Vísir - 28.08.1918, Blaðsíða 3

SUSi*
að til álfunnar um miðja 17.öld
náði hvorttveggja ílljótt alþýðu-
hylli — þrátt fyrir það þó prest-
arnir settu sig á móti því eins
og flestum öðrum nýjungum. Til
varnar þessum nautnailyfjum var
þó þegar notað líkt og enn er
vitnað í, nfl. að þau dragi úr of-
nautn áfengis. „Ef ekki er hægt
að telja kaffi og the annað til
gildis, þá verður þó að játa, að
fyrir þeirra tilstilli hefir drykkju-
skapur nærri horfið, en hann var
farinn að keyrá fram úr öllu hófi.
Nú geta konur vorar og dætur
drukkið kaffi á 10 stöðum um
formiðdaginn og komið þó alls-
gáðar heim“ sagði Holberg skáld.
En látum nú koma annað hljóð
i strðkkinn.
„Með íllu skal ilt út drífa?.!“
— Afengið með kaífinu. En með
hverju á svo að útdrífa kaffið ?
Mörgum mun þykja fróðleg
tilraunin með froskinn. En flest-
ir 'hafa þó gert þessa tilraun á
sjálfum sér. Tað er ekkert vafa-
mál að Jkafflð hressir þannig í
bili að þreýta hverfur og kraft-
ar koma á ný sem virtust þrotn-
ir. En þetta er þó eiturverkun
i>ægilegt eitur slíkt. Það sakar
lítið ef í I19ÍÍ er notað, en fyrir
veiklaðar taugar er það ætíð vara-
samt. Á eftir öllum taugaæsingi
fer slappleiki. Og ekkert æsir
taugarnar meira en æsing á æsing
ofan.
Einn af merkustu heilsufræð-
ingum Þýskalands, Hneppe, segir
5am kaffið: „Ahrif kaífisins á
bjartað, vöðvana og meltingar
færin eru sérlega hættuleg fyrir
þá sem vinna erfiða líkamlega
vinnu. Enn fremur er það sér-
staklega óholt börnum og áþátt
í margri veiklun sem síðarkem-
ur fram.
Fátt er jafnvitlaust og að byrja
daginn með morgunkaffi. Ein-
mitt eftir að líkaminnhefirstyrkst
við næturhvíldina þá er strax
farið að deyfa taugarnar með
kaffi. Því eftir fyrstu æsandi á-
hrifin kemur deyfing sem heimt-
ar nýja æsingu.
Að innleiða kaffi í stað áfeng-
is [er ekki mikið hyggilegra en
að fá mönnum ópíum eða Cocaín
í stað Morfins. Eitur verður ætíð
eitur, Satt er það, að kaffið
vinnur aldrei annað eins tjón og
áfengið, en öllum er það samt
skaðsamt.
(Hneppe: Handbuch der Hy-
giene. Berlín 1899 — bls. 324—
325).
(íslendingnr).
Pappirsekla
í Frakkfandi.
(Grein þessi er þýdd úr ensku
blaði, en skrifuð 1 París).
í septembermánuði í fyrra var
lágmarksverð lögskipað á frönsk-
um blöðum, — 7 aura blaðið —
en það ber engan árangur. Sala
blaðanna hefir ekki minkað;
pappír og pappírsefni hefir geng-
ið svo til þurðar, að til vand-
ræða horfir, og hafa vandræðin
aldrei verið meiri en nú.
Eitt dæmi um hinn yfirvof-
andi pappírsskort er verðhækkun
sú, sem orðið hefir á prentpapp-
ír. í september i fyrra hafði
pappirsverð nær þrefaldast frá
ófriðarbyrjun, en síðan hefir það
verð meira en tvöfaldast, og mun
þó enn stíga.
Þessi verðhækkun er ekki að
kenna gróðrabralli, heldur fram-
komin vegna pappírsvandræða,
og hvað sem verðinu liður, er
hætt við að frönsk blöð geti eng-
an pappír fengið, nema sérstak-
ar ráðstafanir verði gerðar. Horf-
urnar eru mjög alvariegar og
nauðsyn á skjótum úrræðum.
Ekki þarf hér að tala úm
nauðsyn blaðanna. Margir aðrir
en blaðameun hafa viðurkent,
að blöð væri eitt hið besta syerð
og skjöldur þjóðanna á styrjald-
artímum. Þjóðin myndi telja
það til hinnar mestu óhamingju,
ef blöðin legðist niður. Pranska
stjórnin kann og að meta gildi
blaðanna og hefir sett á stofn
skrifstofu, sem sér um að miðla
hverju blaði nokkrum pappír.
Og þó að deila megi um sumar
ráðstafanir hennar, hefir hún þó
unnið mikið gagn, með því að
skifta pappírnum sanngjarnlega
eftir stærð blaðanna.
Hið eina ráð, sem nú er hægt
að grípa til, er að minka blöðin,
gera þau tvær síður. Erakknesk
blöð koma út 7 sinnum í viku
(en ensk blöð birtast aldrei á
sunnudögum) og er nú ráðgert
að þau verði ekki meira en tvær
síður 4 daga vikunnar. Þau hafa
nú lengi birst í því formi tvisv-
ar í víku.
Margar pappírsverksmiðjurhafa
algerlega stöðvast; aðrar eru
mjög athafnalitlar, Það er, eins
og á Englandi, skortur á papp-
írsefni frá Norðurlöndum, en
kolaskorturinn frá Englandi er
þó tilfinnanlegastur. Fyrir hvert
pund af pappír, sem búið er til
í landinu, þarf að flytja inn S1/^
pund af óunnum efnum, en það
er erfitt verb, meðan skipakost-
urixm er ekki meiri en nú.
Á Frakklandi eru tvenns kon-
ar blöð, þau sem einkum flytja
skoðanir manna og hin, sem eru
aðeins fréttablöð. Til eru tugir
blaða, sem aðeins eru gefin út
til þess að styðja ákveðnar skoð-
anir, en fréttir eru þeim auka-
atriði — og sum þeirra eru höf-
uðblöð landsins. Mikið tillit er
tekið til þeirra: ekki má taka
af þeim pappírinn, þó að þau
sé ekki fréttablöð. Án þeirra
væri Frakkar ekki það, sem þeir
eru.
Þar sem svo mikið er um
skoðanamun, þá eru ný blöð
sífelt að rísa npp til þess að
30
„pai-ira er myndin af honum," sagði
iiún, cn hné siöan grátandi á legubekkinn.
„Pétur - Pétur! Hvernig gastu fárið að
gera þetta og því likt? Er þctta öll ástin
>in?“
„Ilarkið þér af yður,“ sagði Bobby Dodd
,<og skoðaði myndina vandlega. „petta er
gáfulegt andlit og liann verður okkur lík-
lega nokkuð erfiður. Sjálfsagt rakar hann
skeggið af sér og þá treysti eg mér ekki til
að þekkja hann aftur, en þér kannist lík-
lega við hann, frú Voss, þó að hann væri
skegglaus?“
„Eg skyldi þekkja hann innan umlnörg
þusund manns,“ hrópaði hún og sprátt á
fætur.
Nú var barið að dyrum og kom einn
lögregluþjónninn inn.
„Guli mólorvagninn var í Louisville
fyrir tveim tímum,“ sagði hann.
„Hann ætlar þá til New-York samt scm
áður,“ sagði Dodd undrandi. „Annað
hvort er þetla meinlaus viðvaningsklaufi
•eða þá bandvitlaus máður.“
„Vagninn getur verið kominn til Cinn-
•einnati um miðjan dag. Eigum við þá að
stöðva hann og lalca manninn fastan?“
„Nei-nei! Ekki að taka hann fastan!
Enga lögregluþjóna!“ lirópaði Polly.
Dodd hugsaði sig um stundarkorn.
31
„Nei,“ svaraði hann. „Eg ætla sjálfnr að
stjórna þessum eltingaleik. Símið þið til
Cincinnati að láta gefa nánar gælur að
gula vélarvagninum ef liann kemur þang-
að. Annars fer cg þangað sjálfur til að afla
mér upplýsinga. Útvegið þið svo besta og
fljótasta vagninn hjá Webstei's félaginu
og tvo árciðanlega vaghstjóra. Eftir hvað
margar mínútur. verðið þér ferðbúin?“
spurði hann Polly.
„Eg er til,“ svaraði hún og hljóp inn
í hliðarherhergi til að láta eitthvað á sig.
„Biðjið þið um vagninn í símanum —
hann verður að vera kominn hingað eftir
fimtán mínútur."
En á meðan var Bohby Dadd að róta
í skrifborði Péturs og það var maður,
sem kunni áð leita. ]>að var sannarlega
ánægja að sjá til hans! Alt í einu leiftr-
uðu augu lians, því að hann hafði rekist
á þýskt hermannsvegabréf með nákvæmri
lýsingu af strpkúmanninum. Hann hripaði
nokkrar línur á blað í mesta flýti og fékk
lögregluþjóninum það ásamt vegabréfinu.
„parna er lýsingin á strokumanninum.
Svona, farið þér með hana undir eins,
en það er ekki til neins gagns að láta ljós-
myndina fylgja. Hún veldur bara rugl-
ingi. Og gleymið þér nú ekki að síma til
Cincinnati!“
32
Lögregluþjónnihn fór og Dodd hélt á-
fram að leita. Einkum leitaði hann grand-
gæfilega í. ruslakörfunni og þerriblöðun-
um í hréfaveskinu, en ekki fann hann þar
nein fingraför.
„Nii jæja!“ sagði liann við sjálfan sig,
hætti leitinni og fór að ganga um gólf.
Hann áleit það vera ætlunarverk sitt að ná
miljónuniun aftur án þess að hryggja frú
>ross til muna — því að honum var farið
að lítast Ijómandi vel á hana. En það var
ekki að' eins meðaumkvun, heldur einnig
réttlætistilfinnijig hans, sem aflraði hon-
um frá, að fara með Pétur Voss eins og
almennan glæpamann. pað gat ekki verið
neinn almennur þjófur, sem var elskaður
af jafn yndislegri konu — eða þá að hann
hlatit að hafa framið þjófnaðinn í ein-
hverju vitfirringaræði. En auk þess var
Bobby Dodd það lang kærast, sem leyni-
lögi'cglumanni, að vinna verk sill án allrar
ihlutunar liins opinbera.
]?að var líka aðalástæðan til þess, að
hann hafði gengið úr vistinni hjá lögreglu-
stjórninni.
En annars var þetta mál ofur einfalt
og auðvelt'viðureignar. Pétur Voss hafðí
farið í gula vélarvagninum nr. 1177 og
þessi vagn hafði sést i Louisville.
]?á kom hinn lögregluþjónninn inn og