Vísir - 21.01.1915, Qupperneq 3

Vh K

Tolstoy og kona hans.
»Anna Karenin« er einskis
virði. Hún er leiðinleg, ófullkotn-
in og jafnvel ruddaleg« Hver
mundi vilja verða til þess, að
kveða upp slíkan dóm yfir öðru
' :is lÍKiaverki. Eflaust enginn
nema sá, sem gerði það — höf-
undurinn sjálfur. Hann hafði
þetta á orði á meðan bókin var
í smíðum, og eftir að hún var
fullger fór hann um hana enn
harðari orðum.
Ilyans, einn af sonum Tolstoys,
liefir ritað bók um föður sinn,
erta minningar frá æskuárunum.
Er þar sagt frá mörgu, er ann-
ars mundi þoku hulið. Margir
þeirra. sem uin Tolstoy hafa
skrifað, hafa litið á þennan
mikla mann sem nokkurskonar
vinnuþræl, er klæðst hafi léleg-
ustu fataræflum og unnið verstu
bændavinnu, en látið Qölskyld-
una lifa við auð og allsnægtir
og njóta fram úr skarandi hóg-
lífis. það er satt, að hann barst
ekki mikið á í búningi, og plægði
og yrkti jörðina, en ef nokkur
var vinnuþræll á heimilinu, þá
var það konan hans.
Ilyans getur þess, að ef til vill
hafi hann og systkinin betur tek-
ið eftir starfsemi móðúr þeirra
vegna þess, að hún vann að jafn-
aði í dagstofunni, en hitt sé þó
eins víst, að hún hafi notið
skemri hvíldar, en nokkur ann-
ar á heimilinu. Hún stóð ýmist
á höfði í búverkunum eða sat
við skrifborðið. Á kvöldin las
hún yfir og endurritaði handrit
nianns síns og gekk ekki til hvílu
fyr en Jangt var liðið á nólt.
Það er sagt að skrift Tolstoys
liafi verið slæm aflestrar; sonur
hans segir, að hún hafi verið
hræðileg. Þá bætti það ekki úr
skák, að hann skrifaði oft heil-
ar setningar á milli lína eða á
hornið á blaðinu — eða þvert
yfir blaðsíðuna. Ef kona hans
gat svo ekki komist fram úr
einhverju, þá varð hún auðvitað
að leita með það til manns síns.
Þreif hann þá ofthandritið*ku!da-
lega, spurði hvað nú væri að,
og fór að lesa upphátt. Þegar
liann svo kom að því, sem er-
fiðast var að komast fram úr,
tautaði hann stygðaryrði i hálf-
um hljóðum og átti oft erfitt
mjög tneð að lesa, eða öllu held-
ur geta til, hvað hann hefði
skrifað. Sagt er, að kona hans
haíi oft leiðrélt meinlegar mál-
og stafvillur.
Hér á eftir fer lítið dæmi, sem
ætti að minna konur á, hve í-
skyggilegt það getur verið, að
giftast heimspekingum og skáld-
um eða öðrum rithöfundum,
ekki sist ef i þeim býr ofurlítill
stjórnleysisneisti.
Þegar »Anna Karenin« var að
koma út, voru Tolstoy sendar
prófarkir, eins og lög gera ráð
fyrir. Hann las þær auðvitað og
Jeiðrétti eins og til var ætlast,
en leiðréttingarnar vildu stund-
P. T. Barnum: Kunsten
at göre Penge, 0,25, för 0,75. Kipling: Jungelboken, 0,25. Jack
London : Vilddyret vaagner, 0 25. Doyle: En Studie i rödt, 0,25,
Dr. Morrison: Kriminal' oman, 1,10, fö 2,75. Elskovslæren, rlgt
ill., kun 0,75. Millionæn ns forsvundne datter, Kriminalfortælling,
450 Sider, 0,85, för 3,00. Maria Sophie Schwartz: Arbejdet adler
Manden, 752 Sider, 1,25. Do.: Blade af en Kvindes Liv, 600 Sider*
kun 1,00. Do.: Posetivspillerens Sön, kun 1,00, för 3,00. Do.: To
Familiemödre, 690 Sider, kun 1,00. Do: En forfængelig Mands
Hustru, kun 0,65, för 2,00. i'pielhagen : Hammer og Amboldt, 700
Sider, eleg, indb, kun 1,00. Simplicius Simplicissimus’ interessante
Oplevelser í Trediveaarskrigen, kun 0,85, för 4,00. Brehm : Dyrenes
Liv, ill., eleg. indb. i 3 Bind, kun 7,50, för 14,00. Alt smukke nye
Exemplarer. Sendes mod Efterkrav.
A PALSBEK, BOGHANDEL,
45 Pilestrsede 45, Köbenhavn K.
um verða heldur margar og flókn-
ar. Fyrst merkti hann á blað-
rendurnar eins og venja er til,
bætti við stöfum og merkjum
eða feldi þau úr. En þar með
var ekki öllu lokið Hann bætti
við og breytti heilum orðum og
setningum, slrykaði út og um-
ritaði aftur og aftur, þangað til
prófarkirnar voru orðnar eins
og útslitið þeirriblað, óhreinar og
lúnar svo ekkert viðlit var að
senda þær aftur, því að enginn
gat lesið þær nema matnma. Hún
varð því að sitja uppi alla lið-
langa nóttina og skrifa alt upp
aftur að nýju.
Að morgni lágu hreinar, vel
skrifaðar og vandlega saman-
brotnar arkir á borðinu, tilbún-
ar til að fara í prentsmiðjuna
með fyrstu ferð.
Þá fór pabbi með þær inn i
kompu sína, »rétt til að renna
augunum yfir þær«, eins og hann
sagði. En að kvöldi voiu þær
orðnar alveg eins illa útleiknar
og prófarkirnar höfðu verið.
»Mér þykir það sárt«, sagði
hann þá við mömmu, »að eg
hefi ónýtt verk þitt. En eg skal
ekki gera það aftur«. Þá var
hann auðmjúkur eins og barn.
»Við getum sent þær á inr»rgun«.
En sá morgundagur kom oft
ekki fyr en vikum eða mánuð-
um seinna.
»Eg verð að líta á handritið
allra snöggvast áður en það fer«,
sagði hann . stundum. En þær
hreytingar, sem þá urðu á því
voru hvorki meiri né niinni en
svo, að alt varð að umskrifast.
Það kom stundum fyrir, að hann
notaði síma til að koma að slð-
ustu breytingunum.
Þrátt fvrir alt þetta ei fiði og
umstang, var höfundurinn óá-
nægður með söguna »Er það
nokkurt þrekvirki að lýsa því
hvernig maður fellir ástarhug til
giftrar konu?« sagði hann. »Það
er sannarlega ekkert þrekvirki
og því síður getur það nokkru
góðu til vegar komið«. Og son-
ur hans telur víst, að hann
hefði eyðilagt söguna, ef hann
hefði geteð það.
En kona Tolstoys gerði meira
en að hreinrita lílt læs handrit;
hún var einmitt þess konar hús-
freyja, sem heimurinn þarfnast
mest Hún annaðist börn sín,
6 að tölu, með stökustu alúð og
nærgætni, og þá ekki siður sjö-
unda barnið, sem erfiðast var
viðfangs — eiginmann sinn. Hún
sljórnaði heimilinu með ráðdeild
og dugnaði, sá um matreiðslu
og fatasaum og hreinritaði hand-
rit og hafði þó um langt skeið
oftast nær barn á brjósti.
(Alþýðuvinurinn.)
Brúðgöngulagið.
Eftir
Selmu Lagerlöf.
Jafnskjóll sem Lárus var kominn,
þrammaði Jói Auslri aö garði með
fiðluna undir hendinni. Hann gekk
ófeiminn til boðsfólksins, sem stóð
í hóp umhverfis brúðina, rélt eins
og hann væri líka kvaddur tíl að
leika í veislunni.
Jói Austri var í gömlu vaðmáls-
treyjunni sinni, sem hann hafði
gengið í langa lengi, en af því að
þetta hóf átti að vera svona veg-
legt , hafði konan hans bætt götin
á olnbogunum með stórum græn-
um bótum. Hann var grannur og
geðugur karl og hefði þótt tíguleg-
ur f brúðfararbroddi, ef hann hefði
ekki verið svona vesallega búinn
og andlitið ekki svona hrukkótt og
bitið af böli og áhyggjum.
Það þóttust menn sjá, að Lárus
léti sér fátt um finnast komu Jóa.
»Jæja, þér hafið fengið Jóa Austra
til að koma líka», sagði hann frem-
ur hátt við bónda, »það spillir ekki
að víð séum tveir, þegar fólkið er
svona margt*.
«Eg hefi allsekki boðiðhonum«,
sagði Nf Is í afsökunarróm, og veit
ekki hví hann er hér kominn.
»Bíðið meðan eg fer og læt hann
vita aö hann eigi hingað ekkert
erindi*.
»Þá hefir einhver strákurinn narr
að hann til þess«, sagði Láru?, »og
ef þér viljið mínum ráðum hlíta,
þá látið sem ekkert hafi í skorist
og bjóðið hann velkominn. Eg
heyri að hann sé uppstökkur, og
enginn getur saet, nena hann fari
í áflr>(T ov rifrildi, ef þér kallið
liann hoðflennu«. Bónda fanst
þeha réitast, eins og komið var.
Það var heldur enginn tími til
að eiga í þrasi, þvf að brúð3veitin
var að fyikja. Hann gekk því fyr-
ir Jóa Austra og bauð hann vel-
kominn. Síðan niimu hljómlistar-
mennirnir sér stað f fararbroddi.
Brúðhjónin gengu undir brúðar-
hjálnii og baru hanm tveir brúðar-
sveinar; næstir þeim gengu for-
eldrarnir og þá ættfólkið, og var
það löng fylking og fyrirmannleg.
Þegar allir voru tilbúnir, gekk fram
brúðsveinninn og beiddi hljómleik-
arana að hefja brúðgöngulagið.
Báðir brugðu þeir fiðlunum upp
undir hökurnar og létu þar við
sitja. Það var sem sé gömul hefð
þar við Bláasjó, að tignari hljóm-
leikarinn skyldi byrja lagið og slýra
þvf.
Brúðsveinninn leit til Lárusar,
elns og hann vænti þess, að hann
byrjaöi, en Lárus horfði framan í
Jóa Austra og sagði: »Jóhann
Austri á að byrja«.
Jóa kom samt ekki annað í hug,
en að Lárus, sem var eins viðhafn-
arbúinn og aöalsmaður, skyldi tel-
jast sér göfgari. Hann vissi vel,
að hann kom í vaðmálstreyju beina
leið úr fátækragreninu, þar sem
ekkert var til, nema eymdin og
basl'ð.
»Nei, í öllum bænum*, sagði
hann, »nei, fyrir alla muni«!
Hann sá lika að brúöguminn
rétti út höndina og hnipti í Lárus.
»Lárus á að byrja«, sagði hann.
Þegar Jdi heýrði það. tók hann
fiðluna hvailega undan kinninn> og
veik til hliðar.
Lárus hreyfði sig þó ekki úr röö-
inni, heldur stóð öruggur og þykkju-
mikill á sama stað.
»Jói Austri á að byrjas, endur-
tók hann og talaði í ákveðnum og
föstum róm, eins og sá, sem ván-
ur er að koma vilja sínum fram.
Nú kom ókyrð á hópinn vefjna
tafarinnar. Níels kom til Lárusar
og bað hann að byrja. Djákninn
kom út í kirkjudyrnar og benti
fólkinu aö hraða sér, en presturinn
stóð skrýddur fyrir altarinu og beiö.
»Þér veröið að biðja Jóhann að
byrja. Við söngmennirnir teljum
hann fremri okkur öPum*, sagði
Lárus.
»Vera má það«, sagði bóndi, »en
við bændurnir teljum y ð u r hæf-
ari«.
Nú komu hinir bændurnir og
skipuðu sér umhverfis þá. »Svor.a,
byrjið þér nú«, sögðu þeir, »við
verðu.n að athlægi meðal kirkju-
fólksins*.
En Lárus var jafnrólegur og ein-
þykkur sem áður. »Eg fæ ekki séð,
hvers vegna menn hérna hafa svo
mjög á móti því, að hljómleikari
þeírra sé mest metinn«, sagði hann.
En Níels Álfsson stórreiddist því,
að allir skyldu troða Jóa upp á
sig við þetta tækifæri. Hann færði
sig nær Lárusi og hvíslaði að hon-
um: »Eg þykist nú sjá að þér
hafið fengið Jóhann til þess að
koma, og ætlið að gera þetta hon-
um til vegs og dýrðar. En byrjið
nu skjótt, annars flæmi eg tötra-
bassann burt með skömm og svf-
virðmgu*.
Lárus einblíndi í augu bónda,
kinkaði að honum kolli, og sást
í
y
eigi, að honum þætti neitt miður. j
»Já, þér hafið rétt áð mæla. . Við >j
þurfum að lúka þessari þrætu«.
Hann benti svo Jóa Austra að
koma á sinn fyrri stað, síðan gekk
rf .tiL.-hliðar--yið fylkingUna, svo
aö allir sáu til hans. Þá fleygði
hann fiðluboganum langt frá sér,
dró hnífinn sinn úr skeiðum og
skar á strengina, svo að þeir hrukku
af með bvössum og skerari'di óm.
*Ligi skal það um rr.ig spyrjast, að
eg teljr mig Jóhanni Austra fremri«,
sagði hann.
En nú vildi svo til, að Jói hafði
í þrjú ár hugsað um lag, sem
hann fann, að í sér bjó, þó að
honum væri ógerningur að ná því
úr strengjunum, því að heima bjó j
hann við sút og sorg, og ekkert .
kom fyrir hann, smátt né «tórt, sem
hóf hann úr hversdagsstritinu. —
Eu þegar hann heyrði strengina
hrökkva hjá Lárusi, hnykti hann
höfðinu aftur á bak og þandi út
brjóstið. Andlitsdrættirnir voru svo
■stríðþandir, eins og hann hlustaði
á eitthvað, sem kæmi úr afar fjar-
lægð, og svo hóf hann hljómleik-
inn. Og lagið, sem hann hafði
hugsað um í þrjú ár, stóð nú svo
skýn fyrir honum. Um leið og
hann lék, gekk hann teinréttur og
mikilúðlegur til kirkjunnar. Brúð-
kaupsfóikið hafði aldrei heyrt því-
líka.i hljóm. Hann hreif það meö
einhverjtim seiðandi töframætti og
Níels Álfssyni sjálfum kóm ekki til
hugar að standa eftir. Og allir voru
svo ánægðir með framkomu Lárus-
ar °g Jóhanns, að hver einasti mað-
ur kom með tárvotum augum að
kirkjudyrunum.
F. þýddi.
Det kgl. octr.
Brandassurance Comp.
Vátryggir: Hús, húsgögn, vörur
alskonar o, fl.
Skrifstofutími Í2-1 og4-5. Austurstr
N B. Nielsen.
;F iðursuðíiverksmiðjan
ÍSLAND
selur nú um tíma: FISKIBOLLUR 1 kgr. dósina á 48 aura
1/2 kSr- á 28 aura- _
$0l$r AGÆT VARA. ""3SWI
Stúlka vöe versl-störfum
og sem þekkir til bókfærslu getur fengið alvinnu
við verslun
EGILL 'JACOBSEI í Hafnaríirði.
i¥
Meðmæli óskast. — Einungis skrifleg umsókn.
Grimudans
Iðnaðarmauna
verður laugardaglnn
30. janúar.
Nán.ira síðar.
Með s/s »VESTU fékk eg talsverðar birgðir af
fyrir kvenfólk, karlmenn og börn, þar á meðal nokkrar
nýungar.
Korrespon dance.
Ægteskab.
En nobel og troværdig Land-
mandsdatter i Tyverne kunde
önske at brevvexle med en agt-
værdig Mand for muligt at ind-
gaa Ægteskab. Formue er ingen
Betingelse, da saadan selv haves
til fælles Bedste. Vedkommende
har et net Ydre, vindende Væsen,
dygtig til al Husgjeming. Billet
fra en Herre méd en pletfri For-
tid og sem opfatter Sagen for
fuld Alvor bedes sendt til Camilla
O. Hansen, Annoncebureauet,
Ahlefeldtsgade 18, Köbenhavn.
NÝJA VERSLUNIN
— Hvarfisgötu 34, áður 4 0 —
Flestalt (yst og inst) til kven-
fatnaðar og barna og margt fleira
OÓDAR VÖRUR.
ÓDYRAR VÖRUR.
Kjólasaunstofa.
guðm. ólafsson
yfirdómslögmaður. Miðstræti 8
Sími 488. Heima kl. 6—8.
ÓLAFUR LÁRUSSON
yfirdómslögm. Pósthússtr. 19.
Sími 215.Venjulegaheitnakl.il 12
og 4—5
Bogi Brynjólfsson
yfirrjettarmálaflutningsmaður.
Skrifstofa Aðalstræti 6 (uppi)
Venjul heima kl. 12-1 og 4-6 síðd.
Talsfml 250.
Bjarni P Johnson
yfirdómslögmaður,
Sími 263. Lækjargötu 6A.
Heima 12—1 og 4—5.
Eallegi hvíti
púkinn.
Eftir
Guy Boothby.
Frh.
• Því sögðuð þér mér ekki þetta
fyrirfram?« hvíslaöi félagi minn, er
hann hafði litast um í salnum. Eg
hefi aldrei séð slíkt á skipum úti,
og hefi eg þó komið út t fjölda
af skrautskútum.«
»Það er ekki til nema einn fall-
e8ur, hvftur púki«, sagði eg með
kýmni blandinni alvöru.
•Dýrgripir, postulínsáhöld, feldir,
■egubekkir, hljóðfæri og stærðar-
píanó, meira að segja alsett skel-
plötum og lasúrsteinum! — Þaö er
dæmalaust, það er óviðjafnanlegt!
Og nú er bara eftir að sjá kon-
una, sem á þetta altsaman,* .
»Hægan«, sagði eg. »Ef mér
skjátlast ekki, þá kemur hún þarna*.
í sömu svifum voru dyratjöldin
^regin til hliðar og Alie stóð
Rarrimi fyrir okkur, dökkklædd.
Liturinn á búningi hennar jók á
hina aðdáanlegu fegurð litarháttar-
ins og hársins, og snið hans jók á
vaxtarprýðina. Hún stóð nokkur
augnabiik á þröskuldinum og kom
svo tih okkar með þeim einkenn'-
lega yndisþokka, sem ætíð fylgdi
henni, rétti mér fyrst höndina og
sneri sér svo að gestunum.
Hún hneigði sig fyrir liðsförmgj-
anuni og sagði síðan brosandi:
»Þér verðið að fyrirgefa mér,
herra minn, að eg hefi ekki sjálf
boðið ykkur velkomna út í skút-
una mína, en af ástæðum, sem
ekki snerta ykkur, get eg ekki ætíð
gert það sem eg helst vildi. Ann-
ars vona eg að menn mínir hafi
tekið vel á móti ykkur.«
Hún tók í hðndina á litla, snotra
foririgjaefninu á méðan hún sagði
þetta, svo að eg hafði tóm til aö
líta framan í liðsforingjann ílaumi.
Mér lá við að hlæja að undrun-
inni, sem skein út úr honum. Hann
hafði orðið hissa á þvi, hve skraut-
legur saluriun var, en það var ekk-
ert í samanburði við aðdáunina,
sem hann lét í ljósi, þegar hann
sá fallega, hvítapúkann. Hanntaut-
aöi nokkur orö vandræðalega, svo
sem til að svara henni, sem áttu
þó ekki svo illa við, og settumst
við svo að kvöldverði. Eg komst
að því seinna, að lagskona hennar
hafði vondan höfuðverk og kaus
að matast ein í klefa sínum.
Afbragðsmatur var á borðum,
bæði að því er krásir snerti, fram-
reiðslu og tilbreytni. Þar við bætt-
ist borðskrautið, og jók þetta alt á
áhrif þau, sem salurinn hafði í fyrstu
haft á liðsforingjann. Alie var í
ágætu skapi, málreif og fyndin, eins
og konur sem alist hafa upp við
fullkomna mentun menningarland-
anna. Þegar staðið var upp frá
boröum og við buðum henni góða
nótt, var liðsfoinginn alveg heill-
aður.
Við fórum saman upp á þilfar,
og var þá fljótlega leyst frá skjóð-
unni. Eg ælla samt að sleppa því,
að telja fram allar þær öfgar, sem
hann lét út úr sér. Eg læt mér
nægja að segja að hann muni alls
ekki hafa dregið úr, heldur bætt
viö kynjasögur þær, er gengu um
hinu alræmda, hvíta púka, þegar
hann kom aftur til Hong Kong.
Eg lét báöa foringjana lofa því, að
nefna ekki nafn mitt í sambandi
viö skútuna, þegar þeir kæmu heim.
Lét eg í veðri vaka, að það gæti
orðið atvinnu minni til mesta hnekk-
is, ef slíkt spyrðist, og lofuðu þeir
báðir að steinþegja um það.
Þeir áttu nú samt ekki að vera
bjá okkur svo lengi, sem við höfð-
um búist við, því að snemma dag
inn eftir sáuni við lítið seglskip,
tvímastrað. Við höfðum fréttir af
því, og kom það upp, að það ætl-
aði til Hong Kong. Það var auð-
sótt, að fá far handa mönnunurn,
og ekki var liðin klukkustund frá
því að við náðum í skipið, er það
hafði sent bát til okkar og við
kvatt þessa sjóargesti okkar, og
héldum við svo áfram ferð okkar
í þá átt, er vér þóttumst stefna í.
En þegar, er hitt skipiö var úr
augsýn, var skipinu snúið og við
héldum þráðbeint til nýlendunnar.
>?. •••