Vísir


Vísir - 16.01.1915, Qupperneq 2

Vísir - 16.01.1915, Qupperneq 2
V 1 6 1 H Lesíur iornsagna. f’að hefir verið gamall og góð- ur siður i landi hér, að stytta fólki hinar iöngu vetrarvökur meö því, aö einn læsi hátt fyrir öllum er hlýða vildu, íslendingasögur wanur fornrit vor. 'Wun mér óhætt að fullyrða, ao mörg hafa þau heimili verið, s*m létu lesa allar þær Jslend iHgasögur sem hægt var að ná í einu sinni á vetri og margar jafn- vel oftar en einu sinni, auk ann- ara fornrita, er fyrir hendi voru. f>ótti þetta góð skemtun, og aldrei fundið að því, að sögurn- ar væru svo oft lesnar að nokkr- um leiddist er á hlýddi. Og ekki er lengra síðan, að vel man eg eftir því úr föður- garði að sögur þessar voru þannig lesnar vetur eftir vetur. Með þessu móti festust sög- urnar í minni þeirrar kynslóðar er þá lifði, og var oft að fólkið rlfjaði upp fyrir sér á kveldin einhverja söguna sem þá var ekki fyrir hendi. Minti þá hver annan á, og fór svo á stundum að helstu atburðirnir voru sagðir úr löng- um sögum, án þess að líta í sög- una sjálfa Var þá oft fjörugt í baðstofunum, er einhver sagði frá slíku, sem kunni góð skil á því. — Man eg eftir því einu sinni, að gamall maður dvaldi nokkra daga á heimili foreldra minna, og sagði meiri hlutann af Egils sögu Skallagrímssonar. Gleymi eg aidrei hvað mikið mér fanst um frásögn hans, og var eg þá á æskuskeiði, en það í fyrsta sinn, sem eg kyntist Egils sögu. En þetta er ekki einsdæmi. í austur- og norð- ur-landi voru margir slíkir menn alt fram á vora daga, er sögðu sögurnar, og gátu þeir það því að eins að þeir voru svo oft búnir að lesa þær eða heyra þær Iesnar. En nú er öldin önnur. Nú eru ekki íslendingasögurnar teknar eins oft ofan úr hyllunum eins og áður. — Enda rekum vér unglingarnir oss alt af betur og betur á það, að eldra fólkið yfir höfuð er miklu sögufróðara en vér, þótt vér státum meira — þótt vér séum lærðari — eða þykjumst vera það að minsta kosti. Oss setur hljóða, þegar eldri menn nefna nöfn ýmsra merkismanna „gullaldarinnar*, sem vér könnumst ekkert við, og segja langa atburði úr lífi þeirra, er oss virðast hugnæmir. Vér verðum að játa það — með kinnroða — að þeir eru oss miklu fróðari, og kunna frá mörgu því að segja, er vér höfum enga hugmynd um. Gæti eg í þessu efni nefnt ótal dæmi máli mínu til sönnunar, en eg hirði ekki um það að sinni. þó get eg ekki látið það vera, að draga mjög í efa, að allir þeir, sem þetta lesa, viti t. d. hver Bergþóra var, hvar Guðm. ríki átti heima, hvat manna Snorri goði var eða hvað Skarphéðinn hafði gert fyrir sér, er hann var ' , Jót Jtá ^ev^etv \ . •> i «. Gulrófur á 'í8a“r‘ °g Kartöflur !*"-bls!u mmmmmmmamammmammammmammmmaaammmmmmmmmammmmmmmmm^mmmmmmmmmtmmmmm^mBmaammmmmmmmmmmmmmmmmmmmmmxx fæst í versl. Bieíðabiik Lækjarg. 10 B, Síms 168 i liösbóuínni á þingi og ótal, ó- tal margt fleira, sem hvert manns- bam ætti að vita. þó má enginn taka orð mín svo, að eg álíti minna lesið nú | en áður. — Nei I En fornsögurnar hafa orðið að j víkja I í þeirra stað keppast allir við að lesa sem mest af údéndu skáldsagnarusli, illa þýddu. Eru i margar þessar sögur svo ómerki- legar að furðu sætir, að nokkur skuli endast við að þýða þær, j hvað þá að fá nokkurn til þess : að gefa þær út á prent. En það j er nóg af slíkum mönnum, sem j ekki fyrrast það, að láta eigin I hagsmuni þannig sitja í fyrirrúmi þess, að leiðbeina þjóðinni og hefja hana fram til meiri menn- ingar. það etu nógu margir menn, sem nota sér fáfræðt alþýðunn- ar, fleygja til hennar auðvirðileg ustu skrílsögum stórborganna á j þýðíngu, sem saurgar hina fornu tungu vora, og taka svo gull tyrir ! — glerharða peninga — og það sem meira viröi er en nokkurt : gull: þeir drepa fegurðartilfinn- , inguna, svæfa þjóöenus.'iltínning- una, svo þjóðin smáit og smatt j hættir að gera greinarmun á góðu , og illu. Eru það sómamenn, sem þannig fara að ? j Nei — og aftur nei! Eg gæti nefnt fjölda af sliku eldhúsrómanarusli sem aldrei helði átt að sjást í íslenskum bóka skápum eða lestrarfélögum. það úir og grúir af þessu illgresi t bókmentum vorum, síðustu árin. því til bókmenta vorra verður það að teljast, þótt ekki hafi það nokkurt bókmentalegt gildi. T. d. get eg ekki stilt mig um að nefna „Alfred Dreyfus", enda er sú bók, einhver sú allra auðvirði- legasta — ef ekki allra verst — en það eru fjölda margar bækur sem út hafa komið hér austan hafs, sem eru litlu betri. — þeir menn, sem þýða aðrar eins sög- ur og bera á borð fyrir þjóöina, hljóta að hafa lágan hugsunar- hátt um þroska þjóðarinnar og menningu. Svo eru „Lög- bergssögunnar", og aðrar þarna vestan hafs. Lítið bókmentalegt gildi hafa þær, og eru bar að auki þýddar a það hrognamál — vesturheims-íslensku að furðu sætir, að nokkur íslendingur skuli endast til að lesa þær nema einu sinni. En því er nú ver og miður. því sumar þeirra eru nú komn- ar í stað fornsagnanna, að þær eru lesnar vetur eftir vetur! — Mjög sjaldan er það, að nokkuð sé að græða á sögum þessum, annað en það, að þær æsa tilfinning lesandans, og mér er nær að halda: spilla hugsun- arhættinum oft á tíðum, og er þá ver af stað farið en heima setið með að eyða fé og tíma til þess að kaupa og lesa slíkar bæk- ur. Ekki er þó þar með sagt, að eg álíti aliar þýddar sögur sið- spillandi og ómerkllegar. Skal því og síst neita, að góða þýð- ing á góðri bók eða sögu ur út- lendu máli er oss holt að lesa. Skal eg þar til nefna „Que vadis* í íslenskri þýöingu ef’tir þorstein Gíslason, og „Ben Húr* í þýðingu eftir síra Bjarna Sí- monarson. Báðar þessar sögur eru heimsfrægar, og þýddar á ótal tungumál, og eiga þýðararnir skilið heiður og þökk allra góðra íslendinga, fvrir að hafi auðgað bókmentir vorar af slíkum auði. Sömuleiðis nefni eg og þær sög- ur, sem þýddar hafa verið eftir norsku skáldin, Björnson, Jónas Lie og Alexander Kielland. þær eru allar ágætar og gleði lyrir oss að eiga þær á tungu vorri. — En þrátt fyrir það, þó þess- ar sögur bætist við bókmentir vorar, þurfa ekki — og mega heldur ekki — islendingasögurn- ar hverfa. i:rh. *\IVan aj tatidx. þjórsárbrú í gær. Skemtun var haldin hér að kveldi þ. 9. og stóð hún alla nótt- ina. Fyrlrlestra fluttu þeir Jón Jónatansson fv. alþm. á Ásgauts- stöðum og Valdemar Bjarnarson búfræðingur í Ölvesholtí. Á um ræðufundi, er stóð nokkra hnð leiddu þeir saman hesra sína Ein- ar alþm, á Geldingalæk, Éggert bóndi í Laugardæi'jm, Böovar bóndi á Laugarvatni, Ágúst oóndi í Birtingaholti, fyrirlesararnir o m. fl. Sungið var og dansað og skemtu menn sér hið besta. Var þó Bakkus hvergi nærri og virt- ust rnenh ekKert sakna hans. Einmunatíð hefir verið hér um langan tíma og hagar ágætir. Heilsufar manna gott. Eyrarbakka í gær. Rannsókn Ingólfsbrunans held- ur áfram og sannast ekkert. Manni þeim, er sat í gæsluvarð- haldi um daginn, er nú slept En aftur á tróti hefir annarverið tekinn og setur nú inni; var hann búðarmaður í Ingólfi og hcitir Ólafur Helgason. Ingólfur heitir 500 krónum þeim, sem get ur upplýst, hvcr sé valdur að brunanum. „Suðurlandí: <i ::i nýíega grein * um afskifti sýsl*i.nanns Rangteinga af „Víkings“ strandinu í haust. | þykir hún hnrðorð í garð sýslu- manns og hefir vakið afarmikið umtal. Kotströnd í gær. Hér var ja ðaður í dag Gísii frá Kolviðarhól og Ólafur fóst- , ursonur hans, sá er úti varð t Svínahrauni á 3. í jólum. Fjöldi manns var viðstaddur jarðar- förina. Búðardal í gær. Hér hefir verið óvenju góð tíð síðan fyrir jólaföstu. Oftaststill- ur og þó næstum frostlaust. Snjór hefir svo að segja ekki sést hér I fyr en alveg nýlega að dálítið hefir snjóað, þó ekki svo, að hagar hafi spilst til mikilla muna. Hrakningar. Norskur snikkarl, Pétur að nafni, er hiagað kom til ístands í »eptember f haust, varð fyrir allsögulegum hrakningum í fyrra mánuði. Hann ætlaði héðan úr Reykjavík austur á Seyðisfjörð til þess að stunda þar atvinnu sína, og til þess að kanna ókunna stigu ætlaði hann að fara gang- andi alla leið. Gekk alt vel aust- ur til V kur, en þegar kom á sandana, fann hann ekki Höfða- brekku. — Seinna var það, að hann ætlaði að ná Ásum íSkaft- ártungj, en fann þá ekki og lá svo úti um nóttina við Hólmsá, nálægt Hrísnesi. þetta mun hafa verið um 17. desbr. Var mað- urinn mjög að fram komlnn og hafði gefið upp alla lífsvon, er hann heyrði hundgá og færðist við það á fætur, svo að til hans sást frá Hrísnesi, og var honum þá bjargað. Hafði hann þá verið útl í 50 klukkustundlr í misjöfnu veðri, og því eigi furða, þótt hann væri orðinn dasaður. Lá hann þrjár vikur, en kom eftir það með vermðnnum að austan og hingað til bæjarins með Hans pósti Hannessynl, og dvelur hann nú hjá honum. — Allmjög hafðl hann kalið á fótum, sem ekki var furða, og óliklegt, að hann verði nokkurn tíma jafngóður, en nokkuð rólfær er hann þó orð- inn nú þegar. Massage-fæknlr Gruóm. Pótursson Garðastretl 4. Heima k!. b—Ti'. h. Sími 39-» IfldrisiusGaut og iíkk'æði me»t úrval hjá I EYV. ÁRNÁSYNI Laufásvag 2,

x

Vísir

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Vísir
https://timarit.is/publication/54

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.