Vísir - 23.07.1917, Qupperneq 3

VlSIR
Bannlögin.
(Aðsent).
Sg er lítill maður í litlu þoípi
laagar til þess, að birta litla
grein nm litla akynssmi, enaltof
'fflikla vanþekkingu og rótgróna
illmensku. Fyrir fáum árum hlýddi
eg á heilbrigðisfyrirlestur i ekki
mjög fjarlægu landi, og gladdi|það
mig mikið, að heyra þar ísland
sett sem fyrirmynd og talið fyrst
á bkði meðal Norðurlanda meðað-
ðutningsbannið. En ekki fer nú að
verða afgangur af því, að þaðfái
að halda heiðri þessum, ef á því
á að sannast gamli málshátturinn:
„Hundur snýr aftur til spýu sinn-
ar, og: Þvegið svín til að velta
sér í sanr“. „Gefið gætur að hund-
mnum, gefið gætar að hinumvondu
verkamönnam, gefið gætur að hin-
im sundarskornn..........Eg vildi
óska að þeir, sem koma yður í
nppnám, færa svo kngt að þeir
létn Iimle3ta eig“, sagði Páll frá
Tarsus. Já, eg vildi líka óska, að
andbanningar þeir, sem nú ern að
vaksa einB og úr einhverri ölvímu
færu svo langt, »ð þeir drykkju
sig útúr, yröa öilum til aðvörun-
ar, orðtak og grýla um allan ald-
ar, þessar eitarnöðrur í mannfé-
laginu, s@m aldrei fá nóg af að
®yða mannslífum, ræna nánngann
apilla heimilisfriÖBum, fjölga ekkj-
mm, auka sorg, neyð, dauða, ósið-
'íerði og alslags spillingu.
Það hefir verið sagt um marg-
&n óreglumanií, sem eignast hefir
góða konu, að það hafi orðið til
þeas að gjöra hann að manni, og
þa5 eru öflgasta átylla vonar minn-
ar, að íslenskar konur séu nú
þeirri þekkingu og þeim hæfileik-
nm gæddar, að þær geti blíðkað
þennan illræmda strák, sem liflr í
andbanningum, eða þær fari þá
að eins og fyrstu konur Rómverja
sem gengu á milli vopua manna
sinna og óvina þeirra, og skilji
þannig menn sína frá víninu með
áhrifum vits og vaids.
Það hefir tekist áð hamra því
inn í hausinn á jafnvel andbann-
ingum, að víaið sé skaðlegt, af
því hin Ianga reynsla, með þeim
mörgu víðtæku og hryllilegu af-
leíðingum, hefir orðið öilam svo
augljós, að ómögulegt er fyrir
sjáandi menn að byrgja augun
fyrir því; „en það eru,þessi smán-
arlegu .ófullkomau bannlög, sem
ekki er hægt &ð þola“, segjaþeir
Þá vii egspyrja: Ef einhver, sök-
um veikinda, ekki er fær um að
gegna starfi sínu, eigum við þá
aliir í vanviskunnar hetjumóð, að
ráðast á hann og grýía, eðaleita
honum hjálpar? Eg hygg það
seinna eigi betur við sútímann.
Eða eigum við að segja, að þessi
gömlu góðu iög: „Þú skalt ekki
mann deyða. Þú skalt ekki stel&“
o. s. frv., séu ófullkomin af því
þau eru svo hrsparlega fótum
troðin? Svo spyr eg aftur: Eig-
um við að afnema bannlögin af
því þau eru ófullkomin og illa
haldin, í stað þess að styrkjaþau
og vekja hlýðni við þau?
Það kveikir heilagan vandlæt-
ingar eld í hjörtum þeirra, sem
nokkra tilfinningu hafa, að sjá
níðinga, sem litað hafa kanski
Unga æfi til þess að kúga lítil-
magnann, ganga um, ýmist með
I
ógnandi ráðríkju sniði eða tælandi
fláttskap og undirferli, til þess að
safna áskrifendum til stuðninga
sínum vondu áformum. Og hver
er svo jökulkaldnr, viljalaus og
steindauður fyrir því, sem mann-
legffl velferð áhrærir, að hann nú
eftir hlé þetta, þori að hjálpa til
að opna Iandið fyrir þessu ban-
væna flóði, sem þá með auknum
þunga eflaast mundi brjótast inn
yfir strendur þess. Og einstakt
mætti það kallast, ef einmitt nú
þegar önnur Iönd í óða önnum
eru að berjast fyrir bannlögum
og til dæmis hvert fylkið eftir
annað I Banderíkjnnum eru að
banna með lögnm innflutning á
víni, ef íslendingar þá hefðu
fengið þann óhug á þeim, að þeir
færu að afnema þau. Eg býst við
að margur vilji klína á mig of-
stækistitli, en engu tapa eg við
það, og eitt veit eg, að ekki er
eg innbiásinn af anda fslenskrar
bindindisstarfsemi, því henni er
eg lítt knnnur og hefi aldrei tek-
ið þátt í Goodtemplara-félagsskap,
og hugga mig því við að ofstæki
mitt, ef einhver skildi kalla, sé
frumlegt.
Að endingu vil eg óska, að eg
gæti látið alla hryggðarleiki vín-
sögunnar, uppmálaða með skírum
dráttum í lifandi sjónhverfingum,
Iíða fyrir angu allra, sem ekki
eru aðeins hold og hlóð, og er
eg þess fullviss að allir skelfdust
er þeir sæu þann vonda i réttri
mynd einni, og fældust Ijóns
öskrið, þó honnm í „Ijósengik-
mynd“ takist að tæla marga.
„Yei þeim, sem kalla hið illa
gott og hið góða ilt“. Es. 5.
„Vei þeim, sem kappar eru í
isíir og miliöniF
eftir
gharles fgarviee.
229 Frh.
40. kapituli.
ída svaraði engu, en laut áfram
og stsrði í aringlóðina og má vera,
að það haíi váldið roðanum, sem
færðist í andlit hennar.
— Eg skil ekki hvað mannin-
am hefir gengið til að þjóta svona
á hala veraldar, eða hvers vegna
hann skundar ekki heim aftar til
þess að giftast heitmey sinni, sem
hefir gnægt auðæfa handa þeim
^áðum og yrði ein hin allra feg-
ursta og tilkomnmesta lávarðsfrú.
meðal annara oiða — hafið
í>ér aokburn tíma séö þennan nú-
verandi Hiehliffe lávarð, ída mín?
— Ójá, séð hefi eghann, svar-
aði ída í þeim tón, að anðhoyrt
var að hún ætkðist ekki til, að
þessu yrði haldið lengra. — Má
®g ekki bjóða yður svolítið meira
fe? Ekki það? Langar yður til
a5 sjá hvað húsasmiðunnm miðar?
Mér sýnist þeim muna vel áleið-
is. Nú þurfa þeir bráðnm að fara
að eiga við þennan hluta hússins
og eg er að hugsa am að fara
eitthvað burt um tima, til útlanda
ef til vill, bætti hún við, þó að
hún hsfði aldrei ætlað sér þetta
fyr en á þessari sömu stundu,
enda var það eingöngu frú Banner-
dale, sem kom henni til að afráða
þetta með því, sem hún hafði
verið a5 segja um Maude Fal-
coner.
Frú Bannerdale brá allmikið
við þetta.
— Æ, fyrir alla muni, gerið
þér þ&ð ekki, elskan mín góð!
sagði hún.
— Hvers vegna getið þér ekki
komið til okkar, ef þér á annað
borð þurfið að flytja úr húsinu?
Það væri reglulega fallega gert
af yður.
ída stundi hálfþreytulega.
— Eg býst nú ekbi við, að
þeir boli mér beinlínia burt úr
húsinu, sagði hún, — heldur ímynda
eg mér, að eg geti fsngið þá til
að eftirláta mér tvö eða þrjú her-
bergi.
Frú Bannerdsle hélt nú heim-
Ieiðis og flutti þeim feðgum held-
ur en ekki óvænt tíðindi.
— ída er að hugsa um að ferð*
ast eitthvað i burtu, ssgði hún
yfir borðum, meðal anuaro, sem
bar á góma.
Játvarður var að ;bera vínglas
að vöram sér, en hætti við það á
miðri laið, og lét það aftur á
borðið, fullur uggs og ótta.
— Okkur verður eftirsjón að
henni, sagði Bannerdale eldri með
hægð og forðaðist að líta framan
í son sinn.
Fleira var svo ekki um þetta
talað, en daginn eftir gekk Ját-
varður inn tíl móður sinuar og
lét hún ekki blekkjast fremur en
aðrar mæður þó að hann væri
kaldur og rólegar á svipinn.
— Eg ætla að skreppa yfir
um til ungfrú Heron, sagði hann.
— Á eg að skila nokferu frá þér?
Frú Bannerdale leit á hann og
lýsti móðuráhyggjan sér í svip
hennar. Það var hennar innileg-
asta og heit&sta ósk, að honum
gengi alt til láns og farsældar og
fanst henni ekkert æskilegra en
%ð ástir tækjust með þelm íduog
víndrykkju og öflugar hetjur í
því að byrla áfengan drykk“.
Es. ð, 22.
„Vei þeim, sem rísa árlamorg-
uns, til þess að sækjast eftir
áfengum drykk, sem sitja £ram á
nótt eldrauðir af víni“. Es. ð, 11.
„Vei þeim, sem gefur vini sín-
um að drekba úr skál heiftar
sinnar, og gerir þá jafnvel drukkna
til þess að sjá skömm þeirra“-
Hab. 2, lð.
Vei þeim, sem veita ranga úr-
skurði og færa skaðsemdar ákvæði
í letur, til þess að halla rétti
fátækra og ræna lögum hina
nauðstöddu". Es. 10, 1, 2.
„Hver æjar? Hver veinar?
Hver á í deilum? Hver kvartar?
Hver fær sár að þarflausu? Hver
rauð augu? Þeir sem sitja við
vín fram á nætur, þeir sem koma
saman til þess að bergja á krydd-
uðum drykkjum. Horí þú efeki á
vinið, hve rautt það 6r, hversu
það glóir í bikarnum og rennur
Ijúflega niður. Að síðnstu bítur
það sem höggormur og spýtír
eitri sem naðra. Augu þín munu
sjá kynlega hluti, og hjarta þitt
mæla fláræði". Orð. 23, 29—33.
„Vei þeim, sem reisir stað
með manndrápum og grundvall&r
borg með glæpum". Hab. 2, 12.
P. S.
Aths.
Þó að höí. vitni mjög í fitn-
ingnna, verður þó að taka það
fram að Vísir vill ekki gera öíl
orð hans að sínum.
honum og sá ráðahagur hinn
ákjósanlegasti. ída var flestnm
stúlkum fremri hvernig aem á var
litið og j&rðeignir hennar og þeirra
lágu saman að heita xnátti. Bæði
höfðu þau Bannerdale hjónin eér-
lega mibið álit á ídu og vissu sö
hún mundi reynast góð og sköru-
leg kona og húsfreyja, en jafn-
æskilegt og álitlegt að þetfca var
altsaman, þá varð það þó aðeins
til þess að auka frú Bannerdale
áhyggjur og órósemi. Hún tók
eftír því, að sonur hennar var
prúðbúinn mjög og einkar alvar-
legur.
— Eg bið hjartanlega að heilsa
ídu og segðu henni að----------hún
leit nndan til þess að hann akyldi
ekki sjá hvað henni var órótt
innan brjósts — nei, það er svo
ekki annað, en það er Iíka nóg
og sro óska eg þér alirar gæfsi
og farsældar, elsku drengurinn
minn!
— Eg þakka þér fyrir, móðir
mín góð, sagði hann stiililega. —
Gæfa mín eða ógæfa er öll kom-
in undir henni.
tda vár í þann veginn að stiga
á hestbak þegar haun bar að
»