Alþýðublaðið - 19.03.1928, Blaðsíða 2

0
'iLÞYÐUBLAÐIÐ
Tiia ára barátta.
\ --
Neðrl deild sampykklF ad leagja IfivíM-
tíma laáseta á togaraaaœ.
Fyrir 10 árum kröföust sjómenn
þess í fyrsta sinn af alpingi, að
þaÖ setti lög um 8 stunda hvíld
á sólarhring fyrir háseta á ís-
lenzkum botnvörpuskipum.
Sjómennirnir fundu sjálfír bezt.
hvar skórinn krepti; peir höfðu
hann á fætin,um. Þeir vissu af
eigin reynslu, aö slitkrust erfiði
Dg svefnleysi eyðileggur heilisu
og starfsprek manna á fám árum.
Þeir vissu, að pað er ofraun
hverjum manni, pótt ungur og
hraustur sé, að standa svefniaus
við erfiða vinnu og pola kulda og
vosbúð lengur en 16 stund’r á
sólarhring. Af pessum sökum vai-
pað eðlilegt að krafan kæmi eln-
mitt paölan, sem hún kom, frá
sjómönnunum sjálfum.
Sjómennimir vissu og vita pað |
líka öllum öðrum betur, að pað
er beint fjárhagslegt tjón að láta
menn standa hvildarlaust vð
vinnu lengur en 16 stundir á sól-
arhring. Þreyttir menn og syfjaðir
afkasta ekki nema örlitlum hluta
pess starfs, sem ópreyttur maður
afkastar á sama tíma.
Kröfur sjómanna um lögleyfða
hvíld mættu afarharðri mótspyrnu
frá togaraeigendum og fylgiliði
peirra. Þó tókst á alpingi 1921
að fá lögleidda 6 stunda hvíld.
Aðalmótbára togaraeigenda pá
og við umræðurnar um lengingu
hvíldartímans nú var sú, að af
lögunum myndi leiða stórkostlegt
fjárhagslegt tjón fyrir útgerðina.
Annaðhvort yrði að fjölga skip-
verjum til stórra muna eða afl-
inn að öðrum kosti myndi minka
stórkostlega.
Reynslan hefir ósannað pessar
fullyrðingar mjög greinilega, eins
l og eftirfarandi skýrsla um afla-
brögð togaranna 3 næstu ár.'n
fyrir og eftir. að lögin um 6
stunda hvild gengu í gildi sýnir.
Aflabrögð togaranna 1919—1924»
sem gengið hafa frá Reykjavík. (Tekið eftir Hagtíðindum.)
1919. 10 skip. Saitfiskur 12110 skpd. Kr. 2 523 505,00
ísfiskur — 3 293 306,00 = 5 816 811,00
Meðalafli á skip 1211 skpd. Meðalverð á skip kr. 581 681,00
1920. 23 skip. Saltfiskur 32787 skpd. Kr. 6 100 572,00
ísfiskur ‘ — 4 449 613,00 = 10 550 185,00
Meðalafli á skíp 1426 skpd. Meðalverð á skip kr. 458 704,00
1921.24 skip. Saltfiskur 49730 skpd. Kr, 7 881 808,00
ísfiskur — 2 786 416,00 = 10 668 224,00
Meðalafli á skip 2072 skpd. Meðalverð á skíp kr, 444 509,00
1922. 26 skip. Saltfiskur 66627 skpd. Kr. 8 676 095,00
Isfiskur — 3 567 444,00 = 12 243 539,00
Meðaiafli á skip 2562 .skpd. Meðalverð á skip kr. 470 905,00
1923. 24 skip. Saltfiskur 63626 skpd. Kr. 7 324 453,00
ídiskur — 4 326 289,00 = 11 640 742,00
Meðalafii á skip 2651 skpd. Meðalverð á skip kr. 485 031,00
1924.26 skip. Salífiskur 130348 skpd. Kr. 21246 503,00
ísfiskur — 2545 113 00 = 23 791616,00
Meðalafli á skip 5043 skpd. Meðalverð á skip kr. 915 062,00
Lengra ná hagtiðindin ekki um
aflabrögð togaranna. Auk fiskj-
arins hafa alimar ir togaranna
stundað síldveiði alLleSt árin, en
erfitt er að sundurgreina. hve mik-
ið hefir fiskast á pá sirstaklega.
En allmilil upphæð er það í
sumum árum, er togarar hafa afl-
að á þann hátt. Auk þess er
ótalin lilur, karfi o. þ. h.
'Árið 1925 öfluöu 44 toaarar i
salt um 170 þús. skpd á um
7800 úthaldsdögum, að því er
skýrslur Fiskiiélagsins herma.
Meðalaíli á skip varö 3851 skpd.
á hvern úth. Jesd'- 22 skpd.
Árið eftir voru úthaldsdagarnir
meira en heimingi færri, að eins
3380, samt varð meðalaíli á skip
1854 skpd.
á hvem úthaldsd >g 23l/s skpd.
í fyira gengu 41 skip; aflinn
varð 143 þús. skpd í 5100 út-
haldsdaga. Meðalafb á sl.ip 3495
skpd. og
á tíag 28 skpd.
Skýrsla þessi sannar, að með-
al afli togara næstu 3 ár eftir
að hvíldartímínn, 8 stunda, var
lögleiddur hefir orðið meiraen
tvöfalt meiri en hann var næstu
3 árín á undan, eða 3420 skpd
á ári 1921-1924 i sL.ð 1569 skpd
á ári 1919-1921. Verðmæti aflans
fyrri 3 árin, að ísfiski meðtöld-
um, varð 485 þús. kr. á ári að
meðaltali, en 3 hin siðari 624
pús. kr.
Skýrslur liggja ekki fyrir um
meðalaíla á hv;rn úthaldsdag
þessi ár, en enginm vafi er á því,
að hækkun meðalallans stafar að
langmestu leyti af því, að meiri
fiskur fæst að meðaltali hvern
veiöidag. Þó hefir ekki verið
fjölgað mönnum á neinum togar-
anna, fremur fækkað, ef breytt
hefir verið til.
Síðustu 3 árin sýna þetta líka,
meðalafli á úthaldsdag he.ir auk-
ist úr 22 skpd. upp í 28 skpd.
eða meira en 25%.
Enginn vafi leikur á því, að ef
sjómenn fá 8 stunda hvíld í stað
ipr ii
Mai®aMnr MieSssois
prófessor.
----
Mig langar að binda pér lítinn kranz,
pú Ijóselski vinur sannleikans,
sem nú ert til guðs píns genginn.
Því unað ég fann við pitt andríka mál,
pin orð voru dögg fyrir mina sál
og yljuðu insta strenginn.
Mig langar að pakka pitt Ijúfa mál,
pitt líf fyrir mína eigin sál,
pín áhrif á andans slóðum.
Þú náðir til hjartans með helgri raust,
pvl hef ég nú fegra og betra traust
á guði sem föður góðum.
Þitt lífsstarf var frœðsla um lífsíns mál —
að leita pess bezta í hverri sál
og vekja pað, verma og glœða,
og kenna öllum að hugsa hátt,
að hefja mannkyn i sólarátt,
til sannleikans sigurhœða.
Að proskast og vaxa að vizku og trú
og velja pað bezta, sem kendir pú,
og leita og lifssviðin kanna,
pú gazt ekki unað við aldarfar pað,
sem álítur vonlaust að pokast úr stað
og reyna að sýna — og sanna.
Nú snauðari heiminn minn hugur sér;
ég horfi með söknuði eftir pér
og kveð pig með litlu Ijóði.
Ég finn, hversu stórt er höggvið nú
og hér er ei neinn, sem likt og pú
bei merkið pitt, mannvinur góði.
Nú fagnar pinn andi, nú fœrðu að sjá
og finna guðs eilifu speki, pá,
er stjórnar pví stóra og smœsta.
Nú leiða pig vinir með Ijúfum klið
á lífsins dýrðlegu framhaldssvið.
Þar bíður pín starfið stærsta.
Kjartan Ólafsson.
6, þá mun starfsþrek þeirra og af-
köst aukast meira en sem memur
styttingu vinnutímans.
Skýrslan h r að framan gefur
nokkra hugmynd um, hver feikna
auður það er, sem íslenzku sjó-
men-nirnir draga úr skauti hafs-
ins. Að vernda þá gagn því, að
heilsu þeirra sé ofboðið með erf-
iði og vökum, er sjálfsögð skylda
alþingis. Þess má nú vænta, að
efri deild samþ. gerðir neðri
deildar, svo að sjómcnnirnir fái
nú loks, eftir 10 ára baráttu, upp-
fylta kröfu s.na.
MðrmuEegt sBys.
Vogum, FB., 18. marz.
Þrír bátar reru héðan kl. 7—71/2
í gærmorgun og var þá gott veð-
ur. Nokkr,u slðar hvessti skyndi-
.lega og gerði byl, og sneru þá
tveir bátarnir aftur. Einn bátur-
inn hélt áíram og komst í netin,
og mup hafa tafist við það og
íent í versta bylnum. Annar bát-
ur af innströndinni var um líkt
leyti við metim, og fór þá þessi
bálur fram hjá. Þetta mun hafa
verið undir hádegi. Þessi bátur
af innströndinni hélt svo í sömu
átt og sáu þeir þá bátinn á hvolfi,
en engan mann. Þetta var róðr-
artálur með hjálparvél. Voru sex
menn á honum, og eru þeir hér
taldir.
Bjarni Guðmundsson, formaður,,
kvæníur fyrir hálfnm márnuði, 28
7® ára r©yras!a
og visindalegar rannsóknir
tryggja gæði kaffibætisins.
enda er hann heimsfrægur
og hefur 9 sinnum hlotið
gull- og silfur-metalíu vegna
framúrskarandi gæða sinna.
Hér á landi hefir reynslan
sannað að VERO er miklu
betri og drýgri en nokk-
ur annar kaffibætir.
Motið að eins Vero.
Það marg borgar sig.