Vísir - 24.11.1913, Blaðsíða 2

V I S 1 R
I dag:
Ýlir 1.
Háflóð kl. 2,6’ árd. og kl. 2,32’ síðd.
*
A morgun:
Afmœli.
Frú A. Aall-Hansen.
Einar B. Halldórsson, póstur.
Guðm. Gamalíelsson, bókbindari.
Póstáœtlun.
Ingólfur fer til Borgarness.
Vesta kemur frá útlöndum.
einu milligr. af atropin, hurfu öll
einkenni sjóveikinnar eftir 3—4 klst.
Þetta leiddi til þess, að dr. Fischer
fór að aihuga, hvort sjóveikin staf-
aði ekki af því, að þeir, sem hana
fengju, væru haldnir af taugavið-
kvæmni (vagotoni). í sjóferð einni
rannsakaði dr. Fischer farþegana og
greindi frá þá, sem þannig voru
veiklaðir, þ. e. menn með óreglu-
legum hjartslögum eða öðrum ein-
kennum taugaveiklunar. Svo fór, að
allir þessir menn fengu sjóveiki.
Annar þýskur læknir, próf. Frieð-
lánder, hallast að skoðunum Fisch-
ers, og segir að hreifing skipsins
hafi lík áhrif og þegar menn fá
högg á magann, en við það þrýst-
ir maginn á vjelindað, Próf. Fried-
lánder gefur það ráð, að vefja vel
um magann, þannig að hann geti
ekki þrýst á vjelindað. Alþýða manna
heldur því oft fram, að gott ráð
sje við sjóveiki að jeta mikið og
örekka, áður á skip er stigið. Það
telur próf. FrieUlánder hina mestu
fjarstæðu, því að þar með aukist
þrýstingin enn meir.
Ferðir Vigfúsar
Sigurðssonar.
---- Frh.
Sá, sem fyrstur skreið úr hýð-
inu næsta morgun og leit til veð-
urs, hafði frá íllum tíðindum að
segja. það var komin þoka. Og
hvað var þá að gera upp á miðj-
um Vatnajökli áttavitalaus, því
nú gat Herðubreið ekki leiðbeint
lengur, hún var löglega afsökuð.
það átti þó að rætast furðan-
lega úr þessu fyrir þeim fjelög-
um, þó hjer horfðist ílla á og
hefði getað farið svo, að enginn
hefði frá tíðindum sagt.
Við og við sást til sólarinnar
gegnum þokuna og ekki hafði
frostskánin á snjónum harnað
neitt síðan kveldið áður, svo fært
var að halda áfram. — Var því
brugðið við og lagt af stað með
skyndi. þegar til sólar sá var
stefnan leiðrjett, en lestin var
svo löng, að ekki var hætt við
snöggri stefnubreytingu.
þegar fram á daginn leið tók
að halla undan fæti suður af jökl-
inum, en þokan gerðist þá æ
svartari, svo loks var ekki hægt
að halda lengur áttum. Var þá
numið staðar, hestum gefið hey
og matur eldaður.
En er menn höfðu snætt, rof-
aði allt í einu til í suðri, og gat
þá að líta tvo svarta tinda upp-
úr snjónum ekki allfjarri. þekkti
Koch þá þegar, voru það gamlir
kunningjar hans frá því hann var
þar um slóðir á landmælinga-
ferðum sínum. Varð hann þeim
næsta feginn.
Annar tindurinn var beint fram-
undan og heitir hann Esjufjöll,
en hinn var nokkuð til vinstri
handar, sá heitir Prestíjall.
Var nú lagt þegar af stað aftur
og haldið niður með Esjuijöll-
um að austan. Voru þar nokkr-
ar jökulsprungur, en þó ekki til
farartálma. Er niður fyrir Esju-
Ijöll kom, þótti Koch nógu langt
haldið suður. Var hjer reist
tjaldið og hvílst um nóttina.
Frh.
Hettusóttin.
Hettusóttin kom hingað til bæ-
arins snemma í sumar með íslensku
stúdentunum frá Höfn, og kom í
eitt og eitt hús á stangli, en eftir
að skolarnir tóku til starfa hefur
hún útbreiðst meira.
Veikin hefur yfirleitt verið mjög
væg.
Varnir gegn hettusótt
eru engar fyrirskipaðar að lögum
og má aðeins taka upp varnir við
henni með sjerstöku leyfi stjórnar-
ráðsins, ef veikin er mjög alvarleg.
En ef einstakir menn vilja reyna
varnir fyrir heimili sitt, er fyrst og
fremst að reyna að varast samgöngur
við þá, sem veikir eru eða eru að
byrja að veikjast. En hafi veikin
komist á heimilið, þá að einangra
sjúklinginn þegar fullkomlega. Dæmi
finnast til þess að veikin berist með
heilbrigðum, en þau eru fá. Við
og við kemur það fyrir að menn
taka hettusótt tvisvar, en það er og
sjaldgæft. Meðgöngutími veikinnar
(eða tíminn frá því menn fá sótt-
kveikjurnar í sig og þar til hún
kemur í Ijós) er 14—21 dagur.
Sóttkveikjuna þekkja menn ekki, en
áreiðanlegt er talið að hún berist
með hráka, munnvatni og slefju úr
nefi, og verður því sjerstaklega að
vara sig á þessu og er því rjett að
láta sjúklinginn hrækja í ílát mcð
karbólvatni.
Velkin lýsir sjer
aðallega sem bólga ístóru munnvatns-
kirtlunum ogberfyrst á bólgunni fyrir
framan og neðan eyrað, þannig að
eyrnasnepillinn og neöri hluti eyrans
gengur upp og út á við. Breiðist
svo bólgan smám saman yfir annan
eða báða kirtlana og þegar veikin
er á háu stigi upp á andlit og niður
á háls. — Húðin yfir bólgunni er
venjulega fölleit, oft er roði í munn
inum og nokkur þroti. Samfara
bólgunni er sótthiti, í byrjun mis-
jafnlega hár, verkir og óþægindi
við hreyfingu á neðri kjálkanum,
einkum þegar tuggið er og talað
mikið. Varir sótthitinn oft viku en
bólgan talsvert lengur.
Lífshætta fyrir sjúklinginn er miklu
minni en í flestum öðrum farsóttum.
En hjá karlmönnum, sem eru yfir
15 ára, getur veikin farið í hreðjarn-
ar og er þá miklu verri viðfangs
og getur haft vondar afleiðingar.
Meðferð sjúkdómsins
er heist fólgin í
l.aö láta sjúklinginn liggja meðan
sótthitinn stendur, og ef um karl-
menn er að ræða nokkrum dög-
um lengur.
■
JkJL&JÍ
fá ekki betri gjafir, en hinar ágætu mynda-
bækur og sögubækur með myndum frá
Bókaverslun Sigfúsar Eymundssonar.
2. að halda sjer inni við í hlýu,
meðan bólgan helst.
3. sjeu verkir verulegir við hreyfingu
á kjálkunum, skal viö þaö hafa
heita bakstra og oft reynist
og vel að bera fitu á bólguna
(bórvaselín).
4. Sje sótthitinn hár skal nota blóð-
kælandi meðul lítilsháttar.
5. Munninn skal skola innan við
og við með einhverju góðu munn-
skolavatni.
6. Komi eitthvað óvænt fyrir i veik-
inni, einkum hjá karlmönnum,
verður þegar að leita læknis.
Þessi fjelög gætu borgað aukaút-
svars hækkunina með miklu niinni
prósentum, en embættismenn og aðr-
ir borgarar yrðu að gjalda af tekj-
um sínum.
Tr. Gunnarsson kvaðst hafa gert
nokkrar breytingartillögur við fjár-
u :0 eð c c C8 u a X x o o —— iz z eo .=3
o E o C0 e*- 3= ID
m U cd X X *c QC =o >
Fá bæarstjómarfandi
20. nóv.
---- Nl.
Fundur var aftur settur kl. 9.
Var þá fjárhagsáætluu bæarins fyrir
næsta ár tekin til umræðu.
Borgarstjóri skýrði frá því, að
eitt af því, er hækkaði aukaútsvör-
O >o co =3 Z
o OO »r-t ní cn
o C3 >
JZL 12 X
I cz> O- oo O <U > o cc
E ■o >
in næsta ár, væri að ákveðið væri
að leggja á þau tekjuhallann, er
hefði orðið við fátækra framfæri
1912, 10 þús. kr. Tr. Gunnarsson
leggi til að sá liður væri lækkaður
til helminga og skiftist á 2 ár fyrir
eitt; þetta gæti verið gott, en þar
sem nú mætti álíta að bærin hefði
tf
>
L.
‘3
«0 a
3E
i
aldrei verið betur fær að taka á
móti háum útgjöldum, gæti það
veriö efamál, hvort tvískifta ætti
upphæðinni. Aukaútsvörin í bæn-
um hefðu á undanförnum árum ekki
hækkað á við það, sem gjaldþol
bæarins hefði aukist, og jafnvel væri
hagur hins fátæka almennings betri
nú en áður, t. d. um hve gjald-
þol bæarins hefur aukist, niætti nefna
3 fjelög, sem hvert fyrir sig myndi
hafa nú í ár um 100 þús. í hrein-
um tekjum og önnur 2 til 3, er hefðu
um 50 þús. kr. í hreinum tekjum.
hagsáætlunina, fyrst um tekjurnar,
að færa tekjur af salernahreinsun-
inni úr 7 500 kr. í 4 000 kr., ann-
að að færa aukaútsvörin niður í
132 þús. kr. úr 141 700 kr. Þessi
gjöld kvaðst hann vilja spara: til
lögreglunnar, að færa niður um 1200
cc o
< < -J tu bjO O u cc rO z eo -o
z u X
'O cd '>» 'g o
c
C£ :0
0- >
kr., einn dagvarðanna mætti missa
sig, það væri voöalegt iðjuleysi á
þeim, en bæarfógeti væri nóg laun-
aður til að borga sendisveinum sín-
um, þótt bærinn ekki launaði menn
til þess. Vildi færa niður laun viö
umsjón og vörslu kaupstaðarlands-
ins um 100 kr., láta skrifstoíufje
U ed c ep
cd j* c cí u c to
jx 08 E £ -=3 X
«fc c 03 <o rr ~u 2 o c =3 ir :o >
oc
til bæarverkfræðings, 300 kr., falla
burt, það væru nóg laun fyrir þann
starfa 2 700 kr., til hreinsunar á
salernum færa niður um 3 500 kr.,
til viðhalds og endurnýunar slökkvi-
tóla færa niður úr 1000 kr. í 600 kr.,
svo færa niður tillag til barnaskól-
ans úr 40 400 kr. í 38 500 kr., til
*0 cð «o > ci O z co
c 'O c '- -o X
•J? 0. xo o c 0 C/3 o ir ■O >
viðhalds á þvottalaugunum og um-
sjón þar færa niður úr 700 kr. f
500 kr., og aö síðustu að færa nið-
ur endurgreiðslu á fátækra framlags-
hallann 1912 úr 10 þús. kr. í 5 þús.
kr., því hann Iiti ekki eins björtum
augum á hag bæarmanna, sem borg-
arstjóri.
Sv. Björnsson kvaðsl vilja að sú
regla væri tekin upp, að bærinn
1 ■ cd c U - ÍL
c n vca
Im cd
cd E
L.
c
E
o
C
6
cTj
o
E
D
CC
O
>