Vísir - 05.12.1915, Blaðsíða 2

VÍSlR
Verslunin
EDINBORG,
Hafnarstræti 14.
Jti&komtiav o ö v u x .
VefnaðarYörudeMm Gfler vörudeildin
Gardínutau hv. og misl. Glervarningur alskonar.
Léreft bl. og óbl. Bollapör, mikið úrval.
Silki. Diskar.
Cheviot. Þvottastell.
Borðdúkar Könnur.
frá 2,25—18,50. G a s n e t.
Ilmvötn, margar teg. Þvottabretti með gleri.

SSi
VISIR
A f g r e í ð s 1 a blaðsins á Hótel
Island er opin frá kl. 8—8 á hverj-
um degi,
Inngangur frá Vallarstræti.
Skrifstofa á sama stað, inng. frá
Aöalstr. — Ritstjórinn til viðtals frá
kl. 1-3.
Sími 400.— P. O. Box 367.
Kirkjugarðsmálið
í bæjarstjórninni.
—o—
í fyrrad. var skýrt frá leiksiokum
þess máls, en ekki vopnaviðskift-
um, og hér fara á eftir ágrip af
aðalræðunum um máiið.
B o r g a r s t j ó r i: Öllum var
ókunnugt um að nokkur kvöð
hvíldi á þeim hluta gamla kirkju-
garðsins, sem fylgt hefir lyfjabúð-
inni. Eg hafði atíiugað afsalsbréf
það, sem landsljórnin hafði gefið
út fyrir gaiðinum bænum tilhanda
árið 1904, en þar er ekki ge*ið um
neinar kvaðir. Fyrir þann tíma var
ólíklegt, að ba jarsljórnin hefði get-
að lagt kvaðir a gaiðmn, en efiir
þann tíma þóttist tg þess fullviss,
að það hefði eltk' verið gert. En
í sambandi við undirbúning undir
skrásetningu !óða og landa í bæn-
um, sem r.ýlega hefir verið byrjað |
á, hefir það komið í ijós að þessar
kvaðir eru til. — Saga málsins frá
fyrstu byrjutöer þessi: Árið 1862
eru Kryger Iyfsala mældar út 21/,, alin
meðfram götu austan af gamla kirkju-
garðinum, skilyrðislaust. Kryger
vildi fá meira en var neitað; áskildi
hann sér þá rétt til að ganga fyrir
öörum ef byggingarlóðir yrðu látn-
ar af hendi af kirkjugarðslóðinni.
Árið 1879 voru honum útmældar
10 álnir austan af lóðinni eingöngu
til trjáræktar. 1883 hafði Schierbeh
landlæknir fengið umráð yfir öllum
garðinum til afnota sem aldingarð,
en ekki kálgarð og áskilið að hann
mætti ekki byggja né byggja Iáta
í garöinum. Síðustu 2 álnirnar fékk
Kryger Iyfsali hjá Iandlækni með
sömu skilyrðum. Jeg tilkynti Chri-
stensen lyfsala að svo værí nú litið
á sem byggingarleyfi það, sem hon-
um var veitt nýlega til að gera
kjallara á þessari lóð, gæti ekki upp-
hafið kvaðir þær sem komið væri
upp að kvíldu á lóðinni og krafð-
ist þess að kjallarabyggíngunni væri
hætt þar til bæjarstjórn hefði haft
málið til meðferðar á ný. Vinnu
var hætt á þriðjudag. í dag hafa
mér borist tvö bréf; annað frá lyf-
alanum, þar sem hann heldur því I
fram, að hann hafi keypt ióðina J
kvaðalausa. Sér hefði því verið
ókunnugt um að hann þyrfti að
gera nokkuð annað en að sækja
um byggingaleyfi á venjulegan hátt.
Heidur hann fram rétti sínum til
lóðarinnar til hverskyns afnota, vegna
þess að engin kvöð er þinglesin.
En til samkomulags vill hann ganga
inn á að það verði þinglesið sem
kvöð á hinum hluta lóðarinnar að
hana megi eingöngu nota til trjá-
ræktar, ef hann fái leyfi til að
fullgera kjallarann. — Hitt bréfið
var frá landlækni Guðm. Björnssyni.
Telur hann lyfsalanum bráðnauð-
synlegt að gera þennan kjallara, sem
er sérstaklega ætlaður til geymslu á
ýmsum mjög eldfimum efnum og
byggður, með það fyriraugum mjög
eldtraustur, áður hefir lyfsalin orðið
að geyma þessi efni í húskjallaranum.
En ofan á þennan nýja kjallara
segir landlæknir að sé í ráði síðar
meir að byggja vinnustofu (labora-
torium) fyrir lyfjabúðina, sem einnig
sé brýn þörf fyrir. Bendir á að
þetta sé ekki í fyrsta sinn sem bygt
sé í garðinum, því að bæði geymslu-
hús lyfjabúðarinnar og hús Halldórs
Daníelssonar muni bygt í honum.
Þar sem nú bærinn hefir ekki
fengið afsal fyrir garðinum fyr en
1904, þá hlýtur eitthvaö að vera
bogið við þann rétt sem bæjarstjórnin
hefir tekið sér yfir honum á árun-
um 1879 og 1883. Varla yrði litið
svo á, að lóðin hefði aðeins verið
leigð, því ákveðið hefir verið, að
lyfsalinn borgaði lóðargjald sem af
óbygðri lóð, en ekki leigu og bendir
það til þess, að hann hafi fengið
eignarrétt yfir lóðinni. Eg er þeirrar
skoðunar að bærinn hafi enn þann
rétt til lóöarmnar sem hann hafði
1883 og að lóðin falli aftur til
bæjarins, þegar hún er ekki Iengur
notuð til trjáræktar. En það er
hætt við því, aö það sé ekki þýð-
ingarlaust í þessu máli, að bæjar
stjórnin hefir nú gefið byggingar-
Ieyfi, þar sem svo stendur á, að
það er einmitt bæjarstjórnin fyrir
bæjarins hönd, sem þykist vera eig-
andi, eigandinn hefir leyft að byggja;
það er hætt við að meö þessu sé
rétti lyfsalans borgið og því réttast
að ganga að tilboði hans.
Jón Þorláksson kvað mál
þetta vera meira tilfinningamál en
röksemda. Það væri leitt að það
hcfði ekki verið rannsakað áður en
leyfið var veitt, en afsakanlegt, bygg-
ingarnefnd mundi hafa verið það
ókunnugt, að þetta hefði verið
kirkjugarður. Vildi ekki fyrir sitt
leyti veita samþykki til þessaðbæj-
arstjórn fari nú að leyfa það, sem
hún hefir aldrei áður viijað leyfa:
aðbyggja hús íkirkjugarði. Geymslu-
húsið muni vera bygt á lóð, sem
tilheyrði garðinum, vegglóðinni og
ónotuðu svæði viö vegginn,en ekki
í garðinum sjálfum, enda hefði ekk-
ert heyrst um að nein bein hefðu
fundist þegar það var bygt. Þess
vegna hefði ekki verið sett nein
skilyrði fyrir elstu útmælingunni.
En skýrt tekið fram við seinni út-
mælingar, að lóðin sé látin af hendi
aö eins til trjáræktar. — Allar
sannanir vanti fyrir því, að lóðin
sé keypt kvaðalaus. Hús hér vana-
Iega seld með tilheyrandi lóð, en
stærð ótiltekin. En þessi Ióð hefir
aldrei verið álitin »tilheyrandi« og af-
sal fyrir henni aldrei verið þing-
lesið. Og það stendur ekki til að
nein kvöð hafi verið þinglesin á
lóð sem að eins hefir verið léð
eða leigð til trjáræktar. Ef eg leigi
öðrum manni jörð, þá þarf eg ekki
að láta þinglýsa umráðarétti mínum
yfir henni. Það er því Ijóst, að
lyfsalinn hefir engan rétt til að
byggja í garðinum.
Það eina sem getur oröið álita-
mál, ef byggingin veröur stöðvuð,
það er, hver á að bera kostnaöinn
við það sem búið er að gera.
Hvort þaö er lyfsalinn, vegná þess
T I L M I N N I S:
Baðhúsið opið v, d. 8-8, ld.kv. til 11
Borgarst.skrifst. í brunastöð opín v. d
11-3
Bæjarfóg.skrifst. Hverfisg. op, v. d. 10-2
_ og 4-725
Bæjargjaldk, Laufásv. kl. 12-3 og 5-7 v.d
Islandsbanki opinn 10-4.
K. F. U. M. Alm. samk. sunnd. 81/, síðd
Landakotsspít. Sjúkravitj.tími kl, 11-1.
Landsbankinn 10-3. Bankastjórn til við-
tals 10-12
Landsbókasafn 12-3 og 5-8. Utlán 1-3
Landssíminn opinn v. d, daglangt (8-9)
Helga daga 10-12 og4-7
Náttúrugripasafnið opið P/,-21/, síðd.
Pósthúsið opið v. d. 9-7, sunnd. 9-1
Samábyrgðin 12-2 og 4-b.
Stjórnarráðsskrifstofurnar opn. 10-4 v. d.
Vifilsstaðahæfið. Hcimsóknart'mi 12-1
Þjóðmenjasafnið opið sd. þd. fmd. 12-2
Ókeypis Iækning háskólans
Kirkjustræti 12:
Alm. lækningar á þriðjud. og föstud.
kl. 12—1.
Eyrna-, nef- og hálslækningar á föstud.
kl. 2—3.
Tannlækningar á þriðjud. kl. 2—3.
Augnlækningar í Lækjargötu 2 á mið-
vikud. kl. 2—3.
að hann hefir byrjaö að byggja á
lóð sem óheimilt var að byggja á,
eða þeir sem eiga að sjá um bygg-
ingarmál bæjarins og ef til vill má
segja, að eigi sök á því að byrjaö
var að byggja, eða í þriðja Iagi
bæjarstjórnin. — Mér er sama hvað
ofan á verður, þegar til dómstól-
anna kemur, eg get ekki fengið af
mér aö samþykkja það, að grafreit-
ur fyrverandi bæjarbúa sé í »ógáti«
afhentur fil að byggja á honum,
Menn vilja helst vera látnir í friði
þegar þeir eru dauðir, og þó að
segja megi að þeim megi á sarna
standa nú, þá er það sjálfsögð ræxt-
arsemi að vilja verða við þeirri
ósk sem þeir hafa alið meðan þeir
lifðu. Mér er sagt að Schierbech
hafi fyrst verið leyft að byggja í
gatðinum, en urgur hefði orð-
ið svo mikill út af því meðal bæj-
arbúa, að leyfið hafi verið tekið
aftur og hann bygt utan garðs. —
Og þó að röskun verði ekki meiri
á grafrónni en orðin er, þó að
byggingunni verði haldið áfram, þá
get eg ekki varist þeirri hugsun, að
byggingin verði eins konarminnis-
varði yfir klaufaskap bæjarsljórnar-
innar.
Sveinn Björnsson: Mál
þetta er orðið meira en eg hafði
búist viö. Eg skil það, að það sé
tilfinningamál. Við vitum það ölf,
að margir óska að fá að liggja kyrr-
ir í gröfinni. En þegar löggjöfin
skiftir sér af því hvað gera eigi við
kirkjugaröa, þá fer hún ekki Iengra
í því að vernda grafhelgina, en að
vernda tilfinningar þeirra sem eftir 1 ifa.
Á þingi 1901 var ákveðið að bann-
að skyldi að grafa kjallara í kirkju-
göröum í 50 ár eftir að þeir eru
lagðir niður og ætti sá tími að
nægja til þess að komist verði hjá
því að særa tilfinningar þeirra sem
eftir Iifa. Erlendis mun grafhelg-
in ekki vera svona löng.
Aöalástæöa Jóns Þorlákssonar, sú
rækt við framliðna íbúa þessa bæj-
ar að vilja ekki raska beinum
"JtajÆ \>\§ séB í^letvsfctt Jota&ovtui \ 5p'*svevsltttv\tvtv\ í