Vísir - 23.07.1911, Blaðsíða 2

70
V í S I R
Notið SUNDSKÁLANN
Ríki
heitir annað nýa blaðið, sem nu er
hlaupið af stokkunum, en svo er
von á hinu þriðja um mánaðainótin
næstu.
í formála Ríkis er meðal annars
þetta:
»R,íkL— Þeð er stefnuskrá okkar
íslendinga út á við. Það er stutt
stefnuskrá og skýr. Orðið ríki getur
nú enginn þaggað fyrri en vjer er-
um orðnir ríki, sjálfstætt ríki, full-
valda ríki, fjórða ríki Norðurlanda.
Vjer getum verið í sambandi við
Dani eða aðra, konungssambandi,
málefnasambandi — »meðan um
semur«, en aðeins sem ríki.
Við getumfaiið krókavegi á ferða-
laginu, jafnvel hringsólað, en við
það mark hljóta allir að mætast,
sem áfram vilja halda eitthvað.
Konungur vor hefur sagt það.
»Bæði ríkin mín«,sagði hann 1907
á Kolviðarhóli. Það var rjett sjeð
og konunglega. Það var heill
konungdómsins, sem hann sá fram
undan sjer og fól í þessum orð-
um.
Frjálst bandalag jafnrjetthárra
manna undir óhlutdrægum höfð-
ingja, var svo sjálfsögð krafa, að
hver góður maður hlaut að Iað-
ast að henni í huga sínum, og svo
sanngjörn, aðengiu óvild njedrotn-
unarástrfða gat fundið höggstað á
henni.
Síðasta þing sýndi það ótvírætt,
að beinn voði getur staðið af kosn-
ingunum næstu. Aldrei hefur drotn-
unargirni og hagsmunum Dana verið
strokið með jafn ósvífinni viðkværnni.
Móti öllu slíku atferfi mun þetta
blað neyta allra krafta sinna og á
sjer til þess víða liðs von.
Og þó væri það ærið starf einu
blaði, þó ekki væri nema að halda
hlífiskildi yfir þá sjálfstæðismenn,
sem heimastjórnarblöðin gera sjer
að leik að leggja í einelti, einn af
öðrum, svo sem þau hafa gjört alt
til þessa dags.
S fnumst saman um ríkið. Þol-
um engum að svíkja það. Höfum
stefnuskrána sífelt fyrir augum.
Ráðum sjálfir, hvað vjer og ísland
eigum að verða.
Adrei að víkja. Það hefur reynst
sigursælt.*
Blaðið kemur út einu sinni og
tvisvar í viku til kosningaogkostar
1 krónu. Ritstjórinn er Sigurður
Lýðsson, cand. jur. og afgreiðslum.
Pjetur Guðmundsson bæarfulltrúi.
Amerika og Vestur-fslendingar.
Eftir Sigurð Vigfússon.
----- Frh.
Good-Templara reglan hefir hlot-
ið öfluga stoð frá íslendingum í
Winnipeg. Hafa þeir frá því um
aldamótin talið þetta fimm til sex
hundruð. Stúkurna Hekla ogSkuld
hafa getið sjer fagran orðstýr með
starfsemi þeirri og atorku er þær á
inargan hátt hafasýnt. Stærsta þrek-
virkið er eftir þær liggur felst þó í
samkomuhúsi því er þær með að-
stoð góðra inanna utan fjelagsskap-
arins hafa reist sjer. Sú eign með
innanhússmunum er virt á tuttugu
þúsund dollara. Hefir það kostað
ærið fylgi og magn að koma ár
sitini svo fyrir borð, að byggingin
beri sigsjálf. En því er þegarkom-
ið í kring á fjórum árurp, að ætl- j
an þeirra nianna er um fjárhags-
málin fjalla. Þetta má skoðast sem
því meira afreksverk erflestir með-
limir reglunnar standa jafnframt í
kirkjulegum fjelagsskap, þar sem
álíka kvöðum er að sinna.
Þetta samkomuhúsísIenzkraGood-
Templara í Winnipeg er all-vegleg
bygging, og hið einasta af því tægi
í borginni. Engar Good Templar
stúkur aðrar þar í bæ hafa reist sjer
samkomuhús enn sem komið er.
Húsið er byggt af múrsteini á há-
um steinkjallara og stendur á götu-
horni. í kjallaranum er rúnigóður
fundarsalur, ásamt nefndarstofum,
eldhúsi, salerni o. fl. En aðal sam-
komusalurinn er uppi. Sá salur
mun vera einar 9—10 álnir undir
lopt. Er hann gjörður að nokkru
leyti í leikhús stíl, með veggsvöl-
um,settum bekkjaröðum, á þrjávegu
en leiksvið fyrir stafni. Rúmar sal-
urinn nokkur hundruð manna uppi
og niðri og er mjög leigður út
fyrir ýmsar samkomur. Mun al-
menn leiga á þeim sal vera 15
dollarar á kvöldi, reynist enda arð-
sam'ur. Mestar tekjur gefur hann
þó þegar einhverjar stjórnmála kosn-
ingar eru á ferðum. Þá kostarhann
að sögn 25 dollara um kvöldið, og
er það lagleg fúlga.
Strax og íslendingar tóku til starfa
með innlendum templurum, gátu
þeir sjer góðan orðstýs, enda kom-
ust þeir brátt í framkvæmdarnefnd
stórstúku þeirrar er þeir tilheyrðu,
og ljetu til sín taks. Brá svo við
er þeir tóku við stjórnartaumunum,
að ■ -fjárhagur stórstúkunnar rjettist,
er áður var mjög bágborinn. Minn-
ast enskir þess ávallt með þakklæti
og-lofræðum. Þá hafa og íslenzkir
temlarar gjört mikið að því að út-
breiða regluna, bæði með regluboð-
un og eins með dreifingu sinni út
um hinar ýmsu landsbyggðir.
Aður en eg lýk þessu máli get
eg eigi leitt hjá nrjer að minnast
einnar af systrunum í stúkunni Heklu,
með því hún stendur nokkuð ein-
stök að atorku og óþreytandi elju
í þarfir bindindismálsins. Þótt jeg
hins vegar hafi með ásetningi sneitt
hjá að nefna menn persónulega.
Vona jeg að bæði hún og aðrir
hlutaðeigendur taki það eigi illa
upp. Þessi systir er frú G. Búa-
son. Hún hefir nú hátt upp í áratug
gegnt ritarastarfi stórstúkunnar, og
rekið það prýðilega. Þá hefur hún
og mætt sem erindreki stórstúkunnar
í Manitoba á hástúkuþingi reglunnar,
enda kjörin varatemplar á næstsíð-
asta hástúkuþingi, að sjálfsögðu og
það að inaklegleikum, eikum fyrir
orðróm þann, er hún hafði áður getið
sjer. Á hástúkuþinginu í sumar mætti
hún þannig sem fyrsti ísl. embættis-
maður Hástúkunnar (vara-templar),
og er það sæmd mikil; fyrst og
fremst fyrir nefnda systur, þar næst
fyrirstúku þá, sem hún tilheyrir, og aö
síðuslu fyriríslenzka Good-templara í
Winnipeg.
Sem annað dæmi upp á ötul-
leik bindindissystranna þar vestra
mætti geta þess, að strax og búið
var að koma húsinu upp, tóku sig
til nokkrar systur í stúkunni Heklu
og rjeðust í að kaupa fortepíanó,
sem talið er að hafi kostað um
þúsund dollara, og fengu stúkunum
það til afnota. Með dugnaði
sínum og fyrirhyggju náðu þær
upp þessu fje svo að í fyrra voru
þær búnar að borga hlóðfærið út
að fullu og afhentu það þá stúk-
unum formlega að gjöf.
Þetta lofsverða dæmi bindindis-
kvennanna á að miða að því að
sýna dug íslenskra kvenna þar vestra
yfir höfuð. Reynast konur þar, bæði
yngri og eldri, ávalt álíka framtaks-
samar þar sem þær leggja hönd á
plóginn,og gætir þess]mjögLkirkju-
legum fjelagsskap. j