Alþýðublaðið - 09.03.1928, Page 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
]ALÞÝÐUBLiÐIÐ
< kemur út á hverjum virkum degi.
5 Afgreiðsia í Alpýðuhúsinu við
j Hverösgötu 8 opin irá kl. 9 árd.
i til kl. 7 siðd.
j Skrifstofa á sama stað opin kl.
J 91/?—lOVa árd. og kl. 8—9 siðd.
I* Slmar: 988 (afgreiðslan) og 1294
(skrifstofan).
Verðlag: Áskriftarverð kr. 1,50 á
mánuði. Auglýsingarverðkr.0|15
hver mm. eindálka.
Frentsmiðja: Alpýðuprentsmiðjan
(i sama húsi, sömu simar).
Alpingi.
Neðpi deild.
N. d. afgreiddi í gær til e. d.
£rv. um breytingu á bæjarstjóm-
arlögum ísafjarðar, og er breyt-
ingin sú, eins og frv. er nú orð-
ið, að bæjarstjóri skal kosinn til
alt að 6 ára í' senn, á sama hátt
og bæjarfulltrúar, ef meiri hluti
kjósenda samþykkir að svo skuli
vera.
Frv. þeim, er nú skal greina,
var vísað til 2. umr.:
Um nýja flokka bankavaxta-
bréfa. Vísað til fjárhagsnefndar.
— fíéóinn Valdimarsson hóf máls
á því, að til þess að frv. komi
að því gagni, sem nauðsyn kref-
ur, má það ákvæði ekki vanta, að
líkið veiti aðstoð sína til veð-
bréfakaupa, svo sem verið hefir.
Einnig benti hann á þá brýnu
þörf, sem á því er, að hærra veð-
deildarlán fáist í hlutfalli við
virðingarverð húss en verið hefir.
Sú er hin þriðja nauðsyn, sem
bæta parf úr, að affö.11 bréfanna
era alt of mikil. Verður engin
þjóðarheill að togstreitu milli
kaupstaða og sveita um framfara-
málin, hsldur, þurfa hvortveggju
aðiljar að leysa vandræði beggja
í samvirmu.
Fjáraukalagafrv. jfyrir 1927 var
visað til fjárv&iíinganefndar. Frv.
um vernd gegn óréttmætum
prentuðum ummælum (áður sam-
þykt í e. d.) fór nefndariaust
til 2. umr. Frv. um varasátta-
nefndarmenn i Reykjavík (k.om-
ið frá nefnd)
Frv. um að lána ríkinu þjóð-
leikhússjóðinn til rekstrar víð-
varpi fór til mentamáland. Vildu
þó margir d ildarmenn a& það
færi heldur til fjárhagsnefndar,
í því skyni, að hún reyndi að
finna önnur ráð til að afla fjár
til útvarpsins.
* Þingtoenn Rangæinga flytja frv.
um, að Ólafi ísleifasyni í Þjórs-
ártúni verði seld landspilda, er
hann hefir á erfðafestu, úr prests-
setursjördinni Kálfholti. Vísað til
allshnd.
\ > '
Efri deild
í gær.
■Fxv. Erlings um breytingu á út-
flutniingsgjalidi á síld og síldaraf-
urðum voru bæði samþ. við 3.
umræðu og send neðri deild.
Sem lög samþ. deildin breyt-
inguna á þingsköpunum (aðal-
lega tillaga Héðins um utanrík-
ismálanefnd kosna af sameinuðu
þingi).
Frv. um breyt. á verðtollin-
um fór til 3. umr., en íhalds-
flokkurinn tók breytingartillögur
sínar aftur til þeirrar umræðu.,
Frv. um breytingu á lögunum
um varðskipin var síðasta málið
á idagskránni. Urðu um það tölu-
verðar umræður, en n^i virtiist
allur belgingurinn farinn úr íhald-
'inu, út af því máli, og fóru um-
ræðumar friðsamlega fram. Vair
frv. sent til 3. umr. og fer senni-
Iqga sína leið gegnum þingið.
Hættir þá líklegast lögbrota-
þvaðrið í máígagni Magnúsar
þess, er formaður er í lepp-
mensku-hlutafélaginu við Skerja-
fjörð.
Litla bandalagið og Ítalía
Litla bandalagið er sambandið
milli Tjekko-Slovakíu, Rúmeníu
og Júgó-Slavíu. Það er vaxið upp
úr ófriðnum, og hlutverk þess
er að verja landamærin, sem frið-
arráðstefnurnar ákveða í það og
það skiftið. Grundvöllur þess er
ekki náungakærleikur eða sam-
úð, Iieldur það, sem ófriðarbrask-
arar kalla „stjórnmálianiauðsyn“.
Tilfellið er nfl. að þessi þrjú
ríki hafa sölsað undir sig hvers
annars eignir. Þau hata hvert
annað, en afleiðingin hefir orð-
ið nokkuð undarleg, því hún er
í líkingu við það, sem sagt er
um álfkonuna, sem kysti ólaf
Liljurós, en stakk hann um leið
með sverði. Stjórnarherrair ríkj-
anna þriggja brosa fleðulega
hver framan í annkn, en hyggja
flátt, stofna með sér samband og
ætla með því að blekkja hver
annan.
Litla bandalagið var stofnsett
fyrir tilverknað Þjóðabandalags-
ins, en Frakkland er skyldugt
samkvæmt samningi að „hafa
hagsmuni þess í huga“, því Stóra-
Bretland hefir tekið aftur upp
gamla lagiðí, lað skifta sér sem
minst af því, sem ekki snertir
það beinlinis.
Frakkar og Litla-bandalaÞs-
mennirnir hafa sagt fögur orö
hverir við aðra. Frakkneskir
„heiðurs“-menn hafa heimisótt
litlu ríkin, og á rnóti þeim hefir
verið tekið með kostum og kynj-
um.
En vesalings Iitlu ríkin standa
misjafrilega að vígi. Tvö þeirra
hafa ekkert a& óttast nema hvort
annað, en Júgó-Slavía hefir
grimman og hungraðan úlf alveg
upp við brjóst sitt — og úlfur-
inn er ítalía, þ.. e. Mussólíni.
Hvað eftir annað hefir annað ekki
verið fyrirsjáanlegt, en að til ö-
friðar mynidi leiða, og engin ör-
yggi eru til fyrir því, að hann
dynji ekki yfir þá og þegar. Mus-
solini hefir lika lagt net sín í
fiskivötn Júgóslavíu, og því er
haldið fram að hann hafi ekki
farið físklaus til strandar, eftir
að hafa „vitjað um“. Að minsta
kosti eru Frakkar farnir að gretta
sig, því þeir erú ekki á neinn
hátt hrifnir af nábúanum, Mus-
solini. Hann hefir líka oftar en
einu sinni ausið sjó í bát þeirra.1
Einkanlega hefir Mussolini tekiist
að fleka Rúmeníu til fylgis við
sig.
Hætt er við að Litla-bandalagið
klofni, — Rúmenía daðri við Mus-
solini, en Júgóslavía isegi ekki
Frakkanum upp. Menn eru
’hræddir við sprengíngu þarna
suður frá. Þar hafa oft orðlið
sprengingar, og eftir öllum sól-
armerkjum að dæma er ein að
brjótast út. Sú sprenging getur
haft alvarlegar afleiðingar, því
Mussolini er blóðþyrstur og
hungraður, og reiðin sýður í
Frökkum, en Þjóðabandalagið er
íins og hjálparlaus knöttur, sem
sparkað er til.
Jarðarförin í gær.
Jarðarför sjómannanna, er fór-
ust af „Jóni forseta", fór fram
í gær. Mun hún lengi í minnum
geymast meðal þeirra, er við-
staddir voru, því að óhætt mun
að fullyrða, að engin önnur jarð-
arför, sem farið hefir fram hér
á landi, hefir verið jafn hátíðfeg,
fjölmenn og alvarleg. Enda er
slíkt ekki vonum framar, þar sem
færð voru að hinista beði lík tíu
vaskra og vænna drengja, sem
framarlega stóðu í fylkingu hiins
vinnandi Iýðs. Húskveðjur voru
haldnar á heimihim hinna látnu
í gærmorgun. En almenn sorgar-
hátíð hófst í Fríkirkjunni kl. 2 e.
h„ er lík sjómannanna voru flutt
í kirkju. Kirkjan var troðfull af
fólki, og auk þess tók mannfylik-
ingln yfir nærliggjandi götur. Er
talið að viðistaddir hafi verið (■&.
7000 manna. Sjómannafélagið
myndaði sérfylkingu undir fána
sínum og staðnæmdiist á miðju
kirkjugólfi meðan að líkræðan
var flutt og sorgarathöfnin fór
fram í kirkjunni. Þar voru einnig
mættir skátar með íslenzka fána,
yfirmenn á varðskipinu „FylLa“,
vélstjórar vélstjóra'skólanemendur
og fulltrúi fyrir ræðismenn er-
lendra ríkja.
MannfjöLdinn myndaði fylking-
ar kring um kirkjuna. Voru tvö
gjallarhorn látin flytja hljóðfæra-
sláttinn, isönginn og ræðu sr.
Árna Siguxðssonar til mannfjöld-
ans, sem beið utan kirkju. Að
Lokinni sorgarathöfninm í kirkj-
unni, hélt líkfylgdin suður í
kirkjugarð, og mun flesíum sú
stund þar minnisstæð, er sung-
inn var útfararsálmurinn: „Alt
eins og blómstrið eina,“ sem síð-
asta kveðja bæjarbúa til hinna
látnu sjómanna.
Mýft blad.
N Á morgun kemur út nýtt blað,
er ungir jafnaðarmenn gefa út.
Hafa ungu mennirnir verið að
undirbúa þessa blaðsútgáfu undan-
farna dagá, og er blaðið nú full
prentað. Það er fjölbreytt og
skemtilegt. Það logar af eldi
æskunnar og ber hugsjónir sínar
fram af fullri einurð. Nafn blaðs-
ins er „Kyndill“, og er þvi ætlað
að koma út einu sinni í mánuði
i fjögurra síðu broti. Það er prent-
að á góðan pappír og er smekk-
legt að öllu útliti. Blaðið verðúr
selt á götunum á morgun. Af-
greiðsla blaðsins er i Alpýðuhús-
inu.
Alþýðublaðið vill öska ungu
félögunum til hamir.gju með mál-
svarann.
Slys I ¥estmanMey]iim.
Tvefp meiaií drakna.
Vestm.eyjum, FB., 9. marz.
Tveir menn duttu út af vél-
bátnum „Braga“ í gær, og
drukknu&u báðir. Þeir voru Sig-
urður Bárðarson frá Bólstað í
Mýrdal, og Guðjón JóEnsson frá
Skeiðflöt í Mýrdal.
I
Hök SSaaldsIifis.
íhaldið hefir löngum reynt að
verja atvinnurekstur einstakliinga-
með því, að þeir, sem eiga að
veita fyrirtækjunum forstöðu,
standi dyggilegar í stöðu sinni,
ef þeir eiga eiginhagmsuna að
gæta, cn ekki hagsmuna hins op-
inbera.
En fyrir skömmu kom einn af
forkólfum íhaldsinis hér í bænum,
Jön Ólafsson, 2. þinigm. Rv., fram
með þá nýheyrðu kemningu, að
verkamenn fengju ágóðann af at-
vinnurekstrinnm, en ekki atvinnu-
rekendur.
Með þessum ummælum rífiffl
J. Ó. algerlega niður öll hin lé-
legu rök þeirra íhaldsmanna fyr-
ir velgengni atvinnuveganna í
höndum einstakliniga. Eða hvernig
geta menn veitt atvinnutækjun-
um dyggilegar forstöðu með eig-
inhagsmuni fyrir augumi, þegar
verkalýðurin-n hreppir alan ágóð-
ann. Það er hætt við að fæm
gæfu sig við atvinnurekstri en
nú, -ef þ-eir f-engju ekkert fyrir
snúð sinn.
Þetta eru rök íhaldsstefmmndr.
Verkamaður.
Innlend tíðindi»
Vestm.eyjum, FB., 8. marz.
Undanfarið sæmilegur afli á
línu, eru menn nú farnir að
ieggja netjum. Afli var misjafni
í gær, lítið hjá flestum frá 100—
1000 á bát, en að eios dinn eða
tveir fengu um 1000. Tíðin stirð,,
nema síðustu daga.