Vísir - 03.10.1914, Side 4

VÍSIH
Guöfinna Einarsdóttir,
er f 1 u 11 á Vatnsstíg II — og
saumar eins og að undanförnu all- j
an kven- og barna-fatnað.
Breyttir tfmar.
Ekkert inálefni hefir tekið eins
miklum stakkaskiftum undanfarandi
10 ár í Danmörku eins og bind-
indismálið. Þegar eg var þar í sveit
árin 1900 og 1901 þótti það víðast
meir en lítil sérviska að vera í bind-
indi. Bindindisfélögin voru fámenn
og í litlu áliti. Það kvað svo ramt
að því að fjöldi trúaðra manna leit
svo á að þau gerðu fremur ógagn
en gagn, því að þau efldu sjálfsþótta
og verkaréttlæti hjá meðlimum sín-
um, er margir teldu vínbindindi
eitt nægilegt til að vera sannkristinn
maður. »TempIarar t. d. sjást aldrei
í kirkju, þeim þykir nóg að fara á
stúkufundi*, sögðu menn. Sumir
voru hissa á að eg skyldi vera
templar.— »Kristinn maður drekkur
ekki, svo að hann þarf ekki að
vera í slíkum félögum*, var viö-
kvæði margra. Eg varð heldur
ekki var við, að nokkur dagblöð
flyttu bindindisfréttir eða mintust á
bindindismál, og hefði einhver þá
farið að boða mönnum bannlög,
hefði verið hlegið að honum um
endilanga Danmörku.
Það er eitthvað annað uppi nú.
Heimatrúboðsfólkið, sem áður var
svo andstætt bindindisfélögum, hefir
nú sjálft fjölment svo í »BIáa
krossinn* að hann er næst fjöl-
mennasta bindindisfélag í Danmörku,
þótt yngstur sé.
Dönsk dagblöð voru í vor sí og
æ að flytja langar greinar um bind-
indisfundi og ágrip af bindindis-
ræðum. Skrúðgöngur eða hergöng-
ur fóru bindindismenn í mörgum
dönskum borgum, og varð eg ekki
var við annað en að flest blöðin
hlyntu að þeim. Mikilfenglegust var
skrúðgangan mikla í Kaupmanna-
höfn 19. júlí s. 1. Gengu þá um
50 þúsund bindindismenn með nál.
2000 flögg og fjölda marga aug-
lýsingaskrautvagna frá Ráðhústorg-
inu til Söndermarken, þar sem
haldnar voru fjölda margar ræður.
Sá bindindisher var samankominn
úr allri Danmörku, því að þá daga
héldu aðalfélögin ársþing sín í Höfn.
Segja menn að önnur eins skrúð-
ganga hafi ekki fyr sést í Höfn, og
þótti andbanningum nóg um, því að
ekki var farið með það í neina laun-
kofa aö takmarkið væri algerð bann-
lög.
Landsstjórnin er vinveitt þeirri
stefnu. í fyrra haust héldu þeir
fund með sér bindindismenn á þingi
Dana og stjórnendur danskra bind-
indisfélaga, þar voru Zahle yfirráð -
herra og Rode innanríkisráðherra
gestir, og héldu báðir bindindis- og
bann-ræður. Zahle endaði sína ræðu
á að biðja menn að árna bannlög-
um árið 1930 allra heilla, en hinn
óskaði að sá dagur kæmi brátt að
öll afengismálefni væru horfin úr
Danmörku. Stjórnin skipaöi og bann-
laganefnd í sumar til að íhuga það
mál frá öllum hliðum. Ríkisþingið
hallast og smám saman á þá sveif.
Þrátt fyrír stríðið
Q hefir okkur heppnast að [fá hin
viðurkendu hollensku
karlmanna-,
unglinga-
og drengjaföt
aftur. Yfir 3G0 klæðnuðum úr að Csl
velja. S
Komið í tíma!
Austurstræti 1.
Það bætti t. d. 7000 kr. í vorsem "
leið við árslyrkinn, sem það hefir
veitt bindindisfélögunum, svo að nú
er hanu 36 þús, kr. Elsta bindind-
isfélag Dana (Dansk Afholds Foren-
ing =D. A. F.) fær af því 18000
kr. Félagið telur nú rúma 65 þús.
meðlimi og er fullur helmingur kjós-
endur.
í Kaupmannahöfn eru um 22 þús.
í 280 bindindisfélögum og stúkum
og auk þess 5000 börn í 70 félög-
um. Þessi félög halda árlega 16
til 17 þúsund fundi. Þau hafasam-
eiginlega stjórnarnefnd og er Sket-
trup prestur, formaðúr Bláa kross-
ins, jafnframt formaður hennar. Alls
eru í Danmörku um 180 þúsund
manna í bindindisfélögum og þar
sem Danir drukku að meðaltali ár-
Iega rúma 10 lítra af áfengum
drykkjum árið 1879, þegarD. A. F.
var stofnað, koma nú 6 lítrar á
mann.
Að sjálfsögðu er þrátt fyrir alt
þetta mikið verk óunnið. Stórefna-
menn græða stórfé á áfengissölunni
og þeir nota peninga sína á ýms-
an hátt til vamar og sóknar gegn
bindindis- og bannmálinu. En svo
mikiö hefur þó bindindismönnum
orðið ágengt aö sárfáir fást til að
ráðast alment gegn bindindismálinu.
Aðal orustan veröur þar sem ann-
arstaðar um algerð bannlög.
Svíar og Norðmenn eru þó komn-
ir lengra áleiðis í bannmálinu en
Danir, þeir hafa miklu fleiri laga-
ákvæði til að hefta áfengissölu, og
þar er vínsölubann í mörgum hér-
uðum, og þar er og I. O. G. T,-
Reglan*) miklu öflugri en með
*) Þegar talað er um templara
erlendis, er oftast nauðsynlegt að
geta þess hvort átt er við alþjóða-
regluna (I. O. G. T.) eða eitthvert
hinna félaganna, sem kalla sig temp!-
ara með einhverju viðbólarorði til
aðgreiningar. Þau munu flest klofn-
ingar frá I. O. G. T. í fyrstu og
voru ágreiningsefnin einkum æfi-
langa skuldbindingin, eða »skatt-
frjálsu« drykkrnir eða siðbókin.
Þessi félög sem sum eru allfjcl-
menn, eru bæði á Noröurlöndum,
Sviss, Suöur-Afríku og víðar.
Dönum, en húti mun víðast vera
einna ákveðnust í bannmálinu. Ann-
ars er talið að um 300 þús. manns
sé í bindindisfélögum í Noregi, en
um 500 þús. manns í Svíþjóð. En
af þeim vcru (1. febr. 1914) í 1.
O- G. T. 85 200 manns í Noregi,
— hefir fjölgað um rúm 20 000
síðustu 3 ár, — og 223 672 í Sví-
þjóö, — hefir fjölgaö um 4000
síöan 1911.
Mörg ný dæmi mætti nefna um
afstöðu stjórnar og þing* Norð-
manna. Stórþingið neitaöi að veita
nokkurt fé til 100 ára þjóðarsýn-
ingarinnar, óskabarns Norðmanna,
ef þar yrði nokkur vínsala. And-
batiningar kölluöu það fjárhagslegt
glappaskot, aðsóknin yrði minni,
en hvernig fór? Sýningin var bú-
in að borga allan kostnað 1. júní
s'öastl., þótt engin væri vínsalan.
— 2 eða 3 kaffisalar á sýning-
unni urðu uppvísir aö ólöglegri
vínsölu. Þeir voru sektaðir, en inn-
anríkisráðherra krafði að þeir yrðu
auk þess reknir frá stöðu sinni,
það væri skömm fyrir sýninguna
að hafa þá kyrra.
Hástúkuþingi l. O. G. T. veitti
stórþingið 21 000 kr. og lánaði því
stærsta húsnæði sitt, stórþingshöll-
ina. Hákon konungur skipaði 4.
ágúst algert vínsölu- og vínveit-
ingabann um ríki sitt meðan á ófrið-
arhættunum stæði. Hann taldi óhaf-
andi að nota korn og kartöflur til
víngerðar á meðan útlitið væri svo
alvarlegt.
Ýms fleiri dæmi mætti nefna en
f hér læt eg staðar numið.
S. Á. Gíslason.
KENSLA
Eg undirrituð tek að mér að kenna
börnum innan skólaskyldualdurs.
Tjarnargata 22.
Anna Bjarnardóttir.
(Heima kl. 3—5 síðd.).
Ingibjörg Benediktsd.
Þingholtsstr. 33.
tekur börn og unglingsstúlkur til
kenslu heima hjá sér.
Menn gefi sig fram sem fyrst.
Kensla
þýsku latínu og
grísku.
Bjarni Jónsson
frá Yogi.
Heimakensla fæst fyrir börn
innan 10 ára. Smiðjustíg 7 niðri.
Frakknesku kennir Adólf
Guðmundsson Vesturgötu 17. Heima
frá 4—6.
M e ð góðum kjörum geta stúlk-
ur fengið að læra strauningu. Þing-
hoitsstræti 25 uppi. Guðrún Jóns-
dóttir.
Hannyrðir
— einkum balderingu •— kennir
Sólveig Björnssdóttir, Garðshorn,
(Baldursgötu 7.)
Kensla
Stúlka — vanur kennari — tek-
ur aö sér að ket.na börnum heima
hjá þeim. Uppl. hjá fræðslumálastj.
Jón Zoega
gefur enn þá
15 °|0 af öllu
Betreki.
Tennur
eru tilbúnar og settar inn, bæði
heilir tanngarðar og einstakar
| tennur,
á Laugaveg 31, uppl.
Tennur dregnar út af lækni dag-
lega kl. 11 — 12 með eða án deyf-
ingar.
Viðtalstími 10—5.
Sophy Bjarnarson.
Laukur 16 aur. pr. V» kgr. (1 pd).
Kartöflur 7aur.-— - —
Hvítkál 8------------- -
Gulrætur 10— -------- —
Verzlunin
,SVAN U R’
Sími 104.
Laugaveg 34.
Sími 104.
Prentsmiðja Sveins Oddssonar.