Alþýðublaðið - 25.09.1955, Síða 5

Suimudagur £5. sept. 1955.
XLÞÝÐUBLAÐIÐ
5
FUNDURINN á að hefjast'
M. 5 síðdegis. Það er raunar
ekkert heimatak fyrir deilu-
aðila að mæta, því að þeir
verða að koma sunnan úr Kefla
víkk og ofan af Akranesi. Þetta
er ekki fyrsti og eini fundur-
inn í vinnudeilu verkakvenna
irá ofangreindum stöðum, held
ur eru þeir búnir að vera með
skömmu millibili í hálfan mán
uð eða meira. Við konurnar,
gem í samninganefnd erura,
eigum hér ekki hægt um vik.
Fimm til sex ferðir til Reykja
víkur, sitjandi á árangurslaus
um fundum, stundum heilar
mætur, eru farnar að verða dá-
lítið þreytandi, auk þeirrar
taugaspennu, sem því fylgir að
Vera annar aðili þeirrar ábyrgð
ar, að hafa hafið verkfall, sem
staðið hefur um hálfan mánuð
til tjóns fyrir báða aðila.
Ábyrgð verkfalla er í tali
3nanna á meðal oft skellt á
verkalýðsfélögin, enda þott
Vinnuveitendur með ríkisstyrkt
atvinnutækin í höndum sér eigi
|>ar stærri hlut að máli, þegar
íarið er fram á smávægilegar
Sanngjarnar kröfur til samræm
is við aðra staði á landinu.
ERUM ORÐIN IIEIMAVÖN.
Deiluaðilar mæta stundvís-
3ega. Á mínútunni kl. 5 eru
flestir mættir. Við erum orðin
ieimavön í alþingishúsi íslend
;inga við Austurvöll. Við hengj
um yfirhafnir okkar í fata-
geymsluna, og brosum að því,
að óvenjulegt sé, að þarna
ihangi svo margar kvenyfirhafn
ir. Er eins og kunnugt er á
3iú engin kona sæti á löggjafar
samkomu þjóðarinnar. Við
göngum inn í forsalinn og fá-
um okkur sæti. Allir þekkjast
<orðið í sjón, fulltrúar deiluað-
ila frá Verkakvennafélagi
'Keflavíkur og Njarðvíkur og
jkvennadeild Verkalýðsfélags
Akraness og Útvegsbandafélags
Keflavíkur, Vinnuveitendafé-
lags Njarðvíkur og Vinnuveit-
endafélags Akraness.
Það er heilsazt vingjarnlega,
enda deiluaðilar kunnugir í
tieimahéraði.
SÍLDIN ER HÆPINN GRÓÐI.
Það er lítillega eða ekki
minnzt á málin, sem til með
ferðar skulu tekin. Þó er drep
ið á það, að loks sé veðrið að
batna, og síldin veiðist nú
grimmt eins og komizt er að
orði. Engir bátar eru þó á sjó
frá Keflavík og Akranesi vegna
deilunnar. Eru útvegsmenn
virðast rólegir þess vegna,
enda skyldi engan undra það,
því að á fundi nokkru áður
höfðu þessir sömu menn upp-
lýst okkúr fáfróða fulltrúa
verkakvenna um það, ,að nu í
haust myndu þeir tapa 105
krónum minnst á hverja tunnu
af saltaðri síld miðað við það
í GREIN ÞESSI, sem er eft-
‘ ir Herdísi Ólafsdóttur, for-
•
! mann verkakvennadeildar
: verkalýðsfélagsins á Akra-
[nesi, lýsir ágætlega þeim
l sögulega atburði, þegar verk
; fall verkakvenna á Akranesi
; og í Keflavík leystist í haust.
IKegir í greininni skilmerki-
;Iega frá því, hvernig samn-
; ingafundir fara fram og hver
[ eru vinnubrögð deiluaðila og
;sáttasemjara á þeim. Verk-
;föll eru orðin svo ríkur þátt-
[ur í íslenzku þjóðlífi, að al-
Imenningi mun sjálfsagt leika
; forvitn á að vita, hv.ernig
[þeim er til lykta ráðið að
Itjaldabaki. Grein Herdísar
;er ágæt heimiid þeirrar sögu.
kaupgjald, sem var í fyrra, og
þeim mun meira nú, sem kaup-
gjald væri hærra hjá verkafólki
í ár. Og nú sögðu menn þær
fréttir að bátar frá Hafnarfirði
og Sandgerði hefðu fengið upp
í 300 tunnur í lögn. Furða var
þó að mennirnir væru rólegir
að þurfa nú ekki að skaðast um
tugir þúsunda á þessum afla-
mikla degi. Fólk kveikti sér í
vindlingum, og mönnum er
bent góðlátlega á það, að ekki
megi draga af sér við reyking-
arnar vegna þessa hræðilega at
vinnuvegs, sem heitir síldveið
ar í Faxaflóa og valda útvegs-
mönnum 105 kr. í tap á hverja
saltaða síldartunnu! '
FÓLK ER VÍSAÐ TIL
HERRERGJA.
Og svo kemur sáttasemjari.
Hann þekkir allt þetta folk,
sem ýmist vill fá hærra kaup,
og hina, sem helzí ekki vilja
þurfa að greiða kaup. Hann vis
ar fólki til herbergja. Útvegs-
menn ásamt starfsmönnum
Vinnuveitendasambandsins
hverfa inn í flokksherbergi
Sjálfstæðisflokksins. En okkur
konunum ásamt forseta Alþýðu
sambandsins og formönnum
verkalýðsfélaganna í Keflavík
og Akranesi er vísað inn í her
bergi Framsóknarflokksins ■—
,,jæja, við getum þó fylgzt með
tímanum", segir einhver, sem
hefur rölt út að glugganum. Og
víssulega blasir þar við klukk-
an á Dómkirkjunni. Við tökum
okkur sæti í stólum þeirra
Framsóknarmanna og förum að
rýna í plögg okkar, samninga
um kaup og kjör frá ýmsum
j verkakvennafélögum ásamt
sínum vask- og síldarsöltunar- i
samningum. Ýmislegt þarf að
bera saman og lesa ofan í kjöl
inn.
SÁTTASEMJARI TEKUR TIL
STARFA.
J Sáttasemjari gengur á milli
deiluaðila og ræðir við þá um
málið. Hver aðili lýsir sínu
sjónarmiði. Við konurnar reyn
um að gera honum skiljanlegar
okkar hófsamlegu kröfur, sem
er einunngis það sama kaup,
sem búið er að greiða verka-
konum í allt sumar norðux á
Siglufirði og austur á Raufar-
höfn. Sumir þeirra manna, sem
nú neita að greiða þetta kaup í
Keflavík og á Akranesi, eru
búnir að greiða það í allt sum
ar á söltunarstöðum sínum fyr
ir norðan og austan, og konur
eiga erfitt með að skilja það,
að vinna þeirra skuli vera
minna virði við sömu störf hér
við Faxaflóa. Auk þess bendum
við honum á þau miklu sann-
indi, að verkakonur vinna nú
aðeins fyrir 75% af kaupi
karla, og þessi smávægilega
hækkun, sem farið er fram á
til samræmis við kaup kvenna
fyrir norðan, yrði aðeins 78%
af kaupi karla, enda þótt öllu
sanngjörnu fólki sé vel kunn-
ugt, að afköst þeirra eru engu
síðri við sömu störf.
Sáttasemjari hlustar þögull
og hógvær á rök okkar, og við
erum þess fullvissar, að hann
skilji okkur til hlítar, þegar
hann hverfur fasmikill út úr
dyrunum.
Við væntum nú, að hann
muni herða á mönnunum í
Sjálfstæðisherberginu að fall-
1 ast á rök okkar og muni innan
skamms koma með svohljóð-
' andi orðsendingu: Vissulega er
um við, kæru konur, fúsir að
fullnægja þessum hófsamlegu
Jkröfum, og við skiljum vel hóg
værð ykkar að krefjast ekki
sömu launa fyrir sömu vinnu,
1 og að enn um sinn viljið þið
1 vera okkar ódýra vinnuafl og
í bifreiðar, vélbáta, landbúnaðarvélar
og mótorhjól.
Fásí í flestum bifreiðaverzlunwm
og jcaupfélögum
Verð á fjvepum
og hörpuðum sandi frá Sandnámi bæjarins verður
frá og með 26. sept. kr. 55.00 pr. teningsmeter.
Bæ j arverkfræðin gur.
HEIMSMERKIÐ
er gerir allt hár silkimjúkt
og fagurt.
Heildsölubirgðir:
Sími 1977.
Sýning Nínu Iryggvadóffur
NÝLEGA hefur frú Nína
Tryggvadóttir opnað málverka-
sýningu hér í Listamannaskál-
anum. Sýnir hún þar mörg olíu
málverk, klipp-myndir og teikn
ingar.
Nína Tryggvadóttir er orðin
kunn og velmetin í heimi mynd
listarinnar og færir þessi sýn-
ing heim sanninn um að það sé
að verðleikum. Verk hennar
eru mótuð sterkum persónu-
leika, jafn margbreytileg og
þau eru, formin fá líf og inni-
hald í meðferð hennar og lit-
irnir verða gæddir hljómi og
magni.
Sumar bera myndirnar keim
heimsborgarinnar og samt er í
fari þeirra eitthvað svo ramm-
íslenzkt, þannig koma mér t.d.
Jmyndir nr. 18 og 21 fyrir 'sjón-
ir, en þær eru meðal athyglis-
jverðustu mynda á sýningunni.
Litlu olíumálverkin eru hvert
j öðru betri verk; sum þeirra
.verka á mann eins og þjóðvísa.
Þeir sem fylgst hafa með
jlistaferli frú Nínu, allt frá
fyrstu sýningu hennar, árið
j 1941, samgleðjast henni yfir
' þeim mikla árangri, er hún hef-
ur náð og vænta sér mikils af
henni.
I Sýning þessi er með beztu
sýningum, er hér hefur verið
j haldin undanfarin ár og ætti
'ekki neinn listunnandi að láta
hana fram hjá sér fara.
G.Þ.
látið ykkur nægja að fá fjór-
urn krónum minna um hvern
tíma en þeir karlar, sem með
ykkar vinna.
ÓSVÍFNI AÐ VILJA SKAPA
TOPPA.
Á meðan sáttasemjari dvelur
hjá hinum aðilanum, styttum
| við tímann með spjalli okkur
j til gamans. Sumir kunna að
segjá frá löngum og erfiðum
samningafundum hér á þessum
stað, mörgum vökunóttum hálf
I svangra manna, sem hér hafa
pnnið að lausn vinnudeilna, unz
þeir hafa varla verið sér með-
vitandi, hvað þeir voru að gera.
Það er sögð saga af einum, sem
hafði blundað, meðan verið var
að prenta samninginn, og var
svo vakinn til að skrifa undir,
en vaknaði heldur ónotalega,
hentist upp og sagði: „Hver
skrattinn, er ég búinn að missa
af strætisvagninum11.
Og sáttasemjari fer sér að
engu óðslega. Hann er lengi
! burtu, en kemur svo loks aftur
! með þau tíðinndi, að mennirn-
' ir í Sjálfstæðisherberginu séu
óhagganlegir, og til mála koini
jekki að borga hærra kaup en
nú sé greitt. Þeir séu alveg á
móti því, sem gert hafi verið
fyrir norðan, og ekki komi til
greina að skapa neina toppa hér
við Faxaflóa. Þeir vilji borga
sama kaup og í Reykjavík og
Hafnarfirði og að mesta óvífni
sé af konum frá Akranesi og
Keflavík, að fara fram á meira.
Við svörum því til, að ekki
komi það af því, að konur í
Reykjavík og Hafnarfirði séu
ánægðar með það að hafa ekki
fengið það sama kaup Qg fyrir
norðan, en aðstaða þeirra hafi
verið mjög slæm, þar sem þær
voru óbeint búnar að standa í
löngum verkföllum í vetur og
hafi því átt óhægst með að
halda kröfum sínum fram lil
sigúrs.
VÖKUNÓTT Á STERLING.
Klukkan 8 er gefið matarhlé,
en byrja skal aftur kl. 9. Allir
mæta stundvíslega, talast lttil
lega við í forsalnum og hverfa
syo hver á sinn bás. fíömu
vinnubrögð eru tekin upp og
frá var hcrfið, og ekkert gerist.
Síðasti sáttaíundur hafði rofn
að á því, að við fengum tveggja
aura hækkun frá útvegsmönn-
um eftir 15 stunda viðræðu-
fund. Við svöruðurn þessu smán
arboði með því að ganga út, og
hver hélt heim til sín. Okkur
var það Ijóst, að ekki mundi
verða neinn hraði á afgreiðslu
málanna, og við litum á það
sem sjálfsagðan hlut, að nóttin
yrði notuð til að sjettla þau
eins og sagt er og ekki væri um
annað að ræða en vökunótt á
Sterling. Þegar líða tók á kvóld
ið, fóru sumir á stjá til að líðka
sig, við konurnar fórum út. Við
gengum út í rökkvað síðsum-
arkvöldið eina af þeim fáu góð
viðristundum, sem þetta sunn-
lenzka sumar bjó yfir. Við geng
um meðfram blómabeðunum
umhverfis Austurvöll, horfðum
í Ijósbirtunni á annarlegan lit
grassins og blómanna. Fórum
inn í „sjoppuna“, handan við
völlinn og keyptum okkur
brjóstsykur og sígarettur. „Já,
ef þeir hafa ekki hug á að koma
bátunurn út núna til að sækja
síldina í beitu og í salt“ ,sagði
einhver lítandi upp í léttskýj-
aðann himininn, „þá er ég illa
svikin“.
(Frh. á 7, síðu.) i