Alþýðublaðið - 23.11.1955, Blaðsíða 3

Miðvikudagur 23. nóv. 1955
AEþýSitblagjg
ÞAÐ hefur komið á daginn,
að eitthvað er meira en lítið
skakkt við dómkirkjuna í Hró-
arskeldu! Danskir byggingasér
fræðingar hafa nú komizt á þá
skoðun, að sá stéttarbróðir
þeirra í fornöld, sem fyrir bygg
ingunni stóð, hafi verið haldinn
sjónskekkju. Kirkjan er kross-
byggð, eins og þá var viðtekin
byggingarregla varðandi dóm-
kirkjur, en krossinn. er skakkur
og kemur þetta grenilega í ljós
hvað kórinn snertir. Og nú er
það spurningin, hvort þessi
skekkja muni vera gerð vísvit-
andi og hafi einhverja dulda
merkingu, eða hvort Absalon
gamli hafi haft sjónskekkiu.
Spurningunni verður ekki
svarað, og það eru ýmsar aðrar
spurningar í sambandi við
þessa fornu og fögru dómkirkju,
sem ekki verður svarað. Rauði
milljónarinn er þögull, — það
kom nefnilega í ljós ekki alls
fyrir löngu, að dómkirkjan á
um sex milljónir króna í lönd-
um og lausum aurum, og hefur
auður hennar þó gengið saman
að mun, því að eitt sinn átti hún
Kaupmannahöfn alla og fjórða
hvert býli á Sjálandi. Sagnfræð
ingum og byggingasérfræðing-
um mundi áreiðanlega þykja
það næsta fróðlegt, ef þessi
milljónari tæki til máls.
I
NEFIN VANTAR
l Það er til dæmis ein spurn-
ing í sambandi við útskurðinn
á örmum kórstólanna, sem ýms
! um mundi þykja gaman að fá
svarað. Fremst á örmum stól-
anna eru mannsandlit, en svo
einkennilega vill til, að þau
! eru öll nefstýfð. Stólar þessir
voru gérðir árið 1420 að beiðni
Ihannes á horninu
VETTVANGUR DAGSINS
Fegursta útgáfan af ævintýrum Andersens —
Heimsútgáfan og Setberg — Listi yfir leiðir og
biðstöðvar strætisvagna — Jólakauptíðarsvipur.
HÁTÍÐAÚTGÁFAN af fjór-
um ævintýrum H. C. And-
ersens er komin út. Setberg
komst í samvinnu við heimsút-
gáfuna í Danmörku og fé.kk ís-
lenzka útgáfu af ævintýrunum,
en af tilefni H. C. Andersens-
afmælisins var gefin út ný út-
gáfa af ævintýrunum á miklum
fjölda tungumála. Myndirnar
eru hinar sömu í öllum útgáf
unum, undurfagrar myndir, sem
samlagast ævintýrunum full-
komlega :— og hin mestu 1-ista-
verk.
ÞESSI ÚTGÁFA, sem er í
tveimur bókum, er gullfalleg og
hin eigulegasta, tvímælalaust
fegursta útgáfa ævintýranna,
sem við höfum eignast — og
ekkert vafamál að hún öðlast
miklar vinsældir hér. Þarna eru
fjögur ævintýri, en áframhald
verður á útgáfunni þar til öll
ævintýrin eru komin. Setberg
er myndarlegt útgáfufyrirtæki
og ber að þakka eiganda þess,
Arnbirni Kristinssyni, fyrir
framtakið.
EAUGARNESBÚI skrifar:
.„Viltu ekki minnast á það við
forstjóra Strætisvagnanna að
komið verði upp í öllum vögn-
um spjaldi þar sem skráðar eru
allar ferðir vagnanna og við-
komustaðir nefndir. Þetta kort
er til, að minnsta kosti um
nokkrar leiðir, en það þarf að
vera í öllum vögnum til leið-
toeiningar og hægðarauka fyrir
farþegana.
OG FYRST ÉG ER FARINN
að skrifa þér og mannast á stræt
ísvagnana, er rétt að bera fram
kvartanir um það, hvað erfitt
er að treysta áætluum vagn-
anna, sem fara leiðina Sólvellir
—Gunnarsbraut. Maður getur
aldrei treyst þessum vögnum —
©g stundum líður heil ferð án
jþess að nokkur vagn komi.
Þetta er alveg ófært og furða
að það skuli vera látið viðgang-
ast.“
ÞAÐ ER AÐ BYRJA að fær-
ast jólakauptíðarsvipur á verzl-
unargöturnar í Reykjavík. Ekki
er ráð nema í tíma sé tekið. Það
er ekki nema eðlilegt, að jóla-
markaðsbækurnar komi margar
út um þetta leyti, því að senda
þarf þær út um land allt, en
manni finnst nokkuð fljótt að
v.era með jólaútstillingar á
skranvörum svo snemma.
í FYRRA og í hitt eð fyrra
Voru göturnar meira að segja
skreyttar jólagreni og marglit-
um Ijósum. Það mátti ekki
meira vera í fyrra svo að manni
fyndist ekki um of. Ef kaup-
menn ráðast í skreytingar nú,
ættu þeir að gæta þess að hafa
eitthvert hóf á þeim. Það er
gaman að nokkrum skreyting-
um, en ekki ef um óf er.
Hannes á horninu.
FS«iYNSLA.-dAhkKAUhiri • ÆHN.TfRI
iDesemberheftið
er
44 síður.
Verð kr. 10,00.
Eiríks af Pommern. Súmir telja,
að sænski innrásarherinn hafi
haft það sér til dundurs í gamla
daga að nefstýfa Danskinn á
þennan hátt, en ekki verður
það sannað. Einkennilegt er
og, að ef um skemmdarverk er
þarna að ræða, þá er það eina
skemmdarverkið, sem vitað er
til að unnið hafi verið í dóm-
kirkjunni þar til fyrir nokkrum
árum siðan. Þá höfðu einhverj-
ir ferðamenn gert sér það að
gamni, að rissa nöfn sín og ára-
tal í hinar miklu steinkistur, er
geyma jarðneskar leifar fornra
Danakonunga. Raunar var hald
ið frægt uppboð í kirkjunni ár-
ið 1806 og margt af dýrmætustu
menningarminjum hennar selt
þar við hlægilega lágu verði
sem hvert annað gamalt drasl.
Slíkt er að vísu skemmdarverk
út af fyrir sig, en aðstandendur
uppboðsins hafa ekki vitað
hvað þeir voru að gera.
FALSKIR STEINAR
Nefstýfingin er ekki sú eina
græska, sem sænskir eru grun-
aðir um í sambandi við dóm-
kirkjuna í Hróarskeldu. Stein-
arnir, sem skreyta graflíkneski
Kristófers nokkurs hertoga,
eru til dæmis falskir, og leikur
grunur á, að sænksir hermenn
hafi stolið þeim ósviknu, og
þeir fölsuðu síðan verið settir
í staðinn. Þó segir önnur saga,
að sænksir hermenn hafi stolið
nokkrum steinum úr þessu lík-
neski, en haft í hótunum, er
þeir komust að raun um að þeir
voru falskir! Eftir því að dæma
er líklegt, að þetta eðalsteina-
skraut hafi aldrei ósvikið ver-
ið.
Mörg líkneski, bæði úr tré
og steini, skreyta dómkirkjuna,
og hefur sérfræðingum tekizt
að ráða þýðingu flestra þeirra.
Þó eru þar nokkur mannsand-
lit, gerð úr steini, neðst og
baka til á undirstöðum stein-
súlnanna, er þeim hefur gengið
örðuglega að átta sig á. Nú eru
þeir komnir á þá skoðun, að
múrarar þeir, er unnu að kirkju
smíðinni, hafi gert þessi andlit
að' gamni sínu, — en mörg
^ jþeirra hafa þótt gerð af hinni
S
S
-S
s
Fimm frásagnir af lífs-^
reynslu, mannraunum ogS
ævintýrum. 11 myndir. ^
s;
S'
V
s
V
s.
V
s
Ein verðlaun: kr. 500,00. ^
Fæst í öllum bóka- og b
blaðasölustöðum um allt^
MYNDAGÁTA:
Tvenn verðlaun: kr.
1000,00 og kr. 500,00.
KROSSGÁTA:
mestu list!
Elzti legsteinn, sem fyrir-
finnst í Danmörku, er í Hróars-
keldu dómkirkju. Fannst hann
fyrir nokkrum árum í gólfi
skrúðhússins, og af áletruninni
má ráða, að þar undir hvíli
Helgi nokkur biskup, og var
hann kanzlari Níelsar konungs.
Helgi þessi lézt árið 1128.
land.
iÆskulýðsvika
| K.F.U.M. og K,
■ Samkoma í kvöld kl. 8,30.
: Ræðumenn:
] Ingólfur Guðmundsson
J stud. theol.
J Birgir Albertsson
■
; kennari.
KRISTJAN X.
LÍKA BORINN ÚT
Annars eru það konungagraf
irnar, sem flestir ferðamenn
koma til að skoða. Konungar
Dana liggja nefnilega þar í
sinni hinztu hvílu, einvaldskon,
ungarnir í hinum skrautlegustu
umbúðum, en kistur lýðræðis-
konunga síðari alda eru stórum
mun látlausari.
Kristján konungur tíundi féll
eitt sinn af hestbaki í grennd
við dómkirkjuna og hlaut
meiðsl nokkur. Slysavarðsveit
Falcks var kölluð á staðinn, var
konugnur síðan borinn inn í
dómkirkjuna og þar gert að
sárum hans.
Þegar því var lokið og Falck-
liðar báru konung aftur út úr
j j kirkjunni, þá var það, að Krist-
■ i jáni konungi varð litið á Hart-
■|vig grafara og sagði: „Skyldi
J 'ég ekki vera fyrsti konungur
Dana, sem borinn er út úr þess
a-ri kirkju.“
Góðir Hafníirðingar og aðrir
velunnarar Álþýðuflokksins.
Alþýðuflokksfélagið í Hafnarfirði heldur stór-
glæsilega hlutaveltu í Alþýðuhúsinu sunnudag-
inn 4. desember kl. 4 e. h.
Munum veitt móttaka í Alþýðuhúsinu. — Vinsam-
Iegast komið með muni sem allra fyrst.
HIu tavel tunef ndin.
Aða Ifundur
Fegrunarfélags Hafnarfjarðar
verður haldinn miðvikudaginn 30. nóv. í -Gco-
templarahúsinu og hefst kl. 8,30 e. h.
Fundarefni:
Venjuleg aðalfundarstörf.
Önnur mál.
Félagar, fjölmennið. Stjórnin.
Sjómannafélag Reykjavíkur.
■ /
orna lor
H . nn
á
Kosning stjórnar fyrir Sjómannafélag Reykjavík-
ur hefst kl. 13, föstudaginn 25. nóv. og stendur yfir til
kl. 12 daginn fyrir aðalfund er halda skal í janúar n.k.
Hægt verður að kjósa alla virka daga kl. 15—18.
Kjörskrá, ásamt skuldalista liggur frammi í skrif-
stofu félagsins, þann tíma sem hún er venjulega opin.
Reykjavík 23. nóv. 1955.
Kjörstjórnin.
frá Framleiðsluráði lanctbúnað-
arins um stimpfun eggja.
Að gefnu tilefni vill Framleiðsluráð taka það fram að
stimpluð egg teljast eingöngu egg sem eru með greinileg
um stimpli viðurkenndra samtaka eggjaframleiðenda.
Skrá yfir úthlutaða stimpla liggur frammi á skrifstoíu
Framleiðsluráðsins.
Eggin skulu vera hrein og ógölluð og ber hver fram
leiðandi ábyrgð á að svo sé.
Allir aðrir stimplar en þeir er að ofan getur eru ólög-
legir, og ber að selja egg stimpluð slíkum stimplum sem
óstimpluð egg. Sama gildir og ef stimplar eru ógreinileg-
ír.
Verð á eggjum er sem hér segir:
StimpIuS cgg Ösíhnpluð ccg'
Heildsöluverð kr. 26.50 pr. kg. 24.50 pr.kg.
Smásöluverð kr. 31.00 pr. kg. 28.60 pr.kg.
Reykjavík 22. nóvember 1955
Framleiðsluráð laneiháiraaðarins.