Alþýðublaðið - 18.05.1955, Blaðsíða 4

4
ALÞYÐUBLAÐIÐ
Miðvikudagmr 18. ma£ 1955
Útgefandi: Alþýðufloþþuri»n.
Ritstjóri: Helgi Scemundsso*.
Fréttastjóri: Sigvaldi Hjálmarsso*.
Blaðamenn: Björgvin Guðmundsson og
Loftur Guðmundsson.
4uglýsingastjóri: Emma MöUtr.
Ritstjórnarsímar: 4901 og 4902.
Auglýsingasími: 4906.
Afgreiðslusími: 4900.
Alþýðuprentsmiðjan, Hverfisgötu 8—10.
Asþriftarverð 15,00 á mánuði. í lausesöltt 1,00.
Leikflokkur undir
sfjórn Gunnars R.
Hansen.
s
s
S
S
I
1
i
5
s
s
V
*
s
s
I
s
I
)
s
s
}
s
s
s
s
s
%
s
í
s
s
>
s
s
s
s
s
s
s
s
• s
V
s
s
s
s
s
s
s
s
V
s
V
s
s
s
s
s
s
s
s
' s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
Vinstri stjórn
UNDANFARIÐ hefur ver
ið meira rætt um myndun
vlnstri stjórnar en um langt
skeið áður. Sjálfstæðisflokk
urinn er búinn að hafa svo
lengi úrslitaáhrif á stjórn
landsins, að æ fleiri sjá nú,
að lími er til þess kominn,
að valdaferli hans ljúki.
Menn ger sér þess grein í sí
vaxandi mæli, að það er
beinlínis hæ.tíuiegt að láta
Sjálfstæðisflokkinn hafa
öliu lengur skilyrð: til þess
að treysta aðstöðu þess pen
ingavalds, sem hann vinriur
fyrir. En hvernig yröi slíkri
vinstri stjórn komið á?
Tveir möguleikar eru
hugsanlegir: Annaðhvort að
mynda slíka stjórn á ai-
þingi fyrir kosningar eða að
haga framboðum í næstu
kosningum þannig, að fyigj-
endur slíkrar stjórnar verði
í meirihluta á næsta kjörnu
þingi. Varðandi fyrrl mögu-
leikann sérstaklega ■— en
raunar þá báða — er þess að
geta, að stjórn aedsiæðinga
Sjálfstæðisflokksins verður
að vera stjórn lýðræðis-
siuna. Moskvutrúarmenn og
aðrir einræðissinnar géta
ekki orðið aðilar að rík:s-
stjórn á íslandi. En lýðræð-
isflokkarnir, sem eru and-
stæðir Sjálfstæðisflokknum,
Alþýðuflokkurjnn, Fram-
sóknarflokkurinn og Þjóð-
varnarflokkurinn, hafa svo
sem- kunnugt er aðeins 24
þingsæti af 52. Meðan þing-
ið er skipað eins og þaö er
nú, verður vinstri stjórn því
ekki mynduð þar, nema
þetta gertst: 1) Framsóknar
flokkurinn segi upp sam-
vinnunni við Sjálfstæðis-
flokkinn. 2) Alþýðuflokkur-
inn og Þióðvarnarflokkur-
inn Jýsi því yfir, að þeir
vlljj. taka þátt í slíkri sam-
vinnu. 3) A. m. k. þrír þing-
menn Sósíalisfaflokksins
segi skýrt og skorinort skil-
ið við hína Moskvusinnuðu
forustu flokksins. Formaður
Framsóknarflokks.ns, Her-
mann Jónasson, tiefur und-
anfarið sagt hvað eflir ann-
að, að Framsóknarflokkur-
inn væri reiðubúinn til
slíks samstarfs. Formaður
Alþýðuflokksins, Haraldur
Guðmundsson, skýrði frá
því í útvarpsumræðunum,
að Alþýðuflokkuirinn vildi,
í tilefni af ummælum for-
manns Framsóknarflokks-
ins, athuga skilyrðin lil
myndunar lýðræðissinnaðr-
ar vinstri sijórnar, og hefði
þegar hafizt handa um það.
Frá Þjóðvarnarflokknum
hefur enn sem komið er lít-
ið heyrzt um þessi efni, en
ekki er að óreyndu ástæða
til þess að óttast, að hann
skerist úr leik, þegar um
það er að ræða að binda
endi á valdaferil Sjálfstæð-
isflokksins. Mesta spurning
i er, hvort einhverjir þing-
manna Sósíalistaflokksins
fengjust til þess að yfirgefa
skútuna, sem barst 1^30 inn
á ólgusjó íslenzkra stjórn-
mála undan vindi frá Mosk-
vu og hefur siglt þar síðan,
að vísu undir tveim nöfn-
um, en við sama byr, þótt
hann hafi borið ha.na í ýms-
ar átiir.
Ef þessi leið reynist ófær,
er hin eftir, að haga fram-
boðum í næstu kosningum
þannig, að lýðræðissinnaðir
andstæðingar Sjálfstæðis-
flokksins fengju meirihluta
á næsta kjörnu þingi. Ef ein
hvers konar samstarf tækist
með Alþýðuflokknum, Fram
sóknarflokknum, Þjóðvarn-
arflokknum og lýðræðissinn
uðum mönnum, sem fylgt
hafa Sósíalistaflokknum, en
hljóta nú að sjá, að áfram-
haldandi stuðningur við for
ustu þess flokks hlýtur að
dæma menn til pólitískrar
einangrunar og áhrifaleysis,
mundi sú samfylking tví-
mælalaust bera sigur af
hólmi í baráttunni við Sjálf'
stæðisflokkinn og geta orð-
ið brautryðjandi nýs tíma í
íslenzkum atvinnu- og fé-
Jagsmálum.
Hér er svo mikið í h.úf.,
að einskis má láía ófreistað
til þess að ganga úr skugga
um, livorl ekki er hægt að
sameina hin Jýðræðissinn-
uðu vinstri öfl með öðrum
hvorum þeim Jjætli, sem
nefndur hefur veú-ið hér að
framan. Þeir, sem taka sam
stöðu með Moskvutrúar-
mönnum fram yíir sainstarf
við lýðræðissinnaða um-
bótamenn gegn afturhalds-
öflunum eða láta óraunliæí
kreddusjónarmið í utanrík-
ismálum ráða gerðum sín-
um og halda Sjálfstæðis-
flokknum þannig við völd,
taka á herðar sér þunga á-
byrgð. Vonandi verða þeir
svo fáir, að sú stund sé
nærri, að völdum Sjálfstæð-
isflokksins ljúki í þessu
landi.
UNDIR LEIKSTJÓRN ■ og
for.ustu Gunnars R. Hansen
hafa nokkrir ungir leikarar
æft sjónle.ikinn -„Lykiil að
leyndarmálí“, og efrit tit sýn-
inga á honum í Ausiurbæjar-
bíó. Sýnir þelta lofíverðan á-
huga og dlrfsku,- því ■ að slíkt
tillæki ge.ur orðið dýrt sþaug,
svo fremi, • sem ekki gengur
allt að óskum.
Þegar þessi hópur valdi sér
viðfangsefni, virðist það eink-
um hafa ver.ð tvennt, sem val- j
inu réði. Að leikriiið væri á- sljórans, elju og smekkvísi,
hrifasterkt og líklegt til að eins og jafnan, begar honum
verða fjölsótt af almenningi, lekst bezt. Sum atriðin voru
og að það ve'.lti lækifæri til með afbrigðum vel sviðsett og
sem mestra áíaka í teik. Frá æfð, íil dæmis seinna atriði
því sjónarmiði hefur valið vel fyrsta þáttar. Yfirteitt gera
tekizt. Þar sem þessi sjónlelk- leikendur hluiverkum sinum
ur Fredericks Knotts, sem á jöfn og góð skil, ■ eg heJdar-
frummálinu nefnist „Dial M áhrifin verða því samfelld og
for Murder“, sé ekki annað en öll atburðarásin Irúverðug.
venjulegur „glæpareifarl“ mjög Leiksagan minnir, í þessari
haglega búinn fyrir leiksvið, meðferð, á vainsfall, sem renn
nær lianii vel þeim eina iil- ur hávaðalaust á milli bakka,
gangl, sem honum er æíla.ður,. straumbroía- og hringiðulaust
- að veita áhorfendu.m stund-.en þó með sívaxand: þunga, og
Tony Wendice — Gís]i Halldórsson.
Frú Wendice — Helga Valtýsdóttir — Hubbard leynilögreg]u
maður — Einar Þ. Einarsson — og Hallidáy, Knútur Magnússon
arhvíld frá ys og erli dagsins,
með því að binda hug þeirra
allan hinni spennandi atburða-
rás, á meðan hún stendur ylir,
án þess. að íþyngja þeim eftir
á með áleitnum spurningum
og heilabrotum. Það kann vel
að vera, að þeir, sem aldrei
lesa annað. en sígddar bók-
menntir eða fræðirit, og aldrei
hlusta á annað eri sinfóníur,
þyki sem slíkur sjónleikur sé
fyrir. neðan þeirra virðingu,
— en þeir m.unu, sem betur
fer, vera svo blessunarlega fáir,
aldrei taka sér ..spennandi
reyfara“ í hönd, sér til hugar-
hvíldar, að ég hygg,- að leik-
fltíkkurinn í Auslurbæjarbíó.i
þurfi ekki ekki að kvíða lélegri
aðsókn þess vegna. Og þótt
ekki verði sagt, að þarna sé
um. djúpiækar skapgerðarlýs-
ingar að ræða, gsfst leikend-
unum koslur á að sýna allmik-
il tilþrif öðru hverju, sem að
minnsta kosti sumir þeirra
notfæra sér til hins ýlrasia.
Efni leikritsins verður ekki
rakið.hér; slíkt á ekki við, þar
sem áhrif þess byggjast að
verulegu leyti á því, að áhorf-
andinn viti aldreihvað kemur
næsl. Leikstjórnin og sviðsetn
Óngin ber vitni vanclvirkni leik
mestu hlutverkin. Gísli leikur
Tony Wendice, hiim kaldrifj-
aða, sjálfselskufuUa eigin-
mann og fyrrverandi „meist-
ara“ í tennisleik, sem er pen-
ingurinn og aðdáun annairra
alli í lífinu. Leikur Gísla er
hnltmiðaður, þaulhugsaður og
sannfærandi að öllu Jeyti, nema
hvað hreyfingar hans og fram-
koma útilokar mcð öllu, að
hann hafi verið á hátindi frægð
ar sinnar sem tennisleikari,
fyrlr aðeins ári síðan. Þetta
kemur þó ekki heinlmis að sök,
þar eð persónan, sem hann mót
ar í leik sínum og íjáningu, er
það heilsteypt. að manni firin&t
að svona eigi hún að vera. —
Helga leikur konu hans. lát-
laust og eðlilega, og tekst vel
að túlka hlna íábrolnu. en ura
leið kvenlegu skapgerð Jrenn-
ar. Jón Sigurbjörnsson lefkur
Lesgate, hinn veiklynda
„svindlara", sem fyrir þver-
bresti í skapgerð hefur smám-
saman fallið dýpra og dýpra
unz ógæfa hans er orðin svo
allsráðandi, að hann hyggst
gerast leigður morðingi, gegn
vllja sínum. Jón gerir bessu
hlutverki með afbrigðum góð
skil. Raddbeiting hans og svip
skipti verða áhorfendum ó-
gleymanleg. og þó ekki hvað
sízt hinn þögli .svipleikur hans,
er hann hyggst framkvæma
morðið.
Knútur Magnússon Jeikur
sjónvarpsrithöfundinn bancla-
ríska, Halliday. Frá höíundar-
fer það vel við efni hennar.
því að persónur þær, sem hún _
greínir .frá, eru hvorki ilívígir lns hendl vex Wutverk þelta
bófar né misindismenn, held-
hversdagslegf fólk, sem
eftir því sem á leikinn hður,
og er allveigamikið í tokin,
ur riversdagslegt ioík, sem, » . r ‘ ’
straumur örlaganna hefur hrif fyrir ha emlægu ast, sem hann
Ið með sér.
Þau Helga Val/ýsdóttir og
Gísl/' HalIdórSsOn bafa með
höndum orðflest og, — ásamt
Jóni S/gurbjörnssyn/, — veiga
ber til Sheilu. En Knúti yerð-
ur helzt til lítlð úr því, nær
ekki fullum tökum á hlútverlc-
inu í byrjun, og getur því „ekki
(Frh. á 7 síðu.) í
Atr]ði úr öðrum þætti. Frá vinstri: Einar Þ. Einarsson, Knútur
Magnússon, Helga Valtýsdóttir og Gísli Halldórsson.