Alþýðublaðið - 27.01.1956, Qupperneq 2

A1 þ ý ð u b I a $ i S
'ÍT’
Föstudagur 27. janúar 1956.
Eftirfarandi tillögur hofur ]
Mæðrafélagið gert nýlega til (
Hireytinga á almennu trygg- (
ingaiögunúm. Eru t»ter að
, mcstu samhljóða tiliögum,
•sem ýinis kvennasamtök önn
uir hafa áður gert,
Reykjavík 12. jan. 1956.
MÆÐRAFÉLAGIÐ leyfir sér
áð senda háttvirtri Félags- og
lieilbrigðismálanefnd neðri
-ie.ildar Alþing'is eftirfarandi 1 il
lögur f élagsf undar til breytinga
á frumvarpi til laga um al-
'iaarinatryggingar nr. 99, rid. í
beirri von að meira tillit verfú
'ífekið til hagsmunamála mæðra,'
riarna, gamalmenna og öryrk.ja,
frumvarpið í sinni núver-
;3:ndi mynd gerir.
Fundurinn lýsti ánægju siririi
'7Íir að lögfesta á nú mæðre -
láuri og ennfremur því að
rcrumvarpið viðurkennir rétt
ekkju til meðlags frá Trygging-
'tinurn til 16 ára aldurs barns,
ýaó að konan giftist aftur.
1. Fundurinn leggur eindveg-
ið' til, að ákváeði 27. og 23. gr.
urn heimild ógiftra mæðra og
fráskilinni kvenna til þess að
fá meðlög með börnum sínum
greidd hjá Tryggingarstofnun
ríkisins verði ekki felld riiður,
lieldur tekin upp í hin nýj u iog
íffl almanriatryggingar, og mót
'mælir ákveðið að meðlags-
greiðslur séu lagðar riridir
.sveitafélögin að nýju og telur
fcað stórt skref aftur á bak,
2. Fundurinn skorar á Al-
þingi og ríkisstjórn að korna
rimheimtu meðlaga í það horf,
.s.ð örug'gt sé að mæður geti
fiifámvegis n^tið fyrirg'reiðsiu
Trýggingarstofnunar ríkisfns
Tim meðlagsgreiðslur.
Greinargerð:
'Samkvæmt upplýsingum
skrif stofust j óra Try ggingarina
■ voru útistandandi 30. des. 1955
aíðastlíðirin 7,6 millj. í meðiög-
xtm hjá sveitarfélögum, þar áf
voru 2 millj. sem ekki var búið
að koma á ákveðið sveitafélag',
það er að segja, að ekki var
riúið að komast að niðursföðú
Turi sveitfesti barnsföður. Alfs
voru meðlagsgreiðslur Trygg-
inganna milli 9 og 10 milljónir
'7'fir árið.
Sum sveitafélög hafa þr-ð fyr-
ir venju, að neita að viðúr-
kenna manninn sveitfastan hjá
sér, að minnsta kosti fyrsta ái-
ið. Því verður að ganga dórnur
í málinu, óg getur sá málarekst
ur tekið tvö ár.
Að sveitafélögin neiti ' að.
borga vegna vafasamra útbmg
ana Trygginganna er ekki rétt,
en samkvæmt lögunum er
greiddur barnalífeyrir úi á
skilnaðárvottorð að borði og
sæng, og fyrir hefur komið aö
hjónin hafa tekið saman áftur
og heimilið þá Verið komið í
meðlagsskuld við Tryggingarn-
ar, seiri. þá hefur stundum
reynzt örðugt að fá e'ndur-
greídda.
Af 1. lið greinargerðarinnar
er sýnilegt að innheimta með-
laga er miklum erfiðleikúm
háð, og að breyting á inn-
heimtufyrirkomulagi, sem gerð
var á lögunum 1951, þegar
Tryggingarstofnunin átti að
innheimta meðlögin hjá fram-
færzlusveit föðúr í staðinn fýr
ir áður hjá dvalarsveit móðiir,
hefur haft þéssa óheilla þróun
í för með sér, — þar sem skuid
ir söfnuðust ekki áður.
Af þessu má vera ljóst, að ó-
kleift yrði einni og einni móð-
ur, þrátt fyrir rétt til fyrir-
greiðslu oddvita og sýslumanna,
að innheimta meðlagið. Svipt-
ing barnalífeyris eða meðlags
hlýtur í flestum tilvikum að
auka á öryggisleysi barnsins í
uppvextinum, og torvelda gift
ingu kvenna, sem hafa börn á
framfæri, og munu allir sjá við
athugun að þetta getur ekki
verið rétt stefna. Benda mó á.
að konur eiga rétt á því, að
þeiiTa sérstaða sé metin af lög
gjafanum, svo að börnin þurfi
ekki að líða skort eða annað ó-
rétt, þó þau séu börn ógiftvár:
móður eða fráskilinnar.
-Umboðsstarf Tryggingarma
hefur verið mjög vinsælt, þar
sem það hefur tryggt að mæður
hafa fengið skilvíslega mánað
arlegar meðlagsgreiðslur og tel
ur fundurinn mikla nauðsyji a'ð
þessari fyrirgreiðslu verði háld
ið áfram, en telur að fyrirhuguð
hreyting myridi skapa ön'g •
þveiti.
Eitt af því, sem vakti hváð
mesta ánægju i kyerfna þegar
lögin voru sett 1947, var ein •
mitt að mæðrum var tryggð
milliganga Trygginganna um
meðlagsgreiðsliir. Illræmd og j
sársaukablandin var afgreiðsia:
sveitafélaganna í þeim efnum.
3. Fundurinn skorar á Al-
þingi að lögfesta að nýju að ó-
giftar og fráskildar mæður
njóti meðlaga hjá Tryggingar
stofnuninni til 16 ára aldurs
barna, án tillits til' þess, hvort
mæðurnar ganga í hjónaband.
í lögunum frá .1947 höfðu frá
skildar og ógiftar konur þefm
an i’étt, og eru engin skynsam-
leg rök fyrir því að hann var
felldur niður. Að maður, sem
giftist koriu, sem hefur bávn
eða börn á framfæri, taki að
sér állá framfáerzlu barrisins
eða barnánria við giftingu, get-
ur ekki talist rétt, þar sem hinri
ginn
skyldum um fram
> >>
rétti faðir er þá undanþeg.
smum
færzlú bamsins að sínum hluta
eða hálft framfæri eða méðlág
200 kr. í grunn, en reynzlan hef
rir leitt í ljós, að meðlags •
greiðsla fellur niður undir flést
úm krinfumstæðum, þégar milli
göngu Tryggingarstofnunaririn
ar sleppir. Að nefnt barn hafi
tvo framfærendur, þó það eigí
Framhald á 7. síðu.
SAMTÍNINGUR
DULARFULL ÞOKUVEIKI hef
ur gert vart við sig í Liver-
pool, og læknar fyrirbjóða for-
eldrum að láta börn sín vera
úti í þoku. Orsökin er sú, að
200 börn veiktust og voru flutt
í sjúkrahúsér síðast gerði lang
varandi þoku þar. Börnin voru
á aldrinum 6—18 mánaða. Eitt
þeirra dó, og nokkur eru í lífs-
hættu. En sjúkdómurinn þekkt
ist ekki.
•s * *
TVÉIMUR lögreglumönnum í
New Albany í Bandaríkjunum
hefur verið sagt upþ af því, að
þeir höfðu með sér matsrpákka
til vinnunnar. Kváðust þeir
ekki hafa efni á að fá sér mat
á veitingahúsi.
>): >3 t-
KENNARI nokkur í Svíþjóð var
lagður inn á sjúkrahús, eftir að
faðir eins drengsins, sem hann
kenndi, hafði talað við hann
heldur betur. Drengurinn hafði
reynzt hávaðasamur og ókyrr
! í skólaum.
j\f AÐURINN OG KJARNORKAN
Myndasaga — 2

JTl.
-Á nítjándu öld komust vísinda-
Tnenn að ráun um að öðrum efn
ririi varð ekki breytt í gúll sök
’im þess að gullið sjálft var
i'rumefn i Frumeindir sérhvers
trumfefms eru frábrugðnor
frumein.dum annarra, og sjálf
.frumeíndin, sem mönn höfðu á
Jitið mírmstu hugsanlegu eitid,
-*:.æri samsett af mörgum eirid-
*rm, . ,
Arið 1913 bar danski vísiuda-
maðurinn Niels Bohr fram þá
kenningu, að hver frumeind
væri byggð líkt og sólkerfi, þar
sem reikistjörnur elektrónanna
snerust í hring um sól kjarri-
ans. Kjarni hvei’rar fruméind-
ar væri aðeins milljón-milljón
asti hlútínn af frumeindinr.i
sjálfri. Þessi kenning hans er
síðan viðurkennd.
Vísindamennirnir flokka fruiri
eindirnar eftir tölu jákvæðra
rafeinda, sem þeir nefna þróíóri
ur. Köfnunarefnisfrumeindin
hefur sjö prótónur, vetnisfrujn
eindin 8 og svo frv. Þá er frum
eindin og byggð af eindum er
nefnast neutrónur, og ráða þær,
ásamt prótónunum, þyngd frurn
eindarinnar,

ROÐVRINN
Barnasaga eftir Hallgrím Jónsson.

7 . d á g u r .
IV.

„Það.vcrður víst enginn friður að renna haldfæri, meðan
við liggjum yfir lóðunum,“ sagði S.vcrrir og sctti upp vettlinga
sína.
„Blessaðir, lofið mér að renna færi,“ sagði Kári; „mér cr
næst að halda, að ég dragi citthvað; það Ieggst vel í mig ati
renna.“
„Ég vat’ íiérria með ofurlítið af síld líka,“ sagði Sverrir;
„það er rétt að við beituni henni“.
Tveir hásetarnir og Kári rendu. — Þéir keipuðu og kcíp-
uðu, en urðu ekki varir.
Tveir höfðri úti árar, en Sverrir sat í skutnum.
„Ég held nú bara að hvalur sé kominn á færið mitt,“ sagði
Kári og leit til pabba síns.
Sverrir færði sig nær Kára og sagði brosandi: „Við verð-
um víst að sleppa honum, því ekki ráðum við niðurlögura
hvals á þessari kænu. Heldurðu nú að livalur hafi hitið á öng-
ulinn þinn?“
„Ég er ekki viss um það, en einhver stórfiskur er það“.
Kári dró færið og miðaði vel, en allt í einu dróst það úe
höndum hans, og réð hann ekkert við.
Sverrir tók við færinu.
„Þú hefur sett í lúðri, karlinn; það var bærilegt. En ég'
held hún ætli að slíta sig af.“
Kári settist áftrir í og horfði á pabba sinn, meðan hti'tía
dró færið.
Loks rak fiskurinn trjóriuna upp með horðstokknum. Það
var flyðra, sem á færinu var.
„Réttu mér ífæruna, strákur/ ‘sagði Sverrir og gaf lúð-
unni eftir.
Úr öHurn éffum
í DAG ér föstudagm-inn 27.
janúar 1956.
FLU GFERÐIE
Flugfélag íslands.
Millilandaflug: Millilandaflug
vélin Sólfaxi fer til Kaupmanna
hafnar og Hamborgar n.k. laug-
ardag kl. 8.30. Innanlandsflug:
í dag er ráðgert að fljúga til Ak-
ureyrar, Fagurhólsnr, Hólma-
víkur, Hornafjarðar, ísafjarðar,
Kirkjubæjarklausturs og Vest-
mannaeyja, Á morgun er ráð-
gert að fljúga til Akureyrar,
Bíldudals, Blönduóss, Egils-
staða, ísafjarðar, Patreksfjarðar,
Sauðárkróks, Vestmannaeyja og
Þórshafnar.
SKIPAFBÉlTIk
Skipadeild SÍS.
Hvassafell fór 24. þ. m. frá
Norðfirði áleiðis til Hamborgar.
Arnarfell fór 20. þ. m. frá Þor-
lákshöfn áleiðis til New York.
•Tökúlfell lestar frosinn fisk á
Vestfjarðahöfnum. Dísarfell fór
25. þ. m .frá Hafnarfirði áleiðis
til Patras og Piraeus. Litlafell
er í Reykjavík. Helgafell er á
Akureyri. Appian er væntanleg
ur til Reykjavíkur 30. þ. m. frá
Érasilíu.
Ríkisskip.
Hekla átti að koma til Reykja
vikur kl. 6—7 í morgun að vest
an úr hringferð. Esja er á Aust-
fjörðum á suðurleið. Herðu-
breið er á Austfjörðum á norð-
urleið. Skjaldbreið er á Húna-
flóa á íeið til Reykjavíkur. Þyr-
II er á leiö frá Austfjörðum til
ReykjáVíkur. Skaftfellingur á
að fara frá Reykjavík síðdegis í
dag til Vestmannaeyja.
DAGSKRÁ ALÞINGIS
Sameinað alþingi; Fjárlögin
1956, frv.
— íjc —.
Kvenfélag Kópavogs
gengst fyrir skemmtun í
Barnáskólanum með félagsVist
og kaffidrykkju laugardaginn
8. þ. m. kl. 8.30. Fjölmennið-
AHur ágóði rennur í Líknarsjóð.
Áslaugar Maack.
Frá Guðspekifélaginu.
Dögun heldur fund í kvöld
kl. 8.30 í Guðspekifélagshús-
inu, Lngólfsstræti 22. Þrjú er-
indi flutt: um Búddha, Rous-
seau og um týndar borgir í
Brazilíu. Kaffiveitingar á eftir,
Leiðrétting.
Það rangherrrii var í fimmtu
dagsblaðinu, þar sem skýrt var
frá því að sprengd hefði verið*
rás fyrir báta út úr höfninni í’
Hafnarfirði, að sagt var að
skipásmíðastöðin Dröfn hefði
látið vinna verkið, en það vár
Hafnarfjarðarbær, sem lét gera
það. 1
Bindindissýningin
í Listamannaskálanum verð-
ur opin á morgun kl. 9—12 og.
14—;22. Kvikmynd á hverju;
kvöldi. Ókeypis aðgangur.
Tæknibókasafn
Iðhaðármálástofnunar íslands
er opið máriudaga, miðvikudaga
og föstudaga kl. 16—19.
Útvarpið.
20.20 Daglegt mál (Eiríkur
Hreinn Einnþogason kand„
mag.).
20.25 Verkamannafélagið Dags-
brún í Reykjavík 50 ára.
22.10 Þjóðtrú og þjóðsiðir (Bald
ur Jónsson kand. mag.),
22.25 Wolfgang Amadeus Moz-
art: 200 ára afmæli. Útvarp
frá tónleikrim Tónlistarfélags-
íns í Reykjavík í Austurbæj-
arbíó 23. þ. m.
■ttWWWWWSÍWWWKK www
AUGLÝSIÐ 1
ALÞÝÐUBLAÐINU.