Alþýðublaðið - 14.09.1957, Page 5

Laugardagur 14. sept. 1957
AlþýlublaSIS
5
Útgefandi:
Samband tuigra jafnaðarmanna.
Á uðiinn Guðmundsson:
SKAN OG LA
Ritstjórar: Unnar Stefánsson. .
Auðunn Guðmundsson.
I.
étríkin hafa falið sér hag í því, að kosfa
’ilíj. rúblna fil þeirrar saml
TIL ERU SAMTÖK hér á landi, sem kalia sig „Aíþjóða-
samvinsninefnd íslenzkrar æsku“, og eftir nafninu að dæma,
gætu verið allra bezta fyrirtæki. En, ef athugað er, hvaða aðilar
standa að samtökum þessum, kemur í Ijós, hverjir eru hús-
haendur á því heimili. Aðilar að sambandinu eru þrír: Æsku-
lýðsfylkingin ^félag ungkommúnista), Félag rúttækra stúd-
enta (knmmúnistar) og Iðnnemasamband íslands, sem síjórnað
er af kommúnisíum. Hafa þeir, illu heilli, vélað hagsmuiia-
samtök íslenzkra iðnnema til fylgis við „alþjóðasamvinnunefnd-
ína,“ en hún er aðili að svokölluðu „Alþjóðasambandi lýðræðis-
sinnaðrar æsku,“ sem Iýtur stjórn kommúnista.
Eins og kunnugt er, var
haldið í Moskvu í sumar,
dagana 28. júlí til 11. ágúst,
alþjóðlegt mót og nefnt
„Heimsmót æskunnar." Mótið
var haldið á vegum fyrr-
greinds æskulýðssambands, svo
og Alþjóðasambands stúdenta
(IUÍS), sem í einu og öllu er
taglhnýtingur hins alþjóðlega
kommúnisma. íslenzka „sam-
vinnunefndin,“ sem áður er
greint frá, beitti sér fyrir
þátttöku héðan á lieimsmótið
í Moskvu. Tala hugsanlegra
þátttakenda var í upphafi tak-
mörkuð við 200 manns, en
þrátt fyrir óhóflegan áróður
fyrir ferðinni og þar sem far-
arkostnaði var mjög í hóf stillt,
tókst ekki að ná saman nema
176—8 ungmennum til farar-
innar. Þar af var mörgum boð-
ið í förina, íþróttamönnum,
skemmtikröftum o. m. fl. svo
að tala þeirra, sem greiddu
fyrir sig sjálfir, hefur verið
imian við 150. Sá var árang-
urinn af öllu bramboltinu.
RÚSSAR BORGUÐU
BRÚSANN.
Enda þótt heimsmótið væri
haldið af ofangreindum kom-
múnistasamtökum, taldi undir-
ritaður rétt að nota þetta
tækifæri til að ferðast til hins
umdeilda lands, Rússlands, og
heimsækja höfuðborg þess,
Moskvu. Eins og fyrr segir, var
fararkostnaður ekki mikill
fyrir mánaðarferð, þ. e. 5500
kr., al'lt innifalið. Geta má
nærri, hvort sú upphæð nem-
ur nálægt því kostnaðarverði,
og allir vita, hver greiddi
mismuninn. Sjálfir gáfu Rúss-
ar þær upplýsingar, að mótið
kostaði ríkissjóð þeirra a. m.
k. 600 milljónir rúblna, sem
er rúmlega 2400 milljónir á ís-
lenzku gengi. En mikið skal til
mikils vinna, nefniega þess, sem
var aðaltilgangur mótsins: að
sannfæra æskulýð heimsins um
friðar- og vináttuvilja „al-
þýðulýðveldanna,“ og'þá eink-
um og sér í lagi Sovétríkj-
anna.
AFTURKIPPUR VIÐ
SOVÉTLANDAMÆRIN.
Austurferðin frá Kaup-
mannahöfn tók rúma þrjá sól-
arhringa og bar fátt til tíð-
inda. Fi’á Warnemúnde var
haldið xneð pólskri lest allt að
því dvalizt eitt dægur í Pase-
walk í Au.-Þýzkalandi, til þess
að gefa fólki kost á svefni. ■—
hæð í hótelbyggingu einni í úf-
jaðri borgarinnar. Iíafði þar
verið hróflað upp heilu gisti-
húsahverfi í sambandi við
geysimikla landbúnaðarsýn-
ingu, sem stóð yfir um þessar
mundir. Hafði auðsjáanlega
lítt verið vandað til þeirra
byggmga, enda reis hveffið af
grunni á tveim árum. Eíigar
lyftur. voru í íimm hæða hús-
unum og þóttu stigarnir ákaf-
lega þ-reytandi í uppgöngu. —
Norðmenn, Finnar og Svíar
bjuggu á neðri hæðum hússins,
sem við dvöldumst í. Sunnu-
daginn 28. iúlí var mótið sett
á hinum glæsilega Leninleik-
vangi, sem mun rúma um 104
þúsund manns í sæti. Ferðin og
sjálf setningarathöfnin tók alls
nærri 11 klukkustundir og
höfðu þá allir fengið sig full-
sadda af gamaninu. Borgin var
Þótti sumum það einkennileg öll prýdd fánum, friðardúfum
tilviljun, að dagstund var valin
til hvíldar og svefns og þess í
stað ferðast um nætur. Mót-
tökurnar í smábæjum þessum
voru ágætar, en athygli allra
vakti, hve uppbygging bæjar-
ins eftir sár heimsstyrjaldar-
innar var skammt á veg kom-
in. Stanzað var í Varsjá, höfuð-
borg Póllands, í nokkrar mín-
útur. Segir ekki af ferðinni
fyrr en við rússnesku ianda-
mærin. Vegna mistaka ísi, far-
arstj órnarinnar höfðu vegabréf
tveggja í hópnum gleymzt í
Kaupmannahöfn; annað var
mitt. Hafði fararstjórn skýrt
landamæraeftirliti Au. -Þýzka-
Iands og Póllands frá þessu við
landamæri þeirra ríkja. Gekk
þar allt greiðlega, enda höfð-
um við öll sérstakt mótsvega-
bréf sem skilríki, auk hins ís-
lenzka. En þarna horfi málið
öðru vísi við: Fyrirmæli várð
að fá frá Moskvu til að hleypa
okkur inn í landið, en þangað
munu vegabréfin hafa verið
komin flugleiðis. Var áliðið
kvölds, allar stjórnarskrifstof-
ur í höfuðborginni þegar lok-
aðar og var okkur skipað að
halda kyrru fyrir. Þessu vildi
fararstj órn ekki una og neitaði
að fara lengra án okkar, enda
ekki gott til afspurnar, ef móts-
farar yrðu kyrrsettir við landa
mæri Sovétsins. Eftir mikið
rifrildi, slökuðu Rússar til og
spurðu eftir einhverjúm per-
sónulegum skilríkjum, helzt
með mynd og nafni. Eg gat
hrósað happi, að vera með
blaðamannapassa frá Alþýðu -
blaðinu upp á vasann og hinn
hafði verið svo forsjáll, að
hafa með sér passa, sem heim-
ilar inngöngu á Keflavíkur-
flugvöll, er mun vera aðsetur
„ameríska hernámsliðsins“ á
íslandi! Þessi skilríki opnuðu
okkur leiðina inn í Sovétrík-
in!!
NOKKUR ATRIÐI
MÓTSINS.
I frásögn minni af mótinu
skal stiklað á stóru, því að mót-
ið sjálft var ekki sérstök
merkissamkunda að neinu
leyti. Aðaldag'skrárliðir þess
voru syonefndir vináttu- og
kynningarfundir, sem fæstir
og borðum, sem á var letrað
á ýmsum tungumálum „frið-
ur,“ „vinátta“ o. þ. u. 1. Stór-
kostlegar fjöldasýningar fóru
fram á leikvanginum, hjiart-
„VINIR ALÞYÐUNNAR“. — Mynd þessi birtlst í dagblaði
verkalýðssámtakanxia í Moskvu, Trud, og' sýnir tvo Avóa frá
Uiigverjalandi veita viðtöku' merki mótsins úr héndi ungra
stúikna. I bla.ðinu voru nátmgar þéssir nófndir „hetjur, sem
barizt hafi gegn gagnbyltingarseggjunum“. Ménn þessir beita
Farkas og Szoniodi, og munai.vist fléstir lýsingu Hjalta Krist-
geirssonar á þessum „vinuirx alþýðunnar“.
sleppt yfir völlinn, eftir að
þátttakendur höfðu ekið á
vörubílum um götur borgar
innar og síðan gengið skrúð
næmar ræður voru fluttar og göngu inn á völlinn. Oskap-
þúsundum friðardúfna var I legur mannfjöldi fagnaði gest-
ununi á leiðinni með fyrirfram
sömdum slagorðum og til-
hlýðilegum handaböndum. Dag
inn eftir setninguna fór ég á
móttökuíagnað Molotoffæsk-
Framlialcl á 7. si'ðu.
lauSsynlegl að
Viðtal við Guðmund Hákooarson,
þýðuflokksféiags Húsavíkur
n unga formann AI-
GUÐMUNDUR HÁKONAR- Fjárhagsörðugleikar hafa einn-
landamærum Rússlands. Ekki j nenntu að sækja til lengdar. ís-
voru svefnvagnar í lestinni og lendingar bjuggu á fimmtuur lítið að gera í því í sumar.;
SON, formaður Alþýðuflokks-
félags Hiísavikur, var fyrir
nokkru á ferð í Reykjavík. Leit
hann þá inn á skrifstofu SUJ
og skýrði frá ýmsu varð'andi at-
vinnulíf og stjórnmál á Húsa-
vík. Guðmundur er ungur mað-
ur, aðeins 26 ára að aldri, og
var hann formaður í FUJ á
Húsavík fyrir nokkrum árum.
Til skamms tíma stundaði Guð-
mundur sjóinn, en vinmir nú
hjá Mjólkursamlaginu á Húsa-
vík. Hann hefur tekið mikinn
þátt í starfsemi Verkamannafé-
lags Húsavíkur og er hann nú
gjaldkeri þess. Þá er Guðmund-
ur vaxamaður Alþýðuflokksins
í bæjarstjórn og tekur sæti Ax-
els Benediktssonar, sem er að
flytjast brott af Húsavík.
Hér fer á eítir viðtal við Guð-
mund:
Hvei'nig hefur sumarið verið',
Guð'mundur, svona atvinnulega
séð?
Ja, síldarsöltunin brást eig-
inlega alveg og fyrir bragðið
varð sumarið mjög lélegt. Var
aðeins saltað í um 700 tunnur,
en í fyrra sumar nam söltun á
Húsavík 20 þús. tunnum. Afli
smábátanna brást einnig að
verulegu leyti.
Er mikil útgerð frá Húsavík?
Það eru gerðir út 6 stórir bát-
ar og allmargir smábátar. Hef-
ur útgerð farið vaxandi og t.d.
hafa bætzt í bátaflotann 3 nýir
bátar á sl. hálfu öðru ári. Þá á
Húsavík einhig Vfi í Norðlend-
ingi og var gert ráö fyrir því að
hann landaði stöðugt á Húsa-
vík, en nokkur misbrestur hef-
ur þó orðið þar á.
Frystihúsið hefur þá tæplega
haft nægilegt hráefni?
Nei, a.m.k. hefur verið held
ig háð rekstri frystihússins. T.
d. hefur húsið alltaf treyst sér
til þess að veita móttöku afla úr
Norðlendingi og m.a, af þeim
sökum hefur Húsavík ekki. feng
ið sinn hluta aflans úr togar-
anura.
Guðmundur Ilákonarson
Hvað um útgerð að vetrin-
Ja, s. 1. vetur var gerð tilraun
,með það að láta einn vélbát- |
anna, Hagbarð, leggja upp afla
sinn á Húsavík fyrir frystihús-
ið, annars. hafa bátarnir vfir-
leitt alltaf farið suður á vertíð.
Fékkst nokkur opinber styrk-
ur til þess að gera tilraun þessa
og gafst hún mjög vel. Atvinna
skapaðist - í frystihúsinu og á-
standið varð mun betra en það
hefði orðið ella. Ber brýna nauð
syn til þess að láta einhverja af
stærri bátunum leggja upp afla
sinn í plássinu yfir vetrartím-
ann, ella er hætt við algerri
stöðvun i frystihúsinu.
Eru hafnarskilyrði nægilega
góð á Húsavík?
Nei, ekki er unnt að segja
það. Það er bókstaflega lífs-
spursmál fyrir staðinn, að gei'ð
ar verði. verulegar endurbætur
á höfninni, eigi að vera unnt
að auka útgerðina verúlega. Er
nú haíinn undirbúningur að
bessum, hafnai'bótum og stend-
ui' il að lengja hafnargarðinn
verulega. Þyrfti helzt að lengja
garðinn um eina 100 metra, en.
skki verður þó unnt að gera það
í einu. í haust er ætlunin að
steypa eitt 10 metra ker og á
að setja það niður næsta vor„
Vinna nú 10—15 að undirbún-
ingi þessa verks.
Hvað viltu segja annað um
atvinnulíf á Húsavík, Guð-
mundur?
Ja, einna helzt það, að bygg-
ingaframkvæmdir hafa verið
mjög miklar undanfarið. í bygg'
ingu ei'u t.d. nýtt barnaskóla-
bús og mikil vöruskemma sem
kaupfélagið er að reisa. Verður
vöruskemma þessi um 1200 fer-
metrar að stærð. Þá er emnig
mikill fjöldi íbúðarhúsa í smíð-
um.
Hvernig gengur pólitíkin t
plássinu?
Ja, segja má, að Alþýðuflokk
uxúnn hafi góða vígstöðu og sé
í sókn. í bæjarstjórninni eiga
sæti 7 fulltrúar. Hefur Alþýðu-
ilokkurinn tvo, kommúnistar
hafa tvo, Framsókn tvo og í-
haldið einn. Á næst síðasta kjör
tímabili mynduðu Alþýðuflokk-
urinn og kommúnistar meiri-
hluta og var þá Friðfinnur Árna
son bæjarstjói'i. En sköiximu
eftir síðustu bæjarstjóx'narkosn
Framhald á 7. sí’ðu.