Alþýðublaðið - 21.07.1955, Blaðsíða 4

4
ALÞYÐUBLAÐiÐ
Fímmíudagur 21. jii?í 1955
5
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
$
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
s
;s
S
s
s
s
I
s
ft
s
5
6
I
,s
s
*
í
Útgefandi: Alþýðuflok\urinn.
Ritstjóri: Helgi Sœmundsson.
Fréttastjóri: Sigvaldi Hjálmarsson.
Blaðamenn: Björgvin Guðmundsson og
Loftur Guðmundsson.
Auglýsingastjóri: Emma Möller.
Ritstjórnarsímar: 4901 og 4902.
Auglýsingasími: 4906.
Afgreiðslusími: 4900.
Alþýðuprentsmiðjan, Hverfisgötu 8—10.
As\nftarverð 15,00 á mánuði. í lausasölu 1,00.
í orði og á borði
nu
UNDANFARIN ÁR hefur :verið bent, að Svíar hafi
hörð barátta verið háð fyrir samningsrétt um það eitt,
því, að flugvélar fengju að er vaþðar flugið milli Sví- s
fara frjálsar ferða sinna á þjóðar og íslands og að við S
leiðum loftsins eins og skip- kunnum því illa, ef þeir S
in um höfin. Svíar hafa jafn ætla að fara að segja okkur S
an verið í fylkingarbrjósli fyrir verkum um samninga- £
þeirra, sem grimmilegast gerðir við Ameríkumenn, ^
gengu fram gegn kúgunar- en á þær röksemdir vilja ;
öflunum og börðust af eld- þeir ekki hlýða. Við bjóðum ^
móði miklum fyrir rétti gerðardóm að hætti góðra ^
smáþjóðanna tií loftsigl- granna. Það þykir þeim al- ^
inga, og það ber einkum að veg fyrirtak, en gera þó á ^
þakka frækilegri fram- þann einkar hógværa fyrir- s
göngu þeirra, að skandinav- vara, að þeir muni bara hafa S
ísku samsteypunni SAS, úrskurð hans að engu, gangi S
þar sem Svíar raunar ráða hann þeim ekki i vil.
mestu, hefur tekizt að ryðja Menn spyrja: Hvað geng-
flugvélum sínum frjálsa ur að Svíum?
braut til samkeppni á öllum Á því fæst engm skynsam
helztu flugleiðum heims. í leg skýring, en margir
stutiu máli: Svimn brunar hrista höfuð og svara: SAS.
með freisisbrandinn Nú er það alveg áreiðan-
anríikisráð'herra Btetaj er 61 skáldin, þar á meðal Hómers-
árs að aldri, af. skozku og kviðu. Og þegar hann, mörgum
bandarísku bergi brotinn, ein-
hver mesti ræðumaður, sem
komið hefur fram á pingi Breta
að Churchill undanskildum
árum síðar, dvaldist sem sendi
fulltrúi brezku stjórnaxánnar
í Aþenu, þegár borgairastyrj-
ölöin var sem áköfust, noit-
stoltur maður og gæddur færði hann sér tímann, þegar
takmarkalausu sjálfstraudi
sjálfsáliti. Hitta þeir stóru í
hann var lokaður inni í hí-
býlum brezka sendiráðrins, og
reiddan út yfir hinn kalda legt, að í Svíþjóð eru menn,
norðurpól og ofar sólsviðn- sem trúa því, að röksemdirn
um auðnum suðurslóða.
ar fyrir frelsi loftsins séu ^
Nokkrar frændþjóðir hafa annað og meira en plógur á £
bundizt samtökum um efl- akri SAS, enda gæti skeð, .
ingu þess, sem nefnt hefur að sænski frelsisbrandurinn •
verið norræn samvinna. Vit. yxði ekki að beittari ef ^
anlega eru Svíar þar fremst höggv.In væri með honum ^
ir í flokki, enda flestir og sú taug, sem Loftleiðir ^
ríkastir. í hinum listilegu tengdu milli landanna. ^
skálaræðum á norrænum I Svíþjóð eru vissulega S
ráðstefnum hefur oft mátt einnig til menn, sem von- S
heyra ósklr Svía um belri uðu, að norræn samvinna S
kynni stærstu bræðraþjóðar væri annað og meira en 'í
innar og þeirrar minnstu, marklaust raus yfir glasi, og ^
auknar samgöngur, meiri fögnuðu því einlæglega, er -
samskipti, trauslari vináttu íslenzku flugfélögin hófu
bönd. ferðir milli landanna.
Við tókum þetta allt eins Deilan um loftíerðasamn-
og það var ta]að, glöddumst inginn er því fyrst og {
yfir sigrum Svía í barátt- fremst sænskt innanríkis- S
unni fyrir frelsinu í lofti, mál. Hún hlýtur þar í landi S
hugðum gott til aukinna að verða barátta milli S
samskipta við þá, jukum v.ð þeirra, sem unna norrænni
skipti og létum okkar það samvinnu og hinna, er vilja
engu varða, þótt við keypt- hana feiga, milli peirra, sem
um miklu meira af þeim en kjósa frelsi loftsins, og
þeir af okkur. hinna, er ætla að færa þar ^
í trú á frelsi loftsins og allt i fjötra elnokunar og ^
norrænt bræðralag hóf ís- kúgunar. U
lenzka flugfélagið Loftleiðir Við erum seinþreyttir til |s
svo áætlunarferðir milli vandræða og viljum í JS
Reykjavíkur og Gautaborg- lengstu lög halda frið og»S
ar fyrir rúmu ári. eiga vinsamleg skipti viðjS
Þá bregður svo kúnstug- alla menn, en á hinn bóginnj^
lega við, að sænsk stjórnar- eru viss takmörk fyrir því, í S
i\
völd taka að hefja ýfingar hvað við teljum hóflegt aðl^
við hið íslenzka flugfélag og láta bjóða okkur, og vita
yfirlýsa svo fullum fjand- skulu Svíar það, að vinmarg
skap með því að segja upp ir munu þeir naumast hér á
loftferðasamningi þeim, sem Jandi um það leyti sem síð-
í gildi hefur veríö milli ís- ustu íslenzku flugvélarnar
lands og Svíþjóðar, og ef sigla helm.
svo fer fram, sem nú horíir, Við skulum vona, að hér ^
þá mun þeim hafa tekizt þurfi ekki illt af að hljótast ^
það á næstu árarnótum að Við trúum því, að hinn góði ^
hrekja Loftleiðir, og þá vit- málstaður sigri í Svíþjóð og \
anlega einnig Flugféíag ís- íslenzku flugfélögin njóti í S
lands, að fullu og öllu út úr framtíðinni þess frelsis, sem S
Svíþjóð. Svíar hafa skeleggast barizt S
Hvað veldur? fyrir, en við öll þeirra bróð- S
Ágreiningur um fargjöld urlegu samskipta, sem víð- ^
á flugleið milli íslands og frægð hafa vérið af snjöll- ?
Bandaríkianna, að því er um skálaræðumönnum á ?
talið er. Á það hetur raunar norrænum vinafundum. í
HAROLD MACMILLAN, ut- um tími til að lesa grísku forn mótmælaskyni við undanláts-
semisi'tefnuCbamberlains,
gagnvart þeim HitÍer og Mus-
solini.
Það var því efcki að undra,
þótt Churchill geðjaðíst vel að
þes&um unga manni, og pegar
Winston gerðist flokksmaður
áftur, var hrakningum Mac-
1 millans lokið, því að ChurchiJl
1 gerði hann að fulltrúa sínum i
: Aujsturlandamálum. Hann
■Varð meðalgöngumaður die
Gaulle og Girauds í N.-Afriku,
og efndi til traustrar vináttu
við Dwight Eisenhower, en eú
vinátta reynjst honum þýðing
armikil sem utanríkismálaráö-
herra.
Þegar hefur verið minnst á
TTtJC . . „ i - þátttöku hans í hinu hryggi-
ha»„ sjalto HSa skipaður hrf61 veriS far b«zk Grikklandsm411, en Chur
kann að hafa valdið honum n„ lanHc.5+iAr; Ári síðar , n , . ’
chitl bar enn meira traust til
Genf þar fyrir mann ólíkan tók að kynna sér verk í mörg
Anthony Eden, sem er hæ- um bindum, er fjallaði um
verzkur mjög og hlédrægur að sögu kaþólsku kirkjunnar, og
eðlisfari, enda þótt hann geti Iét sig engu skipta, pótt vél-
verið fastur fyrir, þegar því er byssukúlurnar dyndu á veggj-
að skjpta. unum. og húsið tjtraði við
Þegar Harold Macmillan sprengjugnýinn.
settist að í skrifstofu utanrík-1 Árjð 1939 hélt bann til Ka.
isráðherrans, mun enginn hafa nada gem aðstoðarmaður her-
furðað ,i'ig mirjna á því en tog,ans af Devonshire, sem
ur landrstjórj. Ári síðar
undrun í því sambandi, hefur hann dóttur lands-
þá verið það, að hann skyldi
ekki fyrir löngu síðan hafa
verið valjnn til að gegna þessu
embætti. ,
Þetta takmarkalausa sjálfs-
traust, sem einkennir persónu
leik þeissa hávaxna, hermann-
lega manns með liðeforingja-
yfirskeggjð, stolt ’hans og
harka, stendur eflaust í sam-
bandi við skozkan uppruna
hans. Að vísu er öld liðin síðan
forfeður hans fluttust til Lund
úna, — skozkur bóndi, sem á
stofn ætti hjð heimskunna Mac
millan útgáfufyrirtæki, — og
skozki máihreimurinn hefur
fyrir löngu orðjð að þoka fyri:
Oxfor df r amb'ur ðinum,
skozka blóðið er og
samt við sig, eins og sögur
sanna.
en' stjórans, hinni undunfögru
verður Jafði, Dorothy Cavendish. Til
hinis unga manns á eftir, og
það er engum vafa bundið, að
hann hefði hlotið mjkilvæga
ráðuneytisstöðu, hefðu jhalds-
menn unnið kosningarnar ár-
ið 1945.
Nú varð hann þess í rtað,
einn af þeim, sem börðust fyr-
til vegs og virðingar. Með
jr því að hefja flokkinn aftur
allri virðingu fyrir Churchill
og hjnum rniklu áhrifum hans
má eflaust þakka það MacmiU-
an og Butler fyrst og fremst,
að þeirri baráttu lauk með
glæsilegum sigri.
i ::
Afrek og laun.
Það var fyrst og fremst fyr-
ir þetta afrek, sem hann var
Hómerskviða
i v a 1 n u m .
Frá föður sínum, forst.jóra
hins mjkla bókaútgáfufyrir- 1 lnn é þj ng
tækis, tók hann að arfi ein- ‘
læga itrúhneigð, friá móður
sinni, sem var bandarísk, kjark
og þrek, rem oft hefur komið
honum í góðar parfjr í stjórn
málaþjarkinu. En það var og
þess að verða sér úti um fé,1 ;gergur húsnæðismálaráðherra.
gerðist hann hluthafj í fjöl- jjann uppfylltj öll þau Ioforð,
skytdufyrirtækinu, og ári sið æm hann hafði :gefiðj og vel
ar gerðist hann virkur þátt-1 það Aneurin Bevan hafði tal-
takandi í stjórnmálabaráttunni ið sig mestan mann á því sviði
— sem meðljmur íhaldsflokks-1 en Macmjllan tók honum fram
ins, þrítugur var bann kjör-1
Fyrsti uppreisnar-
maðurinn í sögu
flokksins.
Það var fyrst að afstöðn-
annað, sem hann átti henni að' um kosningum árjð 1933, að
þakka. Hún hafði dvalizt lengi farið var að veita honum raun
á Frakklandi, og kenndi synj J verulega athygli. Ásamt Win-
sínum ekki aðeins að tala Ston Churchill, hóf hann upp-
frönsku betur en nokkur ann | reisn gegn hjnni atkvæðalitlu
ar stjórnmáiamaður Breta get flokksstjórn Stanley Baldwins.
lenda vann hann að jafnaði
16 klukkustundir á dag!
Síðar gerðist hann varnar-
málariáðherra, en stefndi þá
stöðugt að hinu mikla marki.
Og þegar Ohurdhill dró sjg í
hlé, varð ekki lengur dauf-
heyrst við kröfu hans til utan
ir í ki smá I aráðher r aemtoœ tt i s in s.
Og nú hefúr fólk orðið þess á-
skynjia, iað hús'bóndaskjp'ti
hafa orðið á því heimili. Þar
situr ekki jengur að vötdium
, , , „ , ,, x , , erfðavenjubundinn skrifstofu-
ur hrosað ser af, heldur og þa Safnaðist þegar margt ungra _■
„___f I „i,.,,____________________ . .j: maður. Eden var kunnur fyrjr
I málamiðlunarhæfileika ,sína.
Macmiilan á eflaust eftir að
1 verða kunnur fyrir annað.
Hann er kunnur mælskumað-
fáguðu framkomu, sem hon-' flokksmanna undir merki
um er tiltæþ, þegar hann vill hans. Það var trú hans og
það við hafa og hefur skapað' sannfæring, að íhaldsflokkur-
einskonar mótvægj gegn hinu i,m yrói að taka mikilvægar
þunga, hrjúfa, skozka eðli.
Hann gekk sína ráðnu braut,.
stundaði nám í Eton og Ox- j
ford, og gat sér frægðarorð
mikið fyrir klaœisk fræði. Þá
brauzt fyrrj heimsstyrjöldin
út, og hann gerðist liðsforingi
við eina frægustu herdeild
Breta, „The Grenadier Gu-
ards“, — og síðan ber hann
yfjrskegg.
Ekki sleit hann tryggð við
klassikina á vigvöllunum.
Þegar hann ]á sár í sjúkrahúsi
á friðlýsta svæðinu, gefst hon
og félagslegar endurbætur, a
stefnuSkrá sina, og þá skoðun ^ athafnamaður, sem lætur
sína prédikaði hann hvenær\hver^ undan sí^ Hina n*iu
sem honum gafst tækifæri lil.
Hann hóf einnjg upprelsn
gísgn flokksstjórninni varð-
andi utaniiíkismálin. Þegar
ríkisstjórnjn afnam refeiað-
gerðirnar gagnvart Ítölum,
kvaðst hann ekki vi.lja neina
hlutdeild að slíku eiga, og var ‘ ekki að ræða.“
hvað það snertj, fyrirrennari 1 Það er sterkur persónuleiki,
þeirra Edens, Salisburys og sem nú hefur bezt í hóp þejri’a
Duff Coopers, sem nokkru síð- manna, er ráða örlögum;
ar lögðu niður embætti sín í heimsins. ' j
stefnu hans í utanríkjsmálum
má efiaust marka ,af orðum
hans, er rsett var um vetnis-
sprengjuna. „Á meðan mann-
legar ádtríður verða ekki
tamdar af skynsemi og kær-
leika, verður að leggja á þær
fjötur óttans. Um aðra leið er