Vísir - 17.01.1917, Blaðsíða 2

\ iSIR
± *.
* ±
í
'VXlBiXIFÍ.
A f g r ai ð s 1 a Waðsina á Hótai
opin ffá, kl. 8-8 i
hv«q ■:_ dagi.
Inn -rgar fr& Vallaratræti.
Skr -íat' faáíama stað, inng.
frS Aðalstr. — Ritstjófinu til
ft
±
!í
X
± alan ;
a
£
¥
*
¥
¥
f
¥
¥ víðtals frá kl. 3—4.
I Sími 400. P. 0, Boz 867.
Prontsmiðjan á Langa-
vðg 4. Sími 138.
Anglýsingum veitt mðttaka
f í Latidsstjörnmmi eftir ki. 8
i| S kvöldin. !|
Skipasölnbannið.
Log urn bann við söla skipa
úr landi,
1. gr. Bönnað ska\ leiga skipa
út úr landinu.
Landsstjó/nin getnr veitt und-
anþágu frá banni þesau.
2. gr. Brot gegn lögum bess'
um varðar sektum frá 10 þús. tii
200 þús krónum. Með mál út af
brotum gegn lögum þessum skal
fara sem almenn lögreglumál.
3. gr. Lög þessi öðlaat þegar
gildi.
Þannig 'bljóða þéssi lög, sem
Iíklega eiga sér einkernilegri
sögu á þingi en nokkur önnur
Iög, t. d. í því, að þau gengu
gegn :nm tvær umræður í neðri
deild og þrjár í efri deild sam-
dægurs á átta kíukkutímnm.
Það var þingmaður Borgflrðinga
Pétur Ottesen, sem átti upptökin
áð því að lögin voru samþykt á
þÍQginu.j Hann átti sæti ísjávar-
útvegsnefnd neðri deildar ásamt
Matth. Ólafssyni og bað hann að
flytja frumvarpið með eér. En P.
0. hafði heyrt þann orðasveim í
bænnm, að útgerðarmönnuzn hefði
verið gerð góð boð í botnvörpu-
skipin [og að þeir jafnvel væru
að hugsa um að selja.
Þeir Pétur og Matthias fengu
siðan Bjarna frá Yogi og Einar
Arnórsson til að gerast meðflutn-
ingsmenn að frv.
Þegar frv. kom til fyrstu umr-
í n. d. flutti M. ÓI. etutta ræðu til
að mæla með því. Taldi hannað
óhætt mundi vera að samþykkja
það, vegna þess, að það mundi
ekki ganga of nærri eignarréttin-
um og beuti því til stuðnÍDga á
að einn af flutningsmönnunum (E,
A.) væri viðnrkendur einn af Iærð-
ustu lögfræðingum landsins og
einnig væri „þjóðréttarfræðingur-
inn okkar“ (Bj. fráV.) flutningsm.
þess. — Aðrir töluðu ekki í það
sinn. En einhverjir þingmenn
greiddu atkv. á móti frv. til ann-
arar umr., sera síðar greiddu atkv.
með því. — Sýnir það hve málið
var lítt nndirbúið og hvílíkt flaust-
nr var á mörgum gerðum þings-
ins.
KOLASPARINN
er ómisaandi fyrir hvert einasta eitt
heimili, vegna þess að hann sparar
kol og koks minst nm 25°/0 — og
nú eru margir farnir að nota kola-
sparann í inó. Látið því eigi drag-
ast að kaupa kolaeparann hjá
Sigurjóni Péturssyni,
Hafnarstræti 16.
Sími 137 & 543. — Símnefni: Net.
Maskínuolía, lagerolía og cjlinderolia.
(Þeir sem óska, geta fengið olíu á brúsum til raynslu).
Sími 214
Hið ísleoska SteinoSíuhíutaféiag.
sem eiga að birtast í ¥ÍSI, verður að afbenða i síðasta-
lagi kl. 10 !. h. útkomuðaginn.
Til annarar umræðu í n. d. mun
frv. hafa koœið daginn eftir, eða
svo. En þá varð sá atburður, sem
áður hefir verið sagt frá, að M.
Ól. bað foraeta að taka málið út
af dagskrá, Varð forseti þegar
við því vegna þess að M. Ói. var
skrifaður aðaí flutnings- og frám-
sögumaðurmálsins,en binir flutn.m.
voru ekki nógu fljótir að taka í
taumaua, en eftir baiðni þeirra
lofaði forseti að taba málið á dag-
skrá bráðlega.
Þetta var á fimtsdag. A föstu-
daginn var málið tekið á dagskrá
á fundi kl. t, til annarar umræðu
aftur og var 6 mál á dagskránni.
En hvernig sem á því heflr staðið
þá bijóp forseti yfir fimta málið
og tók í þess stað skipasölubann-
ið. Urðn þá engar umræður um
það, en því vísað til þriðju umr.
því nær í einu hljóði. M. 'Ól.
greiddi þó ekbi atbvæði, en siðar
skýrði haun frá því, að þögn sín
við þá nmræðu hefði stafað af
því, íað meðflutningsmaður sinn
Einar Arnórsson hefði staðið við
borðið hjá sér og verið að tala
við sig, er íorseti skýrði frá því
hvar komið væri á dagskrána og
hefði hann þvi ekki tekið éftir
því fyr en of seint var að bveða
sér hljóðs.
Tín mínútum eftir að þassum
fundi var slitið, var fandur settur
á ný og var þá þetta mál eitt til
umræðu. Það var þriðja umræða.
Þá tók fyrstur ti! máls aðal-
ílutningsmaður frumvarpsins, Matt-
hías Ólafsson, kvað hann það vera
í fyrsta og mundi verða í síðasta
sinn, sem haun talaði móti máli,
sero bann væri flatningsmaðnr að.
En éftir að hann hafði tekið að
sér að flytja mál þetta á þingi i
flaustri effcir beiðni annars þíng-
manns, héfði hann fengið áakor-
auir um að atírnga málið nákvæm-
Jega áður en það gengi lengra.
Það kyaðst hann nú hafa gert og
vera komimi að þeirri niðurstöðn,
að laudsins og einstaklinganna
vegna mætti þetta frumv. ekki ná
fram að gaaga. Mörg veiðiskipin
íslensku væru orðin gömul og ef
útvegsmenn ætluðu að láta byggja
»ý skip, þá yrðu þeir að geta
selt þau görnln, en það væri þeim
meinað ef frumv. næði fram að
ganga. Þeir yrðn því að sitja
nppi með gömlu ekipin bálfónýt
að ófriðnum loknum í stað þess
að geta endurnýjað þau meðau
skip væru í svo háu verði. Enn
fremur yrði þetta tií þess að
roenn, sem lefðu í byggju að
kaupa skip, veiðiskip eða flutn-
ingaskip, roniula hætta við það.
Ekki væri um að ræða nú á tím-
um að fá annað en gömnl skip
við háu verði, og þau keyptu
menn að eins i von nm að geta
selt þau aftur áður en ófriðinum
Iyki með einhverjum hag, eða að
minsta kosti skaðlanst. Frumv.
hlyti því að verða því til hindr-
unar, að einstakir menn bættu úr
flatningavandræðnnum með því að
kaupa flntningaskip. Hann kvaðst
vita það að núverandi stjórn
myndi verða fús á að veita und-
anþágur frá lögunnm. en hvað
tæki við ef stjórnarskifti yrða,
það væri ómögulegt að vita.
Og hvaða rétfc hefði þingið tií að
ðnýta eignir manna? Öðru máli
væri að gegna, þó bönruð væri
sala skipa úr iandi í lösdnm þar
sem kanphallir væru. Þar gengi
kanp og eala svo greiðlega innan-
lands. Loks benti hann á, að út-
gerðarkostnaður færi sívaxándi og'
gæti farið evo, að útgerðarmenn
sæu sér alls ekki færfc að gera
skip sín úfc eða að kolaleysi harnl-
aði þvi. Þá lægi ekki annað fyrir
en að liggja með þessi gömlu ekip
arðkus.
Einar Arnórsson tók
næstur til máls. Kvað hann það
virðingarverfc að kannast syo hrein-
Til miianis.
Baðhúsið opið kl. 8—8, ld.kv. til 10*/t.
Borgarstjðrasknfstofan ki. 10—12 og
1—8.
Bæjarfðgetaakrifstofaa kl. 10—,'12 ogl—5
Bæjargjaldkeraskrifstofan kl. 10—12 og
1—8.
í&landsbanki kl. 10—4.
K. F. U. M. Alm. samk snnnnd. 81/*
siðdL
Landakotsspít. Heimsóknartími kl. 11—i,
Landsbankinn kl. 10—8.
Landsbðkasafo 12—3 og 6—8. Útláa
1—*3.>
Landssjóðnr, afgr. 10—2 og 5—6.
Landssiminn, v.d. 8—10. Helga daga
10—12 og 4—7.
Náttúrngrípasafn li/„—21/,.
Pösthúsið 9—7, sunnnd. 9—1.
Samábyrgðia 1 — 5.
Stjórnarráðsskrifatofnrnar opnar 10—4.
VííilBstaðabælið : heimsöknir 12—1.
Þjððmenjaaafoið, sd., þd., fimtd. 12—2.
lega víð Bkoðanaskiftí sín, sem
aðalflutningsmaður mák þessa
hefði gert. Ea ekki kvaðsfc hann
geta æfclað, að verslun og útveg
manna væri öðrn vísi háttað hér
á landi en í þeim löndnm þar
sem sala skipa úr landi hefði
verið bönnuð. Frá sjónarmiði ein-
staklinganna væri það auðvitað
iit, að gefca ekki losnað við gömul
skip; sú mótbára gegn Iögunum
væri því ekki einskis virði, ef
lögiiu væru ekki svo úr garði gerð,
að hægt væri að fá undHnþágu.
Ákvæðið um það, að imdanþágu
mætti veita ef sérstakar ástæður
væru fyrir hendi, væri nokkuð
sfcraDgt, en það mætfci rýmka svo
að það yrði algerlega á valdi
etjórnarinnar, hvort nndanþága
yrði veitt eða ekki. En löggjöfin
yrði að meta meira hagsmuni
fjöldans en einstákra manaa. Ef
engar skorður yrðn. reisíar við
sölu skipa úr landi, mætti gera
ráð fyrir því að ekipastólliíin lýrn-
aði m8Íra eða minna. Freisting-
in fyrir jskipaeigendur til að selja
væri mjögmikil; þeir gætn e. fc.v.
tekið hundruð þúsunda á þnrru
landi og sesfc svo í heíg3n sfcein.
En hagnr almennings ætti að
standa slíkri gróðafýkn einstakra
manna hundraðfalfc ofar.
Alþingi væri nú að gefa stjórn-
inni heimild til að kaupa skip
vegna þess að skipaetóll landsina
væri ónógur; það væri því undar-
legt, ef engar skorður yrðu réist-
ar við því. að skip einsfcakra roanna
yjrðu seld úr iandi. — Þó að út-
gerðarkostnaður færi vaxandi eða
aðrir öröugleikar gerðu jafnvel ó-
mögulegt að gera skipin út í svip,
þá væri hæpið“ að leyfa sölu (veita
undanþágu frá b&nninu) vegna
þess eins. Siíkt ástand yrði vænt-
anlega skammvint.
M. Ó. hefði spurt hv&ða rétt
þingið hefði til að takmarka þann-
ig ráðstöfunarrétfc manna á eign-
um sínum. Þar til nægði að svara
því, að þingið hefði áður bannað
sölu á mör og tólg úfc úr landinu.
En hve nauðsynlegt það væri
álitið að banna söln skipa úfc úr
landi, mættí ma’-k& á því að það
hafði verið bamnf.ð í löndnm þar
nem kanphallii va.ru og kaup og
sala skipa gengi miklu. greiðara
en hér, eins og M. Ói. hafði bent
á. Og hve ajálfsögð þeesi ráðstöf-
«