Vísir - 27.12.1914, Side 2

V I S 1 R
Frá Rússiandi.
Hjá Rússum eru nú, sem kunn-
ugt er, sett bannlög af zarnum, og
munu þau vera bein afleiðing
stríðsins mikla.
Um ástandið undir hinum »nyja
sið« er mjög skýr frásögn í sænska
blaðinu »Reformatorn«, og setjum
vér hér þessa grein í þýðingu. Grein-
in er rituð af dr. Matti Helenius-
Seppala, sem mörgum bindindis-
hlyntum mönnum hér á landi mun
kunnur af hinu mikla riíverki, »A1-
koholspörgsmaalet«, sem Helenius
náði doktorsnafnbót fyrir við Kaup-
mannahafnar-háskóla fyrir nokkrum
árum.
Helenius skrifar nú frá Helsingja -
forsi á Finnlandi:
Hvað eg sá í Petrograd ?
Eina fréttina annari merkilegri
hafði eg heyrt um hið einkenni-
lega bindindi Rússa, og ákvað eg
því að fara til Petrograd til þess
að sjá með eigin augum, hvernig
ástandið var.
Þegar í Valkeassaari og á finsku
járnbrautarstöðinni í Petrograd sást
glögglega, að hér voru nýir siðir
gengnir í garð. Ekkert áfengi
var hægt að fá, ekki einu sinni öl
og vín, hvað þá brennivín. Fjöldi
ferðamanna naut matar og ýmsra
óáfengra hressingardrykkja, en ekki
bar á öðru, en að menn hefðu góða
lyst. Eg sneri mér til matsveins
nokkurs og spurði, hvort ekki væri
hægt að fá sér öl að minsta kosti.
»Nei, það er alveg ómögulegt.«
»En er þá almenningur ekki óá-
nægður, og gengur ekki matsalan
ver ?«
»Já, ekki eru allir mjög hrifnir af
því að sitja að kaffi- eða tedrykkju,
en almenningur verður að venjast
við það.«
Á matsölustöðum við járnbraut-
irnar á Finnlandi er selt öl með
mat, en í Rússlandi er algert bind-
indi á slíkum stöðum. Bindindi
Rússa tekur fram bindindi Finna,
sem þó hefir fengið mikiö lof!
Hvar sem eg ferðaðist um í höf-
uðborg Rússaveldis dag eftir dag,
sá eg eitt og hið sama. Eg fór
i gistihús og matsölustaði, gekk
um aðalgötur og hliðargötur, en
mér fanst eins og eg væri að ganga
í svefni, svo gagnólíkt var það nú
á móts við fyrri daga. Eg sá ekk-
ert af áfengum drykkjum, og eg
sá enga drykkjumenn.
Eg var 5 daga í Petrograd og
sá höfuðborgina bæði hversdagslega
og um helgi. Á sunnudaginn
héldu menn nafndag prinsins hátíð-
legan, en mér var ómögulegt að
sjá nokkurn mann ölvaðan.
Verslun og veiting áfengra drykkja
er algerlega bönnuð í Petrograd.
Ekki einu sinni fyrsta flokks veit-
ingahús þora að leggja út í neina
áfengisveitingu. Sterkari víntegund-
ir, — madeira, portvín o, s. frv. —
YKUR
Með
s/s Ceres eða Douro f janúar 1915 á eg von á stórri sendingu af
Höggnum rrtelis, foppmeiis, steittum melis og púðursykrl. Tekið vlð
pöntunum fyrirfram meðan nokkuð ®r óselt. Söluskilmálar: Kontant gegn
afhendingarseðli þá þegar, er skipið kemur.
OBENHAUPT
alt er bannað. Ölveitingahúsum er
lokað. Hinn 16. okt, síðastl. létu
yfirvöldin hella út öllum ölbirgð-
um, sem ti! voru á sölustöðunum.
Sama er að segja um vínsölustað-
ina. Aðeins á fáum matsölustöð-
um er hægt að-fá léttari víntegund-
ir og veikt öl með heitum mat,
Það er alt og sumt, sem eftir er
af áfengissölunni í Petrograd. Þaö
er svo lítið, að menn geta dvalið
dögum saman í borginni án þess
á nokkuin hátt að verða þess var-
ir, Þar að auki er þess að gæta,
að Petrograd nýtur í þessu efni
meira frelsis en aðrir Iandshiutar á
ýmsum stöðum, t. a. m. Kursck og
Wilna, hefir alla tíð síðan stríðið
hófst verið algert aðfluíningsbann.
Það leiðir af sjálfu sér, að drukn
ir menn verða fáséðir, enda hefir
hegningin fyrir að sýna sig öivað-
an orðið mikiu þyngri en fyr. í
Petrograd er hegningin vanalega
3 mánaða fangelsi eða 3,000 rúbi-
ur í sekt. — Sumir hafa reynt að
neytaLsuðuspitts, en hafa annaðhvort
lent í sjúkrahúsum eða í fangeisi.
Matsöluhús eru opin til kl. 11 að
kvöldi.
Götulífið í Petrograd er með
öðru móti en fyr. Ræflarnir, sem
heima áttu á götunum, eru horfnir.
Jafnvel í lélegustu borgarhlutunum
er útlitiö betra en áður. í einum
strætisvagninum heyrði eg mann
lýsa ánægju sinni með breytinguna.
Þá rís annar upp og montar af
því, að nú hafi hann heil stígvél,
það hafi hann ekki haft undanfarna
vetur.
Já, afleiðingarnar sýna sig. Rúss-
neskir hagfræðingar hafa talið sparn-
að Rússlands, sökum áfengisbanns-
ins, aðeins septembermánuð síðastl.
nema 350 milj. rúblna, eða jafn-
mikið og allir herskattar Tyrkjalands
árið 1898.
Hvaö eg heyrði í Petrograd.
Eg heimsótti nokkra helstu leið-
toga í bindindishreyfingunni rúss-
nesku, sein annaðhvort sjálfir hafa
talaö við zarinn eða ráðherra og
stjórnmálamenn. Allir fullyrtu þeir,
að vald brennivínsins í Rússlandi
sé brotið á bak. Það sögðu þeir
hiklaust, dúmamaðurinn Tschelishow
og Mirtow prestur, sem báðir höfðu
talaö við zarinn, og á sarna mali
voru hinir góðkunnu læknar, Nische-
• gorodtsew og Mendelsohn.
Þetta er engin augnabliksæsing.
Það er þegar kunnugt orðið, að
zarinn hefir ákveðið að öll brenni
vínsverslun Rússaríkis skuli hætta
fyrir fult og alt. Rússneska þjóðm
hefir tekið við þessum boðskap
með miklum fögnuði. Blöðin tala
mikið um málið og um land alt
eru haidnar þakklætisguðsþjónustur
í þessu tilefni.
Glæpum hefir fækkað svo mjög,
að það er nú hætt við bygging
ýmsra áður fyrirhugaðra jfangahúsa.
Sjúklingar á sjúkrahúsum í Petro-
grad eru færri en áður.
Sparisjóðir eru fyllri en áður, svo
að í suma Lþeirra hefir orðið að
bæta við starfskröftum.
Færri eldsvoðar en áður voru,
og slökkvilið borgarinnar hefir í
seinni tíð haft óvenjulega lítið aö
gera.
Af öllu, sem eg hefi heyrt og
séð (segir Helenius), er auðráðið,
að Rússland er að gerbreytast. Og
breytingin er áreiðanlega til batn-
aðar.
(D. Ö. þýddi).
Frá herskipastöðmni
í Kiel.
Ensk blöð hafa fengið eftirfar-
andí lýsingu gegnum ýmsar króka-
leið'r, því að svo sem kunnugt er,
hefir þýska stjórnin girt fyrir það
af alefli, að nokkur fregn bærist
út af því, hvað fram hefir fariö í
Kiel, frá því er stríðið hófst.
Kiel er sú borg, sem gaumgæíi-
legast er vakað yfir á Þýskalandi.
Auk þess sem hún er viðurkent
aðalheimkynni þýska flotans, er hún
skipasmíðastöð ríkisins, og þar eru
Krupps-verksmiðjur. Þar af leið
andi eru skemd herskip flutt til
Kiel til viðgerðar. Auk þess er
þessi stóra höfn örugg flotamið-
stöð og aöal griðastaður kafbát-
anna.
Þar eð það inyndi verða til ó-
metanlegs gagns fyrir bandamenn
að vita um ferdalög þessara skipa,
sem eiga að vera máttarstoð föð-
urlandsins, þá hafa þýsk yfirvöld
bannað ferðamönnum allar ferðir
til borgarinnar eða frá henni, að
viðlögðuni grimmustu refsingum.
Jafnvel borgurunum er bannað að
ferðast um nágrennið, enda hefir
öllum veitingastöðum og opinber-
um skemtistöðum veriö lokað þar
síðan í ágústbyrjun. Eftir skipun
yfirflotastjórans var öllum skipum
boðið að fara út ^f höfninni í byrj-
un ófriðarins, svo að flotinn gæti
haldið áfram viðbúnáði sínum í
næði og óvinirnir fengi engan pata
af leyndarmálunum. Það er því
dauflegt í Kiel nú á tímum.
Allur hermóðurinn, sem hófst
með árás Eystrasaltsflotans undir
stjórn Ingenohl flotaforingja, þegar
átti aö mæta Rússum, er nú guf-
aður upp fyrir löngu. Mörg þess-
ara fögru skipa, sem lögðu afstað
undir ættjarðarsöngunum, komu
aldrei aftur. Önnur hafa verið dreg-
in heim, skaðskemd cg liggja síð-
an í leti við akkeri, og bera götin
á skrokjcum þeirra vott um hina
ágætu hæfni Rússa.
Nokkrum dögum síðar en Rúss-
um var sagt stríð á hendur, var
óvenjulegur ys og þys á Kielar-
höfn. Tuttugu og tveim kafnökkv-
um var hleypt út í Norðursjóinn
gegnum Kielarskurðinn að kvöldi
dags 30. júlí, og bjó það almenn-
ing undir fregnir þær, er komu
seint um nóttina. Þjóðveriar höfðu
sagt Rússum stríö á hendur og
sendu nú her gegn Frökkum. Þótt
orðið væri framorðið, barst fregn-
in út eins og eldur í sinu. Menn
þyrptust saman á strætum og
gildaskálum, til þess að láta í ljósi
fögnuð sinn, dansa og syngja og
bera sjóliðana á gullstóli, Þessi
spurning lá á vöruin hversmanns:
»Hvað skyldu Bretar gera?« Út-
lendingar voru teknir tali, til þess
að spyrja um álit þeirra, og menn
hristu höfuðin ibyggilega. Menn
þóttust vera vissir um, að floti
Þjóðverja yrði sambandsflota Frakka
og Rússa yfirsterkari. Koester flota-
foringi hafði talið mönnum trú um
það, þá er Agadir-þrætan stóð yfir
1911, enda voru þýsk herskip þá
búin til bardaga fyrir ströndum
Frakklands, En Kielarborgarar voru
ekki eins vissir um úrslitin, ef Bret-
ar blönduöu sér í málið, gegn
Þjóðverjum. Jafnvel þeir, sem þótt-
ust vera heima í leyndardómum
stjórnarvaldanna játuðu dræmt, að
floti Þjóðverja væri ekki ennþá
viðbúinn að mæta ofurefli enska
flotans.