Vísir - 20.07.1911, Blaðsíða 3

V 1 S 1 R
63
vega aftan að, en það gjöra þeir
beinleinis, sem hylja sig undir dul-
nafni. Það er niikíð betra að rita
ekkert, heldur en það, sem menn
skammast sín fyrir að nöfn sín
standi undir.
Mjer þætti gaman að vita livort
að þeim er altaf hafa ritað undir
dularnefni þykja það svo sómasam-
legt að þeir geta ekki hætt því og
komið fram í dagsljósið. •
Hver getur frætt mið um það?
Ouðmundur Þorláksson.
Til athiigunar fyrir
verslunarfólk.
Vinnutíminn.
Það hefur oft verið reynt til þess,
bæði lijer í Reykjavík og í öðrum
fjölmennustu kaupstöðum landsins,
að koma á samtökum meðal lcaup-
manna um að opna búðir sínar og
loka þeim allir á sama tíma, og
mun oftast hafa verið farið fram á
að opna kl. 8 að morgni og loka
kl. 8 að kvöldi En alstaðar hefur
held jeg mistekist, að koma þessum
samtökum á, að minsta kosti þannig,
að allir kaupmennirnir hafi fengist
til að vera með. Sjerstaklega hafa
margir kaupnienn verið ófáanlegir
til að ganga inn á að loka kl. 8.
Hjer í Reykjavík munu nú að
vísu æði margir kaupmenn loka
búðum sínum sem oftast kl. 8 á
kvöldin, eða litlu síðar. En hinir
kaupmennirnir Iijer eru þó kannske
eins margir, sem ekki loka fyrri en
kl. 10 eða jafnvel talsvert seinna,
og opna þessir kaupmenn þó búðir
sínar engu seinna en hinir, seni fyr
loka. Verður þá vinnutíminn í þess-
um búðum 12 til 14 kl. stundir
daglega.
Það má nú nærri geta, hvað fólk,
sem þarf að standa í búðarargi í
12 —14 tíma á dag, hefur mikið
tækifæri til að afla sjer fræðslu í
frítíma sínum, eða yfir höfuð fær
tíma til nokkurs skapaðs hlutarann-
ars en búðarstarfanna. En að halda
fólki þannig bundnu dag eftir dag,
ár eftir ár, getur varla kallast hjúa-
hald — það er þrælahald.
En þetta er viðkvæmt spursmál.
Annars vegar er hagur kaupmann-
anna — ímyndaður eða virkilegur
— hins vegar er velmegun verslun-
arfólksins, og ef vel á að fara þarf
að ráða þannig fram úr þessu að
hvorugum sje órjettur gjörður.
Jeg býst ekki við að hjer muni
vera svo litið á þetta mál, að bæjar-
stjórnir hafi vald til að ákveða hve-
nær búðum skuli lokað á kvöldin.
sumstaðar munu þó bæarstjórnir
hafa slíkt vald, að minsta kosti minn-
ist jeg að hafa lesið það í Amer-
íkublöðunum fyrir nokkrum áruni,
að bæarstjórnin í Winnipeg setti
þau lög, að þar skyldi verslunar-
búðum lokað kl. 6 hvert kvöld nema
laugardagskvöld, þá mættu þær vera
opnar til kl. 9 eðalO, jegmanekki
hvort heldur er.
Jeg skal játa það sem mína skoðun
að jeg kann illa við að bæarstjórnir,
eða aðrar stjórnir hafi vald til að
skipa fyrir um dagleg vinnubrögð
manna og grípa svo beinlínis inn
í verkahring og atvinnurekstur ein-
staklinganna. Miklu eðlilegra er,
að slíkt sje samningamál vinnu-
veitanda og vinnuþiggjanda. Að
minnsta kosti virðist mjer alveg
sjálfsagt að reyna þá leið til þrautar.
áður en farið er að leita á náðir
bæarstjórna og lögjafarvalds.
En að slíkir samningar takist milli
kaupmanna og verslunarfólks svo
viðunanlegir sjeu, álít jeg tæplega
mögulegt, nema að verslunarfólkið
áður liafi myndað með sjer öflugan
fjelagsskap. Það má vitanlega ekki
heimta neitt ósanngjarnt af húsbænd-
unum, en það má heldur ekki láta
viðgangast að rjettur þjónanna sje
allt um of fyrir borð borinn.
Jeg gjöri ráð fyrir að kaupmenn
hjer álíti sjer talsverðan hag í því,
að geta haldið opnum búðum sínum
talsvert framefti kvöldinu, jafnvel
þangað til fólk alment fer að setjast
að í lntsum hjer, eða til kl. 10 að
minnsta kosti, og má vel vera að
kaupmenn hafi rjett fyrir sjer í þessu.
Sjálfsagt er að taka tillit til þessa,
því ekki er verslun hjersú uppgripa
atvinna fyrir kaupmennina, og fæst-
ir þeirra svo efnum búnir, að fært
sje að draga úr atvinnu þeirra, eða
gjöra þeim hana arðminni en hún
þegar er orðin. Það verður því
líklega óaðgengilegt fyrir þá, að ganga I
inn á samning við fólk sitt um að
taka af þeitn enda vinnutímans.
Ekki virðist heldur mega opna búðir
öllu seinna á morgnana en kl. 8.
Bæði mundi það óvinsælt hjá al-
menningi og kaupmönnum til skaða.
Af þeim enda vinnutímans má því
heldur ekki laka svo vel fari.
Verslunin hjer í bænum, og lík-
lega í öðrum bæum hjer á landi
er, eins og áður er á vikið, ekki 1
orðin feitari atvinna en svo, aðhenni
veitir ekki af að erja allan daginn
frá ntorgni íil kveds — frá kl.'S
að morgni til kl. 10 að kveldi —
til þess að geta dregið frani lífið.
Á hinn bóginn erþettaaltof langur
vinnutími fyrir verslunarfólkið, rneð
því móti fer það á mis við flest
þægindi lífsins, og verður bara að
vanaþrælum.
Hvernig má nú konta þessu sam-
an svo þolanlega fari?
Nl.
Nofið SUNDSKÁLANN
Vorið ilmandi.
Saga frá Kóreu
eftir óþektan höfund.
----- Frh-
»Af hrísgrjónunum sem við rækt-
uin hjerna í sveita vors andlits í
brennandi sólarhitanum verðum við
fyrst og fremst að gjalda konung-
inum sinn skerf, nokkuð til fátækra
vina vora, þá nokkuð til ferðamanna
og svo að geyma nokkra skildinga
til að halda tninningarhátíð feðra
vorra og þetta væri nú alt gott ef
mandaríninn ekki ofþjakaði okkur
svo að við höfum naumlega ofan
í okkur«.
»Þey þey«, greip nú einhver fram
í«, vertuekki að fara með þetta jeg
hef heyrtsagtað konunglegursendi-
herra sje hjer í nágrenninu og ef
hann heyrir þetta mun hann ávíta
mandaríninn fyrir ílt framferði og
hann hefnir sín svoaftur á okkur«
I-Toreng langaði að hafa tal af þeim
og gekk til þeirra og mælti:
»Mig langar til að spyrja ykkur
að dálitlu«.
»Hvað er nú það?« mæltu þeir.
»Jeghefi heyrt að mandaríninn Nam
-Hyang sje giftur Tchoun-Hyang og
að hantt sje mjög hamingjusamur.«
»Hvernig dirfist þjer að segja
þetta« var gripið fram í, »Tchoun
-Hyang er mjög trygg og saklaus
það er illa gjört af yður að tala
svo um hana og óhræsis mandar-
íninn, sem kúgar. — —
Nei en sonur fyrverandi mandar-
ínans hefur tælt vesalingsstúlkuna
yfirgefið hana og aldrei komið að
vitja hennar. Hann er mannhundur,
ekkju sonur, þrælmenni!
»Þettaernóg« mælti nú 1-Toreng
*) í Kóreu verða ekkiusynir sem eru
í ofmikltt e t rlæti oft að ræflum. að kalla
einhvern ekkjuson er þvi versta skanim-
aryrði.