau skyldu hafa
farið hingað til Reykjavíkur,
því að hér vegnaði þeim vel.
Þau hjónin eignuðust alls
ellefu börn. Eins 'og að framan
getur áttu þau fjögur börn áð-
ur en þau fóru að vestan og
komu með þau hingað. en síð-
an eignuðust þau þrenna tví-
bura og eina dóttur að auki.
Aðeins einn Ivíburanna, Daníel,
lifir, hinir dóu aRir. Sýnir
það, að þau hjónin áttu oft um
sárt að binda á ævinni, en þau
voru bæði kjarnamanneskjur,
æðrulaus, dugmik;], — og trú-
uð vel, og var trúin a guð og
handleiðslu hans þeim mikill
styrkur alla tíð.
Ég, sem þessar línur rita,
kynntist þeim Steinunni og
Gísla fyrir tæpum þrjátíu ár-
um. Þá hafði sorgin enn einu
Framhald á 7. síðu.
En um leið gerðu jafnvel
skilyrðislausustu fyigjendur
hinna nýju lyfja allt, sem í
þeirra valdi stóð, íil að sann-
færa áheyrendur sína um það,
að lyfin sjálf, ein og úf af fyr-
ir sig, hefðu harla lítii áhrif
til lækninga, heldur ykju þau
læknlngaáhrif h j úkru rtar og
aðgerða. Því mætti alls ekki
við því búast, að þau gerðu;
geðveikrahæli að meira eða
minna leyti óþörf, og þaðan af
síður, að þau mæi tu á nokk-
urn hátt verða til þess, að draga
úr markvissri rannsókn á eðli
geðsjúkdóma og orsökum og
meðferð þeirra.
LYF ÚR NÖÐRUJURT-
ARRÓTUM.
Að Sínu leyti eru lyf þessi
engu ómerkari en hin sýkla-
drepandi sulphalyf, sem fund-
in voru upp um 1930. Hér er
um tvær tegundtr iyfja að
ræða, — chlorpromazine, sem
er efnablanda, og reserpine,
sem er hreint stofnefni, unnið
úr rótum nöðrujurtarjnnar, •—
beizkur safi, sem löfralæknar
á Indlandi hafa notað öldum
saman sem læ.knisiyf. Bæði
sessi lyf voru tekin í not.kun
í Bandaríkjunum árið 1953, en
flest kunnustu geðveikrahæl-
☆ ☆☆☆☆☆☆☆☆☆☆ ☆.* ☆ ☆' ☆
Fyrri grein
&•☆☆☆☆☆☆☆☆☆'☆☆☆☆☆☆
in, jafnvel þau, sem síarfrækt
voru í sambandi viö geðlækna
skóla og höfðu yfir fullkomn-
um rannsóknarstofum að ráða,
létu lyfin samt fyrst í stað lönd
og leið. Mun framtakssamari
reyndust fa|rráðamenn þairra
geðveikrahæla. sem rekin voru
á vegum ríkisins. og þar sem
fjöldi sjúklinga hefur verið
,,dæmdur“ til æfilangrar dval-
ar í hinum dapurlegu, rauðu
Lehmann, þýzkur að uppruna,
múrsteinsbygglngum.
Það var dr. Heinz Edgar
en núverandi geðveikralæknir
í Montreal, sem varð fyrstur
lækna í Norður-Ameriku til að
nota chlorpromazine. Hann var
þá aðstoðarprófessor í geðsjúk
dómafræði við McGill háskól-
ann. og yfirlæknir við geð-
veikrahæli í útjaðri Montreal
borgar. Hann revndi lyfið á
nokkrum sjúklingum, sem þjáð
ust af ólæknandi æðisköstum.
- sjúklingum, sem róla sér í
ljóskrónum, Sem aðeins eru til
í þeirra eigin ímyndun, kasta
öllu lauslegu ,í hjúkrunarlið-
ana, og halda vöku fyrir öðr-
um sjúklingum um nætur með
ópum og köllum.
ÁRANGUR AF NOTKUN
LYFSINS.
Chlor opromazi ne var dælt
inn í tolóð jþessara sjúklinga
með furðulegum árangri. Menn
og konur, sem árum saman
höfðu þjáðst af æðlsköstum.
urðu smám saman rólegri,
gerðu sér að góðu að liggja um
kyrrt í rúminu og sváfu tím-
unum saman. Ekki ber bó að
skilja það þannig, að lyfið hafi
valdið iþeim svefni bemlínis,
eins og mörg deyfiiyí, heldur
var þarna um eðlilegan h.auld-
arsvefn að ræða, — þaö burfti
ekki annað en koma gætilega
við öxl sjúklingsins, til þess
að bann vaknaði, og ef bann
(Frh. á 7. síðu.)
ágæfur íþróffaárangur á
innanhússmófi KR
SUNNUDAGINN 6. marz s.l.
héldu KR-ingar innanhússmót
í frjálsum íþróttum í íþrótta-
húsi háskólans. Kcppendur
voru allmargir frá Ármanni,
ÍR,_KR og UMFR.
. .. Árangur í h'.num einstöku
greinum var góður og mjög
jafn eins og sést á úrshtun-
um. Hinn ágæti kúluvarpaili
Skúli Thorfjrensen var mjög
nærri því að sigra í langstökki
og hástökki án at.rennu, en í
lang^'ökkinu var við sjálfan
íslandsmeistarann og methaf-
ann Guðmund Vald'marsson
að eiga. Skúli og Guðm. áttu
báðir sín tvö stökk hvor, sem
mældust 3,13, en þriðja ler.gsta
stökk Guðmundar var 3,1.2, en
Skúla 3,10. Kúluvarpið verður
að teljast mjög gott, því að
kúlan, sem notuð er við innan
hússmót. er mjög slæm.
Gísli Guðmundsson er í mjög
mikilli framför í hástókki og
er ekki ólíklegt, að hann
stökkvi a.m.k. 1,90 í j.umar.
í þrístökkinu var keppnin
mjög skemmtileg, en Daníel
var öruggastur.
Ú R S L I T ;
Hástökk án a/rennu:
Kjartan Kristjánsson, KR. 1.43
Hörður Haraldsson, Á, 1,43
Skúli Thorarensen, ÍR, 1,43
Daníel Halldórsson, ÍR, 1,43
Kúluvarp:
Skúli Thorarensen, ÍR. 14,31
Guðm. Hermannss.. KR, 13,91
Ármann Láruss., UMFR, 13,11
Guðjón B. Ólafsson, KR, 12,45
Þessi mynd er af Sigurði Frið-
finnssyni, FH, en hann var
efstur á afrekaskrá Islendinga
í hástökki og langstokki s.l. ár.
Sigurður er búinn að vera einn
af okkar beztu stökkvurum
undanfarin ár. en hefur þó
ekki enn náð ,,klassa“ árangri,
þ. e. 1,90 í hástökki og 7 m. £
langstökki, kannski hann vinni
þau afrek í sumar?

■■■■■■■■wBna
Hástökk meS atrennu:
Gísli Guðmundsson. Á. 1,80
Sigurður Lárusson, Á, 1,65
Guðjón Guðmundss.. KR, 1,65
Heiðar Georgsson. ÍR, 1,60
Langstökk án atrennu:
Guðm. Valdimarsson. KR^3,13
Skúli Thorarensen, ÍR, 3,13
Vilhjálmur Ólafsson. ÍR, 3,11
Daníel Halldórsson, ÍR, 3.10
ÞrísZökk án atrennú:
Daníel Halldórsson, ÍR. 9,43
Vilhjálmur Ólafsson. ÍR, 9,37
Guðjón B. Ólafsson, KR, 9.21
Hjálmar Torfason, ÍR, 9,19
Bezfu afrek Hollendinga í
frjálsum Eþróffum 1954
100 m: A. H. van Hardeveld
10,5 sek., H. Rularxder 10,6 sek.,
Theod. Saat 10,6 sek., T. Geld-
ens 10,7 sek.. D. Tempelaer
10.7 sek.
200 m: A. H. van Hardevelt
21,4 sek., Theod. Saat 21,4 sek.,
P. F. Moerman 21,9 sek., B
Holst 22,1 sek., H. Rulander
22,1 sek.
400 m: H. de Kroon 48,8 sek.,
S. Steger 49,2 sek., F. P. Moer-
man 49,6 sek., Ghr. Smildiger
49.7 sek., P. v. Wijnbergen
49,7 sek.
800 m: H. de Kroon 1:53,5 mín..
C. J. Seeuwen 1:53,5 mín., J.
Rem 1:54,8 mín.
1500 m: W. F. Slijkhuls 3:53,0
mín., W. Rovers 3:56,2 mín.,
A. Jonkers 3:58,9 mín.
5000 m: W. F. Slijkhuis 14:
44,0 mín., J.. Fekkes 14: 53,2
mín., W. v. Zeeland 14:55.0
mín.
10 000 m: J. Lataster 31:55,1
mín., J. v. d. Voort 32:01,2 mín.,
P. Verra 32:05,5 mín
3000 m hindr.hl.: F. Ver-
oeks 9:32,4 mín., H. Huizinga
9:35,0 mín., H. v. d. Veerdonk
9:41,6 mín.
110 m grindahl.: N. Neder-
hand 14,6 sek., G. Brocken 15,0
sek., E. Kamerbeck 15,5 sek.
400 m grindahl.: J. Speerstra
54.9 sek., F. F. M. Buys 55,0
sek., G. v. d. Hoeven 55,2 sek.
Langstökk: H. Visser 7.42 m,
T. Mooy 7,23 m. W. Dijks 7,12.
Hás.tökk: J*t. v. Msfakestein
1.89 m, A. van Druten 1.85 m,
V. van Yperen 1.83 m.
Þrístökk: A. de Jongh 14.54
m., A. Richard 13,91 m. J. E.
Parlevlit 13.75 m.
Stangarstökk: F. Butselaar
3.90 m, M. J. van Es 3.875 m,
H. J. Hofmester 3.70 m.
Kúluvarp: L. Derichs 14.22
m, B. Demmink 14.09 m, H. M.
Kluft 13.98 m.
Kringlukast: Chr. Postma
45,96 m. J. Fikkert 44,66 m.
L. Derichs 43.61 m.
Spjótkast: J. Fikkert 64.70
m, N. B. Lulkevelt 64.52 m,
E. Kamerbeck 60.72 m.
Sleggjukast: T. v. d. Maat
49.30 m, J. van Lankeren 47.39
m, Adr. G. J. de Bruyn 45.79.
4X100 rn boðhl: Landssveit
armet: 41.3 sek. (Tj. Boersma,
W. v. Beveren, Clir. Berger,
Martinus Osendarp), 8.8.1936
41.3 sek. (T. Aret, Th. Saat, H,
Rulander, A. v. Hardevelt),
Bern 27.8.54.
4X400 m boðhl.: 3:19.0 mín.
(F. F. M. Buys, B. Verwey, A„
de Jongh, H. de Kroon), Ant-i
werpen 17.6.1951. . _ ■ ]