Alþýðublaðið - 09.10.1956, Qupperneq 4

Albýffublaðlð
ÞriSjudagur 9. okt. 1956
Útgefandi: AlþýOuflokkurlnn.
Ritstjóri: Helgi Sæmundsaon.
Fréttastjóri: Sigvaldi Hjálnutxsson.
Björgvin Guðmundsson og
Loftur Guðmimdsson.
Auglýsingastjóri: Emilía Samúeladóttlr.
Ritstjómarsímar: 4901 og 4902.
Afgieiðslusími: 4900.
Alþýðuprentsmiðjan, Hverfisgötu 8—10.
Góðir norrœnir gestir
Frá Sameinuðu þjóðunum:
Blómletff Yiðskipfalí! víðasf í ¥esfyr-Evrépa
HINGAÐ eru komnir góðir
gestir frá Norðurlöndum:
Halvard Lange, utanríkisráð
herra Norðmanna, Östen
Undén, utanríkisráðherra
Svía, Ralf Törngren, utan-
ríkisráðherra Finna, og Ernst
Christiansen, utanríkisráð-
herra Dana. Heimsókn þeirra
er gerð í þeim erindum að
sitja hér tveggja daga fund
ásamt aðstoðarmönnum sín-
um til að fjalla um afstöðu
Norðurlanda á næsta alls-
herjarþingi Sameinuðu þjóð
anna, en formaður íslenzku
nefndarinnar er Emil Jóns-
son utanríkisráðherra. Hafa
slíkir fundir verið haldnir
undanfarin ár og eru nú orðn
ir föst venja. Því ber vissu-
lega að fagna. Samstarf Norð
urlandaþjóðanna á vettvangi
heimsstjórnmálanna gerir
þeim auðið að láta til sín
taka, enda hafa forustu-
menn þeirra komið mjög við
þá sögu. H. C. Hansen, Hal-
vard Lange og Östen Undén
eru löngu víðkunnir fyrir til-
lögur sínar og afstöðu inn-
an nýja þjóðabandalagsins.
Og sannarlega ráða Norður-
löndin oft úrslitum með sam
stoðu sinni og samstarfi.
íslendingum er. þetta sam-
starf mikils virði. Við erum
smáþjóð, en norrænn upp-
runi landsmanna, norræn
menning þeirra og norrænn
hugsunarháttur skipar okkur
í hóp með Norðmönnum, Sví
um, Dönum og Finnum. Þar
aigum við heima, og þar vilj
am við vera. Utanríkisráð-
herrar frændþjóðanna og
grannlandanna munu enn
einu sinni sannfærast um
það í heimsókn sinni nú, að
engin breyting hefur orðið
á afstöðu íslendinga. Það er
óhugsandi, að við fjarlægj-
umst Norðurlandaþjóðirnar.
Þvert á móti óskum við enn
nánari samskipta við þær.
Utanríkisráðherrafundurinn
hér í Reykjavík á að verða
þáttur þess að gera þá ósk
að veruleika.
Við þetta tækifæri er á-
stæða til að bjóða Finna vel-
komna í samstarf Norður-
landanna á sviði alþjóðamál
anna. Fer vel á því, að ís-
lendingar láti í ljós fögnuð
yfir því, að Finnar eru orðn-
ir aðili að Sameinuðu þjóð-
unum og þátttakendur í nor-
rænni samvinnu á ný. Finn-
land og ísland eru útverðir
Norðurlanda — annað í
austri, hitt í vestri. En báð-
um þjóðunum er sameigin-
legt að vilja halda áfram að
teljast til norrænu fjölskyld
unnar og njóta kynna og sam
starfs við frændur og granna
þar. íslendingum er því gleði
efni, að Ralf Törngren, utan-
ríkisráðherra Finna, skuli
hingað kominn til að sitja
fund norrænu utanríkisráð-
herranna. Veri hann velkom-
inn í hópinn.
VIÐSKIPTALÍFIÐ er blóm-
Iegt í flestum löndum Vestur-
Evrópulöndum, segir í skýrslu
frá Efnahagsnefnd Sameinuðu
þjóðanna fyrir Evrópu (ECE).
Þessi skýrsla fjallar einkum um
ástand og horfur í viðskipta-
lífinu á fyrri árshelmingi þessa
árs og er hún birt í september-
hefti „Economic Bulletin for
Em*ope“. — í Vestur-Þýzka-
landi, Frakklandi, og Hollandi
stendur viðskiptalífið í sérstök-
um blóma, en aftur á móti virð-
ist vera um stöðnun að ræða í
Bretlandi. Jafnvel í Svíþjóð og
Noregi, þar sem áður var skort-
ur á verkamönnum í vissum at-
vinnugreinum var ástandið
betra en áður á fyrra helmingi
ársins. í Frakklandi og Sviss-
landi er einnig um framfarir að
ræða í atvirinu- og viðskiptalíf-
inu og er það þakkað utanað-
komandi áhrifum.
Viðskiptaörðugleikarnir í
Bretlandi stafa af sérstökum á-
stæðum, segir í skýrslunni, þar
sem eftirspurn eftir vörum, sem
framleiddar eru í Bretlandi hef
ur minnkað. Bretum hefur ekki
tekizt að dreifa vinnuaflinu frá
þeim atvinnugreinum, sem
dregið hefur úr til hinna, sem
Iiafa þörf fyrir vinnuafl. í
skýrslunni er talið, að ekki sé
útlit fyrir að ástandið batni í
Bretlandi nema eftirspurnin
eftir brezkum vörum vaxi á ný.
En það er ekkert sem bendir í
þá átt eins og er.
Samþykkf gegn
þrælahafdi.
Brigzlin um Ólaf
MORGUNBLAÐIÐ segir í
forustugrein sinni á sunnu-
dag, að hér sé nú að gerast
nákvæmlega sama sagan og
átti sér stað í Tékkóslóvakíu,
Rúmeníu, Póllandi og Búlg-
aríu á árunum eftir stríðið.
Með öðrum orðum: Morgun-
blaðið heldur því fram, að
Alþýðuflokkurinn og Flram-
sóknarflokkurinn vilji ísland
bak við járntjaldið. Hvorki
meira né minna.
Um þetta er ástæðulaust
að fjölyrða, því að lagið
missir sannarlega marks. En
að þessu gefna tilefni mun
ekki að ástæðulausu að
spyrja Morgunblaðið, hvort
þetta hafi vakað fyrir Ólafi
Thors, þegar hann gerði
Brynjólf Bjarnason að með-
ráðherra sínum og fól hon-
um yfirstjórn menntamál-
anna á íslandi. Engum
manni var eins til þess trú-
andi og honum að vilja ís-
land bak við járntjaldið.
Samt þorði Ólafur Thors að
fela honum völd og áhrif. En
nú eiga það að vera föður-
landssvik að stíga sams kon-
ar skref og Ólafur gerði forð
um án þess að missa fótanna,
því að ísland er enn á sínum
stað. Alþýðuflokkurinn' og
Framsóknarflokkurinn geta
því tekið hógværlega brigzl-
um Morgunblaðsins um föð-
ulandssvik. Þau hitta Ólaf á
undan þeim.
NÝ ALÞ J ÓÐ ASAMÞYKKT
sem samin var á vegum Sam-
einuðu þjóðanna, hefur verið
lögð fram til undirskriftar. Sam
þykktin fjallar um bann gegn
þrælahaldi í hvaða mynd sem
er.
Þessi samþykkt á að koma í
stað samþykktar um sama efni
frá 1926 og sem gerð var að til-
hlutan Þjóðabandalagsins. Hún
er samin og samþykkt af ráð-
stefnu, sem nýlega var haldin
í Genf og þar sem fulltrúar frá
51 þjóð voru mættir.
Hin nýja samþykkt gengur í
gildi er tvær þjóðir hafa gerzt
aðilar að henni með fullnaðar-
samþykkt sinni.
Á meginlandinu má hins veg
ar búast við, að hið blómlega
viðskipta- og atvinnulíf haldist
og liggju til þess sömu ástæður
og hingað til, góður markaður
bæði innanlands og utan.
í Vestur-Þýzkalandi er inn-
anlandsmarkaðurinn enn' þýð-
ingarmikill fyrir viðskiptalífið
og í Frakklandi fara neytenda-
útgjöldin vaxandi. Sama er að
segja um Holland og Svissland.
í Danmörku hefur hins vegar
dregið úr neytendaútgjöldun-
um.
AUKIN BIFREIÐAFRAM-
LEIÐSLA.
Ef iðnaðar- og viðskiptaþró-
unin heldur áfram í sama dúr
sem hingað til má reikna með,
að framleiddir verði 2,8—3,2
milljónir bifreiða í Evrópulönd
um árið 1960. Bifreiðafram-
leiðslan í Vestur-Evrópu hefur
aukizt jafnt og þétt hin síðari
ár um 10% á ári. Hvort þróun-
in heldur áfram rneð sama
hraða og hingað til er komið
undir því, hvort haftastefnunni
verður haldið áfram, en hún hef
ur valdið því, að eftirspurn eft-
ir bifreiðum hefur enn ekki ver
ið fullnægt.
í skipabyggingu og siglinga-
málum er vöxtur. Það er afleið-
ing af auknum viðskiptum á
heimsmarkaðnum og sérstak-
lega vegna aukins kolainnflutn-
ings Evrópulanda frá Ameríku.
RÁÐSTEFNA GEGN
VERÐBÓLGU.
Verðbólgan heldur áfram í
flestum löndum, segir í skýrsl-
unni. Auk Vestur-Þýzkalands
hafa m.a. Finnland, Holland og
Tyrkland gert auknar ráðstaf-
anir í einhverri mynd. í nokkr-
um löndum hefur verið hert á
viðskiptahöftum, sem þegar
voru fyrir hendi. í Englandi og
Noregi hafa yfirvöldin gripið
til þess ráðs til að draga úr verð
bólgunni, að setja á verðfest-
ingu, auk þess, sem dregið hef-
ur verið úr kaupgetu almenn
ings með háum sköttum og með
því að draga úr niðurgreiðslum
hins opinbera.
UPPSKERUHORFUR í
AUSTUR-E VRÓPU.
Sérstakur kafli skýrslunnar
fjallar um Austur-Evrópu. Þar
er þess m.a. getið, að búast
megi við mikilli uppskeru í ár.
Tjónið, sem hinn harði vetur
Qerfof áskrlfendur blafolns.
Á!þf ðublaðið
Alþjóðasfofnun til nýtingar kjarnorku.
NÝ ALÞJÓÐASTOFNUN . .
UM ÞESSAR MUNDIR stend
ur yfir ráðstefna í aðalstöðvum
Sameinuðu þjóðanna í New
Yrk, sem ræðir um að koma á
fót nýrri alþjóðastofnun til nýt
ingar kjarnorkunnar í friðsam-
legum tilgangi.
87 þjóðir sendu fulltrúa á ráð
stefnuna, sem boðað var til af
ríkisstjórnum tólf þjóða, en
ekki beinlínis af Sameinuðu
þjóðunum. Dag Hammarskjöld
var válinn aðalforstjóri ráð-
stefnunnar. Henni er ætlað að
framkvæma hugmynd Eisen-
howers forseta, sem hann bar
fram á Allsherjarþingi S.Þ. fyr-
ir þremur árum og sem var á þá
leið, að koma bæri upp sérstofn
un á vegum Sameinuðu þjóð-
anna, sem ynni að friðsamlegri
nýtingu kjarnokunngr til hags-
bóta fyrir allar þjóðir heims og
þá ekki sízt vanyrktu þjóðirn-
ar.
Fyrir ráðstefnunni liggja til-
lögur um stofnskrá fyrir hina
nýju stofnun, þar sem meðal
annars er tekið fram, að hún
eigi „að stuðla að rannsóknum
á sviði kjarnorkuvísinda, t. d.
um framleiðslu rafmagns með
kjarnorku“, o.s.frv. Þá er stofn
uninni ætlað að stuðla að því,
að þjóðir skiptist á vísindamönn
um og sérfræðingum á sviði
kjarnorkufræða. Einnig er
henni ætlað að hafa eftirlit með
því, að efni, sem veitt er til
friðsamlegra kjarnorkufram-
kvæmda verði ekki notað til
vígbúnaðar.
Gert er ráð fyrir, að hin nýja
stofnun taki til starfa, er 18
þjóðir hafa gerzt aðilar að, og
staðfest endanlega stofnskrána.
Þó er þess krafizt, að þrjár af
eftirtöldum þjóðum séu meðal
hinna 18: Bandaríkin, Bretland,
Frakkland, Kanada og Sovét-
ríkin.
vann á vetrarsáningunni bætt-
ist að miklu leyti upp með góðu
vori.
Búizt er við, að uppskeran í
Sovétríkjunum verði að
minnsta kosti eins mikil í ár
eins og hún var í fyrra og sama
er að segja um flestar aðrar
Austur-Evrópuþj óðir.
Samanlögð iðnaðarfram-
leiðsla Austur-Evrópulandanna
á fyrra helmingi ársins Í956
var frá 7—1314% meiri en árið
áður.
„Economic Bulletin for Eur-
ope“ má fá á íslndi hjá Bóka-
verzlun Sigfúsar Eymundsson-
ar, sem hefur umboð fyrir bóka-
útgáfu Sameinuðu þjóðanna á
íslandi.
Hvaða borgararétt
fær barn franskra
foreldra, er fæðist
í íslenzkri flugvél?
ALÞJÓÐAFLUGMÁLA-
STOFNUNIN (ICAO) hefur
boðað fulltrúa frá tólf þjóðum
til fundar í Genf til þess að
ræða ýmis vandamál alþjóða-
flugmálanna. M. a. verður rætt
um hvaða borgarrétt barn fái,
sem fæðist í flugvél. Það er um
þrjá möguleika að ræða: að það
fái borgararétt í því landi, sem
flugvélin er skráð í; í því landi,
sem flugvélin flýgur yfir, er
barnið fæðist, eða í fósturlandi
foreldranna.
Lög um flug og flugvélar eru
mismunandi í hinum einstöku
löndum. I frönskum lögum seg-
ir t.d., að það sem eigi sér stað
í frönskum flugvélum falli und
ir frönsk lög. í enskum lögum
eru hins vegar ákvæði um, að
barn, sem fæðist 1 enskri ílug-
vél skuli teljast enskur ríkis-
borgari, burt séð frá hvar flug-
vélin sé stödd. Þetta þýðir, að
barn, sem fæðist í franskri flug-
vél yfir enskri landhelgi verð-
ur enskur ríkisborgari eftir
frönskum lögum, en franskur
borgari eftir enskum lögum.
Lögfræðileg vandamál í sam-
bandi við flugið eru fleiri en
barnsfæðingar. Þau ná t.d. til
giftinga, erfðaskráa og afbrota,
sem framin eru í flugvélum.
Sérfræðinganefnd á vegum
ICAO hefur .um hríð kynnt sér
þessi mál og leggur fram tillög-
ur og niðurstöður rannsókna
sinna á Genfarfundinum.
lillögur
á vegum
uðu Þjóðanna.
• Á ÁRSÞINGI Matvæla- og
landbúnaðarstofnunar Samein-
uðu þjóðanna (FAO), sem ný-
lega var haldin í Róm, bar Sir
Herbert Broadley, aðstoðarfor-
stjóri FAO, fram tillögu um, að
stofnaður verði háskóli á veg-
um. S.Þ.
Við háskóla þennan skulu
valdir færustu kennarar til að
kenna stúdentum, sem vilja
taka að sér embætti á vegum
ríkisstjórna í vanyrktu löndun-
um.
Líkar tillögur hafa komið
fram áður, t.d. frá < Kanada-
mönnum og Frökkum, í sam-
bandi við tækniaðstoð Sámein-
uðu þjóðanna. /