Vísir - 14.12.1914, Page 1

1262
Mánudaginrt 14. desembar 1914;
V I S I R
Stærsta, besta og ódýrasta
blað á íslenska tungu.
Um 500 tölublöð um árið.
Verð innanlands: Einstök
blöð 3 au. Mánuður 6Cau
Ársf5.kr.1,75. Arg.kr.7.oo.
Erl. kr. 9,oo eða 2J/2 doll.
V I S I R
kemur úf kl. 12 á hádegi
hvern virkan dag. Skrit-
stofa og afgreiðsla Austur-
str.14. Opin kl. 7 árd. til 8
síðd. Sími 400.—Riístjóri:
GunnarSigurðsson(fráSela-
læk). Tit viðt venjul. k!.2-3síðí!
fer frá Reykjavík þriðjudaginn 15. des.
árdegis.
Hadda-Padda.
(Frá fréttaritara Vísis í Höfn).
Höfn 26/n—’14.
Þ. 14. þ. m. var Hadda-Padda
eftir Guðmund Kamban leikin hér
á Konunglega leikhúsinu í fyrsta
sinn fyrir troðfullu húsi, og varð
sigur fyrir höfundinn og landinu
til sóma.
Frk. Ella Ungermann, áður leik-
kona við nýja leikhúsið, lék aðal-
hlutverk leiksins af snild og djúp-
um skilningi. Tókst henni mætavel
að sýna Höddu Pöddu, fyrst í henn-
ar miklu gleði og síðan í sorg og
örvænting, t. d. í þriðja þætti í
samtali hennar við grasakonuna,
Poul Reumert lék Ingólf, en tókst
miður, þó ekki til stórra líta, enda
er það hlutverk vandasamt.
Allur útbúnaður leiksins var góð-
ur. Fjallasýnin t. d. í þriðja þætti
var ágæt. Fanst okkur íslending-
um eins og við værum skyndilega
horfnir heim í íslenskar fjallabygðir,
og kiöppuðum ákaft lof í lófa fyrir
höfundinum, sem sjálfur hafði sagt
fyrir um tilbúning leiktjalda og að
miklu leyti ráðið um allan útbúnað
leiksins.
Næstum allir ritdómar blaðanna
lofa leikinn, en enginn þó í eins
háum tónum eins og Julius Clausen
í »Berlingske Tidende*. Hann segir
að lokum :
»Ef menn vilja ekki sjá þennan
leik, þá hafa menn engan listsmekk
í Danmörku, og má þá alveg eins
vel loka Konunglega Ieikhúsinu«.
Konur í Hði Þjóðverja.
Fregn frá einkafregnrita »LIoyds
Weekly News* í Petrograd um síð-
ustu mánaðamót, segir þannig frá
ófriðnum á austurherstöðvunum: —
Hin mannskæða orusta milli Vi-
stula og Warta, sem nú bráðlega
mun á enda, mun sýna það, hvers
Þjóðverjar mega vænta á austur-
herstöðvunum.
Hindenburg hershöfðingi er þar
fyrir liði Þjóðverja og er hann tal-
inn skara fram úr öllum öðrum
þýskum hershöfðingjum að her-
kænsku. — Á svæðinu frá Warta,
nálægt Sieradz, og austur að Vistula,
í námunda við Plock eru 8 þýskir
herflokkar. Hindenburg hefir verið
að reyna að brjótast gegn utn fylk-
ingar Rússa við Lodz, en þrátt fyr-
ir þótt Þjóðverjar hafi gert hvert
æðisgengið áhlaupið af öðru, hafa
þeir ekki getað bugað Rússann,
senf er altaf jafnþybbinn fyrir. Hafa
þeir beðið þar ógurlegt manntjón,
Lodz var í nokkra daga í sömu
fordæmingunni og Warsjá var í í
október. Loftið skalf af fallbyssu-
skotunum og íbúarnir kviðu stöð-
ugt bráðum bana. Að síðustu hörf-
uðu Þjóðverjar og gerði þá hestlið
Rússa þeim allan þann óskunda
sem það mátti og tók þá af nokkr-
ar stórar fallbyssur.
Það veikti aðstöðu Hindenburgs,
að her hans var orðinn skilinn frá
her krónprinsins, sero barðist fyrir
sunnan Czenstochowa. Var það
ætlun hans að láta aðaliið Russa
hafa nóg að starfa meðan Hinden-
burg ryfi fylkingarnar norður frá.
En Rússar höfðu nægum liðsafla
á að skipa til þess að taka á móti
þeim báðurn. Og þegar Hinden-
burg var orðinn talsvert aöþrengd-
ur, kallaði hann til hjálpar við sig
til að fylla skörðin við Vielun aust-
urrískan her, sem ætlað hafði ver-
ið að ráðast að baki her Rússa í
vinstra fylkingararmi. Þessir aust-
urrísku vesallingar sættu sömu ör-
lögum og allir aðrir austurríkismenn,
sem berjast með Prússum. Rússar
urðu þeim ofjarlar, komu í veg
fyrir ætlun þeirra, og ráku þá á
' flótta. Tóku Rússar þá höndum 5
| þús. manna og náðu mörgum tug-
um af hríðskotabyssum.
Aðstaða Hindenburgs ér nú von-
laus, og þær mörgu þúsundirjfanga,
sem streyma inn í Warsjá eru besti
vottur þess. Á meðal fanganna er
margt drengja og jafnvel konur og
berst fjöldi kvenna í liði Þjóðverja.
Síðan þetta var ritað hefir Þjóð-
verjum tekist að ná Lodz, og er
því útlit á, að þeir séu ekki í eins
mikilli kreppu og fregnritari þessi
áleit.
Hvað á að gera við Belgíu?
Ýms erlend blöð hafa tekið það
til umræðu, hvað geia skuli við
Belgíu eftir ófriðinn, Þjóðverjar
eru fljótir til svara, því þeir þykj-
ast munu vinna, og þeir eru nær
allir sammála um það, að Belgía
eigi að vera þýskt land. Á þann
hátt ná Þjóðverjar á sitt vald kola-
námunum í sunnanverðr: Belgíu
og ströndunum og höfnunum að
norðvestanverðu; og svo verða Belg-
ar sjálfir að sjálfsögðu undirokaöir
eins og fólkið í Slesvík, Lothringen,
Ellsass, Posen og víðar.
Þeir sem ekki eru Þjóðverjar, eru
ekki eins fullvissir um aö Þjóð-
verjar muni vinna, þvert á móti.
Eftir hverja viku, sem líður, verður
það augljósara, að Þjóðverjar hljóta
að hopa vestan að og heim aftur.
Og þá sé sjálfsagt að endurreisa
Belgíuríki á sama hátt og áður.
En nú eru sumir þeirrar skoð-
unar, að Belgía hafi aldrei átt að
vera sérsfakt ríki, og því eigi ekki
að endurreisa hana sem slíkt. Þeir
sem þessari skoðun fylgja álíta rétt-
ast að nyrðri helmingur Iandsins
(33/4 milj. Flæmingja) verði sam-
einaður Hollandi, og syðri helm-
ingurinn (3Y4 milj. Vallendingar)
verði lagt til Frakklands því Flæm-
ingjar eru Hollendingar og Val-
lendingar Frakkar, bæði að máli og
siðum; eins og Kríteyingar eru
Grikkir og Holsteinsbúar Þjóðverjar.
Flæmingjar og Vallendingar hafa
iengi átt í stríði hvorir við aðra
út af tungunni sem tala skyldi. I
rauninni er hér um tvo þjóðflokka
að ræða, sem eru mjög ólíkir, eins
ólíkir og Þjóöverjar og Frakkar.
Hin heilaga sameining steig ó-
happaspor árið 1815 er hún Iét
alla Belgíu sameinast Hollandi. Val-
lendingar voru sérsíaklegaj mjög óá-
nægðir með að vera undir hol-
Ienska stjórn gefnir, og það end-
aði með því, að Beigía sleit sig
lausa 1830, og varð sjálfstætt ríki,
samanstandandi af tveimur þjóð-
flokkum.
Hinn næst síðasti Belgíukonung-
ur, Leopold I„ stofnandi Kongo-
ríkis, hafði fyrir orðtak: »Samein-
aðir stöndum vér«. En Belgir hafa
| helst ti! lítið breytt eftir því orð-
I tæki.
j Það er óvenjulega vont að verja
landið, og lega landsins er þannig,
að hún freistar bardagaþjóða til að
halda yfir það.
Ótta þeim og skelfingu, er nú
hefir dunið yfir, hefði verið hægt
að komast hjá, ef Belgíu hefði ver-
ið skift á ro.illi Frakklands og Hol-
lands, því hvort landið fyrir sig
hefði haft ráð á því að verja sinn
landshluta eftir mætti.
Laskaður tundurspillir.
í Lloyds Weeldy News frá 29.
f. m. er skýrt frá því er Anglo-
Dane sigldi á þýska tundurspillir-
inn fram undan Falsterbo á Skáni.
— Tundurspillirinn S. 124 skreið
áfrarn með íullum hraða Ijósalaus,
er Anglo-Dane sigldi á hann mið-
skipa. Tveir aðrir þýskir tundur-
spillar komu honum til hjálpar og
björguðu skipshöfninni, nema tveim-
ur mönnum, sem Anglo-Dane náði.
— Þrátt fyrir þótt skipið laskaðist
mikið, sökk það ekki.
Tennur
eru tilbúnar og settar inn, bæði
heilir tanngarðar og einstakar
tennur,
á Laugaveg 31, uppi.
Tennur dregnar út af lækni dag-
lega kl. 11 —12 með eða án deyf-
ingar.
Viðtalstími 10—5.
Sophy Bjarnason.
Z
verður að lesast:
Nú, með »Botnia« fékk
hvorki meira né minna en tíu þúsund Póstkort »ekta Bromsilber»‘
sem vér seljum á aðeins 5 aura stykkið, þessi kort verða allir að
sjá. Fleiri hundruð teg. af »Barnakortum» sem vantað hafa svo til-
tinnanlega, þessi kort kosta á næstu grösum við oss 10 aura st.,
en það sem vér viljum láta lesa, og muna, er: að vér frá í dag til
jóla gefum 3 aur. frímerki á hvert einasta 10 au. póstkort sem keypt
er hjá okkur. Mikið af íslenskum kortum iíka til. Útlend kort frá
2 aurum.